Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSA Eugeniusz Skotarczak (spr.)
Sędziowie:	SSA Danuta Jezierska SSA Artur Kowalewski
Protokolant:	st. sekr. sądowy Beata Wacławik

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2014 r. na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa T. L.

przeciwko (...) Szpitalowi (...) w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 8 maja 2014 r., sygn. akt I C 308/10

I. oddala apelację,

II. zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym,

III. przyznaje adwokatowi M. K. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Szczecinie kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych, wraz z należnym podatkiem VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym,

Artur Kowalewski Eugeniusz Skotarczak Danuta Jezierska

Sygn. akt I ACa 505/14

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Szczecinie po rozpoznaniu sprawy z powództwa T. L. przeciwko (...) Szpitalowi (...) w S. o zapłatę kwoty 300 000 złotych tytułem zadośćuczynienia i kwoty 600 złotych miesięcznie z tytułu renty powództwo oddalił oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd ustalił, że powódka T. L. od 2005r. odczuwała bóle brzucha, miała biegunki i odbijania. W badaniu USG z 12 lipca 2006r. stwierdzono stan zapalny trzustki, którego regresję odnotowano w toku badania 23 października 2006r. Badania przeprowadzone w listopadzie 2006r. wykazały całkowitą morfologiczną normalizację w zakresie trzustki.

T. L., pacjentka w wieku 55 lat, na podstawie skierowania do szpitala z dnia 14 lutego 2007r. została hospitalizowana w Kliniece Gastoenterologii Chorób Wewnętrznych (...) Szpitala (...)w S. w dniach od 20 lutego do 16 marca 2007r.

Przyczyną skierowania do pozwanego szpitala było podejrzenie istnienia guza brodawki Vatera, co stanowiło bezpośredni powód konsultacji w poradni gastoenterologicznej, gdzie zakwalifikowano powódkę do badania ECPW w celu oceny ww. okolicy. Powódka uskarżała się nadto na uporczywe bóle brzucha.

W czasie przyjmowania do kliniki pozwanego szpitala, lekarze badający powódkę nie stwierdzili u niej występowania objawów stanu zapalnego trzustki. Powódka zgłosiła się do szpitala samodzielnie w stanie ogólnym dobrym i tak jej stan został oceniony przez lekarzy pozwanego szpitala.

Wystąpienie zapalenia trzustki jest wskazaniem do ECPW ze sfinkterektomią, czyli przecięciem brodawki Vatera; w przypadku potwierdzenia żółciopochodnego charakteru zapalenia, zabiegowi powinna towarzyszyć próba usunięcia przyczyny zapalenia poprzez usunięcie złogów żółciowych np. balonikiem lub koszykiem Dormia. Założenie protezy do przewodu Wirsunga wskazane jest w ostrym zapaleniu trzustki o etiologii np. nowotworowej, kiedy zachodzi obstrukcja całkowita albo znaczna samego przewodu spowodowana przez guz np. głowy trzustki. Występowanie stanu zapalnego tuż przed planowanym ECPW albo w jego trakcie nie jest wskazaniem do implementowania protezy do przewodu Wirsunga podczas wykonywania zabiegu. W takiej sytuacji należy odroczyć planowany zabieg. Jedynie przebyte i potwierdzone w badaniach obrazowych i biochemicznych ostre zapalenia trzustki jest jednym ze wskazań do założenia stenu. Ostre zapalenie trzustki może wystąpić u 4-7% poddanych badaniu ECPW, przy czym z tego łagodny przebieg choroby notowany jest w 42-45% przypadków, ciężki w 7-11% a śmiertelny w 0,8-3% przypadków. Ostre zapalenie trzustki może wystąpić zarówno u pacjentów po ECPW z założonym stenem, jak i bez niego. Tym samym stenowanie nie likwiduje całkowicie ryzyka wystąpienia ostrego zapalenia trzustki po badaniu ECPW.

Z uwagi na charakter dolegliwości powódki istniało podejrzenie drobnych złogów w przewodach żółciowych. Zakontrastowanie przewodów żółciowych wspólnych nie zawsze wyjaśnia dostatecznie sytuację miejscową, konieczna jest w takim przypadku rewizja dróg żółciowych (balonem lub koszyczkiem). W takiej sytuacji niezbędna jest sfinkterotomia.

Zabieg ECPW wykonywał u powódki lekarz gastrolog A. B. posiadający uprawnienia, w ramach swojej specjalizacji, do przeprowadzania tego typu zabiegów. Podczas zabiegu ECPW u powódki nie cewnikowano i nie kontrastowano przewodu trzustkowego.

Po zabiegu ECPW wykonanego przez lekarza zatrudnionego w klinice pozwanego, wystąpiło u powódki ostre martwicze zapalenie trzustki; towarzyszyło temu znaczne nagromadzenie płynu w jamie otrzewnej oraz obu jamach opłucnej. W tej sytuacji powódka otrzymała leczenie poliantybiotykoterapią, leczenie analgetyczne oraz profilaktykę przeciwzakrzepową. Wobec powódki zastosowano żywienie enteralne to jest takie, które nie angażuje trzustki w procesie trawienia pokarmu. Efekt leczenia dał dobre rezultaty.

Powódka została wypisana do domu w stanie ogólnie dobrym.

Powódka w sposób prawidłowy została zakwalifikowana do zabiegu ECPW. Który został wykonany zgodnie z zasadami i standardami dla tego typu procedury i dochowaniem wszelkiej staranności. W wyniku przeprowadzonego zabiegu doszło do wystąpienia powikłania w postaci ostrego zapalenia trzustki. Tego typu stan chorobowy stanowi powikłanie najczęściej występujące przy ECPW (od 4 do 7%). Statystycznie częściej tego typu powikłania należy spodziewać się w grupie podwyższonego ryzyka, do którego należą osoby po przebytym ostrym zapaleniu trzustki, z dysfunkcją zwieracza Oddiego, po wykonaniu nacięcia wstępnego przed kaniulacją (wprowadzeniem rurki do np. przewodu żółciowego) przewodu żółciowego wspólnego (PŻW) i po kontrastowaniu przewodu trzustkowego.

W przypadku powódki nie zachodziła konieczność traktowanie jej jako chorej z grupy podwyższonego ryzyka. W przypadku wystąpienia dwóch czynników ryzyka należy zmniejszyć prawdopodobieństwo ostrego zapalenia trzustki po ECPW poprzez założenie czasowego drenażu przewodu trzustkowego. W przypadku powódki brak jest związku ostrego zapalenia trzustki z niezastosowaniem czasowego drenażu przewodu trzustkowego po zabiegu ECPW. Zabieg ECPW i SF u powódki obejmował jedynie diagnostykę przewodu żółciowego wspólnego, nie wykonywano działań w przewodzie trzustkowym. Tym bardziej zatem nie było wskazania do zastosowania protezy/stenu przewodu Virusnga (przewodu trzustkowego). Protezowanie przewodu trzustkowego jest zabiegiem trudnym i niebezpiecznym; często stwarza ryzyko powstania odczynu trzustkowego do ostrego zapaleni trzustki włącznie. Z tej przyczyny wykonuje się je przy ściśle określonych wskazaniach, których w przypadku powódki nie było.

Fakt wystąpienia cukrzycy po zabiegu ECPW ma związek nie z zabiegiem na drogach żółciowych, ale raczej z ostrym zapaleniem trzustki. Zastosowanie w ostrej fazie choroby do leczenia preparatów insuliny jest w pełni uzasadnione, ponieważ w tym czasie trzustka znajduje się w stanie, który można by określić mianem wstrząsu narządowego. Z tego powodu stosowane jest odżywianie pozajelitowe lub podaje się odżywianie jelitowe (specjalne odżywki) podawane głęboko dojelitowo, tak żeby nie pobudzić trzustki do wydzielenia enzymów trawiennych. Podobnie wydzielanie hormonalne w tej fazie jest zaburzone i równowagę glokemiczną utrzymuje się podając insulinę syntetyczną.

Cukrzyca typu II jest spowodowana między innymi otyłością. Cukrzyca typu III wynika między innymi ze stanu zapalnego trzustki.

W badaniach kontrolnych wykonanych w warunkach klinicznych w takcie pobytu powódki w klinice pozwanego w dniach 1 czerwca 2007r. do 14 czerwca 2007r. trzustka funkcjonowała prawidłowo.

T. L. jest leczona z powodu cukrzycy typu II doustnymi lekami obniżającymi poziom cukru; nadto objęta jest leczeniem neurologicznym, dermatorologicznym, pulmonologicznym i otolaryngologicznym z powodu innych schorzeń.

Koszty lekarstw to 200 złotych miesięcznie, diety 600 złotych miesięcznie. Nadto, powódka ponosi koszty związane z dojazdami do lekarzy – ponad 100 zł.

Sąd uznał, że powództwo oparte na podstawie art. 430 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. jest bezzasadne.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył faktu popełnienia przez pracownika pozwanego (...) Szpitala (...) w S. błędu lekarskiego podczas wykonywania u powódki zabiegu ECPW.

Sąd wskazał, że spór dotyczył również kwestii przedawnienia roszczenia powódki w oparciu o normę przepisu art. 442 ¹ § 1 k.c.

W ocenie Sądu treść dowodu z przesłuchania powódki przekonuje, że bieg terminu przedawnienia roszczenia nastąpił dopiero z datą uzyskania przez powódkę opinii lekarskiej na temat przyczyn wystąpienia ostrego stanu zapalnego trzustki. W okresie wcześniejszym powódka co najwyżej miała wątpliwości co do prawidłowości wykonanego zabiegu. W konsekwencji nie była świadoma potencjalnej szkody, gdyż same dolegliwości, jakie wystąpiły u niej po zabiegu, nie mogą być utożsamiane automatycznie ze szkodą w rozumieniu wyżej wskazanych przepisów. W konsekwencji powódka nie mogła być świadoma podmiotu odpowiedzialnego za szkodę. Z uwagi na to, Sąd stwierdza, że roszczenie powódki nie uległo przedawnieniu.

Sąd wskazał, że wobec podejrzenia występowania u powódki guza brodawki Vatera koniecznym było, dla właściwej diagnostyki, przeprowadzenie badania ECPW.

Biegli lekarze specjaliści, którzy w niniejszej sprawie sporządzali opinie na temat stanu zdrowia powódki oraz prawidłowości wykonania zabiegu stwierdzili, że z uwagi na charakter dolegliwości powódki, prócz zmian nowotworowych, istniało podejrzenie drobnych złogów w przewodach żółciowych. Zakontrastowanie przewodów żółciowych wspólnych nie zawsze wyjaśnia w sposób dostateczny czy znajdują się w nich złogi, konieczna jest w takim przypadku rewizja dróg żółciowych (balonem lub koszyczkiem), co z kolei wymusza sfinkterotomię, to jest zabieg polegający na przecięciu mięśnia zwieracza Oddiego znajdującego się w brodawce Vatera; umożliwia to penetrację przewodu żółciowego.

Biegli zgodnie wskazywali, że podczas zabiegu ECPW u powódki nie cewnikowano i nie kontrastowano przewodu trzustkowego. Trzustka w ogóle nie była przedmiotem badania.

Sąd wskazał zatem, że przyczyną dla której w pozwanym szpitalu podjęto się u powódki wykonania zabiegu ECPW było podejrzenie występowania guza brodawki Vatera i bóle brzucha, mogące wskazywać na istnienie złogów w przewodach żółciowych. Wobec eliminacji podejrzenia wystąpienia guza i niewykrycia złogów za pomocą prześwietlenia RTG, przy wykorzystaniu kontrastu, prawidłową i konieczną była rewizja przewodów żółciowych, której w razie takiej konieczności towarzyszy usuwanie istniejących w nich złogów. Taki właśnie zabieg przeprowadzono u powódki, z tym zastrzeżeniem, że nie wykryto jakichkolwiek złogów w przewodach żółciowych powódki.

Sąd wskazał również, że stan chorobowy, jaki powstał po zabiegu u powódki polegał na ostrym zapaleniu trzustki. Tego typu reakcja występuje po zabiegu ECPW w 4 do 7 % przypadków. Prawdopodobieństwo rośnie gdy pacjent należy do grupy podwyższonego ryzyka. Biegli zgodnie ocenili, że nie było podstaw aby kwalifikować powódkę jako pacjentkę o podwyższonym ryzyku wystąpienia ostrego zapalenia trzustki po zabiegu ECPW. Takiego samego zdania był lekarz przeprowadzający ten zabieg.

Powódka twierdziła, że błąd lekarza operatora polegał na tym, że po rewizji przewodu żółciowego wspólnego nie wprowadził stenu do znajdującego się w pobliżu przewodu trzustkowego Wirsunga, na okres od około 1-5 dni, powodując w ten sposób drenaż trzustkowy, zmniejszający ryzyko powikłania w postaci ostrego zapalenia trzustki.

Sąd za biegłymi stwierdził, że założenie stentu jest zabiegiem trudnym i ryzykownym dla zdrowia pacjenta z uwagi na ryzyko wywołania ostrego zapalenia trzustki. Z tych właśnie przyczyn zabieg tego typu wykonuje się w ściśle określonych przypadkach; zasadniczo wówczas gdy przewód trzustkowy jest niewydolny. Dodatkowo, założenie stentu, nie eliminuje możliwości wystąpienia zapalenia trzustki, a jedynie obniża jego prawdopodobieństwo zmniejszając ciśnienie w przewodzie i udrażniając go. Jednocześnie sama obecność stentu, jak wyżej wskazano stanowi czynnik mogący potencjalnie wywołać stan zapalny trzustki.

W ocenie biegłych zaniechanie założenia stentu w sposób wskazany w pozwie przez powódkę nie było błędem medycznym; brakowało odpowiednich wskazań do zastosowania takiego sposobu leczenia. Nadto, dokonano rewizji przewodu żółciowego wspólnego, natomiast powódka uznała, że błąd polegał na zaniechaniu założenia stendu do przewodu trzustkowego, który nie był penetrowany. Sytuacja ta tym bardziej czyni bezpodstawnym zarzut stawiany lekarzowi operatorowi popełnienia błędu w trakcie wykonywania zabiegu.

Jak podkreślali biegli, a w szczególności H. K., zabieg ECPW jest przeprowadzany według ściśle określonej procedury. Sposób, w jaki wykonał go lekarz operujący A. B. – pracownik pozwanego, charakteryzował się starannością i profesjonalizmem. Biegli zgodnie nie dostrzegli nieprawidłowości w zastosowaniu procedur medycznych; nie było błędem zaniechanie drenażu trzustkowego. Bezpodstawny okazał się zarzut braku kwalifikacji lekarza A. B. do wykonania zabiegu ECPW bez asysty chirurga. Zabieg ten jest przedmiotem szkolenia z zakresu gastroenterelogii.

W ocenie biegłych przyczyną cukrzycy u powódki nie był błąd medyczny pracownika pozwanego szpitalu, lecz ostre zapalenie trzustki. Choroba ta nie została wywołana przez brak zastosowania drenażu trzustkowego w postaci stendu, co miało być, zdaniem powódki, błędem medycznym. Ostre zapalenie trzustki było wynikiem zabiegu ECPW. Jak wskazali biegli ryzyko wystąpienia tego typu choroby jako powikłania jest ściśle związane z tym zabiegiem, do tego stopnia, że zbadanym zostało w jakim procencie pacjenci na nią zapadają, a w tej grupie - jaki przebieg i konsekwencje ma choroba. Zabieg, jakiemu poddana została powódka w klinice pozwanego związany był z ryzykiem powikłania poprzez ostre zapalenie trzustki. W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że istniały wskazania medyczne do wykonania zabiegu ECPW. Okoliczności ta nie była kwestionowana i uznać ją należy za niesporną.

Sąd wskazał, że z przesłuchania powódki wynika w sposób jednoznaczny, że przed zabiegiem powódka poddana została badaniu przez lekarza mającego ją operować. Relacja powódki wskazuje, w ocenie Sądu, że była ona zestresowana; z tej przyczyny pielęgniarka, która się nią zajmowała starała się ją uspokoić, zalecając aby się „rozluźniła”. Stan emocjonalny powódki nie był niczym nadzwyczajnym u osoby zdającej sobie sprawę z ryzyka zabiegu. Z tego względu Sąd nie uznał za zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy twierdzenie powódki, że nie została należycie poinformowana o istniejącym niebezpieczeństwie powikłań, a gdyby została, to nie poddałaby się temu zabiegowi. Wobec istniejących wskazań medycznych, w szczególności podejrzenia guza okolic brodawki Vatera, czemu towarzyszyły długotrwałe bóle brzucha, trudno uznać, że racjonalnie myśląca osoba zrezygnuje z badania tylko z tej przyczyny, że w około jeden na dwadzieścia przypadków zabieg jest powikłany zapaleniem trzustki, z czego tylko niewielka część przypadków ma przebieg faktycznie niebezpieczny dla zdrowia.

Powódka opierała swoje powództwo na przepisach art. 444 § 2 k.c. oraz 445 § 1 k.c. wskazanych w pozwie, który nie została sporządzony przez profesjonalnego pełnomocnika. Po ustanowieniu dla powódki adwokata z urzędu we wskazanym zakresie nie zostały dokonane zamiany.

Bezspornym w sprawie był fakt, że zabieg ECPW u powódki, w klinice pozwanego i na jego rachunek wykonywał A. B., lekarz zatrudniony przez pozwanego i z uwagi na stosunek prawny łączący go z pozwanym – podległy jego kierownictwu i mający obowiązek stosować się do jego wskazówek. Z uwagi na to, zgodnie z art. 430 k.c. pozwany jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. W niniejszej sprawie miałaby to być szkody, jaka zdaniem powódki powstała w związku z błędnym niezastosowaniem drenażu trzustkowego na okres 1-5 dni po wykonaniu zabiegu ECPW.

Sąd wskazał, że powódka w związku z zabiegiem ECPW wykonanym w klinice pozwanego przez zatrudnionego tam lekarza doznała ostrego zapalenia trzustki; aktualnie powódka przyjmuje doustne leki przeciwcukrzycowe. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził twierdzeń powódki o potrzebie zastosowania w jej przypadku drenażu trzustkowego, co miało zmniejszyć ryzyko zapalenia trzustki. Przeciwnie, w przypadku powódki nie było wskazań do umieszczenia stenu w przewodzie trzustkowym Wirsunga. Z uwagi na to sposób przeprowadzenia zabiegu przez lekarza pozwanego szpitala był prawidłowy i zgodny z zasadami wykonywania tego typu czynności medycznych. Kwestią osobną jest reakcja organizmu powódki na działania lekarskie, za co pozwany nie ponosi odpowiedzialności, gdyż reakcja ta nie jest konsekwencją błędu jego pracownika, lecz charakteru zabiegu. W tej sytuacji Sąd nie dostrzega podstawy do przypisania pozwanemu odpowiedzialności za zdarzenie szkodzące powódce. Według Sądu okoliczność ta sprawia, że brak jest podstaw do zasądzenia żądanego przez powódkę zadośćuczynienia oraz renty. Świadczenia te zgodnie z ww. przepisami art. 444 § 2 k.c. i 445 § 1 k.c. służą osobie poszkodowanej, która utraciła całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jej potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Powódka nie jest osobą poszkodowaną przez pozwanego, gdyż brak jest zdarzenia jej szkodzącego, za które odpowiedzialność ponosiłby pozwany szpital.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody w postaci opinii sądowo – lekarskiej z 24 kwietnia 2013r sporządzonej przez zespół lekarzy (...) Uniwersytetu (...) w T. - W. S., C. P. i E. B.; którzy dodatkowo słuchani w drodze pomocy sądowej, w pełni podtrzymali wnioski opinii. Sąd czynił ustalenia również w oparciu o pisemną i ustną opinię biegłego sądowego H. K., którą ocenia jako logiczną i spójną. Biegli wyczerpująco odpowiedzieli na zadane im pytania. Wnioski wskazanych opinii są ze sobą zgodne, a nadto korespondują z zeznaniami świadka A. B. – lekarza wykonującego u powódki zabieg ECPW.

Treść opinii biegłych oraz zeznań świadka A. B. jest zgodna z dowodami z dokumentów w postaci karty informacyjnej, skierowania do szpitala, historii choroby, zaświadczenia lekarskiego, informacji dla lekarza kierującego i skierowania na badania KT oraz dokumentacji medycznej znajdującej się na k.9-13 i 86-99. Dowody ze wskazanych dokumentów nie były kwestionowane przez strony, a ich treść nie budziła wątpliwości Sądu. Tak samo Sąd ocenił dowody z kserokopii biletów i faktury za zakup leków.

Oceniając dowód z przesłuchania powódki Sąd stwierdził, że jest on jedynie częściowo przydatny do czynienia w oparciu o niego ustaleń faktycznych. Sąd odmówił wiarygodności temu dowodowi w zakresie, w jakim przedstawia on fakt niedoinformowania powódki o ryzyku związanym z zabiegiem ECPW. Nadto, jako bezpodstawne Sąd ocenia twierdzenia powódki o błędzie, jakim rzekomo miało być niezastosowanie drenażu trzustkowego. Twierdzenia powódki o błędzie medycznym były konsekwencją treści opinii sporządzonej przez lekarza medycyny R. F. specjalisty położnictwa i chorób kobiecych oraz M. F. lekarza patomorfologia. Sąd zgadza się z wnioskiem biegłego H. K., że wskazani lekarze nie posiadają odpowiedniej specjalizacji aby w sposób miarodajny oceniać pracę wykonaną przez lekarza zatrudnionego u pozwanego. Nadto, wskazani lekarze nie są biegłymi sądowymi powołanymi przez Sąd do wydania opinii w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 k.p.c. Z tej przyczyny przesłuchanie w charakterze świadka R. F. było zbędne dla wyjaśnienia okoliczności sprawy podobnie, jak i opinia której jest współautorem. Kierując się taką przesłanką Sąd oddalił wniosek o przesłuchania R. F. w charakterze świadka.

Jako zbędne Sąd ocenił ponowne przesłuchanie biegłych W. S., C. P. i E. B., którzy sporządzili w sprawie pisemną opinie, a nadto byli już przesłuchiwania w drodze pomocy sądowej i jasno stwierdzili, że nie mają więcej do dodania niż podali w opinii pisemnej.

Z powyższych względów Sąd orzekł jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd oparł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła powódka.

Zaskarżyła wyrok w części, w zakresie pkt I i II.

Wyrokowi zarzuciła:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegająca na błędnym przyjęciu,

a.  że u powódki nie zachodziła konieczność traktowania jej jako chorej z grupy podwyższonego ryzyka u której zabieg ECPW doprowadzi do wystąpienia powikłania w postaci ostrego zapalenia trzustki,

b.  że u powódki nie było wskazania do zastosowania protezy/stentu przewodu Wirsunga (przewodu pokarmowego),

c.  że fakt wystąpienia u powódki cukrzycy po zabiegu ECPW nie ma związku z tym zabiegiem,

d.  że powódka została należycie poinformowana o istniejącym niebezpieczeństwie wystąpienia powikłań,

2.  obrazę przepisów postępowania tj.:

a.  art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez nie przeprowadzenie zgodnie z wnioskiem powódki dowodów z ponownej uzupełniającej opinii biegłych W. S., C. P. i E. B. oraz przesłuchania w charakterze świadka R. F., jako dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a w konsekwencji brak rozważenia przez Sąd I instancji wszechstronnie zebranego materiału dowodowego i okoliczności sprawy,

b.  art. 102 k.p.c. poprzez obciążenie powódki z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa na rzecz pozwanego w sytuacji gdy przeciwko takiemu rozstrzygnięciu przemawiały zasady słuszności.

Stawiając powyższe zarzuty powódka wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości z jednoczesnym zasądzeniem od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania za obie instancje,

ewentualnie

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Nadto wniosła o:

3.  zasądzenie od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu za II instancję według norm przepisanych jednocześnie oświadczając, że koszty pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu nie zostały uiszczone w żadnej części.

Z ostrożności procesowej, na wypadek niepodzielenia przez Sąd argumentacji zawartej w apelacji, wniosła o nieobciążanie powódki kosztami postępowania na rzecz pozwanego za obie instancje ze względu na zasady słuszności.

W odpowiedzi na apelację pozwany Szpital wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powódki jest bezzasadna.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu I instancji zarówno w zakresie ustaleń faktycznych jak i rozważań. Apelacja generalnie sprowadza się do zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego powołując się przy tym na rzekome błędne przyjęcia.

W istocie apelująca przedstawia odmienną interpretację zebranego w sprawie materiału dowodowego, reprezentując własną wersję ustaleń.

Nie podważa ona jednak w sposób skuteczny ustaleń i rozważań dokonanych przez Sąd I instancji. Sąd ten przeprowadził obszerne postępowanie dowodowe, przeprowadził dowód z szeregu opinii biegłych, którzy w sposób jednoznaczny zaprzeczają zasadności roszczeń powódki.

Sąd dopuścił dowód przede wszystkim z opinii biegłego specjalisty chorób wewnętrznych i gastroenterologii dr n.med H. K. (k. 113-114, 134, 191-193) oraz opinii z Uniwersytetu (...) w T. – Zakładu Medycyny Sądowej posiadających wiadomości specjalne z zakresu chirurgii, chorób wewnętrznych oraz medycyny sądowej (k. 263-270, 333-334) oraz pełnej dokumentacji medycznej z okresu hospitalizacji powódki u pozwanego.

Biegli jednoznacznie wskazali bezzasadność zarzutów powódki mających wykazać nieprawidłowość postępowania – dokonania błędu lekarskiego przy dokonanym u powódki laparoskopowego zabiegu ECPW (endoskopowej cholangiopankreatografii wstępnej). Potwierdzili prawidłowość zabiegu wykonanego przez lekarza A. B. (k. 77-79). Zarzuty zgłaszane w tym zakresie przez powódkę w apelacji są powieleniem zarzutów zgłaszanych przed Sądem I instancji.

Reasumując biegli podkreślili mając na uwadze cały zgromadzony materiał dowodowy, że wbrew jej zarzutom nie było wskazań do umieszczenia w trakcie zabiegu dokonywanego u powódki stentu w przewodzie trzustkowym (Wirsunga), ani też do traktowania powódki jako chorej z grupy podwyższonego ryzyka.

Podkreślić tutaj należy, że zabieg ECPW został przeprowadzony u powódki w celu oceny brodawki Vatera i dróg żółciowych w związku z podejrzeniami guza okolic tej brodawki, czemu towarzyszyły długotrwale bóle brzucha – istniało podejrzenie guza nowotworowego.

W związku z tym zabieg ten nie był wcale ukierunkowany na diagnostykę trzustki, u powódki bowiem problem z zaburzeniami w funkcjonowaniu trzustki nie występował. Zasadnie zatem Sąd I instancji przyjął, że pozwany nie może ponosić odpowiedzialności że wystąpienie u powódki po dokonanym zabiegu ECPW ostrego zapalenia trzustki, co skutkowało objawem cukrzycy. Sąd I instancji zasadnie za biegłymi podkreślił, że reakcja organizmu powódki (wystąpienie objawów cukrzycy) nie była w żaden sposób uzależniona od sposobu przeprowadzenia zabiegu – jego prawidłowości.

Biegli wskazali, że występująca u powódki cukrzyca jest możliwym do wystąpienia powikłaniem po tego rodzaju zabiegu, występującym u około 4-7% pacjentów poddanych temu zabiegowi.

Powikłanie te zatem nie sposób rozpatrywać w kategoriach błędu lekarskiego, który potencjalnie mógłby powodować powstanie odpowiedzialności pozwanego szpitala.

Przesłuchanie powódki (k. 353, transkrypcja k. 366-368) jednoznacznie wskazuje, że powódka pouczona została przez personel medyczny o ryzyku skutków planowanego zabiegu.

Sąd I instancji zasadnie oddalił wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych W. S., C. P. i E. B. gdyż wskazani biegli w ramach opinii wykonanej przez (...) w P. – Zakład Medycyny Sądowej w B. sporządzili opinię w sprawie (k. 263-270), a w opinii uzupełniającej (k. 333-334) szczegółowo odnieśli się do zarzutów powódki, podkreślając, że opinia ich wyczerpuje wszelkie wątpliwości w sprawie.

Sąd nie jest związany wnioskami strony co do dopuszczenia kolejnych dowodów z opinii biegłych w sytuacji gdy zebrany materiał dowodowy (jak w sprawie niniejszej) daje jednoznaczne i wyczerpujące podstawy do rozstrzygnięcia, a kolejne wnioski zmierzają jedynie do przewlekłości postępowania oraz celu uzyskania, wbrew ustalonym faktom, korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.

Zasadnie również Sąd I instancji oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań w charakterze świadka R. F..

R. F. jest jednym ze współautorów prywatnej opinii medycznej z dnia 9.03.2010 roku (k. 14-30) złożonej przez powódkę do akt, a mającej wykazać zasadność roszczeń powódki.

Z pieczątek R. F. znajdujących się w tej opinii wynika, że jest lekarzem medycyny – specjalistą położnictwa i chorób kobiecych (k. 22).

Niezależnie od tego, że podstawa roszczeń powódki choroby wewnętrzne, gastroenterologia ma niewiele wspólnego ze specjalnością R. F., wskazać należy że lekarz ten nie ma wymaganych wiadomości specjalnych by w niniejszej sprawie występować w charakterze biegłego w rozumieniu art. 278 k.p.c., a nawet świadka z tych samych przyczyn.

Biegły sądowy H. K. odnosząc się do opinii prywatnej złożonej przez powódkę (której R. F.) jest współautorem (k.114) jednoznacznie przekreślił przydatność merytoryczną tej opinii do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Nie jest również zasadny zarzut naruszenia art. 102 k.p.c.

Trudna sytuacja materialna nie jest bowiem jedyną przeszkodą uzasadniającą stosowanie tego przepisu.

Apelująca nie wykazała, by u powódki przez nią kierowanym charakterze roszczeń możnaby dostrzec kryteria spełniające pojęciu „wypadku szczególnie uzasadnionego”, a to powódkę zgodnie z ogólną regułą ujętą w art. 98 k.p.c. obciążają koszty procesu jako strony przegrywającej.

Wskazać należy, że Sąd I instancji uwzględnił już w wystarczającym zakresie trudną sytuację materialną powódki zwalniając ją postanowieniem z dnia 12.04.2010 roku (k. 34) od ponoszenia kosztów sądowych w całości, co jednak zgodnie z art. 108 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznając apelację powódki za bezzasadną, oddalił ją na podstawie art. 385 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach Sąd Apelacyjny oparł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 6 pkt 7 i § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku, poz. 490) – dla pełnomocnika pozwanej oraz na podstawie art. 16 ust. 2 i 3 oraz art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2009, nr 146 poz. 1188 z późn. zm.) w związku z § 6 pkt 7 i § 13 ust 1 pkt 2, 19, 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.) dla pełnomocnika powódki ustanowionego z urzędu.

SSA A. Kowalewski SSA E. Skotarczak SSA D. Jezierska