Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSA Mirosława Gołuńska (spr.)
Sędziowie:	SA Dariusz Rystał SA Marta Sawicka
Protokolant:	sekretarz sądowy Piotr Tarnowski

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2015 r. na rozprawie w Szczecinie sprawy z powództwa (...) w N.

przeciwko Zakładowi (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 10 czerwca 2014 r., sygn. akt VIII GC 51/14

I. oddala apelację;

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym

SSA Dariusz Rystał SSA Mirosława Gołuńska SSA Marta Sawicka

Sygn. akt I A Ca 962/14

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w N. wniósł o zasądzenie od Zakład (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. 88.441,81 złotych , z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 9.57480 złotych od dnia 31.01.2013 roku,

- 12.766,74 złotych od dnia 20.02.2013 roku,

- 9.640,93 złotych od dnia 1.03.2013 roku,

- 11.352,80 złotych od dnia 19.03.2013 roku,

- 11.402,59 złotych od dnia 30.03.2013 roku,

- 9.211,75 złotych od dnia 13.04.2013 roku,

- 11.343,23 złotych od dnia 30.04.2013 roku,

- 13.148,97 złotych od dnia 21.05.2013 roku. Powód wnosił nadto o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód podał ,że zawarł z pozwaną spółką umowę nr (...), w której zobowiązał się do przyjmowania odpadów na składowisko w S. ( a następnie w G.). Według powoda wskutek decyzji Marszałka Województwa (...) o zamknięciu wysypiska w G. i K., zobowiązania stron wynikające z opisanej umowy wygasły , pozwany rozpoczął dostarczanie odpadów do (...) w S..Powód uchwalił i opublikował nowy cennik za przyjmowanie odpadów do zakładu w S. oraz nowy regulamin świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiana odpadów. § 15 regulaminu przewidywał, że wjazd usługobiorcy na teren zakładu oznacza akceptację regulaminu. Według powoda pozwany, dostarczając odpady Do Zakładu w S., zaakceptował ustanowiony regulamin i cennik. Pomimo tego nie uiszczał powodowi pełnej ceny za dostarczanie odpadów na składowisko i dlatego powód dochodzi różnicy pomiędzy wpłatami należnymi a dokonanymi.

W sprawie został wydany w dniu 16 grudnia 2013 r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym którym uwzględniono całość roszczeń powoda.

W sprzeciwie od nakazu pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu.

Zarzuciła powodowi : brak udowodnienia przesłanek stanowiących podstawę i wysokość roszczeń dochodzonych pozwem oraz brak podstaw do określenia treści stosunku prawnego łączącego strony na podstawie „Regulaminu świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) z siedzibą w N.” oraz uchwały nr (...), co do których brak jest jakichkolwiek dowodów pozwalających ustalić datę ich publikacji dodając ,że niezależnie od powyższego pozwana nie wyraziła zgody na włączenie tych dokumentów do umowy ( z odwołaniem się do treści art. 384 ^{( 1)} k.c.). Pozwana kwestionowała by po stronie powoda zaistniały przesłanki stanowiące podstawę do zastosowania art. 495 § 1 k.c.

Zdaniem pozwanej zawarta przez strony umowa nie zakończyła się wskutek wydania decyzji przez Marszałka Województwa (...), nie została również wypowiedziana przez powoda. Wyjaśniła ,ze dopiero w dniu 2 maja 2013 roku strony zawarły kolejną umowę na piśmie . Pozwana stwierdziła, że wysypisko w S. zostało jej wskazane przez powoda i woziła na to wysypisko odpady w cenach ustalonych umową nr (...).

Na rozprawie w dniu 30 maja 2014 roku powód z ostrożności, na wypadek uznania stanowiska strony pozwanej, że umowa nr (...) rozwiązała się dopiero w marcu 2013 roku, wniósł o zasądzenie kwot za przyjmowanie odpadów za miesiące kwiecień i maj 2013 roku.

Wyrokiem z dnia 10 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie powództwo oddalił , a nadto zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 660 zł tytułem zwrotu kosztów procesu . Orzeczenie tej treści zostało poprzedzone następującymi ustaleniami : powód jest związkiem międzygminnym w skład którego wchodzą gminy: B., C., D., D., D., G., G., K., K., M., M., N., O., O., P., P., R., R., R., S., Ś., Ś., T., W., W., W., Z.. Do celów i zadań powodowego związku należą: wspólne planowanie i wykonywanie zadań założonych w polityce ekologicznej na terytorium gmin będących uczestnikami związku w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty mieszkańców tych gmin dotyczących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, obejmujących w szczególności zadania utrzymania czystości i porządku, urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych poprzez świadczenie usług publicznych w wykonaniu obowiązku służby publicznej z zakresu rozwiązywania problemu dotyczącego środowiska naturalnego. Organami powoda są : zgromadzenie związku oraz zarząd. Oświadczenia woli mogą być składane przez dwóch łącznie członków zarządu. W ramach prowadzonej działalności powód zarządzał składowiskami odpadów, między innymi w S. (gmina N.) i w G. (gmina M.). Następnie powód wybudował (...) w S., uruchomiony w dniu 2 stycznia 2013 roku, który świadczy usługi publiczne z zakresu odbioru i zagospodarowywania odpadów mieszkańców gmin będących członkami związku. W dniu 4.04.2007 roku powód (przyjmujący) zawarł z pozwaną (przekazującą) umowę nr (...). W § 1 ust. 1 stwierdzono, że powód zarządza składowiskiem odpadów położonym w S. i w tym zakresie spełnia wymogi określone w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach. Powód zobowiązał się do przyjmowania odpadów oraz do ich unieszkodliwiania (§ 2 ust. 1 umowy). Wykaz odpadów określony został w załączniku nr 1 do umowy. W § 9 ust. 1 umowy postanowiono, że przekazujący zobowiązany jest do uiszczenia przyjmującemu za przyjęcie odpadów na składowisko należności w wysokości 24 złotych netto z terenu gminy N. i 35 złotych netto z terenu innych gmin za 1 Mg odpadów. Do kwoty tej doliczane miały być opłaty za umieszczenie na składowiskach odpadów stałych w wysokości przewidzianej w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw środowiska wydanym na podstawie art. 291 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska oraz obejmujące podatek od towarów i usług. W § 12 ust. 1 umowy postanowiono, że zostaje ona zawarta na czas nieokreślony z możliwością rozwiązania przez każdą ze stron na piśmie z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia . Zgodnie z § 11 ust. 2 umowy przyjmujący był uprawniony do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym w razie braku zapłaty w dodatkowo wyznaczonym terminie w sytuacji pierwotnego opóźnienia zapłaty w terminie umownym. W załączniku nr 1 do umowy wskazano określone odpady i ich kody. Następnie w dniu 30 grudnia 2010 roku strony zawarły aneks nr (...) do wskazanej umowy , którym zmieniono jej § 1 zapisując, jako oświadczenie powoda, że przyjmujący zarządza składowiskiem odpadów znajdującym się w G. gmina M.. 4 czerwca 2012 roku Marszałek Województwa (...) wydał decyzję nr (...) o wyrażeniu zgody na zamknięcie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w miejscowości G. w gminie M. oraz określił dzień 29.10.2011 roku jako datę zaprzestania przyjmowania odpadów do składowania na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w tej miejscowości. Decyzja ta została wydana na wniosek powoda. 10 października 2012 roku Marszałek Województwa (...) wydał decyzję nr (...) o wyrażeniu zgody na zamknięcie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w miejscowości K. w gminie R. .Decyzja ta została wydana na wniosek powoda.

W dniu 25 września 2012 roku Zgromadzenie (...) podjęło uchwałę nr (...) w sprawie ustalenia opłat za przyjmowanie odpadów do (...) w S. oraz stacji przeładunkowych w M., M. i Ś. zgodnie z cennikiem będącym załącznikiem nr 1 do tej uchwały. W (...) w S. wprowadzono Regulamin świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) W N.. Zgodnie z jego § 4 ust. 1 przyjmowane miały być odpady usługobiorców, z którymi powód zawarł stałą umowę w formie pisemnej, której przedmiotem jest przyjmowanie odpadów. W § 4 ust. 7 wskazano, że do Zakładu przyjmowane są również odpady od usługobiorców, z którymi Związek nie zawarł umowy, o której mowa w ustępie 1, o ile dostarczą kartę przekazania odpadu oraz kartę podstawowej charakterystyki opadu i uiszczą opłatę w kasie przed opuszczeniem zakładu (§ 12 ust. 2). W myśl § 11 opłata za przyjęcie odpadów jest naliczona jako iloczyn wagi netto i stawki określonej w cenniku dla odpadów o określonym kodzie, zawartym w corocznej uchwale Zgromadzenia (...). Do tak ustalonej opłaty dolicza się kwotę podatku Vat. Cennik jest dostępny na stronie (...) Informacje w sprawie cennika usługobiorca może uzyskać pod numerem (...) (§ 11 ust. 2). W § 15 ust. 2 regulaminu świadczeń stwierdzono, że wjazd usługobiorcy na teren Zakładu oznacza akceptację regulaminu.

Pismem datowanym na dzień 25 stycznia 2013 roku powód zwrócił się do pozwanej o podpisanie umowy nr (...) na przyjmowanie i unieszkodliwianie odpadów z dnia 2 stycznia 2013, której 3 egzemplarze załączył. Poinformował o cenniku uchwalonym uchwałą nr (...) i jej opublikowaniu na stronie internetowej, której adres wskazał. Stwierdził, że umowę nr (...) z dnia 4 kwietnia 2007 uważa za rozwiązaną z dniem 31 grudnia 2012 roku. W odpowiedzi , w piśmie z dnia 13 lutego 2013 roku, pozwana twierdziła, że strony nadal łączy umowa nr (...). Wskazała na wynikający z jej § 12 ust. 1 tryb rozwiązania umowy, zakładający 3 miesięczny okres wypowiedzenia. Zastrzegła, że zawarcie nowej umowy możliwe będzie po skutecznym rozwiązaniu dotychczasowej. W piśmie z dnia 18 lutego 2013 roku, podpisanym przez Przewodniczącego Zarządu powodowego Związku stwierdzono, że uznaje się konieczność zachowania 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia umowy zgodnie z jej zapisami. Zwrócono się o zaliczenie do okresu wypowiedzenia miesiąca stycznia i wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy z dniem 31 marca 2013 roku. W piśmie z dnia 5 marca 2013 roku, powód, reprezentowany już przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego , podtrzymał twierdzenie, że umowa nr (...) została rozwiązana z dniem 31 grudnia 2012, bowiem zamknięte zostały składowiska, do których pozwana była uprawniona dostarczać odpady, co oznacza ,że zobowiązania z umowy wygasły na mocy art. 495 § 1 k.c.

Pismami z dnia 26 kwietnia 2013 roku i 21 czerwca 2013 roku powód wzywał pozwaną do zapłaty kwot: 43.834,47 zł i 38.486,50 zł. W uzasadnieniu pierwszego z wezwań powtórzył stanowisko co do rozwiązania umowy nr (...) z dniem 31 grudnia 2012 roku.

W korespondencji z powodem pozwana twierdziła, że brak jest podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie art. 495 § 1 k.c. Argumentowała, że zakończenie działalności składowiska odpadów jest czynnością rozciągniętą w czasie, toteż nie było przeszkód, by powód wypowiedział umowę. Pozwana zaproponowała rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron z dniem 30 kwietnia 2013 roku i podpisanie nowej umowy obowiązującej od dnia 1 maja 2013 roku. Pozwana nie akceptowała kierowanych do niej wezwań do zapłaty i zwracała się o wyjaśnienie, na jakiej podstawie zostały wyliczone wskazane w nich kwoty , w oparciu o jakie dokumenty źródłowe i jakimi stawkami się posłużono.

Powód wystawił pozwanej następujące faktury Vat za odbiór od niej opadów:

- w dniu 16.01.2013 roku o nr (...) na kwotę 51.388,99 zł, z terminem płatności ustalonym na dzień 30.01.2013 roku;

- w dniu 5.02.2013 roku o nr (...) na kwotę 37.584 zł, z terminem płatności ustalonym na dzień 19.02.2013 roku;

- w dniu 14.02.2013 roku o nr (...) na kwotę 51.798,53 zł, z terminem płatności ustalonym na dzień 28.02.2013 roku;

- w dniu 4.03.2013 roku o nr (...) na kwotę 61.098,62 zł z terminem płatności ustalonym na dzień 28.02.2013 roku;

- w dniu 15.03.2013 roku o nr (...) na kwotę 108.112,32 zł, z terminem płatności ustalonym na dzień 29.03.2013 roku, skorygowaną do kwoty 60.857,71 zł;

- w dniu 3.04.2013 roku o nr (...) na kwotę 46.059,84 zł, z terminem płatności ustalonym na dzień 17.04.2013 roku;

- w dniu 16.04.2013 roku o nr (...) na kwotę 36.158,40 zł, z terminem płatności ustalonym na dzień 30.04.2013 roku;

- w dniu 6.05.2013 roku o nr (...) na kwotę 70.777,15 zł z terminem płatności ustalonym na dzień 20.05.2013 roku.

Pozwana dokonała następujących płatności:

- kwoty 24.239,28 złotych tytułem wpłaty za faktury (...); - kwoty 56.320,43 złotych tytułem wpłaty za faktury o nr (...); - kwoty 42.530,85 złotych tytułem wpłaty za faktury o nr (...); - kwoty 50.082,78 złotych tytułem wpłaty za faktury o nr (...); - kwoty 40.637,59 złotych tytułem wpłaty za faktury o nr (...); - kwoty 50.639,27zł tytułem wpłaty za faktury o nr (...); - kwoty 58.006,61 złotych tytułem wpłaty za faktury o nr (...). Pismem z dnia 11 października 2013 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 94.646,54 zł, w terminie 7 dni od wezwania. Wskazał, że na dochodzoną kwotę składają się niezapłacone przez pozwaną należności z faktur Vat w kwocie 88.441,81 złotych oraz obliczone odsetki za opóźnienie. Wezwanie to zostało doręczone pozwanej w dniu 18.10.2013 roku. W dniu 2 maja 2013 roku strony zawarły umowę nr (...), a w dniu 1 lipca 2013 roku umowę nr (...), na przyjmowanie i unieszkodliwianie odpadów. W § 1 wskazanych umów stwierdzono, że powód zarządza (...) Zakładem (...) w S. wraz ze stacjami przeładunkowymi. W § 5 obu umów stwierdzono, że zapłata za odpady określona jest cennikiem opublikowanym na wskazanej w umowie stronie internetowej, zaś do ceny dolicza się kwotę podatku VAT.

Sąd pierwszej instancji wskazał ,że stan faktyczny sprawy ustalił na podstawie dowodów pisemnych , w tym umowy nr (...) wraz z aneksem nr (...) ; decyzji Marszałka Województwa (...) z dnia 4 czerwca 2012 roku i 10 października 2012 roku o likwidacji składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w G. i w K. oraz przedsądowej korespondencji stron, która pozwoliła ustalić treść stanowisk obecnych stron procesu zajmowanych przed wszczęciem procesu , w tym treść oświadczeń stron w sprawie obowiązywania umowy nr (...).

Sąd nadto uwzględnił cennik (...) w S., stanowiący załącznik do uchwały Zgromadzenia (...) nr (...) z dnia 25 września 2012 roku dodając ,że dowód w postaci „Regulaminu świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) w N.” nie jest dokumentem w rozumieniu art. 244 i 245 k.p.c., lecz innym środkiem dowodowym w rozumieniu art. 309 k.p.c. Nie jest znana jego data, natomiast można przyjąć, że regulował on postępowanie powoda w sprawie przyjmowania odpadów w (...) w S..

Sąd przy konstruowaniu podstawy faktycznej sprawy miał na uwadze faktury wystawione przez powoda .Oceniając te dokumenty Sąd stwierdził ,że powód przedstawił faktury wystawione pozwanej, jako dowód na okoliczność wysokości należności za przyjmowanie odpadów. Jednak z faktur tych nie wynikają dane pozwalające zweryfikować podane kwoty ; nie wynika również, kiedy miały miejsca wskazane w nich usługi. Stwierdził Sąd ,że należy przyjąć w tej sytuacji , że nastąpiły one zanim zawarto umowę z dnia 2 maja 2013 roku.

Fakt przyjmowania przez powoda od pozwanej odpadów w (...) w S. w okresie, którego dotyczy pozew, został przyznany przez pozwaną. Dokonując oceny prawnej ustalonego w sprawie stanu faktycznego Sąd pierwszej instancji uznał ostatecznie ,że roszczenie powoda jest pozbawione zasadności. Powodowy związek działa na podstawie art. 64 i następnych ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym. W oparciu o przepis art. 65 tej ustawy związek gmin , posiadający osobowość prawną, wykonuje zadania publiczne, a do których należy utrzymanie czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność .

Świadczenie powoda z umowy zawartej z pozwaną w 2007 r. polegało na przyjmowanie i unieszkodliwianie odpadów stałych czyli na świadczeniu usługi . Powód określił się w tej umowie jako zarządzający składowiskiem i spełniającym wymogi określone w obowiązującej wówczas ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach, natomiast funkcjonował jako realizujący w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność zadanie publiczne, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, będącym nadto zadaniem obowiązkowym gminy (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Sąd zauważył przy tym ,że powód zawarł umowę z pozwaną jako podmiotem, który niewątpliwie posiadał umowę z właściwą gminą na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o której mowa w art. 6f ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Umowa określała jej przedmiot (przyjmowanie i unieszkodliwianie odpadów - § 2), opłaty oraz warunki i terminy ich uiszczania (§ 9 i 10) oraz czas trwania umowy (§ 12 ust. 1). Umowa była bezterminowa , przewidziano możliwość jej rozwiązana za 3- miesięcznym wypowiedzeniem. Powód miał też możliwość rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym w razie braku zapłaty w dodatkowo wyznaczonym terminie (§ 11 ust. 2).

Odnosząc się do stanowisko powoda ,że opisana umowa uległa rozwiązaniu w inny sposób, a mianowicie na skutek zamknięcia składowiska odpadów wskazanego w umowie Sąd uznał je chybione. Taka konkluzja została uzasadniona następująco :

- z umowy nie wynika , że jest określone konkretne, wyłączne jedno składowiska odpadów. W jej § 1 jest mowa tylko o tym, że powód zarządza składowiskiem położonym w S. (w aneksie nr (...) do tej umowy wskazano na składowisko w G.). Wprawdzie w § 2 powód zobowiązuje się do przyjmowania na to składowisko odpadów od pozwanej, natomiast nie wynika z treści umowy, że pozwana nie będzie mogła odstawiać odpadów na inne składowiska. Wskazanie położenia składowiska nie było elementem przedmiotowo istotnym umowy i tak też musiał uważać powód skoro przedłożył nie tylko decyzję Marszałka Województwa (...) o zgodzie na zamknięcie składowiska w G., ale i też w K., które w umowie stron nie było wskazane.

- zamknięcie konkretnego składowiska z umowy nie zostało określone w niej jako przyczyna rozwiązania umowy, ani automatycznie, ani jako podstawa wypowiedzenia. Umowa wyczerpująco określiła tryb i sposób jej rozwiązania;

- zamknięcie obu składowisk na stosownych decyzji Marszałka Województwa (...) nie świadczy o niemożliwości świadczenia, skoro powód w pozwie , jak i we wcześniejszej korespondencji z pozwaną wprost przyznawał, że ma możliwość przyjmowania odpadów w (...) w S.. Zachował więc możliwość odbierania odpadów od pozwanej;

- po czwarte, gdyby nawet uznać, że powód nie mógł wykonać umowy w zakresie przyjmowania odpadów od pozwanej na podstawie umowy z 2007 r., to nie stało się to ani wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi pozwana, ani wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności żadna ze stron. Decyzje o zgodzie na zamknięcie (a nie o zamknięciu) składowisk z G. i w K. zostały wydane bowiem na skutek wniosków powoda. Nastąpiło to wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi powód (ściślej: z wyboru powoda).

Tak argumentując Sąd Okręgowy przyjął ,że w sprawie nie zachodzą sytuacje określone ani w art. 493 § 1 k.c. , ani w art. 495 k.c. zauważając ,że żaden ze wskazanych przepisów nie przewiduje skutku rozwiązania umowy na skutek niemożliwości świadczenia w okolicznościach wskazanych w tych normach prawnych. Oznacza to ,że nie doszło do rozwiązania umowy z dniem 31 grudnia 2012 roku co z kolei znaczy tyle ,iż powód nie miał podstaw żądać po tej dacie zapłaty według innych zasad niż określone w § 9 umowy nr (...),tym bardziej ,że w umowie tej nie zapisano mechanizmu automatycznego wzrostu wysokości opłat.

Sąd uznał ,że bez znaczenia dla wysokości zobowiązania pozwanej w zakresie ceny za przyjęcie odpadów było uchwalenie nowego cennika za odpady odprowadzane do (...) w S..

Nie wiązało również pozwanej postanowienie § 15 ust. 2 regulaminu świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) w N., dodając - przez nikogo nie podpisanego i nieposiadającego daty.

Sąd zauważył nadto ,że powód przyjmował odpady od pozwanej, choć - jak twierdzi - nie miał z nią ważnej umowy od 1 stycznia do 2 maja 2013 roku, i nie żądał zapłaty zgodnie z § 12 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 7 wzmiankowanego regulaminu, a więc w kasie, przed opuszczeniem zakładu, tylko wystawiał faktury, przeto traktował pozwaną jak podmiot, który miał zawartą z nim umowę (§ 12 ust. 1)

Co do pisma prezes zarządu powodowego związku z dnia 18 lutego 2013 roku w którym przyznał on, że warunkiem rozwiązania umowy nr (...) jest jej wypowiedzenie- Sąd ocenił, że zwrócenie się o zaliczenie miesiąca stycznia 2013 roku do okresu wypowiedzenia mogłoby być uznane za złożenie wypowiedzenia, jednakże nie można tego oświadczenia ostatecznie traktować jako oświadczenia woli powodowego związku . Zgodnie bowiem z § 14 statutu (...) oświadczenia woli składa dwóch członków zarządu. Do tego sam powód we wcześniejszych, jak i późniejszych pismach do pozwanej twierdził, że umowa została rozwiązana na skutek decyzji o wyrażeniu zgody na zamknięcie składowiska w G..

O kosztach procesu Sąd orzekł mając na uwadze jego wynik - art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie wniósł powód zaskarżając orzeczenie w całości.

Skarżący zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez błędne ustalenie, że nie doszło z dniem 31 grudnia 2012 r. do rozwiązania pomiędzy stronami umowy nr (...) bowiem powód mógł ją nadal świadczyć gdyż w myśl tej umowy nie miało znaczenia na jakie składowisko pozwany ma odstawiać odpady. W konsekwencji błędne ustalenie, że skoro powód po 31 grudnia 2012 r. nadal przyjmował od pozwanego odpady na składowisko w S. to oznacza to, że ww. umowa nadal obowiązywała. Błędne ustalenie, że ewentualny brak możliwości świadczenia usług przez powoda na rzecz pozwanego na podstawie umowy nr (...) nastąpił z przyczyn zależnych od powoda. Błędne ustalenie, że dokonywany przez powoda odbiór od pozwanego odpadów nie odbywał się na podstawie Regulaminu świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) w N.,

2. naruszenie przepisów prawa materialnego:

1) art. 495 § 1 kodeksu cywilnego poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że do braku możliwości wykonywania świadczenia przez powoda na podstawie umowy (...) zawartej z pozwanym doszło na skutek okoliczności za które odpowiedzialność ponosi powód,

2) art. 13 ust. 1 w związku z art. 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że pozwany od dnia 01 stycznia 2013 r. nie był związany postanowieniami Regulaminu świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) w N. w szczególności w związku z niepodpisaniem tego regulaminu,

3. naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na rozstrzygniecie tj.

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i błędne ustalenie, że nie doszło z dniem 31 grudnia 2012 r. do rozwiązania pomiędzy stronami umowy nr (...) bowiem powód mógł ją nadal świadczyć gdyż w myśl tej umowy nie miało znaczenia na jakie składowisko pozwany ma odstawiać odpady. W konsekwencji błędne ustalenie, że skoro powód po 31 grudnia 2012 r. nadal przyjmował od pozwanego odpady na składowisko w S. to oznacza to, że ww. umowa nadal obowiązywała. Błędne ustalenie, że ewentualny brak możliwości świadczenia usług przez powoda na rzecz pozwanego na podstawie umowy nr (...) nastąpił z przyczyn zależnych od powoda. Błędne ustalenie, że dokonywany przez powoda odbiór od pozwanego odpadów nie odbywał się na podstawie Regulaminu świadczenia usług publicznych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) w N..

W konsekwencji tak skonstruowanych zarzutów ,szerzej uzasadnionych , apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powoda od pozwanej kwotę 88.441,81 zł , z odsetkami ustawowymi liczonymi od następujących kwot i dat:

a) 9.574,80 zł od dnia 31.01.2013 r.;

b) 12.766,74 zł od dnia 20.02.2013 r.;

c) 9.640,93 zł od dnia 01.03.2013 r.;

d) 11.352,80 zł od dnia 19.03.2013 r.;

e) i 11.402,59 zł od dnia 30.03.2013 r.;

f) 9.211,75 zł od dnia 13.04.2013 r.;

g) 11.343,23 zł od dnia 30.04.2013 r. ;

h) 13.148,97 zł od dnia 21.05.2013 r. - do dnia zapłaty.

Powód nadto wniósł o przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do niniejszej apelacji; ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania , a nadto zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za pierwszą instancję oraz za postępowanie apelacyjne.

Dowody z których dowód miał przeprowadzić Sąd drugiej instancji to: uchwała nr (...) r. Zarządu (...) z siedzibą w N. z dnia 8.03.2012 r. oraz Regulamin świadczenia usług publicznych zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów przez (...) z siedzibą w N..

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła jej oddalenie oraz zasądzenie od powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Pozwana powtórzyła prezentowaną uprzednio argumentację co do braku w ogóle podstaw dla uwzględnienia roszczenia powoda oraz co do nie wykazania jego wysokości zarzucając powodowi ,że nie przedstawił dowodów ,które by pozwalały zrekonstruować wartości przyjęte do wystawienia poszczególnych faktur VAT zaznaczając ,że powinny to być dokumenty potwierdzające fakt przekazania odpadów określonego rodzaju i w określonej ilości. Pozwana zaznaczyła ,że ta kwestia dostrzeżona przez Sąd pierwszej instancji ( s.8 uzasadnienia wyroku) została w apelacji całkowicie pominięta.

Pozwana wniosła o pominięcie wniosku dowodowego powoda z apelacji jako spóźnionego ( art. 381 k.p.c.) oraz bez wskazania tezy dowodowej.

Sąd Apelacyjny zważył , co następuje :

apelacja powoda okazała się bezzasadna.

Wynikający z art. 378 § 1 k.p.c. obowiązek rozpoznania sprawy w granicach apelacji oznacza zarówno zakaz wykraczania poza te granice, jak i nakaz rozważenia wszystkich podniesionych w apelacji zarzutów i wniosków. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, mającej moc zasady prawnej (OSNC 2008, Nr 6, poz. 55), sąd apelacyjny jest związany jedynie takimi uchybieniami przepisów postępowania, które zostały podniesione w apelacji. Bez podniesienia w apelacji lub postępowaniu apelacyjnym właściwych zarzutów w tym zakresie sąd apelacyjny nie może więc wziąć pod rozwagę popełnionych przez sąd pierwszej instancji uchybień przepisom postępowania, w granicach zaskarżenia bierze jednak pod uwagę nieważność postępowania . Sąd apelacyjny powinien zastosować właściwe przepisy prawa materialnego, a więc także usunąć ewentualne błędy prawne sądu pierwszej instancji, niezależnie od tego, czy zostały one wytknięte w apelacji.

Przy rozbudowanych zarzutach apelacyjnych przedmiotem oceny sądu drugiej instancji w pierwszej kolejności są zarzuty procesowe, bowiem ocena prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialnego możliwa jest z reguły dopiero po stwierdzeniu, że ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zastosowania prawa materialnego zostały dokonane przy prawidłowym stosowaniu przepisów procesowych.

Apelujący powód nie zgłaszał zarzutu nieważności postępowania, a Sąd Odwoławczy z urzędu jej się nie dopatrzył . Podstawę faktyczną orzeczenia stanowi stan faktyczny rozpoznawanej sprawy. Ustalenie to zaś jest wynikiem przede wszystkim oceny dowodów przeprowadzonych przez sąd w toku postępowania . Zgodnie z art.233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania , na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Sąd odwoławczy w oparciu o przepis art. 382 k.p.c. orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym , z uwzględnieniem treści art. 381 k.p.c.

W tej sprawie Sąd Apelacyjny orzekał na podstawie materiału dowodowego zebranego wyłącznie przez Sądem Okręgowym , nie przeprowadzając żadnych nowych dowodów. Sąd Apelacyjny całkowicie zgodził się ze stanowiskiem pozwanej zawartym w odpowiedzi na apelacje ,iż powód nie wykazał by w oparciu o treść art. 381 k.p.c. istniały podstawy dla przeprowadzenia dowodów wskazanych w apelacji .Powód nie wskazał nadto , co też dostrzegła pozwana, tezy dowodowej. Nie uzupełnił tego również w toku rozprawy apelacyjnej. W tej sytuacji wnioski dowodowe z apelacji powoda zostały pominięte. Co do zasady nie jest obowiązkiem sądu drugiej instancji powtarzanie ustaleń i oceny prawnej dokonanych przez sąd pierwszej instancji, o ile bowiem je podziela, wystarczy dać temu w uzasadnieniu wyraz. Sąd Odwoławczy stwierdza ,że w większości podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy ,stąd nie zachodzi potrzeba ich powtarzania oraz dokonywanie ich szczegółowej analizy. Subsumcja prawna tak ustalonego stanu faktycznego zasadniczo , z drobnymi uwagami – o czym dalej , jest prawidłowa. Powód w apelacji zasadniczo nie zgłosił w zasadzie nowych faktów ,jak też nie zgłosił innych dowodów –za wyjątkiem pominiętych dwóch dowodów z dokumentów , na poparcie swych twierdzeń . Dotyczy to również kwestii wykazania wysokości dochodzonej kwoty.

Przed przejściem do oceny poszczególnych zarzutów apelacyjnych Sąd przypomina ,że pozew musi w swej treści odpowiadać wymogom formalnym przewidzianym dla każdego pisma procesowego , a ponadto zawierać obligatoryjną treść pozwu określoną w art. 187 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. Zasadniczą treścią powództwa jest dokładnie określone żądanie. Zindywidualizowanie powództwa wymaga istnienia jego podstawy faktycznej, tj. przytoczenia okoliczności faktycznych . Chodzi o wskazanie tylko istotnych okoliczności faktycznych, które skonkretyzują roszczenie formalne, a także je uzasadnią, czyli wskażą hipotezy norm prawnych, które stanowią podstawę prawną powództwa. Nie jest wymagane wskazanie podstawy prawnej, a przytoczona podstawa prawna nie wiąże sądu. Wskazanie przez powoda przepisów prawa materialnego nie pozostaje jednak bez znaczenia dla przebiegu i wyniku sprawy, albowiem pośrednio określa okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie pozwu .Dokładnie określone żądania określa m.in. granice orzekania -art. 321 § 1 k.p.c. Przepis ten wyraża kardynalną zasadę wyrokowania dotyczącą przedmiotu orzekania, według której sąd związany jest żądaniem zgłoszonym przez powoda w powództwie ,a więc nie może wbrew żądaniu powoda zasądzić czegoś jakościowo innego albo w większym rozmiarze czy też zasądzić powództwo na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda .Przedmiotem procesu cywilnego jest roszczenie procesowe po raz pierwszy w procesie wyartykułowane w pozwie, które stanowi określone żądanie oraz uzasadniające je okoliczności faktyczne. Może być ono modyfikowane w trakcie toczącego się procesu w wyniku przekształceń przedmiotowych bądź podmiotowych, lecz te w rozpoznawanej sprawie nie wystąpiły. Skoro więc roszczenie zgłoszone w pozwie było identyczne jak w chwili zamknięcia rozprawy to wyznaczało granice wyrokowania w sprawie.

Powód zgłosił żądanie zapłaty przez pozwaną określonej kwoty pieniężnej wraz z należnościami odsetkowymi . Powód w pozwie podał ,że w jego ocenie z dniem 2 stycznia 2013 r. doszło do zawarcia przez strony tego procesu umowy o odbiór odpadów w (...)w S.. Nastąpiło to zaś w ten sposób ,że pozwany zaczął dostarczać odpady do tego Zakładu , a powód odpady w Zakładzie tym od pozwanego odbierał od tej daty. Zasady przyjmowania odpadów do Zakładu wynikały z Regulaminu , natomiast stawki cen za przyjmowane w Zakładzie odpady wynikały z cennika przyjętego uchwałą nr (...) Zgromadzenia (...) z siedzibą w N. .Powód podkreślał, że oba te dokumenty stanowiły akty prawne obowiązujące wszystkich na równych zasadach. W ocenie powoda brak pisemnej umowy jest bez znaczenia bowiem regulamin i cennik określały łącznie wszystkie istotne warunki umowy na odbiór odpadów ,która została zawarta między stronami. Powód roszczenie swoje opierał na kontrakcie, domagając się zapłaty twierdził, że pozwana nie rozliczyła się w części z zawartej umowy. Powód nie wskazywał nigdy innej podstawy swojego roszczenia, czym orzekające Sądy były oczywiście związane.

Powód podał ,że pierwsze pismo do pozwanego o zmianie cennika wraz z projektem nowej umowy przesłano za pismem z dnia 25.01.2013 r. W odpowiedzi na to pismo i później pozwany (...) konsekwentnie twierdził ,że dopóki nie dojdzie do rozwiązania umowy z 2007 r. w sposób w niej przewidziany to umowa ta nadal strony łączy. Pozwany wypłacał należności z otrzymywanych faktur w niepełnej wysokości, jak podał powód prawdopodobnie wyliczając należności według stawek umowy z 2007 r. ,z tym iż dokonywał wpłat równocześnie za dwie lub więcej faktur. Strony ostatecznie po dalszej wymianie pism w dniu 2 maja 2013 r. zawarły nową umowę.

W ocenie powoda umowa z 2007 r. wygasła z dniem 31 grudnia 2012 r. , na podstawie art. 495 §1 k.c. Wygaśnięcie umowy spowodowane było tym ,że powód nie mógł świadczyć dotychczasowej usługi tj. nie mógł przyjmować odpadów od pozwanego na składowisko w K. i G., ponieważ zostały one zamknięte. Powód odwołał się do obowiązujących przepisów, w tym przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wyjaśniając dlaczego złożył wniosek o zamknięcie obu składowisk odpadów.

Pozwany konsekwentnie twierdził ,że brak podstaw dla przyjęcia by zawarł z powodem umowę w oparciu o cytowanej wyżej – Regulamin… oraz uchwałę nr (...) . Zaznaczył ,że brak jest jakichkolwiek dowodów pozwalających ustalić datę opublikowania tych dokumentów . Podniósł ,że nie wyraził zgody na włączenie tych dokumentów do treści umowy. Zaakcentował ,że zgodnie z art. 384 ¹ k.c. wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym wiąże drugą stronę ,jeżeli zostały zachowane wymagania określone w art. 384 k.c., a strona nie wypowiedziała umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia. Odwołując się zaś do orzecznictwa wskazał ,że zmiana stosunku prawnego charakterze ciągłym przez związanie stron umowy wzorcem wydanym w czasie jej trwania następuje dopiero z chwilą bezskutecznego upływu okresu wypowiedzenia , chyba że umowa zawiera odmienne uregulowania, albo gdy po zakomunikowaniu wzorca strony inaczej postanowiły. Odnosząc to do sprawy wskazał ,że brak jest dowodu pozwalającego ustalić datę podania do wiadomości regulaminu i cennika. Sama umowa nie zawierała żadnych postanowień odnośnie zasad i trybu związania pozwanego ewentualnymi wzorcami wydanymi w czasie trwania umowy, której powód nie wypowiedział. Pozwany nadto kwestionował by w sprawie istniały ogóle podstawy dla zastosowania art. 495 §1 k.c. podnosząc ,że zamknięcie składowiska odpadów było okolicznością przewidywalną i rozciągniętą w czasie ,istniała przeto możliwość rozwiązania umowy przez jej wypowiedzenie. Nadto po stronie powoda nie zaistniała sytuacja by nie mógł (nie miał takiej możliwości) przyjmować odpadów od pozwanego. To wszystko oznacza ,że brak jest wykazania przez powoda przesłanek stanowiących podstawę dochodzonych roszczeń. Pozwany zarzucał do tego , że powód nie wykazał roszczeń co do wysokości, nie podał dokumentów źródłowych. Podkreślił też ,ze powód wzywał go w pismach przedsądowych do zapłaty różnych sum. Nie przytoczył okoliczności wystawienia poszczególnych faktur, w tym przyczyn wystawienia faktur korygujących. Nadto nie przedstawił dowodów pozwalających ustalić jaka ilość i jakiego rodzaju odpadów została przyjęta od pozwanego, jakie okresy odbioru obejmują poszczególne faktury. Zarzucił nadto ,że na gruncie twierdzeń i dowodów przedstawionych przez powoda nie sposób ustalić jakie są podstawy naliczania odsetek ustawowych( terminy wymagalności , kwoty cząstkowe).

Powód , co już wyżej zostało wskazane, dochodził w tej sprawie zapłaty wynagrodzenia z zawartej , według jego twierdzeń, w sposób dorozumiany umowy o świadczenie usług polegających na odbiorze odpadów. Poprzednia umowa łącząca go z pozwaną ,według powoda wygasła z końcem 2012 roku. Miało to być spowodowane niemożliwością wykonywania usługi w sytuacji zamknięcia obu składowiskach tj. w K. i G..

Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych normują przepisy art. 450-486 k.c. ,jeżeli przepisy działu IV inaczej nie stanowią (art. 487 §1 k.c.). Przepis art. 475 § k.c. stanowi ,że jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności ,za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności ,zobowiązanie wygasa . Odróżnia się przy tym niemożliwość podmiotową, dotyczącą oznaczonego dłużnika i wynikającą z jego cech subiektywnych od niemożności przedmiotowej ( obiektywnej) dotyczącej każdego a nie tylko oznaczonego dłużnika. Przy ocenie niemożliwości następczej świadczenia usług nie przywiązuje się znaczenia do tego czy niemożliwość świadczenia ma charakter faktyczny czy prawny. Zauważa się jednak ,że norma prawna ( zwłaszcza należąca do innej gałęzi prawa niż prawo cywilne ) uniemożliwiająca spełnienie określonego świadczenia , nie musi wprowadzać od razu sankcji nieważności oraz może wiązać negatywne skutki ze spełnieniem określonego świadczenia inne niż nieważność czynności. Nie jest natomiast następczą niemożliwością świadczenia niemożność gospodarcza (nadmierna trudność tego świadczenia lub rażący brak równowagi gospodarczej dłużnika i wierzyciela ), w takiej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 357 ¹ i art. 358 ¹ k.c. Nie jest też stanem niemożliwości świadczenia niewłaściwa organizacja przedsiębiorstwa dłużnika. Dłużnika do tego w zasadzie zwalnia niemożliwość trwała, a tymczasowa powoduje jedynie opóźnienie wykonania zobowiązania .Aby nastąpił skutek w postaci wygaśnięcia zobowiązania wystarczy by owa niemożliwość nie była skutkiem okoliczności za które dłużnik ponosi odpowiedzialność. Inaczej niemożliwość niezawiniona i zastosowanie art. 495 k.c. znajdzie zastosowanie także w sytuacji , w której przyczyna , dla której nie jest możliwe spełnienie świadczenia będzie leżała po stronie dłużnika, o ile tylko nie będzie możliwe uznanie odpowiedzialności dłużnika za powstanie tej przyczyny. W każdym razie niemożliwość następcza wywołuje skutki prawne zależne od tego ,czy jest następstwem okoliczności , za które dłużnik ponosi odpowiedzialność , czy też takich okoliczności ,które leżą poza jego zakresem odpowiedzialności. W razie zupełnej i trwałej niemożliwości następczej wynikłej z przyczyn ,za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa . Skutek taki następuje bez względu na to czy przyczyna niemożności ma charakter subiektywny związany z osobą dłużnika, czy charakter obiektywny. Każda ze stron może powołać się na niemożliwość świadczenia. Jeżeli dłużnik z tego powodu uchyla się od wykonania zobowiązania , na nim spoczywa ciężar dowodu ,że świadczenie stało się niemożliwe ,z przyczyn za które nie ponosi on odpowiedzialności.

W kodeksie cywilnym nie ma przepisu ,który by wytyczał drogę pośrednią pomiędzy zasada dotrzymywania zobowiązania ,a uwzględnianiem zdarzeń nadzwyczajnych.

Przepis art. 493 k.c. określa skutki niemożliwości świadczenia wzajemnego w sytuacji gdy dłużnik ponosi odpowiedzialność za tę niemożliwość. Wierzyciel ma tu do wyboru :albo żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania ,albo od umowy odstąpić.

Strona ,której świadczenie wzajemne stało się niemożliwe wskutek okoliczności ,za które nie ponosi ona odpowiedzialności, staje się wolna od tego (swego ) świadczenia, lecz traci jednocześnie roszczenie o świadczenie wzajemne, a jeżeli je otrzymała ,obowiązana jest je zwrócić , według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 495§ k.c.). Tak więc w przypadku następczej niemożliwości świadczenia , za która druga strona odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie obu stron wygasa. Ciężar dowodu ,iż świadczenie stało się niemożliwe ,spoczywa na dłużniku.

Powód twierdził ,że z przyczyn faktycznych ( zamknięcie składowisk odpadów) nie mógł spełnić świadczenia Zakładu Usług Komunalnych ( przyjąć od niego odpadów). Zgodnie z umową z 2007 r. pozwany odstawiał odpady na składowisko w G.. Co do tego składowiska - na wniosek powoda o jego zamknięcie z dnia 4 stycznia 2012 r. - Wojewoda (...) w decyzji z dnia 4 czerwca 2012 r. wyraził zgodę na zamknięcie składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w G. , określił jednocześnie dzień 29.10.2011 r. jako datę zaprzestania przyjmowania odpadów (pkt II.). Pomimo treści opisanej decyzji umowa z pozwaną była realizowana , odpady były przyjmowane , usługi przez powoda były świadczone, a pozwanej z 2007 r. nie wypowiedziano. Według powoda świadczenie usług z umowy z 2007 r. było niemożliwe od 2 stycznia 2013 r. Stąd zasadne wydaje się pytanie - co wydarzyło się w tej dacie ? Odpowiedź brzmi – 2 stycznia 2013 r. został uruchomiony ,wybudowany przez powoda , (...) w S. ,pełniący rolę regionalnego zakładu gospodarowania odpadami. Czyli otwarcie wyspecjalizowanego zakładu ,który miał świadczyć usługi o charakterze publicznych z zakresu gospodarki odpadami w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb mieszkańców gmin będących uczestnikami Związku w ramach zadania własnego tych gmin, w ocenie powoda skutkował niemożnością realizowania umowy z pozwaną z 2007 r. , czyli niemożność przyjmowania odpadów. Wbrew twierdzeniom powoda uruchomienie nowego podmiotu świadczącego usługi o charakterze publicznym z zakresu gospodarki odpadami nie dowodzi niemożności świadczenia usług z umowy z 2007 r. , jeżeli już to w grę mogła by wchodzić niemożność gospodarcza czy wręcz organizacyjna. Powód od miesięcy wiedział ,że składowiska w G. ( podobnie jak w K. ) zostaną zamknięte. Wnioski by do tego doprowadzić składał na początku 2012 r. , wybudował też nowy zakład z zakresu gospodarki odpadami i już uchwałą z 25 września 2012 r. określił cenę za przyjmowanie odpadów do (...) w S. oraz w stacjach przeładunkowych .Oznacza to ,że powód - jeżeli widział taką potrzebę - umowę z 2007 r. z pozwaną mógł rozwiązać za wypowiedzeniem , nie uczynił tego. Niesporne jest, że praktycznie przez styczeń 2013 r. odpady od pozwanego przyjmowano bezproblemowo do Zakładu w S.. Pozwana twierdziła ,że ten Zakład jej wskazano i ona zaakceptowała dostarczanie odpadów w tym nowym miejscu. Niesporne jest też ,że powód prawie przez miesiąc od pozwanej w nowym miejscu odpady odbierał bez żadnych uwag, bez domagania się zapłaty za każdą poszczególna usługę , zgodnie z Regulaminem ( co byłoby konieczne gdyby stron nie łączyła nadal umowa zawarta w formie pisemnej) .Takie zachowanie obu podmiotów dowodzi zmiany w sposób dorozumiany jedynie miejsca dostarczania odpadów , a nie zawarcia nowej umowy , po wygaszeniu poprzedniej. W tym miejscu zasadne jest zauważenie ,że strony już wcześniej zmieniały miejsce dostarczania odpadów, taka zmiana nie wpływała na warunki umowy , w tym na wysokość należności za świadczone usługi. Stąd ocena Sądu Okręgowego ,iż miejsce dostarczania odpadów nie było istotne, z przytoczoną na poparcie tego stanowiska argumentacją , zasługuje na podzielnie. W sprawie nie można też pomijać i tego ,że z korespondencji przesądowej pomiędzy stronami tego procesu wynika w sposób jednoznaczny ,iż powód pod koniec stycznia 2013 r. złożył pozwanemu ofertę zawarcie nowej umowy i to z data wsteczną. Powód przez pierwsze miesiące 2013 r. nie twierdził nawet by łączyła go z pozwaną umowa zawarta w sposób dorozumiany .W piśmie z dnia 25 stycznia 2013 r. nie podał jako przyczyny rozwiązania poprzedniej umowy niemożności świadczenia. Następnie zgodził się z pozwaną ,że zachodzi potrzeba wypowiedzenia poprzedniej umowy. Tym samym powód w sposób jednoznaczny dał wyraz temu ,że łączy go nadal umowa z pozwaną , co oznacza jednocześnie ,iż stron nie mogła łączyć nowa umowa o świadczenie usług , zawarta w sposób dorozumiany. Powód, akceptując w pewnym momencie potrzebę rozwiązania za wypowiedzeniem starej umowy potwierdził ,że może realizować dotychczasowe usługi na rzecz pozwanej , nie powoływał się wówczas na niemożność świadczenia . Ten argument pojawia się dopiero w późniejszych pismach ,ale i w nich brak twierdzeń o zawarciu nowej umowy w sposób dorozumiany. Co przy tym istotne pozwana konsekwentnie twierdziła ,że dostarcza odpady w ramach starej umowy. Pozwana podnosiła nadto ,że Regulamin jej nie wiąże. Odwoływała się tu do art. 384 k.c. Obecnie wszelkie wzorce umów stosowane przez referenta mają charakter nienormatywny. Oznacza to ,że nie mają one mocy obowiązującej, jakie cechuje przepisy prawne (akty normatywne) ,które wiąże vigore propio. Źródłem natomiast mocy wiązania wzorców (ich relewancji prawnej) jest w zasadzie zgoda ( wola ) stron zawierających umowę, co określa się jako wiązanie vi consensus. Bez znaczenia pozostaje przy tym , czy dany rodzaj umowy regulowany jest przez prawo (umowa nazwana) ,czy też pozbawiony jest jakiejkolwiek regulacji prawnej poza art. 353 ^{( 1)} i przepisami ogólnymi o umowach.

Z przyjęciem ,że treść wzorca, z którego użyciem zawarto umowę , jest objęta wolą obu stron, wiąże się ważne dla praktyki stosowania prawa konsekwencja w zakresie wykładni wzorców , oprzeć ją bowiem należy wyłącznie na art. 65 §1 i §2 k.c. ,które regulują wykładnię czynności prawnych , a nie na regułach interpretacji prawa . Te uwagi nie dotyczą tych warunków umów ,taryf lub regulaminów ,które są wydawane na podstawie ustawowego upoważnienia przez upoważniony organ państwowy lub samorządu terytorialnego ,te bowiem akty nie są „wzorcami umów” lecz aktami normatywnymi , a więc źródłami prawa w rozumieniu art. 87 Konstytucji RP. W rozpoznawanej sprawie z taką sytuacją nie mamy do czynienia.

W konsekwencji w ocenie Sądu Odwoławczego niezasadne są zarzuty apelacyjne powoda. Sąd Okręgowy zasadnie uznał ,że nie doszło do rozwiązania z dniem 31 grudnia 2012 r. wcześniejszej umowy łączącej strony. Uzasadniona była konkluzja tego Sądu ,że w ustalonych okolicznościach skoro powód odpady od pozwanej po tej dacie odbierał to czynił to w ramach wykonywania usług z umowy zawartej w 2007 r. Powód w żaden sposób nie wykazał by odbiór odpadów do Zakładu w S. po 2 stycznia 2013 r. od pozwanej odbywał się według zapisów Regulaminu świadczenia usług publicznych… Brak żądania płatności przez pozwaną ,zgodnie z zapisami tegoż Regulaminu , taką ocenę potwierdza . Chybione przeto są zarzuty błędnej oceny dowodów , a w konsekwencji również sprzeczności poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych z zebranym materiałem dowodowym. Zasadne są wnioski Sądu pierwszej instancji ,że to w istocie od inicjatywy powoda zależało zamknięcie „starych „ składowisk odpadów. Tak jak to argumentowała pozwana ,zakończenie działalności składowiska odpadów stanowi rezultat zamierzonych działań zarządzającego składowiskiem odpadów, jest też niewątpliwie procesem rozciągniętym w czasie, już tylko z uwagi na obowiązujące procedury administracyjne. Nie negując obowiązku podejmowania przez powoda określonych działań nałożonych przepisami unijnymi, krajowymi jak i regulacjami lokalnymi w celu ograniczenia składowania komunalnych odpadów w Polsce brak podstaw dla automatycznego niejako wniosku ,iż to tłumaczy każde zachowanie powoda jako kontrahenta pozwanej spółki. Powodowy związek międzygminny powstał w celu realizowania określonych zadań publicznych ,które to realizuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność . Niewątpliwie w tym zakresie jest profesjonalistą i w taki też sposób powinny być świadczone przez niego usługi w ramach zawartych z usługobiorcami umów. Przepis art. 354 § 1 k.c. stanowi, że obowiązkiem dłużnika jest wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią. Artykuł 354 k.c. określa obowiązki dłużnika w ten sposób, że oprócz treści zobowiązania (rozumianej jako nakazy wyrażone w czynności prawnej stanowiącej źródło zobowiązania oraz odnoszących się do tego zobowiązania normach prawnych) jego zachowanie powinno odpowiadać trzem dalszym wzorcom postępowania - celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego, a także ewentualnie ustalonym zwyczajom. Powód powinien realizować swoje obowiązki z należytą starannością ( art. 355 k.c.). Przenosząc to sprawy Sąd stwierdza ,że rzeczą powoda było rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem umownym, niedowład organizacyjny , bo tylko w ten sposób można wytłumaczyć bierność powoda przez szereg miesięcy ,nie uzasadnia przyjęcia po stronie Związku niemożności świadczenia. Sąd Odwoławczy w konsekwencji nie dopatrzył się też w sprawie naruszenia przez Sąd Okręgowy wskazanych w apelacji przepisów prawa materialnego. W stanie sprawy powód nie wykazał faktu zawarcia w sposób dorozumiany nowej umowy mającej stanowić obecnie podstawę jego roszczeń pieniężnych. Już tylko z tej przyczyny domaganie się zapłaty z kontraktu jest nieuzasadnione, a w sytuacji gdy powód nie wskazywał innej podstawy prawnej swojego roszczenia powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Podstawą oddalenia apelacji powoda był art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł mając na uwadze jego wynik , w oparciu o przepisy art. 98 § 1i 3, art. 99 ,art. 391 §1 k.p.c. Na koszty pozwanej składało się mianowicie wynagrodzenie jej profesjonalnego pełnomocnika procesowego w kwocie 2700 zł ( §§ 2 u.1 i 2; 6 i 12. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz.U.2013.490 j.t.).

SSA Dariusz Rystał SSA Mirosława Gołuńska SSA Marta Sawicka