Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I ACa 1200/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Szczecinie z 2016-05-12

Sygn. akt I ACa 1200/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 roku

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSA Tomasz Żelazowski

Sędziowie:

SSA Danuta Jezierska

SSO del. Agnieszka Bednarek - Moraś (spr.)

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Piotr Tarnowski

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2016 roku na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa J. C. (1)

przeciwko W. G., (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. i Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie

z dnia 28 października 2015 roku, sygn. akt I C 247/11

I.  oddala apelację;

II.  nie obciąża powoda kosztami zastępstwa procesowego należnymi pozwanemu Skarbowi Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w Warszawie w postępowaniu apelacyjnym.

SSO del. A. Bednarek – Moraś SSA T. Żelazowski SSA D. Jezierska

Sygn. akt I ACa 1200/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 października 2015 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie w sprawie z powództwa J. C. (1) przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K., W. G. i Skarbowi Państwa – Prezesowi Sądu Okręgowego w K. o odszkodowanie i zadośćuczynienie (sygn. akt I C 247/11):

1.  oddalił powództwo;

2.  postanowił nie obciążać powoda kosztami procesu.

Sąd Okręgowy oparł powyższe rozstrzygnięcie na następującym stanie faktycznym sprawy i rozważaniach:

Powód jest członkiem pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w K. od 1990 r. Na podstawie przydziału z 16 sierpnia 1980 r. przysługiwało mu spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul.(...). Mieszkanie składało się z trzech pokoi, kuchni i łazienki, Z tego tytułu powód zobowiązany był do wnoszenia miesięcznych opłat eksploatacyjnych.

Powód od wielu lat wynajmował dwa pokoje w swoim mieszkaniu. W ten sposób uzyskiwał dodatkowy dochód. Wynajmujący pokrywali koszty eksploatacji mieszkania. Mimo to powód posiadał zaległości w zapłacie opłat eksploatacyjnych w Spółdzielni.

Już w 1996 r. (...) wzywała powoda do uregulowania zaległych należności z tytułu opłat eksploatacyjnych, jednak powód kwestionował prawidłowość i zasadność naliczanych opłat. Z upływem czasu kwota zadłużenia zwiększała się. Spółdzielnia podjęła czynności w kierunku wykluczenia powoda spośród grona członków spółdzielni. Dnia 19 lutego 2004 r. uchwałą Rady Nadzorczej wykluczono powoda z grona członków Spółdzielni z uwagi na wielomiesięczne zaleganie w regulowaniu należnych pozwanej opłat eksploatacyjnych. Uchwała ta została utrzymana w mocy przez Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni. Sąd Okręgowy w Koszalinie wyrokiem z 15 kwietnia 2005 r. (I C 654/04) uchylił te uchwały.

Powód nadal zalegał z płatnościami na rzecz (...). Pozwana wystosowała kolejne wezwanie o uregulowanie zaległości. W dniu 25 maja 2006 r. Rada Nadzorcza (...) ponownie podjęła uchwałę o wykluczeniu powoda z grona członków (uchwała nr (...)). Zebranie Przedstawicieli Członków utrzymało tę uchwalę w mocy (uchwała nr (...)). Także i te uchwały, zostały wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie z 22 kwietnia 2008 r. w sprawie I C 179/07 uchylone.

Pomimo dwukrotnych prób wykluczenia powoda z grona członków Spółdzielni, jego zaległości z tytułu opłat eksploatacyjnych za mieszkanie narastały. Spółdzielnia wystosowała kolejne wezwanie o zapłatę. Na dzień 23 lutego 2009 r. powód zalegał z tytułu: opłaty za mieszkanie - 12.408,64 zł; odsetki (na dzień 31.01.2009) - 6.140,25 zł; niedopłata z tytułu zużycia wody - 22,91 zł; uzupełnienie wkładu mieszkaniowego - 506,07 zł.

W dniu 27 stycznia 2009 r. pozwana wystosowała do powoda pismo, w którym zawiadomiono go o posiedzeniu Rady Nadzorczej, na którym będzie rozpatrywany wniosek Zarządu o wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z uwagi na zwłoki w uiszczaniu opłat za używanie lokalu mieszkalnego za sześć miesięcy. W piśmie wskazano, że według stanu na dzień 20 stycznia 2009 r. zadłużenia powoda z tytułu opłat eksploatacyjnych za lokal wynosiło 12.468,33 zł. Wymiar miesięcznych opłat w tym okresie, dla lokalu zajmowanego przez powoda, wynosił 534,77 zł.

W dniu 26 lutego 2009 r. Rada Nadzorcza pozwanej Spółdzielni uchwałą nr 1/2009 stwierdziła, że wygasza się spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przy ul, (...) przysługujące J. C. (1) z powodu zwłoki z uiszczaniem opłat za używanie lokalu przez okres co najmniej 6 miesięcy. W uzasadnieniu uchwały podano, że zadłużenie z tytułu opłat za użytkowanie lokalu na 23.02.2009 roku wyniosło 27.630,37 złotych. Kwota ta obejmowała również należności powoda z tytułu kosztów procesów.

W dniu 29 maja 2009 roku odbyło się Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni. J. C. (1) przybył na zebranie. Umożliwiono mu złożenie wyjaśnień. Na dzień 26 maja 2009 roku zadłużenie J. C. (1) z tytułu opłat za mieszkanie wynosiło 12.471,17 złotych. Całość zadłużenia powoda wobec Spółdzielni obejmująca koszty procesów, odsetki, uzupełnienie wkładu mieszkaniowego wynosiła 28.151,06 złotych.

Uchwałą nr (...) podjętą w dniu 29 maja 2009 roku, po wysłuchaniu powoda, Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni utrzymało w mocy zaskarżoną uchwałę Rady Nadzorczej nr (...) z 26.02.2009r. Za podjęciem uchwały głosowało 50 obecnych członków, wstrzymało się 2. Pismem z 5 czerwca 2009 roku doręczono powodowi uchwałę Zebrania Przedstawicieli Członków (...) w K.. Wraz z tą uchwałą poinformowano powoda o możliwości i trybie jej zaskarżenia.

J. C. (1) wniósł pozew do Sądu Okręgowego w Koszalinie przeciwko (...), w przedmiocie uchylenia uchwały Zebrania Przedstawicieli Członków (...) oraz uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni w sprawie wygaśnięcia przysługującego mu prawa do lokalu przy ul. (...) w K..

Wyrokiem z 23 lutego 2010 r., wydanym w sprawie I C 440/09, powództwo oddalono. W toku procesu powód wskazywał m.in. na zasądzone na jego rzecz w sprawie I C 1478/05 Sądu Rejonowego w Koszalinie zadośćuczynienie i odszkodowanie, jednak argumenty te nie zostały uwzględnione przez sąd. Dnia 27 maja 2010 roku Sąd Apelacyjny w Szczecinie oddalił apelację powoda od powyższego wyroku.

Powód wniósł do Sądu Rejonowego w Koszalinie pozew przeciwko pozwanej również w przedmiocie nakazania przywrócenia niezakłóconego posiadania lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w K. przy ul. (...) poprzez doprowadzenie instalacji paliwa gazowego w lokalu powoda do pełnej szczelności, zamontowanie gazowego podgrzewacza wody, zaniechania przyszłych naruszeń i zakazanie w przyszłości demontażu gazowego podgrzewacza wody oraz rozszczelniania instalacji gazowej.

Wyrokiem z 22 lutego 2011 r., wydanym w sprawie I C 937/09, Sąd Rejonowy w Koszalinie oddalił powództwo. W jego uzasadnieniu wskazał, że pozwana będąca właścicielem nieruchomości, na skutek zdarzeń zaistniałych w mieszkaniu powoda była uprawniona do pozbawienia go paliwa gazowego. Działanie pozwanej nie miało charakteru bezprawnego, a odłączenie dopływu gazu do mieszkania powoda spowodowane było koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa dla zdrowia i życia zarówno samego powoda, jak i pozostałych mieszkańców budynku. Sąd ustalił nadto, że nieuzasadniony upór powoda uniemożliwił pozwanej zakończenie prac związanych z podłączeniem instalacji wodnej w mieszkaniu powoda do instalacji ciepłej wody znajdującej się w budynku. Fakt, iż powód nie mógł korzystać z kuchenki gazowej i nie ma doprowadzonej ciepłej wody do mieszkania jest konsekwencją decyzji i uniemożliwienia pozwanej Spółdzielni dokończenia prac, na które uzyskała stosowne pozwolenie budowlane.

Sąd Okręgowy w Koszalinie orzeczeniem z dnia 6 czerwca 2011 r., w sprawie VII Ca 357/11, oddalił apelację powoda wniesioną od powyższego wyroku sądu I instancji.

W wyroku Sądu Rejonowego w Koszalinie z 22 listopada 2011 r., wydanym w sprawie I C 579/10, zmienionym w części wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie z 26 kwietnia 2012 r., nakazano J. C. (1), aby opuścił i opróżnił lokal mieszkalny nr (...) położony w K. przy ul. (...) w budynku nr (...) i wydał go (...) oraz orzeczono, iż, J. C. (1) przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego.

W pozwie, wniesionym do Sądu Rejonowego w Koszalinie 29 grudnia 2005 r. powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę oraz kwoty 5,717 zł wraz z odsetkami tytułem odszkodowania za szkodę spowodowaną odcięciem przez Spółdzielnię dopływu energii elektrycznej do mieszkania powoda. Sprawę tę zarejestrowano w Sądzie Rejonowym w Koszalinie pod sygn. akt I C 1478/05.

Dnia 13 listopada 2006 r. Sąd Rejonowy wydał wyrok zaoczny, w którym zasądził na rzecz powoda od pozwanej (...) kwotę 10.717 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz kosztami procesu w kwocie 100 zł. Pozwana wniosła sprzeciw od wyroku zaocznego. Na rozprawie 17 września 2007 r. pełnomocnik pozwanej wskazał na ewentualną możliwość potrącenia kwoty dochodzonej przez powoda z należnościami z tytułu opłat za użytkowanie lokalu, których Spółdzielnia domaga się w sprawie I C 168/05 w wysokości 7.898,98 zł. Na rozprawie 26 września 2007 r. pełnomocnik pozwanej podtrzymał zarzut potrącenia. Postanowieniem z 26 września 2007 roku Sąd Rejonowy w Koszalinie zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 177 § 1 k.p.c. do czasu prawomocnego zakończenia sprawy I C 168/05 Sądu Rejonowego w Koszalinie. Powód wniósł zażalenie na powyższe postanowienie. Sąd Okręgowy w Koszalinie oddalił zażalenie 7 listopada 2007 roku (sygn. VII Cz 963/07). Dnia 30 maja 2008 r. powód wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania. Po sprawdzeniu na jakim etapie znajduje się sprawa I C 168/05, 24 lipca 2008 roku Sąd oddalił wniosek z uwagi na fakt, iż postępowanie w sprawie I C 168/05 nie zostało prawomocnie zakończone.

Pomiędzy sprawdzeniem stanu sprawy 1 C 168/05, a wydaniem postanowienia w przedmiocie oddalenia wniosku o podjęcie postępowania w sprawie I C 1478/05, Sąd Okręgowy w Koszalinie 17 lipca 2008 r. oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Koszalinie z 29 kwietnia 2008 r., w którym zasądzono od J. C. (1) na rzecz (...) kwotę 6.668,12 zł z ustawowymi odsetkami od 7 stycznia 2005 roku do dnia zapłaty, umorzono postępowanie w zakresie kwoty 1.132,86 zł oraz zasądzono od J. C. (1) na rzecz Spółdzielni kwotę 1.748,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Po złożeniu przez powoda kolejnego wniosku, 9 września 2008 roku Sąd podjął postępowanie w sprawie I C 1478/05.

Na rozprawie 15 października 2008 roku powód nie wyraził zgody na zawarcie ugody, polegającej na potrąceniu umownym należności zasądzonych w sprawie I C 168/05 z należnościami dochodzonymi wobec Spółdzielni. Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, wskazując iż gotowa jest na ugodowe zakończenie sporu.

Wyrokiem z 29 października 2008 r. w sprawie I C 1478/05 Sąd uchylił wyrok zaoczny z 13 listopada 2006 roku, zasądził od pozwanej (...) na rzecz powoda kwotę 9.550 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 4.550 zł od 13 października 2006 r. do dnia zapłaty i od kwoty 5.000 zł od 29 października 2008 roku do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie i zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.961 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w związku z bezprawnym odłączeniem energii elektrycznej do lokalu powoda w okresie od 15 listopada 2004 r. do 22 kwietnia 2005 r. Sąd ostatecznie nie uwzględnił zarzutu potrącenia podniesionego przez pozwaną. Zarówno powód, jak i pozwana wnieśli apelacje od przedmiotowego wyroku. Wyrokiem z 7 kwietnia 2009 roku, w sprawie VII Ca 116/09, Sąd Okręgowy w Koszalinie oddalił obie apelacje.

Na podstawie wniosku H. C. komornik Sądu Rejonowego Rewiru I w K. wszczął pod sygn. KMP 77/91 postępowanie egzekucyjne w zakresie alimentów należnych od J. C. (1) na rzecz jego małoletnich dzieci, zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie w sprawie III RC 102/90.

W tej sprawie egzekucyjnej należności pieniężne na rzecz uprawnionych do alimentacji dzieci powoda, wypłacane były także z funduszu alimentacyjnego, z uwagi na wieloletnią bezskuteczność egzekucji wobec dłużnika alimentacyjnego.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 5 maja 2004 r. w sprawie III RC 248/04 ustalono, iż obowiązek alimentacyjny J. C. (1) na rzecz M. C. ustał z dniem 1 marca 2004 r.

Decyzją ZUS z 11 września 2006 r. częściowo umorzono należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego w kwocie 11.854 zł. Wedle stanu na dzień 27.10.2006 roku zadłużenie na rzecz tego funduszu w dalszym ciągu wynosiło 12.000 złotych.

Pismem z 28 listopada 2006 r. M. C. wniosła o zaprzestanie prowadzenia dalszej egzekucji.

W piśmie z 11 marca 2008 r. powód wniósł o zabezpieczenie należności zasądzonej na jego rzecz od (...), zasądzonej wyrokiem zaocznym z 13 listopada 2006 r. w sprawie I C 1478/05 Sądu Rejonowego w Koszalinie. Wskazał, iż w jego ocenie kwota jego wierzytelności pokryje w całości należność egzekwowaną w tym postępowaniu.

Pismem z 13 marca 2008 roku, skierowanym do (...), pozwany komornik dokonał zajęcia wskazanej przez powoda wierzytelności. W odpowiedzi z 22 września 2008 roku pozwana Spółdzielnia wskazała, że dłużnikowi przysługuje wierzytelność przyszła z tytułu zgromadzonego wkładu mieszkaniowego, która będzie wymagalna dopiero w chwili opróżnienia przez niego lokalu.

Decyzją ZUS z 22 maja 2009 roku odmówiono powodowi umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego w łącznej kwocie 12.000 złotych.

Pismem z 19 sierpnia 2010 r. komornik dokonał zajęcia rachunku bankowego powoda. J. C. (1) złożył skargę na powyższą czynność komornika, która została oddalona postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 8 listopada 2010 r. w sprawie III RCo 45/10.

Postanowieniem komornika sądowego z 10 lutego 2011 r. po rozpoznaniu wniosku wierzyciela M. C. z 28 listopada 2006 r. umorzono postępowanie egzekucyjne w części należności wierzyciela oraz pozostawiono tytuł wykonawczy w aktach sprawy do czasu uregulowania należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego ZUS.

Postanowieniem z 14 sierpnia 2013 r. komornik zakończył postępowanie egzekucyjne w sprawie, po przelaniu przez pozwaną Spółdzielnię kwoty 13.806,76 zł, z tytułu rozliczenia wkładu oraz ustalił koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Na postanowienie to, w zakresie kosztów egzekucji, skargę wniósł powód.

Na podstawie wniosku pozwanej Spółdzielni z 30 kwietnia 2009 r., pod sygn. KM 892/09, wszczęte zostało przez pozwanego komornika, przeciwko powodowi, postępowanie egzekucyjne w przedmiocie egzekucji należności wynikających z następujących wyroków: Sądu Rejonowego w Koszalinie z 29 kwietnia 2008 r. w sprawie I C 168/05, Sądu Okręgowego w Koszalinie z 17 lipca 2008 r. w sprawie VII Ca 405/08. Sądu Rejonowego w Koszalinie z 30 kwietnia 2008 r. w sprawie VIII C 554/06 oraz Sądu Okręgowego w Koszalinie z 29 lipca 2008 r. w sprawie VII Ca 445/08. Wierzycielka (...) wniosła o przeprowadzenie egzekucji z wierzytelności przyszłej - wkładu mieszkaniowego związanego z posiadanym przez dłużnika J. C. (1) spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu oraz wierzytelności przysługujących dłużnikowi od pozwanej Spółdzielni na podstawie wyroków Sądu Rejonowego w Koszalinie z 29 października 2008 roku w sprawie I C 1478/05 i Sądu Okręgowego w Koszalinie z 7 kwietnia 2009 roku w sprawie VII Ca 116/09.

Pismem z 4 maja 2009 r. komornik zawiadomił powoda o wszczęciu egzekucji w zakresie należności głównej w kwocie 12.812,04 zł, odsetek - 3.516,49 zł, kosztów procesu - 2.348,50 zł, opłaty egzekucyjnej - 2.801,55 zł oraz wydatków gotówkowych - 16,95 zł.

Pismem z tego samego dnia pozwany komornik sądowy dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej powodowi wobec pozwanej Spółdzielni z tytułu wkładu mieszkaniowego. Odpis pisma dot. zajęcia doręczono powodowi 21 maja 2009 r.

Dnia 8 maja 2009 r. pozwana (...) poinformowała komornika, iż wierzytelność przysługująca powodowi z wyroków wydanych w sprawach I C 1478/05 oraz VII Ca 116/09 uległa zmniejszeniu z uwagi na wypłacenie radcy prawnemu F. P. kosztów zastępstwa procesowego z tytułu reprezentowania powoda w sumie 2.361 złotych. Dnia 12 maja 2009 roku (...) wskazała zaś, że wierzytelność z tytułu wkładu mieszkaniowego wymagalna będzie dopiero z chwilą opróżnienia zajmowanego przez dłużnika lokalu.

Pismem z 29 maja 2009 roku komornik sądowy dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej powodowi wobec pozwanej (...) z tytułu należności zasądzonej wyrokiem w sprawie I C 1478/05. Odpis pisma dot. zajęcia doręczono powodowi 22 czerwca 2009 roku.

Pismem z 29 czerwca 2009 r. powód zwrócił się do komornika o nadesłanie odpisu wniosku wierzyciela, na podstawie którego dokonano zajęcia wierzytelności z 29 maja 2009 r.

Dnia 30 czerwca 2009 r. do kancelarii pozwanego komornika wpłynęło pismo z Sądu Rejonowego w Koszalinie, wraz z odpisem skargi na czynności komornika wniesionej przez powoda, dotyczącej zajęcia wkładu mieszkaniowego.

Dnia 1 lipca 2009 roku W. G. ustosunkował się do skargi i przesłał odpowiedź na skargę wraz z aktami do Sądu Rejonowego w Koszalinie.

Również 1 lipca 2009 roku powód złożył skargę na czynności komornika w postaci zajęcia wierzytelności przysługującej powodowi wobec pozwanej (...) z tytułu należności zasądzonej wyrokiem w sprawie I C 1478/05 Sądu Rejonowego w Koszalinie.

Dnia 9 września 2009 roku, kiedy akta egzekucyjne znajdowały się w Sądzie Rejonowym w Koszalinie, na rachunek pozwanego komornika sądowego wpłynęła od pozwanej Spółdzielni, w związku z zajęciem wierzytelności ze sprawy I C 1478/05, kwota 11.783,86 złotych, którą wobec braku akt egzekucji sądowej i wniesionej skargi na czynności komornika, dnia 11 września 2009 roku przekazano do depozytu sądowego.

Akta egzekucyjne zwrócono pozwanemu komornikowi w dniu 19 października 2009 roku wraz z wezwaniem do ich zwrotu sądowi w terminie 7 dni, w związku z toczącymi się postępowaniami ze skarg powoda. 23 października 2009 roku akta przekazano ponownie do Sądu Rejonowego w Koszalinie.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 25 stycznia 2010 roku, wydanym w sprawie I Co 2306/09, oddalono skargę powoda na czynność pozwanego komornika sądowego - na zajęcie z 29 maja 2009 roku jego wierzytelności zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie w sprawie I C 1478/05. Powód wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, które zostało odrzucone, jako niedopuszczalne, postanowieniem Sądu Okręgowego w Koszalinie z 26 kwietnia 2010 roku, w sprawie VII Cz 237/10.

Pismem z 11 lutego 2010 r. W. G. zwrócił się do Sądu Rejonowego w Koszalinie o zwrot akt egzekucyjnych. Sąd zwrócił te akta w dniu 13 maja 2010 r.

Dnia 19 maja 2010 r. pozwany komornik wystąpił o zwrot kwoty wpłaconej do depozytu sądowego. Środki w kwocie 11.908,43 złotych zostały przekazane na konto komornika w dniu 31 maja 2010 roku.

Dnia 1 czerwca 2010 roku, komornik przelał na rachunek pozwanej (...) kwoty 10.270,77 złotych i 37,40 złotych.

Dnia 7 lipca 2010 roku powód wniósł do Sądu Rejonowego w Koszalinie skargę o wznowienie postępowania w sprawie I Co 2306/09. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 17 września 2010 roku, wydanym w sprawie I Co 3142/10, skargę tę odrzucono.

Postanowieniem z 23 lipca 2010 roku komornik sądowy postanowił umorzyć postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji i ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w kwocie 1.598,11 złotych.

Dnia 5 sierpnia 2010 roku powód wniósł skargę na czynność komornika w zakresie ustalenia kosztów postępowania egzekucyjnego na kwotę 1.598,11 zł. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 27 września 2010 roku, wydanym w sprawie I Co 3551/10, skargę oddalono. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Koszalinie z 3 stycznia 2011 roku w sprawie VII Cz 841/10 oddalono również zażalenie powoda na ww. postanowienie.

W trakcie toczącego się postępowania egzekucyjnego, pod sygn. KM 829/09 z wniosku pozwanej (...) przeciwko powodowi jako dłużnikowi i po doręczeniu J. C. (1) odpisu zajęcia wierzytelności przysługującej mu wobec pozwanej (...) z tytułu należności zasądzonej wyrokiem w sprawie I C 1478/05 Sądu Rejonowego w Koszalinie, dnia 30 października 2009 roku, powód złożył w kancelarii komorniczej pozwanego W. G. wniosek egzekucyjny, domagając się wszczęcia egzekucji przeciwko (...) P. należności wynikających z wyroków Sądu Rejonowego w Koszalinie z 29 października 2008 roku w sprawie I C 1478/05, Sądu Okręgowego w Koszalinie z 7 kwietnia 2009 roku w sprawie VII Ca 116/09, Sądu Rejonowego w Koszalinie z 16 września 2008 roku w sprawie VIII Cupr 51/08 oraz Sądu Okręgowego w Koszalinie z 18 grudnia 2008 roku w sprawie VII Ca 813/08. Powód domagał się egzekucji pretensji głównej w kwocie 9.550 złotych wraz z odsetkami od kwoty 4.550 zł od 13 października 2006 roku do dnia zapłaty i od kwoty 5.000 zł od 29 października 2008 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w kwocie 710 zł. W uzasadnieniu wniósł o przekazanie wyegzekwowanych należności na rachunek pozwanej Spółdzielni i zaliczenie ich na poczet należności z wyroków w sprawach Sądu Rejonowego w Koszalinie o sygnaturach I C 168/05 i VIII C 554/06.

Po doręczeniu pozwanej (...) zawiadomienia o wszczęciu egzekucji (z wniosku powoda) i zajęciu jej rachunku bankowego, Spółdzielnia powiadomiła pozwanego komornika w piśmie z 3 listopada 2009 roku, że należności J. C. (1) wynikające z tytułów wykonawczych zostały już przelane na konto komornika zgodnie z zajęciem wierzytelności z 29 maja 2009 roku w sprawie KM 892/09. Poinformowała nadto, że całość należności w kwocie 600 zł, wynikająca z wyroku Sądu Rejonowego w Koszalinie w sprawie VIII Cupr 51/08 została wypłacona radcy prawnemu B. J., który reprezentował powoda w tym postępowaniu.

W piśmie z 12 listopada 2009 roku, które powinno zostać wysłane do powoda, a zostało błędnie wysłane do pozwanej Spółdzielni, zawarto informacje o zajęciu dochodzonej od niej należności w sprawie KM 892/09, wypłaceniu przez nią kwoty 600 zł pełnomocnikowi ustanowionemu z urzędu oraz wpłaceniu wyegzekwowanej kwoty do depozytu sądowego, do czasu rozpatrzenia skargi powoda przez sąd.

Dnia 26 listopada 2009 roku Sąd Rejonowy w Koszalinie doręczył pozwanemu komornikowi sądowemu skargę (...) na czynności komornika w przedmiocie zajęcia jej rachunku bankowego. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 17 grudnia 2009 roku w sprawie I Co 4959/09 skargę oddalono.

Postanowieniem z 2 czerwca 2010 roku komornik sądowy wydał postanowienie w przedmiocie ustalenia kosztów niezbędnych do celowego przeprowadzenia egzekucji w sprawie w wysokości 62,15 zł.

Powód wniósł skargę na czynności komornika w postaci postanowienia z 2 czerwca 2010 roku w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania oraz na niepoprawne rozliczenie przez komornika należności dochodzonych przez niego od Spółdzielni w sprawie KM 1980/09 z należnościami, których Spółdzielnia domagała się w postępowaniu w sprawie KM 892/09. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z 22 września 2010 roku w sprawie 1 Co 3018/10 skargę powoda oddalono.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, iż powództwo o zapłatę odszkodowania w kwocie 255.000 zł oraz zadośćuczynienia w kwocie 40.000 zł w związku z utratą lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego położonego przy ul (...) w K., nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu I instancji, powołana przez powoda podstawa faktyczna powództwa uzasadniała zastosowanie w zakresie odpowiedzialności Spółdzielni art. 415 k.c. Podkreślił, że warunkiem odpowiedzialności pozwanej było z jednej strony wykazanie, że dopuściła się ona zawinionego, bezprawnego działania lub zaniechania, a z drugiej strony pomiędzy tymże zachowaniem pozwanej a szkodą powoda wystąpił adekwatny związek przyczynowy. Co istotne, stosownie do treści art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., ciężar wykazania powyższych przesłanek spoczywał na stronie powodowej. Tymczasem w ocenie Sądu Okręgowego powód nie wykazał ani bezprawnego zachowania (...), ani adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy tym domniemanym zachowaniem pozwanej, a szkodą po jego stronie.

W szczególności Sąd I instancji uznał, iż za działanie bezprawne nie może być uznane zgłoszenie przez pozwaną w toku sprawy I C 1478/05 Sądu Rejonowego w Koszalinie, zarzutu potrącenia i złożenie wniosku o zawieszenie procesu do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy, prowadzonej przeciwko powodowi pod sygn. I C 168/05 tegoż sądu rejonowego. Takie działanie mieści się bowiem w ramach przysługujących stronie uprawnień procesowych, jak i znajduje oparcie w treści przepisów prawda materialnego (art. 498 § 1 k.c.). Sam fakt, iż takie stanowisko procesowe pozwanej Spółdzielni było dla powoda niekorzystne nie może automatycznie prowadzić do konkluzji, że było ono bezprawne. W odniesieniu do powołanego przez powoda zarzutu Sąd Okręgowy podkreślił, iż sądy obu instancji uznały stanowisko pozwanej Spółdzielni za uzasadnione, co zaowocowało zawieszeniem postępowania w sprawie I C 1478/05 Sądu Rejonowego w Koszalinie. Ostateczny wynik procesu i nieuwzględnienie zarzutu potrącenia podniesionego przez (...) nie zmienia konkluzji, że działanie pozwanej mieściło się w ramach przysługujących jej uprawnień procesowych i nie może być uznane za bezprawne. Nie może zostać również zakwalifikowane jako zachowanie w sposób oczywisty niezasadne, zmierzające do obstrukcji procesowej, skoro roszczenie (...) zgłoszone w sprawie I C 168/05 Sądu Rejonowego, ostatecznie zostało częściowo uwzględnione. Ponadto Sąd podkreślił, iż w sprawie I C 1478/05 powód nie wyraził zgody na zawarcie ugody, polegającej na potrąceniu umownym należności zasądzonych w sprawie I C 168/05. W toku procesu powód nie wskazywał także, aby złożył pozwanej oświadczenie o potrąceniu, co prowadziłoby do skutku tożsamego z umowną kompensacją wzajemnych roszczeń stron. Innymi słowy nie wykazał, aby poczynił jakiekolwiek, rokujące osiągnięcie zamierzonego celu, starania ukierunkowane na zredukowanie jego zadłużenia z tytułu opłat eksploatacyjnych, które to zadłużenie stanowiło przyczynę wygaśnięcia przysługującego mu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.

Ostatecznie Sąd Okręgowy uznał, iż brak jest adekwatnego związku przyczynowego między działaniem pozwanej, a szkodą wskazywaną przez powoda. Jak bowiem wynika z ustaleń poczynionych w sprawie I C 440/09, powód już w 1996 r. posiadał zaległości z tytułu opłat eksploatacyjnych, co skutkowało dwukrotnym podejmowaniem przez organy Spółdzielni uchwał w przedmiocie wykluczenia go z grona członków, które były następnie uchylane w postępowaniu sądowym. Także kiedy podjęta została 26 lutego 2009 r. uchwała Rady Nadzorczej (...) o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, powód posiadał zadłużenie w wysokości 12.468,33 zł przy miesięcznym wymiarze tych opłat na poziomie 534,77 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd I instancji uznał, że na uwzględnienie nie zasługiwały także kolejne roszczenia powoda, których podstawa opierała się na założeniu, iż powodowi przysługiwałoby w dalszym ciągu prawo do lokalu spółdzielczego przy ul (...) w K., w zasobach pozwanej Spółdzielni tj. żądania zasądzenia: 8.900 zł tytułem odszkodowania za utratę dochodu z wynajmu małżeństwu jednego pokoju w przedmiotowym mieszkaniu; 8.100 zł tytułem odszkodowania za utratę dochodu za wynajem kolejnego pokoju studentom zaocznym; 1.750 zł tytułem odszkodowania za utratę możliwości zwrotu należności za zużytą energię elektryczną za okres od 21 sierpnia 2009 r. do maja 2012 r.; 6.434,10 zł tytułem odszkodowania za utratę prawa do dodatku mieszkaniowego z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K.. Jednocześnie Sąd Okręgowy uznał, że powód nie wykazał podstaw żądania zapłaty kwot 952 zł i 1.080 zł, tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez niego w sporach sądowych z pozwaną. Jak już wyżej wskazano, Sąd nie dopatrzył się znamion bezprawności w zgłoszeniu przez (...) zarzutu potrącenia w sprawie 1 C 1478/05, stąd też opieranie roszczenia o zasądzenie kwoty 952 zł na tej okoliczności nie mogło prowadzić do korzystnego dla powoda rozstrzygnięcia. J. C. (1) przegrał natomiast sprawę prowadzoną pod sygn. I C 440/09, a zatem nie przysługiwało mu roszczenie o zwrot poniesionych w tym procesie kosztów (1.080 zł). Tym bardziej, że z przedłożonych dowodów nie wynikało, aby takie koszty w poniósł. Zważywszy zaś na konkluzję o mieszczącym się w ramach porządku prawnego zgłoszeniu zarzutu potrącenia oraz związanym z tym zarzutem wnioskiem o zawieszenie postępowania, brak było podstaw do zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda odsetek ustawowych za 385 dni, liczonych od zasądzonej w sprawie I C 1478/05 kwoty 5.000 zł za okres trwania zawieszenia postępowania sądowego w tej sprawie cywilnej.

Sąd I instancji zważył, iż ostatnie z żądań powoda obejmowało żądanie zapłaty na jego rzecz kwoty po 52.500 zł tytułem zadośćuczynienia, odrębnie za brak centralnej ciepłej wody i paliwa gazowego oraz kwoty po 19.000 zł dodatkowego zadośćuczynienia za okres pozostawania bez centralnej ciepłej wody i paliwa gazowego za okres od czerwca 2012 r. do czerwca 2013 r. Również to żądanie nie mogło zasługiwać na uwzględnienie z uwagi na treść art. 365 § 1 k.p.c., albowiem zgodnie z treści uzasadnień prawomocnych wyroków Sądu Rejonowego w Koszalinie w sprawie I C 937/09 oraz Sądu Okręgowego w sprawie VII Ca 357/11, które rozpoznawały roszczenie powoda o nakazanie Spółdzielni przywrócenia niezakłóconego posiadania lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w K. przy ul. (...) pozwana będąca właścicielem nieruchomości, na skutek zdarzeń zaistniałych w mieszkaniu powoda była uprawniona do pozbawienia go paliwa gazowego. Działanie pozwanej nie miało charakteru bezprawnego, a odłączenie dopływu gazu do mieszkania powoda spowodowane było koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa dla zdrowia i życia powoda i pozostałych mieszkańców budynku. Sądy w tamtych postępowaniach ustaliły nadto, że nieuzasadniony upór powoda uniemożliwił pozwanej zakończenie prac związanych z podłączeniem instalacji wodnej w mieszkaniu powoda do instalacji ciepłej wody znajdującej się w budynku. Niezależnie od tego, czy omawiane roszczenie zostanie zakwalifikowane jako oparte na art. 415 k.c., czy jako roszczenie wynikające z domniemanego naruszenia dóbr osobistych, warunkiem ich uwzględnienia jest wykazanie bezprawnego zachowanie sprawcy deliktu. Wobec zaś treści prawomocnych wyroków w sprawach I C 937/09 oraz VII Ca 357/11, w których działanie pozwanej określono jednoznacznie jako zgodne z prawem, poczynienie takiego ustalenia w niniejszym procesie nie jest możliwe, albowiem zdaniem Sądu Okręgowego prowadziłoby do naruszenia normy art. 365 § 1 k.p.c.

Odnosząc się do pozwanego W. G. - Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Koszalinie, Sąd I instancji uznał, iż podstawę jego odpowiedzialności stanowi art. 23 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji. Analogicznie, jak w odniesieniu do pozwanej Spółdzielni, aby przewidziana w przytoczonym przepisie odpowiedzialność odszkodowawcza komornika zaistniała, muszą być wykazane ogólne przesłanki odpowiedzialności deliktowej, tj. szkoda, zdarzenie ją wywołujące i związek przyczynowy. Tymczasem w ocenie Sądu, powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, a co za tym idzie - także ponoszącego z nim solidarną odpowiedzialność Skarbu Państwa. Jak podkreślił Sąd Okręgowy, według powoda, zdarzeniami wywołującymi szkodę są uchybienia komornika sądowego przy prowadzeniu sprawy egzekucyjnej pod sygn. KM 892/09 oraz KM 1980/09, polegające na „przetrzymaniu” sumy przekazanej komornikowi przez pozwaną Spółdzielnię. J. C. (1) podnosił również, iż komornik nie przekazał pozwanej całości uzyskanej w wyniku egzekucji kwoty. Zaniedbania te miały prowadzić do utraty przez powoda prawa do lokalu. Twierdzenia te są jednak zdaniem Sądu Okręgowego bezzasadne. Jak wynika z akt KM 892/09 i KM 1980/09, pozwany realizując wniosek o przeprowadzenie egzekucji złożony przez Spółdzielnię zajął wierzytelność przysługującą powodowi wobec niej z tytułu wyroku Sądu Rejonowego w Koszalinie, wydanego w sprawie I C 1478/05. Na wierzytelność tę składała się kwota należności głównej w wysokości 9.550 złotych, odsetki ustawowe w kwocie łącznej kwocie 2.123,86 złotych oraz zasądzone na rzecz powoda koszty procesu w sumie 3.071 zł. Należności przysługujące powodowi zostały zredukowane przez Spółdzielnię o wypłaconą r.pr. F. P. kwotę 2.361 zł oraz należność wypłaconą r.pr. B. J. w wysokości 600 zł. Działanie takie Sąd uznał za prawidłowe w świetle art. 122 § 1 k.p.c.

Sąd I instancji zważył, iż pozwany uzyskał od (...), 9 września 2009 r. kwotę 11.783,86 zł. Rozliczenie sporządzone w tym względzie przez pozwaną wykazuje w istocie niewielką nadwyżkę na korzyść powoda, wynikającą z zawyżenia odsetek ustawowych. Z uwagi na fakt, iż na skutek złożenia przez powoda skargi na czynności komornika akta egzekucyjne znajdowały się tego dnia w Sądzie Rejonowym w Koszalinie, przekazaną przez pozwaną Spółdzielnię kwotę pozwany komornik sądowy złożył do depozytu sądowego. Akta tej egzekucji sądowej sąd rejonowy zwrócił pozwanemu komornikowi w dniu 19 października 2009 roku wraz z wezwaniem do ich zwrotu w terminie 7 dni, w związku z toczącymi się postępowaniami ze skarg powoda na inne czynności egzekucyjne. Dnia 23 października 2009 r. akta tej egzekucji sądowej pozwany komornik sądowy przekazał ponownie Sądowi Rejonowemu w Koszalinie. W związku z rozpatrywaniem skargi wniesionej przez powoda, akta te znajdowały się początkowo w Sądzie Rejonowym w Koszalinie (sprawa I Co 2306/09), a następnie w Sądzie Okręgowym w Koszalinie (sprawa VII Cz 237/10), który 26 kwietnia 2010 roku odrzucił zażalenie powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Koszalinie z 25 stycznia 2010 roku. W konsekwencji, pomimo zwrócenia się przez komornika o zwrot tych akt egzekucyjnych pismem z dnia 11 lutego 2010 roku, zostały one przesłane przez Sąd Rejonowy w Koszalinie pozwanemu komornikowi sądowemu dopiero w dniu 13 maja 2010 roku. Po zaledwie kilku dniach tj. 19 maja 2010 roku pozwany komornik wystąpił o zwrot kwoty wpłaconej do depozytu sądowego. Środki pieniężne w kwocie 11.908,43 złotych przekazano na konto komornika 31 maja 2010 roku. Dnia 1 czerwca 2010 roku pozwany komornik przelał na rachunek (...) kwoty 10.270,77 złotych i 37,40 złotych ( dowód k. 46, 47 akt egzekucyjnych o sygn. KM 892/09), a postanowieniem z 23 lipca 2010 roku, nieskutecznie zaskarżonym przez powoda, ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na łączna sumę 1.598,11 złotych ( dowód k. 54 akt komorniczych KM 892/09). Już pobieżna analiza wyżej wymienionych akt egzekucji sądowej pozwanego wskazuje zdaniem Sądu Okręgowego, że suma powyższych kosztów egzekucji oraz kwot przekazanych na rzecz pozwanej Spółdzielni jest zbieżna z wysokością kwoty uzyskanej z depozytu sądowego (w wysokości 11.908,43 zł). Powód podnosił, że komornik przekazał na rzecz pozwanej niższą kwotę, jednak Sąd zwrócił uwagę na fakt, że rozliczenie przedłożone przez powoda dotyczy jedynie kwot zaliczonych na poczet zadłużenia w ramach „konta czynszowego”, stąd też w żaden sposób nie podważa to wiarygodności dokumentów bankowych przedłożonych do akt sprawy przez pozwanego komornika sądowego, dotyczących kwot przekazanych pozwanej (...). Jednocześnie zdaniem Sądu I instancji, powód nie wykazał również adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy domniemanym przywłaszczeniem i „przetrzymaniem” uzyskanych przez pozwanego komornika w toku egzekucji kwot, a utratą prawa do lokalu. Uchwała Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni o wygaśnięciu przysługującego powodowi prawa zapadła 26 lutego 2009 r., zaś wniosek o przeprowadzenie egzekucji w sprawie o sygn. KM 892/09 wpłynął do kancelarii pozwanego już po tym zdarzeniu, tj. dnia 30 kwietnia 2009 r. Niezależnie zatem od szybkości prowadzonego przez komornika sądowego postępowania egzekucyjnego, powód nie zdołałby zapobiec skutkom uchwały, która zapadła dwa miesiące wcześniej.

Z omówionych względów na uwzględnienie nie zasługiwało w ocenie Sądu Okręgowego także roszczenie powoda o zasądzenie od pozwanego komornika sądowego „kwoty 2.292,22 zł wraz z odsetkami ustawowymi za okres od 7 listopada 2009 roku do dnia zapłaty, tytułem szkody na skutek nieprzekazania pozwanej całości wyegzekwowanej od powoda kwoty w sprawie KM 1980/09”. Jak bowiem ustalono, uzyskana w sprawie egzekucyjnej o sygn. KM 892/09 przez komornika w wyniku zajęcia wierzytelności kwota została wypłacona Spółdzielni, po jej zredukowaniu o koszty należne pełnomocnikom procesowym powoda oraz koszty postępowania egzekucyjnego. Sąd nie dopatrzył się w zachowaniu organu egzekucyjnego, działań które wskazywałyby na przywłaszczenie podnoszonej przez powoda kwoty przez komornika W. G.. Mając zaś na uwadze okoliczność, że w dacie dokonania wpłaty przez (...) na rachunek komornika ww. kwoty pieniężnej, akta egzekucyjne znajdowały się w Sądzie Rejonowym w Koszalinie, gdzie pozostawały niemal nieprzerwanie aż do 13 maja 2010 roku - to nie sposób postawić komornikowi zarzutu, jakoby miał „przetrzymywać” wyegzekwowane należności. Zgodnie z treścią art. 22 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, komornik winien w terminie 4 dni przekazać uprawnionemu wyegzekwowane należności, a jeżeli dopuści do opóźnienia, jest obowiązany zapłacić uprawnionemu odsetki od kwot otrzymanych i nierozliczonych w terminie. Trudno zaś oczekiwać, aby komornik mógł z obowiązków swoich się wywiązać, skoro akta postępowania egzekucyjnego przesłane zostały do Sądu Rejonowego w Koszalinie. Tym bardziej, gdy na dokonywane przez niego czynności wpływały skargi, zaś przeciwko powodowi prowadzone było równocześnie postępowanie egzekucyjne w sprawie KMP 77/91, w przedmiocie egzekucji świadczeń likwidowanego funduszu alimentacyjnego.

Powód, w ocenie Sądu Okręgowego, pominął nadto okoliczność, że to jego działania, polegające na wnoszeniu licznych, w zdecydowanej większości bezzasadnych skarg, przyczyniły się do opóźnienia i nie zauważył, że roszczenie o zasądzenie odsetek w przypadku uchybienia ustawowemu terminowi przekazania środków przysługuje wierzycielowi, a nie dłużnikowi, co wynika wprost z treści art, 22 u.k.s.e. W sprawie KM 892/09, w której dokonano zajęcia wierzytelności, uprawnionym była pozwana. Postępowanie egzekucyjne zainicjowane przez powoda pod sygn. KM 1980/09 było całkowicie zbędne, skoro wierzytelność, której egzekucji domagał się powód została już wcześniej zajęta w sprawie KM 892/09. Z tych względów żadnego skutku nie mogły odnieść dyspozycje co do zarachowania wyegzekwowanych kwot, zamieszczone we wniosku egzekucyjnym złożonym przez powoda w sprawie KM 1980/09.

Z tych też względów zdaniem Sądu Okręgowego na uwzględnienie nie zasługiwało także roszczenie powoda o zasądzenie „odsetek ustawowych od kwoty 10,308,17 zł za okres od 7 listopada 2009 roku do 2 czerwca 2010 roku w związku ze zwłoką w przekazaniu kwoty 10.308,17 zł zgodnie z dyspozycją wierzyciela w terminie ustawowym”. W ocenie Sądu komornik nie dopuścił się bowiem żadnych działań, ani zaniechań, które byłyby sprzeczne z przepisami powszechnie obowiązującymi. W szczególności, Sąd nie dopatrzył się zwłoki w działaniach tego pozwanego. Jedyna nieprawidłowość w działaniach komornika dotyczyła błędnego zaadresowania pisma z 12 listopada 2009 r., które powinno zostać wysłane do powoda, a zostało błędnic wysłane do pozwanej. Pismo to zawierało informacje o zajęciu wierzytelności powoda w sprawie KM 892/09, wypłaceniu przez (...) kwoty 600 zł pełnomocnikowi ustanowionemu dla powoda z urzędu oraz wpłaceniu wyegzekwowanej kwoty do depozytu sądowego, do czasu rozpatrzenia skargi powoda przez sąd. W ocenie Sądu, powyższa nieprawidłowość nie przyczyniła się jednak do powstania jakiejkolwiek szkody, bądź krzywdy powoda. J. C. (1) podnosił, że „nie wie jak by się zachował, gdyby otrzymał to pismo”, co trudno uznać za sformułowanie racjonalnej podstawy jakichkolwiek żądań wobec pozwanej Spółdzielni. Także sugestie powoda, jakoby na skutek braku doręczenia tego pisma oraz braku informacji komornika o toczącej się już sprawie KM 892/09 bezzasadnie zainicjował postępowanie w sprawie KM 1980/09 nie mogą być uznane za zasadne, skoro powód jeszcze przed złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji otrzymał odpis pisma komornika w przedmiocie zajęcia przysługującej mu względem Spółdzielni wierzytelności.

Zdaniem Sądu I instancji na uwzględnienie nie zasługiwały roszczenia powoda względem pozwanego Skarbu Państwa. W zakresie jego solidarnej odpowiedzialności za działania oraz zaniechania komornika sądowego, warunkiem takiej odpowiedzialności było bowiem zaistnienie przesłanek odpowiedzialności samego komornika sądowego, czego J. C. (1) w niniejszym procesie nie wykazał. Brak jest także podstaw do uwzględnienia twierdzeń powoda, powołanych w uzasadnieniu pisma procesowego z 6 września 2013 roku, dotyczących szeroko rozumianych nieprawidłowości na etapie rozpoznawania przez sądy powszechne spraw o sygnaturach I C 1478/05,1 C 937/09 oraz VII Ca 357/11, a to z uwagi na treść art. 417 1 § 2 i 3 k.c. J. C. (1) nie podnosił, zaś Sądowi nie jest znane z urzędu, aby powód uzyskał prejudykat, który uprawniałby go do formułowania roszczeń wobec Skarbu Państwa za szkodę spowodowaną rzekomymi nieprawidłowościami w związku z wydaniem prawomocnym orzeczeń w sprawach I C 1478/05, I C 937/09 Sądu Rejonowego w Koszalinie oraz VII Ca 357/11 Sądu Okręgowego w Koszalinie. Także z tego względu roszczenie powoda nie mogło zasługiwać na uwzględnienie.

Mając na uwadze wszystko powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 wyroku. Sąd dał wiarę dowodom stanowiącym podstawę ustaleń faktycznych, jako spójnym, logicznym, znajdującym wzajemne potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Podkreślił, że ustalając stan faktyczny oparł się przede wszystkim na dowodach z dokumentów z prowadzonych z udziałem powoda i pozwanej postępowań sądowych oraz postępowań egzekucyjnych KMP 77/91, KM 892/09 i KM 1980/09, których wiarygodność i autentyczność nie budziła wątpliwości. Sąd nie podzielił argumentacji powoda, jakoby dokumenty zgromadzone w aktach postępowań egzekucyjnych były niewiarygodne, a w szczególności aby wskazywały na możliwość przywłaszczenia przez komornika sądowego części zajętej wierzytelności powoda. Dowody z przesłuchania stron nie wniosły do sprawy istotnych okoliczności. Twierdzenia powoda sprowadzały się w istocie do polemiki z prawidłowymi działaniami sądów w ramach prowadzonych z jego udziałem postępowań oraz zgodnego z prawem postępowania pozwanej i komornika. Z tych względów dowodowi z przesłuchania powoda Sąd odmówił wiary. Brak było natomiast co do zasady podstaw do kwestionowania wiarygodności dowodu z przesłuchania pozwanego W. G., albowiem twierdzenia strony znalazły potwierdzenie w zgromadzonych w aktach postępowań egzekucyjnych dowodach z dokumentów.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. mając na uwadze, że powód jest osobą ubogą co skutkowało zwolnieniem go w całości od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Nadto wygrany przez powoda w części proces przeciwko pozwanej (...) w sprawie o sygn. akt I C 1478/05 mógł wzbudzić u powoda subiektywne przekonanie o słuszności pozostałych roszczeń skierowanych przeciwko stronie pozwanej.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód zaskarżając go zakresie pkt 1. Wniósł o jego zmianę poprzez jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi I instancji lub zmianę poprzez uwzględnienie powództwa, nadto zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego lub przypadku negatywnego orzeczenia dla powoda - nie obciążanie go kosztami na rzecz pozwanych.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił:

a)  błędną interpretację żądania pozwu i bezpodstawne przyjęcie, że powód dochodził odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa za szkody wyrządzone prawomocnymi wyrokami: Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 23 lutego 2010 r. sygn. akt I C 440/09, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 maja 2010 r. sygn. akt I ACa 202/10, oraz wyrok SN z dnia 17czerwca 2011 r. sygn. akt II CSK 620/10 o uchylenie uchwał organów pozwanej w przedmiocie wygaszenia powodowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul (...); a także Sądu Rejonowego z dnia 22 lutego 2011 r. sygn. akt I C 937/09 utrzymanego w mocy wyrokiem Sądu Okręgowy w Koszalinie z 06 czerwca 2011 r. sygn. akt VII Ca 357/11 oraz postanowieniami: Sądu Rejonowego z dnia 26 września 2008 r. sygn. akt I C 1478/05, w przedmiocie zawieszenia postępowania do czasu prawomocnego zakończenia sprawy I C 168/05 i Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 07 kwietnia 2009 r. sygn. akt VII Cz 963/07 w przedmiocie oddalenia zażalenia J. C. (1) na ww. postanowienie Sądu Rejonowego;

b)  niewłaściwe zastosowanie w rozstrzygnięciu warunków odpowiedzialności Skarbu Państwa - art. 417 k.c.;

c)  nie zastosowanie art. 366 k.p.c. w zw. z art. 365 k.p.c.;

d)  nie zastosowanie art. 22 ustawy z dnia 29.08.1997 o komornikach sądowych i egzekucji;

e)  nie zastosowanie art. 70 Prawa Budowlanego i przyjęcie, że na pozwanej spółdzielni, jako właścicielu i zarządcy budynku mieszkalnego wielolokalowego, w którym znajdował się lokal mieszkalny powoda, nie spoczywał obowiązek w zakresie usunięcia ulotu paliwa metanowego, stwierdzonego przez pogotowie gazowe w dniu 23 lipca 2009 roku tj. dwa dni po włamaniu się do lokalu, w którym zamieszkiwał powód;

f)  nie zbadanie tego, dlaczego pozwana po siłowym wejściu do mieszkania powoda nie zainstalowała wodomierza zużycia centralnej ciepłej wody użytkowej i połączyła wewnętrzną instalację ciepłej wody z centralną instalacją ciepłej wody użytkowej. Powód jak trafnie ustalił Sąd posiadał do przedmiotowego lokalu jedynie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu i jego zgoda był niewymagalna. Warunki jakie powinien spełniać lokal mieszkalny są opisane w rozporządzeniu ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

W uzasadnieniu apelacji powód podniósł, iż sąd weryfikując akta sprawy VIII Cupr 51/08, nie zauważył, że skutecznie zostało wypowiedziane pełnomocnictwo r.pr. B. J., o czym pozwana wiedziała, co oznacza, że powód występował bez pomocy prawnej. Za to zaś, że dał się oszukać pełnomocnikowi, powoda nie można karać.

Zdaniem apelującego sąd nie podał analizie akt Km 1980/09. Mimo to uznał, że J. C. (1) nie podnosił, a sądowi nie jest znane z urzędu, aby powód uzyskał prejudykat, który uprawniałby go do formułowania roszczeń wobec Skarbu Państwa za szkodę spowodowaną nieprawidłowościami w związku z wydaniem prawomocnych orzeczeń w sprawach I C 1478/05, I C 937/09 oraz VII Ca 357/11, a przecież powód w zakresie powyższym dochodzi odszkodowania od komornika sądowego nadzorowanego przez Skarb Państwa - Prezesa Sądu. Zaznaczył, że pismem z 21.09.2012 r. wyraźnie wskazał na solidarną odpowiedzialność komornika i Skarbu Państwa w części dotyczącej pozwanego komornika. Sąd I instancji, oddalając powództwo w tym zakresie rozstrzygając wbrew żądaniu pozwu, a właściwie obok żądania pozwu. Żądanie powoda wobec Skarbu Państwa o odpowiedzialność solidarną za szkodę spowodowaną przez nadzorowanego komornika.

Apelujący podkreślił, iż pozwany komornik wszczynając egzekucję Km 1980/09 był związany prawomocnymi, zaopatrzonymi w klauzulę wykonalności wyrokami. Sąd oceniając akta egzekucyjne Km 892/09 i Km 1980/09 w swych wyważeniach całkowicie pominął fakty, że (...) prawidłowo pouczona o przysługujących jej prawach z art.795 § 2 k.p.c., art. 394-398 k.p.c. oraz art. 767 § 2 k.p.c. i 767 § 2 k.p.c. nie wniosła do Sądu Okręgowego za pośrednictwem Sądu Rejonowego zażalenia na postanowienia o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Ponadto nie wystąpiła z stosowym powództwem o ustalenie, że wierzytelność powoda należna mu od pozwanej objęta egzekucją w sprawie KM 1980/09 nie istnieje. Ograniczyła się jedynie do złożenia skargi na czynności komornika w sprawie Km 1980/09 r., którą to skargę Sąd Rejonowy w Koszalinie postanowieniem z dnia 17 grudnia 2010 r (I Co 4959/09) oddalił. Podkreślił, iż Sąd akta egzekucyjne KM 1980/09 do Kancelarii Komornika zwrócił dopiero 23 grudnia 2009 r. Tymczasem skarga na czynności komornika nie wstrzymuje egzekucji, a Sąd I instancji całkowicie pominął przyznane przez pozwanego komornika fakty, tj. że w piśmie z dnia 22 czerwca 2010 r. adresowanym do (...) zatytułowanym „Wysłuchanie wierzyciela i dłużnika przed zawieszeniem lub umorzeniem postępowania egzekucyjnego w trybie art. 827 k.p.c.”. Właśnie tego dokumentu stanowiącego kartę 52 akt Km 982/09, Sąd nie poddał szczegółowej analizie. A wskazuje on zdaniem apelującego, bank prowadzący rachunek dla pozwanej, przekazał z jej konta na konto komornika zajętą kwotę w sprawie egzekucyjnej w sprawie Km 1980/09. Wyrok Sądu Apelacyjny w Szczecinie z dnia 27 maja 2010 r. sygn. akt I ACa 202/10 zakończył postępowanie w sprawie wygaszenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, a komornik Sądowy wyegzekwowaną wierzytelność od pozwanej (...), po pomniejszeniu o koszty komornicze przekazuje 1 czerwca 2010 r. Sąd I instancji pomija całkowicie cel pozwanego komornika, że w sprawie Km 183/07 z wniosku (...), która to spółdzielnia za pismem z dnia 19 lutego 2007 r. wniosła o zajęcie wierzytelności przyszłej tj. wkładu mieszkaniowego, w stosunku do którego dłużnikowi będzie przysługiwało prawo w chwili opróżnienia lokalu - z informacją, że dłużnikowi przysługuje Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ulicy (...) A komornik w dniu 22 lutego 2007 r. dokonał zajęcia od dłużnika z tytułu wkładu budowlanego. Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 02 lipca 2008 r. (I Co 419/08) uchylił czynność Komornika z dnia 07 lutego 2008 r. w sprawie Km 183 polegającą na zajęciu wierzytelności dłużnika należnej mu od wierzyciela w postaci wkładu budowlanego związanego z lokalem mieszkalnym położonym w K. przy ulicy (...). Pozwany komornik w sprawie KM 892/09 ponownie zajął ten sam wkład mieszkaniowy jako wkład budowlany, powód wniósł skargę na czynność komornika i Sąd czynność komornika uchylił.

Sąd I instancji zajął się analizą postępowania wygaszającego spółdzielcze prawo do lokalu, lecz zdaniem apelującego nie zauważył, że Sąd orzekający w sprawie I C 1478/05 - pomimo wniosku pozwanej o potrącenie kwoty zasądzonej powodowi z należnością pozwanej dochodzoną w sprawie I C 168/05 ( 7.898,98 zł) - nie dokonał takiego potrącenia. Wyrokiem w sprawie I C 168/05 zasądzono inną kwotę niż dochodzona pozwem, a pozwana nie przedstawiła do potrącenia właśnie tej konkretnej kwoty. Ponadto merytorycznie rozstrzygnięcie w sprawie I C 168/05, wykluczyło możliwość skutecznego podniesienia zarzutu potrącenia w przedmiotowej sprawie, albowiem wierzytelność, dochodzona w procesie, co do której zapadło prawomocne merytoryczne rozstrzygnięcie, zgodnie z art. 191 § 1 k.p.c. korzysta z powagi rzeczy osądzonej, co wyklucza w myśl art. 498 k.c. podniesienie zarzutu potrącenia. Takie stanowisko zajął Sąd Okręgowy w uzasadnieniu z dnia 7 listopada 2007 r. VII Cz 963/07. Sąd I instancji nie wyważył, jaki wpływ miał fakt, że pozwana składając w sprawie I C 1478/05 wniosek o potrącenie kwoty niewiadomej, która ewentualnie w przyszłości zostanie zasądzona powodowi z należnością pozwanej dochodzoną w sprawie I C 168/05 (7898,98 złotych) zablokowała powodowi, możliwość złożenia wniosku o potrącenie faktycznie zasądzonej kwoty w sprawie I C 1478/05, z kwoty jakiej dochodziła pozwana w sprawie I C 168/05. Jednocześnie zdaniem apelującego nie można czynić mu zarzutu, że nie wyraził zgody na zawarcie ugody na rozprawie w dniu 15 października 2008 r.(I C 1478/05), skoro ta ugoda miała naprawić błąd w prawnika reprezentującego pozwaną w sprawie I C 1478/05, a polegający na zgłoszeniu do potrącenia z ewentualnie zasądzonej kwoty na rzecz J. C. (1) od pozwanej spółdzielni. Podkreślił, że do takiej ugody mogło dość na posiedzeniu Rady Nadzorczej (...) w dniu 26.02.2009 r. Spółdzielnia mogła to uczynić na Zebraniu Przedstawicieli Członków Spółdzielni w dniu 29.05.2009 r., można było znieść wzajemnie długi czynszowe i zaproponować powodowi zamianę tego lokalu na lokal mniejszy. Jak podkreślił apelujący, 29.05.2009 r. miało miejsce zajęcie przez komornika wierzytelności w kwocie 12.812,04zł. należnej powodowi od (...). Było więc w pełni możliwe wnioskowane potrącenie i zniesienie wierzytelności na zero. To brak dobrej woli ze strony pozwanej nie pozwolił na ugodowe załatwienie spraw. Także Sąd nie dostrzegł, że pozwana mogła dokonać potrącenia z chwilą ogłoszenia wyroku w sprawie VII Ca 116/09.

Apelujący podkreślił, że Prezydent Miasta K., Decyzją Nr (...) z dnia 21 czerwca 2007 r., zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia pozwanej na wykonanie robót budowlanych, tj. przebudowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego w zakresie budowy instalacji c.w.u, przebudowy wewnętrznej instalacji gazowej oraz remontu instalacji wody zimnej i kanalizacji. To właśnie ta decyzja stanowiła podstawę oddalenia powództwa w sprawie o ochronę naruszonego posiadania. Sąd jednak nie zważył, że sądy obu instancji nie zabroniły pozwanej wykonać roboty budowlane zgodnie z zatwierdzonym projektem. Pozwana spółdzielnia pozostawała w bezczynności. Nie występowała do Sądu o przymus udostępnienia nie mieszkania w celu dokończenia robót budowlanych w celu podłączenia centralnej ciepłej wody, bo taki przymus nie był konieczny. Nie było bowiem uniemożliwiania dostępu do mieszkania. Spółdzielnia mogła bez przeszkód dokonać bezpośrednio po demontażu gazowego podgrzewacza wody użytkowej podłączenia centralnej ciepłej wody. Sąd oceniając przyczyny pozostawania powoda bez ciepłej wody użytkowej i gazu, nie zważył, że pozwana spółdzielnia, przed włamaniem się do mieszkania, jak i po włamaniu nie uzyskała od właściwego organu budowlanego decyzji o istnieniu zagrożenia dla zdrowia i życia, lecz wprost w histeryczny sposób twierdziła, że takie zagrożenie istnieje. Sąd nie dostrzegł, że mistrz kominiarski, jak i wykonawca robót T. U. nie zgłosili do organu budowlanego wg właściwości o istniejącym ich zdaniem zagrożenia, bo takowego nie było.

Skarżący zaznaczył, że z akt I C937/09 wynika, iż T. U. nie miał stosownych uprawnień w dniu 21 lipca 2009 r. gdyż egzamin złożył dopiero 30 sierpnia 2009 r. Ponadto istnieje rozbieżność między jego pomiarem szczelności instalacji gazowej, a protokołem kontroli pogotowia gazowego co do miejsca ulotu. To spółdzielnia sprowadziła zagrożenie rozszczelniając instalację gazową przez zdjęcie piecyka gazowego podczas włamania do mieszkania i nie pozostawiając informacji o ulocie gazy. Biegła mgr inż. M. S. przyznała, że nie była w lokalu powoda, a swe wywody oparła na tym co mówiła jej pozwana. Przy tym Sąd nie wypowiedział się dlaczego odmówił mocy dowodowej groźbie pisemnej pozwanej spółdzielni stanowiącej kartę 172 w sprawie sygn. akt 1478/05, na którą to powód powoływał się, oraz karcie 196 akt dołączonych sygn. akt 1478/05 pełnomocnik pozwanej spółdzielni przyznaje, że „Być może odcięła by również inne media, gdyby była taka możliwość techniczna.”. Niezrozumiałym, wręcz stronniczym, jest stanowisko Sądu, w przedmiocie, iż pozostawienie powoda bez ciepłej wody i paliwa gazowego przez okres czterech lat nie powodowało szkody po stronie powoda, za którą odpowiedzialność ponosi właściciel budynku mieszkalnego ( tu (...)).

Wskazując na powyższe powód nie zgodził się z ustaleniami sądu, że pozwany komornik nie naruszył przepisów prawa materialnego, ani przepisów Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, że również nie ciążył na nim obowiązek zachowania 4-dniowego terminu na przekazanie wierzytelności powoda z wyroku w sprawie I C 1478/05, na konto pozwanej spółdzielni. Nadto że spółdzielnia pozostając w bezczynności z usunięciem ulotu gazu i w dacie włamania w celu demontażu gazowego pogrzewacza wody i nie podłączając nie przyczynili się w sposób całkowity do powstania szkody po stronie powoda i nie naruszyła obowiązku zawartego w art. 70 Ustawy Prawo budowlane.

W odpowiedzi na apelację Skarb Państwa – Prezes Sądu Okręgowego w Koszalinie zastępowany przez Prokuratorie Generalną Skarbu Państwa wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

Tytułem wstępu należy wskazać, iż prawidłowe rozstrzygnięcie każdej sprawy uzależnione jest od spełnienia przez Sąd meriti dwóch naczelnych obowiązków procesowych, tj. przeprowadzenia postępowania dowodowego w sposób określony przepisami oraz dokonania wszechstronnej oceny całokształtu ujawnionych okoliczności. Rozstrzygnięcie to winno również znajdować oparcie w przepisach prawa materialnego adekwatnych do poczynionych ustaleń faktycznych. Z kolei istotą postępowania apelacyjnego jest zbadanie zasadności podstaw zarzutów skierowanych przeciwko orzeczeniu Sądu I instancji, bowiem mimo że postępowanie drugoinstancyjne jest postępowaniem merytorycznym, to jednak ma ono charakter kontrolny. Sąd odwoławczy orzeka przy tym w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału dowodowego, dokonując na nowo jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania doprowadziła Sąd Apelacyjny do przekonania, iż ustalony w sprawie przez Sąd I instancji stan faktyczny, jak i wydane na jego podstawie rozstrzygnięcie, są prawidłowe i zasługują na aprobatę.

W pierwszej kolejności odnieść należy się do roszczeń powoda skierowanych wobec pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej. Zostały one oparte o treść art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia. Komentowany przepis przewiduje, że sprawca ponosi odpowiedzialność deliktową na zasadzie winy. Odpowiedzialność na podstawie omawianego przepisu zachodzi tylko wówczas, gdy spełnione są wszystkie przesłanki odpowiedzialności deliktowej, a mianowicie: wyrządzenie szkody, zawinione działanie lub zaniechanie oraz normalny związek przyczynowy pomiędzy tym działaniem lub zaniechaniem, a wyrządzoną szkodą. Ciężar dowodu w zakresie wykazania zarówno istnienia szkody i związku przyczynowego między powstaniem szkody a działaniem lub zaniechaniem sprawcy szkody, spoczywa na poszkodowanym (art. 6 k.c.).

Wskazując na powyższe uregulowanie powód domagał się od pozwanej (...) Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w K., przede wszystkim zasądzenia odszkodowania w kwocie 255.000 zł oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w wysokości 40.000 zł w związku z utratą lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w K..

Wnikliwa analiza materiału zgromadzonego w sprawie doprowadziła jednakże Sąd Apelacyjny do przekonania, iż za usprawiedliwioną uznać należy tezę Sądu Okręgowego, że w sprawie toczącej się w oparciu o treść art. 415 k.c. wymagane było przede wszystkim wykazanie odpowiedzialności deliktowej pozwanych oraz wystąpienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy tym zachowaniem a szkodą powoda. Dopiero bowiem ta okoliczność zrodziłaby po stronie pozwanych obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody.

Analizując powyższe kryteria w odniesieniu do pozwanej Spółdzielni Sąd Apelacyjny wskazuje, iż jako bezprawne nie jawi się zgłoszenie w toku sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym w Koszalinie pod sygn. akt I C 1478/05 zarzutu potrącenia oraz wniosku o zawieszenie procesu do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy prowadzonej przeciwko powodowi w tymże Sądzie pod sygn. akt I C 168/05.

Jak wynika bowiem z treści art. 498 § 1 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Oświadczenie o potrąceniu jest czynnością materialnoprawną powodującą - w razie wystąpienia przesłanek określonych w art. 498 § 1 k.c. - odpowiednie umorzenie wzajemnych wierzytelności, natomiast zarzut potrącenia jest czynnością procesową, polegającą na żądaniu oddalenia powództwa w całości lub w części z powołaniem się na okoliczność, że roszczenie objęte żądaniem pozwu wygasło wskutek potrącenia. Zarzut ten jest formą dochodzenia roszczenia zrównaną w skutkach z powództwem. Podlega zatem wymaganiom stawianym wobec pozwu co do określenia żądania, przytoczenia okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie oraz wskazania dowodów, w szczególności dokładnego określenia wierzytelności, jej wysokości, wykazania jej istnienia oraz wyrażenia woli potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności. Nie ma natomiast przeszkód, aby oświadczenie o potrąceniu w znaczeniu materialnoprawnym zostało złożone w toku procesu - możliwość potrącenia wierzytelności nie jest bowiem ograniczona w czasie.

Okoliczność zgłoszenia powyższego zarzutu nie może być zatem uznana za bezprawną bowiem jest jednym ze sposobów dochodzenia praw przed Sądem. Fakt jej późniejszego nieuwzględnienia nie prowadzi także do bezprawności bowiem działania pozwanej zostały podjęte w obronie przysługujących jej praw podmiotowych jako strony procesu i nie przekraczały dopuszczalnych ram. Sam więc fakt zgłoszenia wniosku o zawieszenie postępowania, czy też zarzutu potrącenia w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, nie może być zakwalifikowany jako ich naruszenie. W przeciwnym razie doszłoby do irracjonalnej konkluzji, że przewidziane prawem postępowanie jest w ogóle niedopuszczalne, ponieważ w subiektywnym odczuciu powoda jest bezprawne i narusza jego prawa.

Wskazać przy tym należy, iż powód zarzucając bezprawność działania Spółdzielni w korzystaniu przez pozwaną z przysługujących jej uprawnień procesowych, nie dostrzega jednocześnie, iż on także wykorzystuje w pełnym zakresie przysługujące mu uprawnienia procesowe, zaskarżając orzeczenia sądów, jakie zapadają w sporach rozstrzyganych między tymi podmiotami.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż trudno obecnie mówić o bezprawności tych wniosków skoro po tym jak Sąd Rejonowy w Koszalinie postanowieniem z dnia 26 września 2007 roku zawiesił postępowanie w sprawie o sygn. akt I C 1478/05 do czasu prawomocnego zakończenia sprawy I C 168/05 toczącej się przed Sądem Rejonowym w Koszalinie, zażalenie na to postanowienie zostało oddalone przez Sąd Okręgowy w Koszalinie postanowieniem z dnia 07 listopada 2007 roku (sygn. akt VII Cz 963/07). Ze względów wskazanych powyżej ostatecznie nieuwzględnienie zarzutu potrącenia nie wpływa na dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę bowiem roszczenie pozwanej Spółdzielni zostało ostatecznie częściowo uwzględnione, tym samym nie pozwalając na ocenę zachowań Spółdzielni jako oczywiście niezasadnych.

Ponadto Sąd Apelacyjny wskazuje, iż powód miał takie samo uprawnienie i możliwość złożenia oświadczenia o potrąceniu wzajemnych roszczeń, jak pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa i mógł on samodzielnie ukształtować swoją sytuację prawną w sposób odpowiadający jego interesowi. Działaniom pozwanej nie można zatem przypisać większych konsekwencji niż zaniechaniu podejmowania stosownych czynności przez powoda.

Powyższe okoliczności nie pozwoliły nadto na przyjęcie, iż pomiędzy działaniem pozwanej Spółdzielni a wygaśnięciem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego powoda zachodzi adekwatny związek przyczynowy stanowiący przesłankę do zastosowania art. 415 k.c.

Z zebranego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego wynika bowiem, iż wygaśnięcie spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego wyniknęło z nieterminowego uiszczania przez powoda opłat eksploatacyjnych za korzystanie z mieszkania, które stanowiło własność pozwanej. Organy pozwanej Spółdzielni dwukrotnie podejmowały zaś uchwały (uchwała z dnia 19 lutego 2004 roku oraz z dnia 25 maja 2006 roku) w przedmiocie wykluczenia powoda z grona członków Spółdzielni, które były jednakże uchylane w postępowaniu sądowym (wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 15 kwietnia 2005 roku, sygn. akt I C 654/04 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 22 kwietnia 2008 roku, sygn. akt I C 179/07). Pomimo podejmowanych prób wykluczenia powoda ze Spółdzielni nie podejmował on jednakże żadnych działań mających na celu uregulowanie zaległości. Wobec powyższego Rada Nadzorcza Spółdzielni kolejną uchwałą z dnia 26 lutego 2009 roku stwierdziła, iż wygasza spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przysługujące powodowi z powodu zwłoki z uiszczaniem opłat za używanie lokalu przez okres co najmniej 6 miesięcy. Następnie uchwałą z dnia 29 maja 2009 roku Zebranie Przedstawicieli Członków Spółdzielni utrzymało w mocy powyższą uchwałę. Wyrokiem z dnia 23 lutego 2010 roku, wydanym w sprawie I C 440/09 powództwo J. C. (1) w przedmiocie uchylenia powyższych uchwał zostało oddalone. Natomiast wyrokiem z dnia 27 maja 2010 roku Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda wywiedzioną na powyższe rozstrzygnięcie. Z analizy powyższego ciągu zdarzeń wynika, iż utrata przez powoda prawa do lokalu mieszkalnego była następstwem jego własnych zaniedbań, a nie działań pozwanej Spółdzielni podejmowanych w postępowaniu toczącym się z jej udziałem. Dodatkowo w postępowaniach tych Sądy brały pod uwagę, zarzuty powoda, iż zachodziły podstawy do dokonania potrącenia i jego zaległość nie dawała podstawy do pozbawienia go prawa do lokalu.

Wskazać także należy, iż z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, iż nawet w przypadku, gdyby niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia zasądzającego od pozwanej spółdzielni na rzecz powoda kwoty 9.550zł wraz z ustawowymi odsetkami nastąpiło dokonanie potrącenia to spółdzielnia mogła zaliczyć te kwoty w pierwszej kolejności na należne jej koszty postępowań egzekucyjnych, koszty postępowań sądowych, zaległe odsetki, a dopiero później na roszczenie główne, co oznacza, iż na datę podjęcia uchwały w przedmiocie wygaśnięcia prawa powoda do lokalu spółdzielczego pozostawałby on z zaległością przekraczającą wysokość sześciomiesięcznych opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem zajmowanego przez niego lokalu.

Niewykazanie przez powoda przesłanek niezbędnych do zastosowania art. 415 k.c. to jest bezprawności działania oraz adekwatnego związku przyczynowego skutkować musiało zasadnym w tym względzie ustaleniem Sądu Okręgowego o konieczności oddalenia powództwa w zakresie powyższego roszczenia.

Powyższa konkluzja spowodowała także oddalenie roszczenia powoda co do kwoty w wysokości 5.000 zł dochodzonej przez niego tytułem odsetek ustawowych liczonych od kwoty zasądzonej w sprawie o sygn. akt I C 1478/05 za 385 dni, czyli czas trwania zawieszenia postępowania toczącego się pod wskazaną sygnaturą. Jak to zostało już wyżej wskazane Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się bezprawności w dokonanym przez pozwaną Spółdzielnię zgłoszeniu zarzutu potrącenia w sprawie o sygn. akt I C 1478/05, stąd też opieranie roszczenia o okoliczności wynikające z faktu zawieszenia postępowania, nie mogło prowadzić do uwzględnienia roszczeń.

W niniejszym postępowaniu powód domagał się nadto zasądzenia kwoty w wysokości 8.900 zł tytułem odszkodowania za utratę dochodu z tytułu wynajmu jednego pokoju w spornym lokalu oraz 8.100 zł tytułem odszkodowania za utratę dochodu z wynajmu drugiego z pokoi. Wnosił on nadto o zasądzenie kwoty w wysokości 1.750 zł tytułem odszkodowania za utratę możliwości zwrotu należności za zużytą energię elektryczną za okres od 21 sierpnia 2009 roku do maja 2012 roku oraz 6.434,10 zł tytułem odszkodowania za utratę prawa do dodatku mieszkaniowego z Miejskiego Ośrodka Pomocy społecznej w K.. Powyższe roszczenia oparte zostały na przeświadczeniu powoda co do przysługiwania mu prawa do lokalu spółdzielczego położonego w K. przy ul. (...). Żądań takich, zważywszy na fakt wygaśnięcia uprawnienia powoda do ww. lokalu, nie sposób uznać za zasadne. Skoro powód zajmował lokal należący do spółdzielni bez podstawy prawnej, to nie mógł on w żaden sposób nim dysponować, ani oddawać w podnajem. Dlatego też brak zysków z podnajmu lokalu oraz partycypacji w kosztach utrzymania lokalu innych osób, które ewentualnie podnajęłyby pokoje w ww. lokalu nie stanowi szkody powoda, która opierałaby się na przysługującym mu prawie i znajdowała w nim ochronę. Wobec utraty prawa do mieszkania powód nie spełniał także warunków do uzyskania dodatku mieszkaniowego, stąd też nie może dochodzić skutecznie z tego tytułu żadnych kwot od Spółdzielni.

Podkreślić jednak należy, że roszczenia te nie zasługiwały na uwzględnienie, jako że powód nie wykazał przesłanek uzasadniających zastosowanie w stosunku do pozwanej art. 415 k.c. Jeszcze raz podkreślić bowiem należy, iż utrata prawa do lokalu spowodowana była zaległościami w zapłacie opłat eksploatacyjnych za korzystanie z mieszkania przekraczające okres 6 miesięcy, co tym samym powoduje, iż brak tu bezprawności w działaniu pozwanej Spółdzielni, a wszelkie roszczenia oparte na tym przekonaniu należy uznać za nieuzasadnione.

Występując w przedmiotowej sprawie z powództwem o zadośćuczynienie powód zażądał również zasądzenie od pozwanej Spółdzielni kwoty w wysokości 52.500 zł za brak centralnej ciepłej wody i paliwa gazowego oraz kwot po 3.000 zł dodatkowego zadośćuczynienia za okres od czerwca 2012 roku do czerwca 2013 roku, kiedy to pozostawał bez centralnej ciepłej wody i paliwa gazowego.

W tym względzie wskazania wymaga, iż wyrokiem z dnia 22 lutego 2011 roku (sygn. akt I C 937/09) Sąd Rejonowy w Koszalinie oddalił powództwo J. C. (1) w przedmiocie nakazania pozwanej Spółdzielni przywrócenia niezakłóconego posiadania lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w K. przy ul. (...) poprzez doprowadzenie instalacji paliwa gazowego do lokalu powoda do pełnej szczelności, zamontowanie gazowego podgrzewacza wody, zaniechania przyszłych naruszeń i zakazanie w przyszłości demontażu gazowego podgrzewacza wody oraz rozszczelniania instalacji gazowej. W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd Rejonowy wskazał, iż pozwana Spółdzielnia była uprawniona do pozbawienia powoda paliwa gazowego, bowiem działanie takie spowodowane było koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia mieszkańców budynku, w którym znajdowało się mieszkanie powoda. Tym samym działanie pozwanej nie nosiło znamion bezprawności. W uzasadnieniu tym wskazano, iż powód uniemożliwił nadto pozwanej Spółdzielni zakończenia prac związanych z podłączeniem instalacji wodnej do instalacji ciepłej wody znajdującej się w budynku.

W kontekście powyższego uzasadniona jest konkluzja Sądu Okręgowego, iż niemożność korzystania przez powoda z kuchenki gazowej i brak doprowadzenia ciepłej wody do mieszkania jest konsekwencją działań powoda, które to zmierzały do uniemożliwienia Spółdzielni dokończenia niezbędnych prac, i to pomimo posiadania przez nią stosownych pozwoleń budowalnych.

Co istotne wywiedzioną od powyższego wyroku przez J. C. (1) apelację wyrokiem z dnia 06 czerwca 2011 roku Sąd Okręgowy w Koszalinie, sygn. akt VII Ca 357/11- oddalił.

W powyższych okolicznościach przy uwzględnieniu wydanych prawomocnych wyroków przez Sąd Rejonowy w Koszalinie (sygn. akt I C 937/09) oraz Sąd Okręgowy w Koszalinie (sygn. akt VII Ca 357/11) roszczenie powoda, wobec uznania braku bezprawności działania Spółdzielni nie mogło zostać uwzględnione. Odmienne działanie Sądu prowadziłoby obecnie do naruszenia dyspozycji art. 365 § 1 k.p.c. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego uregulowania orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Związanie prejudycjalne innego sądu w innej sprawie treścią wydanego uprzednio orzeczenia oznacza natomiast, że sąd ten nie może dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia, wówczas gdy w tej innej sprawie występują te same strony albo osoby objęte rozszerzoną prawomocnością, a ponadto pomiędzy prawomocnym orzeczeniem oraz toczącą się sprawą zachodzi szczególny związek polegający na tym, że prawomocne orzeczenie oddziałuje na rozstrzygnięcie w toczącej się sprawie (wyr. SN z 24.5.2012 r., V CSK 305/11, Legalis).

Wskazać również należy, iż twierdzenia powoda, iż pozwana spółdzielnia mogła przy pomocy środków prawnych w drodze postępowania sądowego przymusić go do udostępnienia lokalu celem wykonania prac niezbędnych do doprowadzenia do lokalu paliwa gazowego oraz ciepłej wody, nie mogą prowadzić do zasądzenia na jego rzecz odszkodowania, skoro sytuacja taka wynikła na skutek celowego, bezprawnego działania powoda, dla którego nie wskazał on żadnego racjonalnego uzasadnienia. Uciążliwości, jakie z tego tytułu ponosił powód stanowiły bowiem bezpośrednią konsekwencję z podejmowanych przez niego działań i dlatego, to właśnie powoda powinny one obciążać. Powód zaś nie próbował nawet wykazać, iż deklarował jakąkolwiek współpracę ze Spółdzielnią celem podjęcia przerwanych prac.

Wobec braku bezprawności działania nie można było również uznać za zasadne roszczeń dochodzonych przez powoda od pozwanej spółdzielni tytułem zadośćuczynienia za brak ciepłej wody użytkowej oraz paliwa gazowego do potrzeb gospodarstwa domowego, łącznie 104.000 zł. Na marginesie Sąd Apelacyjny wskazuje, iż w aktach sprawy brak jakiegokolwiek materiału dowodowego, który wskazywałby na rodzaj i rozmiar poniesionej krzywdy oraz pozwolił ocenić wysokość ewentualnego zadośćuczynienia. Odnośnie zaś żądań powoda o zadośćuczynienie formułowanych na przyszłość łącznie po 3.000 zł miesięcznie stwierdzić dodatkowo trzeba, iż prawo nie dopuszcza żądania zapłaty za krzywdę zanim jeszcze ona powstała. Zadośćuczynienie nie ma również charakteru roszczenia okresowego, przyznawane jest jednorazowo.

Niezasadnymi okazały się roszczenia powoda dochodzone z tytułu kosztów, jakie poniósł on lub których zwrotu nie uzyskał w innych postępowaniach sądowych, jako że koszty te mogły być rozliczone tylko w ramach postepowań, w których powstały. Nadto powód nie wykazał, by koszty takie rzeczywiście w jakimkolwiek zakresie wyłożył.

Przechodząc w dalszej części uzasadnienia do analizy zarzutów wywiedzionych w przedmiocie zgłoszonego przez powoda roszczenia odszkodowawczego względem pozwanego Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Koszalinie W. G. oraz Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Koszalinie podnieść należy, iż zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności. Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem (ust. 3).

Analizując treść przywołanego przepisu w pierwszej kolejności wskazania wymaga, iż odpowiedzialności odszkodowawczej komornika nie powoduje każde naruszenie prawa, ale jedynie takie, które spowodowało szkodę. Dla odpowiedzialności odszkodowawczej ważne jest bowiem zaistnienie trzech przesłanek, tj. faktu (zdarzenia), z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy (zdarzeniem tym według art. 23 u.k.s.e. jest niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie komornika), szkody w majątku osoby poszkodowanej oraz związek przyczynowy między faktem (zdarzeniem) a szkodą. W konsekwencji uznać należy, że przesłanka bezprawności oznacza naruszenie przez komornika przepisów prawa, przy czym nie każde naruszenie prawa będzie stanowiło podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej, a jedynie takie, które było koniecznym warunkiem powstania szkody i którego normalnym następstwem w danych okolicznościach jest powstanie szkody (wyrok SA w Łodzi z 5.2.2013 r., I ACA 89/12).

Dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej komornika zastosowanie znajdą ogólne przesłanki odpowiedzialności deliktowej przewidziane w art. 415 k.c., a zatem szkoda, zdarzenie ją wyrządzające (stosownie do art. 23 u.k.s.e. jest nim wyżej omówione niezgodne z prawem działanie bądź zaniechanie komornika) i związek przyczynowy między tym zdarzeniem a szkodą. Wywołana szkoda musi być normalnym następstwem niezgodnego z prawem działania, bądź zaniechania komornika. Ciężar udowodnienia istnienia związku przyczynowego spoczywa – zgodnie z ogólną zasadą z art. 6 k.c. – na poszkodowanym, tak samo jak obowiązek udowodnienia powstania szkody i naruszenia prawa.

Biorąc pod uwagę powyższe przyjąć zatem należy, iż komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności. Oznacza to również, iż przypisanie komornikowi odpowiedzialności odszkodowawczej musi być poprzedzone bezwarunkowym stwierdzeniem, iż jego zachowanie (działanie lub zaniechanie) było zachowaniem niezgodnym z prawem (wyrok SA w Warszawie z 19.3.2014 r., VI ACA 1178/13). W przedmiotowej sprawie nie mamy jednakże do czynienia z taką sytuacją.

Powód swoje roszczenia względem komornika sądowego wywodził z niewłaściwego jego zdaniem prowadzenia spraw egzekucyjnych toczących się pod sygnaturą akt Km 892/09 oraz Km 1980/09. Wskazywał on, iż zaniedbania komornika ostatecznie doprowadziły do utraty prawa do lokalu.

Postępowanie egzekucyjne toczące się pod sygnaturą akt Km 892/09 zostało wszczęte na wniosek pozwanej Spółdzielni w oparciu o następujące tytuły wykonawcze: wyrok Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 29 kwietnia 2008 roku (sygn. akt I C 168/05), wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 17 lipca 2008 roku (sygn. akt VII Ca 405/08), wyrok Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 30 kwietnia 2008 roku (sygn. akt VIII C 554/06) oraz wyrok Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 29 lipca 2008 roku (sygn. akt VII Ca 445/08). Pozwana Spółdzielnia wniosła o przeprowadzenie egzekucji z wierzytelności przyszłej - wkładu mieszkaniowego związanego z posiadanym przez J. C. (1) spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu oraz wierzytelności przysługujących dłużnikowi od pozwanej Spółdzielni na podstawie wyroków Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 29 października 2008 roku (sygn. akt I C 1478/05) oraz wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 07 kwietnia 2009 roku (sygn. akt VII Ca 116/09).

Pismem z dnia 04 maja 2009 roku komornik zawiadomił powoda o wszczęciu egzekucji oraz dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej powodowi wobec pozwanej Spółdzielni z tytułu wkładu mieszkaniowego. Następnie pismem z dnia 29 maja 2009 roku komornik sądowy dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej powodowi wobec pozwanej Spółdzielni z tytułu należności zasądzonej wyrokiem Sąd Rejonowego w Koszalinie w sprawie I C 1478/05.

Powód wywiódł skargę na czynność komornika w przedmiocie zajęcia wkładu mieszkaniowego. Powód złożył również skargę na czynność komornika w postaci zajęcia wierzytelności przysługującej mu względem pozwanej Spółdzielni zasądzonej wyrokiem w sprawie I C 1478/05. Komornik przesłał zatem akta egzekucyjne do Sądu Rejonowego w Koszalinie celem rozpoznania skargi.

W dniu 09 września 2009 roku na rachunek komornika sądowego wpłynęła od pozwanej Spółdzielni kwota 11.783,86 zł z tytułu zajęcia wierzytelności w sprawie o sygn. akt I C 1478/05. Z uwagi na to, iż w owym czasie akta egzekucyjne znajdowały się w Sądzie Rejonowym w Koszalinie, kwota ta w dniu 11 września 2009 roku została przekazana do depozytu sądowego.

Co istotne akta zostały zwrócone komornikowi sądowemu w dniu 19 października 2009 roku, a już dnia 23 października 2009 roku, w związku z toczącymi się postępowaniami ze skarg powoda, zostały ponownie przekazane do Sądu Rejonowego w Koszalinie.

Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2010 roku skarga powoda na czynność komornika sądowego w postaci zajęcia wierzytelności zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie w sprawie I C 1478/05 została oddalona. Z kolei zażalenie wywiedzione na powyższe postanowienie zostało przez Sąd Okręgowy w Koszalinie postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2010 roku odrzucone, jako niedopuszczalne (sygn. akt VII Cz 237/10).

Pismem z dnia 11 lutego 2010 roku komornik sądowy zwrócił się do Sądu Rejonowego w Koszalinie o zwrot akt egzekucyjnych, która zostały zwrócone przez sąd Rejonowy w Koszalinie dopiero dnia 13 maja 2010 roku. Po otrzymaniu tych akt, dnia 19 maja 2010 roku komornik sądowy wystąpił o zwrot kwoty wpłaconej do depozytu sądowego, z którego to środki zostały przekazane na konto komornika w dniu 31 maja 2010 roku. Dnia 01 czerwca 2010 roku komornik przelał na konto pozwanej Spółdzielni kwoty w wysokości 10.270,77 zł i 37,40 zł. Nadto postanowieniem z dnia 23 lipca 2010 roku komornik sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne oraz ustalił koszty postępowania egzekucyjnego. Powód wywiódł skargę na powyższą czynność, która została postanowieniem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 27 września 2010 roku (sygn. akt I Co 3551/10) oddalona, a następnie również oddalono zażalenie wywiedzione na powyższe postanowienie (postanowienie Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 03 stycznia 2011 roku, sygn. akt VII Cz 841/10).

Powód podnosił jednakże, iż pozwany komornik sądowy nie przekazał Spółdzielni (...) całości uzyskanej w wyniku egzekucji kwoty. Z twierdzeniem tym jednakże nie sposób się zgodzić, bowiem z przytoczonej powyżej analizy akt komorniczych wynika jednoznacznie, że kwota przekazana do depozytu sądowego jest zbieżna z kwotami przekazanymi na rzecz pozwanej Spółdzielni. Trudno zatem w powyższym działaniu komornika doszukać się znamion bezprawności.

Powód nie wykazał również drugiej z niezbędnych przesłanek, do zaistnienia odpowiedzialności na gruncie art. 415 k.c., a mianowicie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem komornika a utratą prawa do lokalu. Powód podnosił co prawda, iż „przetrzymywanie” przez pozwanego komornika kwot uzyskanych w toku egzekucji spowodowało te negatywne dla niego konsekwencje, jednakże również i z tym twierdzeniem nie sposób się zgodzić.

Jak już zostało to wskazane w uzasadnieniu wygaśnięcie przysługującego powodowi prawa do lokalu nastąpiło uchwałą z dnia 26 lutego 2009 roku Rady Nadzorczej Spółdzielni, której powód był członkiem, zaś wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko powodowi został zgłoszony do komornika sądowego przez pozwaną Spółdzielnię dnia 30 kwietnia 2009 roku. Daty te zatem nie są ze sobą zbieżne, a postępowania komornicze zostało wszczęte już po utracie przez powoda prawa do lokalu, nie mogło więc mieć wpływu na to zdarzenie. Nie mogło więc być ono tym bardziej konsekwencją wszczęcia, czy też niewłaściwego prowadzenia postępowania egzekucyjnego przez komornika sądowego. Powzięcie uchwały było zdarzeniem, które czasowo wyprzedziło wszczęcie postępowania egzekucyjnego, stąd też działanie bądź zaniechanie komornika sądowego nie miało wpływu na tę uchwałę.

Powyższa analiza potwierdza jednocześnie stanowisko Sądu Okręgowego o niezasadności roszczenia powoda wobec komornika opartego na przekonaniu o przywłaszczeniu i przetrzymywaniu przez niego kwot należnych pozwanej Spółdzielni. Komornik Sądowy, w możliwym ku temu czasie, przekazał na konto Spółdzielni należną jej kwotę, po wcześniejszym zredukowaniu jej o należne koszty egzekucyjne oraz koszty należne pełnomocnikowi procesowemu powoda.

Sąd Apelacyjny miał przy tym na uwadze okoliczność, iż przeciwko powodowi równocześnie prowadzone było postępowanie egzekucyjne w sprawie Kmp 77/91 w przedmiocie egzekucji świadczeń z likwidowanego funduszu alimentacyjnego. W tej sprawie należności pieniężne na rzecz uprawnionych dzieci powoda, z uwagi na bezskuteczność egzekucji wobec dłużnika alimentacyjnego, wypłacane były z funduszu alimentacyjnego. Pismem z dnia 28 listopada 2006 roku M. C. wniosła o zaprzestanie prowadzenia dalszej egzekucji. Z kolei decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydaną dnia 11 września 2006 roku częściowo umorzono należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego w kwocie 11.854 złotych. Decyzją z dnia 22 maja 2009 roku odmówiono powodowi umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego w łącznej kwocie 12.000 zł.

Co istotne pismem z dnia 11 marca 2008 roku powód w sprawie Kmp 77/91 wniósł o zajęcie i prowadzenie egzekucji na rzecz funduszu należności zasądzonej na jego rzecz od pozwanej Spółdzielni w sprawie I C 1478/05 prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Koszalinie.

Tym samym również występowanie kilku wierzycieli wymusiło na komorniku podjęcie działań mających na celu weryfikację podmiotu, na rzecz którego owa kwota, znajdująca się w depozycie sądowym, winna być przekazana.

Na uwzględnienie nie zasługiwało tym samym roszczenie powoda o zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 10.308,17 zł za okres od 07 listopada 2009 roku do dnia 02 czerwca 2010 roku w związku ze zwłoką w przekazaniu kwoty 10.308,17 zł zgodnie z dyspozycją wierzyciela w terminie ustawowym. Przypomnieć bowiem należy, iż to działania powoda polegające na wnoszeniu, co istotne w większości bezzasadnych, skarg na czynności komornika przyczyniły się do tego opóźnienia. Trudno bowiem oczekiwać, iż komornik będzie w stanie właściwie rozdysponować owymi środkami w sytuacji, gdy praktycznie nieprzerwanie już w chwili wpływu środków od pozwanej Spółdzielni aż do dnia 13 maja 2010 roku akta komornicze znajdowały się w Sądzie Rejonowym w Koszalinie. Co więcej podnieść należy, iż wynikające z art. 22 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji obowiązek zapłaty uprawnionemu odsetek od kwot otrzymanych i nierozliczonych w terminie przysługuje wierzycielowi, a nie dłużnikowi czyli w omawianej sprawie powodowi J. C. (1). Dodatkowo w świetle art. 470 k.c., którego wynika, że ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia, brak podstawy do naliczania odsetek na rzecz wierzyciela po dacie, w jakiej środki pieniężne przekazano na konto depozytu sądowego.

Biorąc pod uwagę powyższe w analizowanej sprawie brak jest zatem podstaw do uwzględnienia roszczenia powoda względem pozwanych Komornika sądowego W. G. oraz Skarbu Państwa reprezentowanego przez Prezesa Sądu Okręgowego w Koszalinie z tytułu odszkodowania lub zadośćuczynienia w jakiejkolwiek kwocie. Powód nie wykazał bowiem przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego komornika sadowego, a co za tym idzie nie można też uznać odpowiedzialności solidarnej Skarbu Państwa.

Reasumując uznać należało, iż powód nie wykazał zasadności swojego roszczenia w stosunku do żadnego z pozwanych w przedmiotowej sprawie.

Odnosząc do dalszych zarzutów apelacji podnieść należy, iż w świetle twierdzeń pisma powoda z dnia 6 września 2013 r. nie można też uznać, iż Sąd Okręgowy nieprawidłowo odniósł się do ewentualnej odpowiedzialności Skarbu Państwa opartej na treści art. 417 1 § 2 k.c. W piśmie tym powód wnosił o wezwanie do udziału w postępowaniu Skarbu Państwa podnosząc nie tylko jego solidarną odpowiedzialność z komornikiem sądowym, ale też powoływał się na uchybienia procesowe, jakie jego zdaniem miały miejsce w postępowaniach sądowych: przed Sądem Rejonowym w Koszalinie w sprawie IC 1478/05 (nierozpoznanie zgłoszonego przez pozwaną Spółdzielnię zarzutu potrącenia); sądów obu instancji przed Sądem Rejonowym w Koszalinie w sprawie I C 937/09 oraz Sądem Okręgowym w Koszalinie w sprawie VII Ca 357/11(nieustalenie stanu faktycznego posiadania przed jego naruszeniem i po naruszeniu, powołanie biegłego sądowego, który nie powiadomił strony o oględzinach i sporządził opinie w oparciu o niezweryfikowane informacje, bez oględzin, bez decyzji właściwego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz uchwały Zebrania Przedstawicieli Członków pozwanej Spółdzielni, oparcie orzeczeń sądów obu instancji w oparciu o błędne ustalenia oraz na protokole pomiaru szczelności instalacji gazowej sporządzonym przez osobę nie posiadającą stosownych uprawnień, pozostającym w sprzeczności z protokołem sporządzonym przez pogotowie gazowe dostawcy paliwa gazowego). Co więcej zarzuty te powód częściowo podnosi także ew uzasadnieniu apelacji. W tym kontekście wskazać należy, iż Sąd Apelacyjny w całości podziela wywody Sądu I instancji w zakresie związania prawomocnymi orzeczeniami sądowymi, których zgodności z prawem powód nie podważył w toku właściwych postępowań.

Wbrew twierdzeniom apelującego, w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie zawarto natomiast wskazania, iż Sąd Okręgowego dokonał takiej interpretacji żądania pozwu, iż przyjął, iż powód dochodził odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną prawomocnymi wyrokami Sądu Okręgowego w Koszalinie w sprawie I C 440/09 oraz Sądu Rejonowego w Koszalinie w sprawie sygn. akt I C 937/09 utrzymanego w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie w sprawie VII Ca 357/11 oraz postanowienia Sadu Rejonowego w Koszalinie w sprawie I C 1478/05 w przedmiocie zawieszenia postępowania, utrzymanego w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w Koszalinie w sprawie VII Cz 963/07. Orzeczenia te Sąd I instancji powołał jedynie w stanie faktycznym i wskazał, że korzystają one z powagi rzeczy osądzonej, a co za tym idzie są dla niego wiążące i nie może on czynić ustaleń faktycznych odmiennych niż w nich wskazane. Stanowisko takie znalazło również akceptację Sądu Odwoławczego.

Na koniec Sąd Apelacyjny wskazuje, iż oddalenie powództwa wobec pozwanego Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Okręgowego w Koszalinie uzasadnione byłoby również podniesionym w odpowiedzi na pozew zarzutem przedawnienia. Działania komornika sądowego oraz ww. orzeczenia Sądów Rejonowego i Okręgowego w K., z którymi powód wiąże odpowiedzialność Skarbu Państwa miały bowiem przed czerwcem 2010 roku natomiast wniosek o wezwanie Skarbu Państwa w niniejszym postępowaniu powód zgłosił w Sądzie w piśmie z 6 września 2013 r., zatem po upływie terminu 3 lat przewidzianego w art. 442 1 § 1 k.c.

W świetle powyższych rozważań Sąd Odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w punkcie I. sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie II. sentencji wyroku. Możliwość odstąpienia od obciążenia kosztami strony przegrywającej sprawę w całości lub części istnieje jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach (art. 102 k.p.c.). Owa instytucja zwolnienia urzeczywistnia zasadę słuszności, pozostawiając w gestii sądu orzekającego ocenę czy w konkretnej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony. Do kręgu okoliczności branych zwykle pod uwagę przez Sąd przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie instancji odwoławczej w przedmiotowej sprawie wystąpił szczególnie uzasadniony przypadek umożliwiający odstąpienie od obciążenia powoda kosztami procesu. Zaistniała w rozpoznawanej sprawie sytuacja przemawiała bowiem zdaniem Sądu Apelacyjnego za przyjęciem, że obciążenie powoda kosztami postępowania kolidowałoby z odczuciem słuszności.

Przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. Sąd II instancji wziął pod uwagę okoliczności samej sprawy, w tym przyczynę wygenerowania zasądzonych kosztów. Za takim stanowiskiem przemawiał zatem rodzaj dochodzonego roszczenia i specyfika tego postępowania, a także subiektywne przeświadczenie powoda o zasadności dochodzonego przez niego roszczenia. W dalszej kolejności wskazać należy na sytuację ekonomiczną strony powodowej, która z pewnością nie pozwala na poniesienie przez nią kosztów procesu bez uszczerbku dla jej własnego utrzymania. W ocenie Sądu Apelacyjnego obciążenie dodatkowymi kosztami procesu pogorszyłoby i tak jego nienajlepszą sytuację majątkową i życiową.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sylwia Kędziorek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Tomasz Żelazowski,  Danuta Jezierska
Data wytworzenia informacji: