Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

SSA Artur Kowalewski

Protokolant: sekr. sąd Ewa Zarzycka

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2022 roku, w Szczecinie, na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 10 listopada 2021 roku, sygn. akt VIII GC 457/18

I.  zmienia orzeczenie o kosztach procesu zawarte w punkcie II zaskarżonego wyroku w ten sposób, że kosztami procesu obciąża powoda według zasady odpowiedzialności za wynik sprawy z tym zastrzeżeniem, że koszty przeprowadzenia dowodu z pisemnej opinii biegłej A. D. z dnia 27 lipca 2021 r. ponosi w całości pozwany na podstawie art. 103 § 1 k.p.c., pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu w Sądzie I instancji;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Artur Kowalewski

Sygn. akt I AGa 28/22

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwoty 107.312,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w sposób uszczegółowiony w pozwie, tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego z jego nieruchomości, a także kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania.

Pismem z 26 listopada 2018 r. powód rozszerzył powództwo, domagając się zasądzenia dalszej kwoty 17.883 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot szczegółowo wymienionych w części wstępnej pisma.

Wyrokiem z dnia listopada 2021 r., Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił powództwo w całości oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w całości, przy czym ich szczegółowe wyliczenie pozostawił referendarzowi sądowemu.

Sąd Okręgowy ustalił, że powód jest wieczystym użytkownikiem działki nr (...) w obrębie geodezyjnym nr (...) S.-P., położonej przy ul. (...) w S. o powierzchni 2 ha 22 a 71 m ^{( 2)}, dla której Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą o nr (...). Na tej działce została posadowiona infrastruktura elektroenergetyczna, na którą składa się dwutorowa napowietrzna linia WN 110 kV nr (...)oraz nr (...) wraz z konstrukcją wsporniczą, tj. słupem OcP + 0 oraz podziemne kable. Linia wysokiego napięcia została otoczona strefą ochronną, zaś w przypadku dojazdu do trafostacji będącej częścią składową omawianej infrastruktury, została ustanowiona dojazdowa droga konieczna.

Pozwany jest zobowiązany do dokonywania, nie rzadziej niż raz na 5 lat, czynności kontrolno-eksploatacyjnych w stosunku do posadowionych na działce nr (...) urządzeń elektroenergetycznych wchodzących w skład infrastruktury, w szczególności oględzin linii, dokonywania pomiarów ziemi, oczyszczania linii z narastających roślin i przycinania w tym zakresie gałęzi drzew, a także do wymiany izolacji i przeprowadzenia zabiegu antykorozyjnego na słupach. W zakresie wskazanych czynności pozwany nie zwracał się do powoda o zgodę na ich wykonanie.

Przedsiębiorstwo prowadzone przez pozwanego powstało wskutek przekształceń zapoczątkowanych przez Zakłady (...), następnie (...) P. i Zakład (...) w S. Przedsiębiorstwo Państwowe. Wskazane przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę handlową Zakład (...) Spółka Akcyjna w S. w trybie ustawy z dnia 5 grudnia 1992 roku o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych. Powstały w ten sposób podmiot prawa handlowego wszedł w dotychczasowe prawa majątkowe i niemajątkowe, a także obowiązki swoich poprzedników państwowych, w tym przede wszystkim uzyskał prawo do posadowionych na działce nr (...) urządzeń infrastruktury elektroenergetycznej. W dniu 17 grudnia 2002 r. doszło do kolejnych przekształceń, w ramach których (...), (...) i inne podmioty działające na określonych regionach przeniosły całość przysługujących im praw na (...), która w ostateczności została zmieniona w Grupę (...) Spółkę Akcyjną w P.. Ostatni etap przekształceń miał miejsce w 2007 r., kiedy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. nabyła zorganizowane części przedsiębiorstwa od utworzonej wcześniej (...) Spółki Akcyjnej.

W dniu 20 września 2017 r. zapadł wyrok, którym Sąd Okręgowy w Szczecinie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 130.796,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w kwotach szczegółowo wymienionych w sentencji wyroku (sygn. akt VIII GC 355/15). Dla potrzeb tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy przyjął, iż urządzenia infrastruktury energoelektrycznej zajęły następujące powierzchnie: grunt całkowicie wyłączony z użytku – 35,5 m ², droga dojazdowa do słupa i stacji transformatorowej – 325,5 m ², strefa ochronna – 4.312 m ², a także podziemne kable przesyłowe – 323,50 m ². Mając na uwadze wskazane przez biegłego rozmiary infrastruktury oraz obliczone przez biegłą warianty wartości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, Sąd ten przyjął, iż łączna kwota z tytułu bezumownego korzystania, uwzględniając dochodzone przez powoda należności i okresy korzystania z działki nr (...), opiewa na 130.796,50 zł.

Wyrokiem z 25 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, w sprawie o sygn. akt II C 86/14, zasądził solidarnie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) Spółki Akcyjnej w P. kwoty: 439,44 zł, 9.680 zł, 6.205 zł, 661,70 zł oraz zasądził od pozwanego kwoty: 10.369 zł, 5.610 zł. Wyrokiem z 4 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy w Szczecinie utrzymał w mocy wyrok zaoczny, zasądzający od poprzedniczki prawnej pozwanego, tj. (...) Spółki Akcyjnej w P. na rzecz powoda kwotę 6.847,35 zł, przyjmując na potrzeby wyliczenia wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, że powierzchnia wyłączona z użytku stanowi obszar 65,25 m ², obszar ochronny pod linią wysokiego napięcia – 2.430,40 m ², natomiast wynagrodzenie opiewa na kwotę 6.847,35 zł (przyjmując miesięczne wynagrodzenie na poziomie 456,49 zł).

W związku z kolejnymi miesiącami użytkowania działki nr (...) bez tytułu prawnego, powód wzywał pozwanego do zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, kierując do niej wezwania do zapłaty. Przedmiotowe pisma pozostały jednak bez odpowiedzi ze strony (...) sp. z o.o. w P.. Dla infrastruktury w skład której wchodzi linia dwutorowa WN 110 kV nr (...) i nr (...) wraz ze słupem OcP + 9 ustalono następujące wartości:

- szerokość powierzchni służebności przesyłu: 10,5 m,

- powierzchnia zajmowana przez fundament słupa: 4,40 m ²,

- grunt niezbędny do celów eksploatacji i konserwacji linii: 10,5 m,

- szerokość przesyłu dla kabli pojedynczych: 0,5 m,

- linia napowietrzna w szerokości służebności przesyłu: 10,5 m oraz w powierzchni w granicach działki: 0,2034 ha,

- powierzchnia zajmowana przez stację transformatorową i podziemne kable: 0.0292 ha,

- droga dojazdowa do obsługi słupa i stacji transformatorowej: pas gruntu w szerokości 3 m i powierzchni 0.0320 ha.

Wartość wynagrodzenia za okres od 1 czerwca 2015 roku do 31 maja 2018 roku za bezumowne korzystanie z działki nr (...) wynosi 97.364,93 zł i obejmuje następuje kwoty: 688,06 zł – w części zajmowanej przez stację transformatorową, słup i złącze kablowe oraz 96.676,88 – w części zajmowanej przez linię energetyczną, drogę dojazdową i kable podziemne. Wartość wynagrodzenia za okres od 1 czerwca 2018 r. do 30 listopada 2018 r. za bezumowne korzystanie z działki nr (...) należącej do powoda wynosi 11.398,77 zł i obejmuje następuje kwoty: 80,55 zł – w części zajmowanej przez stację transformatorową, słup i złącze kablowe oraz 11.318,22 zł – w części zajmowanej przez linię energetyczną, drogę dojazdową i kable podziemne.

Postanowieniem z 14 maja 2021 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II Ca 45/21, Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił zaskarżone postanowienie Sądu Rejonowego w ten sposób, że oddalił wniosek o ustanowienie służebności przesyłu, a w pozostałym zakresie oddalił obie apelacje. Powyższe rozstrzygnięcie zapadło po ustaleniu przez Sąd, że 7 stycznia 2011 r. doszło do zasiedzenia przez poprzednika prawnego pozwanego służebności przesyłu. Posadowione na działce nr (...) urządzenia przesyłowe spełniają przesłanki trwałości i widoczności w rozumieniu art. 292 k.c. Sąd ten ustalił, iż doszło do skutecznego przeniesienia posiadania w związku z przekształceniami spółki; pozwany wykazał natomiast fakt ciągłego i nieprzerwanego posiadania, co niewątpliwie rozpoczęło się co najmniej od 31 grudnia 1986 r. poprzez odbiór techniczny. Pozwany wykazał, że posiadał służebność w dobrej wierze, więc zasadnym jest przyjęcie 20-letniego terminu zasiedzenia. Oznacza to, iż bieg terminu rozpoczął się 7 stycznia 1991 r., zaś zakończył się 7 stycznia 2011 r.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy uznał, że powództwo, którego materialnoprawną podstawę stanowiły przepisy art. 224 § 2 w zw. z art. 225 k.c., regulujące kwestię roszczeń wyrównawczych, nie zasługiwało na uwzględnienie. Wyjaśnił, że przesłankami skorzystania z regulacji statuujących odpowiedzialność za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest posiadanie przez podmiot przymiotu właściciela, pozostawanie przez posiadacza w złej wierze, posiadanie nieruchomości bez tytułu prawnego do niej i władanie nią tak jak posiadacz samoistny, bądź zależny. W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie powołanie przepisy nie znajdą zastosowania z uwagi na fakt zasiedzenia służebności przesyłu, obejmującej korzystanie przez pozwanego z nieruchomości powoda w wyznaczonym zakresie.

Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd ten wskazał przepis art. 365 §1 k.p.c. statuujący tzw. prawomocność rozszerzoną, co oznacza, że sąd orzekający w nowej sprawie między tymi samymi stronami sporu (z możliwością różnicy ról procesowych) zobowiązany jest przyjąć, iż określona kwestia prawna kształtuje się tak, jak zostało to ustalone we wcześniejszym prawomocnym orzeczeniu. Jeśli taka kwestia prawna stanowi podstawę lub element rozstrzygnięcia w nowej sprawie, nie jest ona ponownie badana. Nadto niemożliwe jest poczynienie przez sąd w ustaleń, które byłyby sprzeczne ze stanem rzeczy ustalonym przez poprzedni sąd.

Na podstawie przedłożonych przez stronę pozwaną dokumentów Sąd Okręgowy stwierdził, że pomiędzy stronami został już rozstrzygnięty spór, w wyniku którego Sąd odwoławczy ustalił, iż doszło do zasiedzenia służebności przesyłu, co stanowiło podstawę rozstrzygnięcia w zakresie zmiany zaskarżonego postanowienia i oddalenia apelacji w pozostałej części (sygn. akt II Ca 45/21). Orzeczenie to jest prawomocne, w związku z czym Sąd Okręgowy jest związany oceną, iż 7 stycznia 2011 r. doszło do zasiedzenia służebności przesyłu przez pozwanego, a co za tym idzie, pozwany nabył tytuł prawny uprawniający go do korzystania z gruntu powoda w wyznaczonym zakresie.

Za znaczące dla niniejszej sprawy Sąd Okręgowy uznał ustalenia poczynione w sprawie o sygn. akt II Ca 45/21, według których zarówno poprzednicy pozwanego, jak i sam pozwany, pozostawali w dobrej wierze, albowiem nie można obarczać winą osób wchodzących w skład zarządu przedsiębiorstw państwowych za to, iż miały usprawiedliwione przeświadczenie o realizowaniu zadań zgodnie z prawem. Wejście w posiadanie przez poprzednika prawnego pozwanego nastąpiło co najmniej 31 grudnia 1986 r., kiedy przeprowadzono odbiór techniczny instalacji elektroenergetycznej, po czym doszło do skutecznego przeniesienie posiadania. Przez cały okres eksploatowania urządzeń posiadanie było ciągłe i nieprzerwane, co koresponduje ze stanowiskiem Sądu, iż termin zasiedzenia rozpoczął bieg 7 stycznia 1991 r., a zakończył po 20 latach, tj. 7 stycznia 2011 r. Nadto urządzenia wchodzące w skład infrastruktury elektroenergetycznej, posadowione na działce nr (...), posiadają cechy trwałości i widoczności urządzeń w rozumieniu art. 292 k.c. Stąd też – zdaniem Sądu Okręgowego – nie sposób przyjąć, że pozwany nie posiada tytułu prawnego uprawniającego go do korzystania z gruntu powoda. W konserwacji Sąd I instancji przyjął, że będąc związany orzeczeniem zapadłym w sprawie II Ca 45/21 (art. 365 k.p.c.), uwzględnienie powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości (wbrew ustalonej służebności przesyłu) nie zasługiwało na uwzględnienie.

Kolejno Sąd ten zważył, że w pełni podziela fakt zasiedzenia przez pozwanego służebności przesyłu, uregulowanej w art. 305 ¹ k.c., a obejmującej korzystanie z gruntu w zakresie niezbędnym do prawidłowej eksploatacji urządzeń wchodzących w skład infrastruktury elektroenergetycznej. Omawiana służebność ma na celu umożliwienie przedsiębiorstwu prawidłowego korzystania z należących do niego urządzeń, które wchodzą w skład tego przedsiębiorstwa. Do prawidłowego użytkowania infrastruktury niezbędny jest zarówno dojazd drogą konieczną, jak i grunt potrzebny do właściwej eksploatacji oraz utrzymania urządzeń w należytym stanie. Pozwany korzystał z zainstalowanych przez siebie elementów infrastruktury elektroenergetycznej, które przejawiają charakter trwałości i widoczności, co jest jedną z przesłanek zasiedzenia tego rodzaju służebności. Korzystanie to miało miejsce od momentu wejścia w posiadanie przez poprzedników prawnych pozwanego i trwało w sposób ciągły przez kolejne etapy przekształceń podmiotowych spółki. Co więcej, z przedłożonych w sprawie dokumentów wyraźnie wynika, że wejście w posiadanie nastąpiło co najmniej 31 grudnia 1986 r., kiedy miał miejsce odbiór techniczny dwutorowej linii 110 kV. Od tego momentu poprzednicy prawni pozwanego zaczęli korzystać z przedmiotowej infrastruktury, pozostając w usprawiedliwionym przekonaniu, iż działają zgodnie z prawem i posiadają niezbędny tytuł prawny uprawniający ich do korzystania z nieruchomości. Sąd Okręgowy nie miał wątpliwości, że poprzednicy pozwanego, wchodząc w posiadanie w dniu 31 grudnia 1986 r., wierzyli, iż realizują zadania na rzecz społeczności (linie energetyczne zaopatrują mieszkańców S. w prąd) i w tym zakresie działają zgodnie z podyktowanym prawem. W ocenie Sądu, nie można oczekiwać od osób wchodzących w skład organów przedsiębiorstwa państwowe świadomości, że nie posiadają wymaganych uprawnień (tytułów prawnych) w momencie, gdy zmiana stanu prawnego nastąpiła z mocy samego prawa, niezależnie od woli zainteresowanych podmiotów. W świetle przedstawionej argumentacji Sąd Okręgowy podzielił rozważania sądu przyjęte w sprawie o sygn. akt II Ca 45/21 oraz uznał, że do zasiedzenia służebności przesyłu przez pozwanego doszło po upływie 20-letniego terminu zasiedzenia, co uzasadniało oddalenie powództwa na podstawie art. 365 k.p.c.

Stan faktyczny sprawy ustalono w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków. Dowody te nie zostały zanegowane przez strony ani nie budziły wątpliwości Sądu I instancji, w związku z czym zostały uznane za w pełni wiarygodne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., obciążając powoda kosztami procesu w całości oraz pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu stosownie do treści art. 108 §1 k.p.c.

Powód zaskarżył powyższy wyrok w części, tj. co do pkt I. i II. w zakresie, w jakim obciążono go kosztami procesu, a także oddalono powództwo co do kwoty 121.366,70 zł wraz z odsetkami liczonym w sposób szczegółowo wskazany w apelacji (k. 709-710). Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

I.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

1.  art. 458 ⁵ § 4 k.p.c. poprzez niepominięcie dowodu w postaci postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z 14 maja 2021 r., wydanego w sprawie II Ca 45/21 wraz z jego uzasadnieniem, przedstawionego przez pozwanego pismem z 16 października 2021 r., a więc po upływie terminu dwóch tygodni od kiedy jego powołanie było możliwe, w sytuacji gdy pozwany nie uprawdopodobnił braku winy w opóźnieniu ani potrzeby późniejszego powołania tego dowodu;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 365 § 1 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. poprzez:

a)  sprzeczne z logiką, wiedzą oraz zasadami doświadczenia życiowego przyjęcie, że z postanowienia, oddalającego wniosek o ustanowienie służebności przesyłu z uwagi na zasiedzenie, wynika zasiedzenie tej służebności w kształcie uzasadniającym korzystanie z nieruchomości powoda w zakresie, w jakim pozwany korzystał z nieruchomości w sposób udowodniony w niniejszym postępowaniu, podczas gdy postanowienie oddalające wniosek o ustanowienie służebności ani w sentencji, ani w treści jego uzasadnienia, nie opisuje służebności jaka miała zostać zasiedziana w sposób pozwalający na ustalenie co do jakich urządzeń i jakiej części nieruchomości istnieje służebność;

b)  sprzeczne z logiką, wiedzą oraz zasadami doświadczenia życiowego przyjęcie, że doszło do zasiedzenia służebności w kształcie obejmującym wszelkie, w tym niewidoczne urządzenia, w zakresie obejmującym korzystanie w takim zakresie, w jakim udowodnił je powód w niniejszej sprawie, podczas gdy pozwany w okresie biegu zasiedzenia korzystała z urządzeń w innym zakresie, a część z nich nie była widoczna;

3.  art. 103 § 1 i 2 k.p.c. poprzez obciążenie powoda kosztami w całości podczas gdy przeprowadzenie dowodu z opinii biegłej A. D. z 27 lipca 2021 roku było zbędne w świetle stanowiska Sądu, które to stanowisko Sąd przyjął na skutek spóźnionego powołania dowodu z postanowienia zapadłego przed Sądem Okręgowym w Szczecinie z 14 maja 2021 r. w sprawie II Ca 45/21, co powinno spowodować nałożenie kosztów tej opinii na pozwanego;

II.  przepisu prawa materialnego, tj. art. 225 k.c. w zw. z art. 292 i art. 305 ¹ k.c. poprzez uznanie, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy jest niezasadne jeśli tytułem dla korzystania z nieruchomości jest zasiedziana służebność odpowiadająca służebności przesyłu o nieustalonym kształcie w sytuacji, gdy przepisy przewidują tylko służebność dotyczącą korzystania z określonych urządzeń posadowionych na cudzej nieruchomości w oznaczony sposób.

W oparciu o powyższe zarzuty, szerzej omówione w uzasadnieniu apelacji, powód wniósł o zmianę punktu I. wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 121.366,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi w sposób szczegółowo opisany w części wstępnej apelacji; zmianę pkt II. wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, ewentualnie zmianę rozstrzygnięcia o kosztach procesu zawartego w pkt II. wyroku poprzez obciążenie pozwanego kosztami sporządzenia opinii biegłej rzeczoznawcy A. D.. Nadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Pozwany, w odpowiedzi na apelację powoda, wniósł o jej oddalenie w całości, zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zawieszenie postępowania na podstawie art. 173 § 1 pkt 1 k.p.c. do czasu zakończenia sprawy z wniosku pozwanego o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu, wszczętej przed Sądem Rejonowym Szczecin-Prawobrzeże i Zachów w Szczecinie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacji powoda okazała się zasadna jedynie w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach postępowanie pierwszoinstacyjnego.

Tytułem uwagi wstępnej należy wskazać, że zgodnie z art. 15zzs ¹ ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 2095), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu (...)19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w sprawach rozpoznawanych według przepisów k.p.c. w pierwszej i drugiej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego; prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeśli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. Niniejsza sprawa rozpoznana została w składzie jednoosobowym, bowiem nie spełniała przesłanek wynikających z cytowanego przepisu.

Uwzględniając treść przepisu art. 387 § 2 ¹ pkt 1 k.p.c., Sąd odwoławczy dokonał własnej oceny przedstawionego pod osąd materiału procesowego, w wyniku której stwierdził, że Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, a poczynione ustalenia faktyczne (zawarte w wyodrębnionej redakcyjnie części uzasadnienia zaskarżonego wyroku) nie są wadliwe i znajdują odzwierciedlenie w treści przedstawionych w sprawie dowodów. Sąd odwoławczy czyni ustalenia Sądu Okręgowego częścią uzasadnienia własnego wyroku, nie znajdując potrzeby ponownego ich szczegółowego przytaczania (por. np. orzeczenia Sądu Najwyższego: z 13 grudnia 1935, III C 680/34, OSN 1936, Nr 10, poz. 379; z 10 listopada 1998 r., III CKN 792/98, OSNC 1999, Nr 4, poz. 83; z 13 maja 2021 roku, V CSKP 33/21). Także jeżeli sąd drugiej instancji podziela ocenę prawną, jakiej dokonał sąd pierwszej instancji, i uznaje ją za wyczerpującą, wystarczy stwierdzenie, że podziela argumentację zawartą w uzasadnieniu wyroku sądu pierwszej instancji (np. wyroki Sądu Najwyższego: z 9 marca 2006 roku, I CSK 147/05; z 16 lutego 2006 roku, IV CK 380/05; z 8 października 1998 roku, II CKN 923/97).

Przechodząc do analizy poszczególnych zarzutów apelacyjnych, których ocena samoistnie wyznaczała kierunek rozstrzygnięcia, Sąd Apelacyjny wskazuje, że na uwzględnienie nie zasługiwał pierwszoplanowo podniesiony przez powoda zarzut naruszenia art. 458 ⁵ § 4 k.p.c., polegający na niepominięciu dowodu w postaci postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z 14 maja 2021 roku, wydanego w sprawie II Ca 45/21 wraz z jego uzasadnieniem. Uzasadniając przedmiotowy zarzut, powód zaznaczył, że pozwany znacznie przekroczył przewidziany w ustawie termin dwóch tygodni na przedstawienie dowodu od jego powstania, a jednocześnie w żaden sposób nie uprawdopodobnił okoliczności późniejszego jego powołania, natomiast dowód ten miał kluczowe znaczenie dla zapadłego rozstrzygnięcia.

W tym kontekście wyjaśnienia wymaga, że przepis art. 458 ⁵ k.p.c. wprowadza do postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych system prekluzji twierdzeń i dowodów. Zgodnie z jego § 4 „ Twierdzenia i dowody powołane z naruszeniem § 1-3 podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. W takim przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny być powołane w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.” Następstwa prekluzji unormowanej w ww. artykule występują ex lege, przy czym prekluzja ta nie ma charakteru bezwzględnego, gdyż dopuszczalne jest – w ramach dyskrecjonalnej oceny sądu – odstępstwo od niej w razie spełnienia ustawowej podstawy do zastosowania wyjątku od zasady (por. J. Gudowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, red. T. Zembrzuski, s. 1117 i n.; T. Szanciło [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, red. T. Szanciło, s. 1570). Najistotniejszym pozostaje jednak, że przepis ten został dodany do kodeksu postępowania cywilnego w dniu 7 listopada 2019 r. na mocy art. 1 pkt 156 ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1469). Jednocześnie zgodnie z art. 10 ww. ustawy nowelizującej „ Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, które na podstawie ustaw zmienianych w art. 1 i art. 3 podlegałyby rozpoznaniu w postępowaniu w sprawach gospodarczych, nie stosuje się przepisów o tym postępowaniu. Właściwy do rozpoznania takich spraw pozostaje sąd właściwy według przepisów dotychczasowych”. Skoro więc powód wytoczył powództwo w niniejszej sprawie w dniu 1 czerwca 2018 r. (data stempla pocztowego – k. 178), a zatem przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, przepisy działu IIa regulującego postępowanie w sprawach gospodarczych, w tym dotyczące postępowania dowodowego, nie mogły znaleźć zastosowania, a tym samym Sąd I instancji nie mógł ich naruszyć.

W zakresie grupy zarzutów naruszenia przepisów art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 365 § 1 w zw. z art. 361 k.p.c., powód zakwestionował uprawnienie Sądu Okręgowego do wyprowadzenia - w uwarunkowaniach przedmiotowej sprawy - wniosków opisanych w zarzutach apelacji, w tym przyjęcie, że z postanowienia oddalającego wniosek o ustanowienie służebności przesyłu wynika zasiedzenie tej służebności w zakresie, w jakim pozwany korzystał z nieruchomości powoda, podczas gdy – zdaniem powoda – zakres ten nie został w żaden sposób ustalony. Przede wszystkim należy przypomnieć, że zgodnie z art. 361 § 1 k.p.c. „ Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby”. Jak wskazuje się w judykaturze, moc wiążąca wynikająca z prawomocnego orzeczenia polega na tym, że sąd lub inny organ związany prawomocnym orzeczeniem jest obowiązany przyjąć, że określona kwestia, uprzednio rozstrzygnięta, kształtuje się tak, jak zostało to ustalone we wcześniejszym prawomocnym orzeczeniu, chociażby orzeczenie to dotyczyło innego przedmiotu (por. wyroki Sądu Najwyższego z 4 lutego 2011 r., III CSK 161/10; z 24 stycznia 2017 r., V CSK 164/16 oraz z 26 maja 2017 r., I CSK 464/16). Prawomocny wyrok, z punktu widzenia jego prejudycjalnego znaczenia także w innej sprawie, swą mocą powoduje, że nie tylko nie może być zmieniony lub uchylony, ale że nie jest możliwe odmienne ocenienie i uregulowanie tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami. Określony w art. 365 k.p.c. zakres związania sądu treścią prawomocnego orzeczenia oznacza zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego. Moc wiążąca jest przedmiotem rozpoznania wtedy, gdy rozpoznawana jest inna sprawa, a kwestia rozstrzygnięta wcześniejszym wyrokiem stanowi zagadnienie wstępne. Odnosi się ona po pierwsze, do faktu istnienia prawomocnego orzeczenia i po drugie, do waloru prawnego rozstrzygnięcia zawartego w treści orzeczenia. Skutkiem pozytywnym (materialnym) jest to, że rozstrzygnięcie zawarte w orzeczeniu stwarza taki stan prawny, jaki z niego wynika, czyli sądy rozpoznające spór muszą przyjmować, że dana kwestia kształtuje się tak, jak to przyjęto we wcześniejszym, prawomocnym orzeczeniu. W kolejnym zatem postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia, nie może być już badana (tak uchwała Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2022 r., III CZP 23/22).

Jednocześnie zaznaczenia wymaga, że o ile – co do zasady - moc wiążącą na podstawie art. 365 § 1 k.c. ma tylko sentencja orzeczenia, nie mają jej zaś zawarte w uzasadnieniu motywy rozstrzygnięcia sądu (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z 13 stycznia 2000 r., II CKN 655/98 i z 23 maja 2002 r., IV CKN 1073/00), to w niektórych przypadkach – ze względu na ogólność rozstrzygnięcia wyrażonego w sentencji orzeczenia – okoliczności objęte uzasadnieniem mogą służyć do sprecyzowania zakresu mocy wiążącej tego rozstrzygnięcia, czyli granic jego prawomocności materialnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06). Stad też sąd, przy określaniu granic prawomocności materialnej, powinien uwzględnić uzasadnienie orzeczenia, którego motywy rozstrzygnięcia mogą mieć kluczowe znaczenie dla ustalenia zakresu mocy wiążącej i powagi rzeczy osądzonej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2016 r., II CNP 10/15 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 3 grudnia 2018 r., I ACa 113/18, LEX nr 2730935).

Mając na uwadze powyższe rozważania natury teoretycznej, Sąd Apelacyjny wskazuje, że Sąd I instancji zasadnie przyjął, iż na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z 14 maja 2021 r., wydanego w sprawie z wniosku (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w P., przy udziale (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. oraz Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta S., o ustanowienie służebności przesyłu, sygn. akt II Ca 45/21, zmieniającego postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z 29 września 2020 r., sygn. akt II Ns 4526/09, poprzez oddalenie wniosku o ustanowienie służebności przesyłu, pozostaje związany oceną, iż w dniu 7 stycznia 2011 r. doszło do zasiedzenia służebności przesyłu przez pozwanego, a co za tym idzie do nabycia tytułu prawnego uprawniającego go do korzystania z gruntu powódki. W tym kontekście zauważenia wymaga, że w postanowieniu z 14 maja 2021 r. Sąd Okręgowy przyjął, iż na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) przy ul. (...) w S., będącej własnością Skarbu Państwa, posadowione są urządzenia przesyłowe w rozumieniu art. 49 § 1 k.c. w postaci napowietrznych linii elektroenergetycznych WN 110 kV nr (...) relacji (...)-Ł. oraz nr (...) relacji T.-G., a także stancji transformatorowej (...) nr (...), będące własnością (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.. Sąd ten zważył również, że zakres służebności przesyłu wyznaczało położenie ww. urządzeń (uzasadnienie postanowienia k. 635-644), przy czym nie określał w sposób precyzyjny zakresu służebności, jako że kwestia ta stanowiła istoty prowadzonego postępowania sądowego. Jednocześnie pozwany, w odpowiedzi na apelację, zawarł informację, że wystąpił do Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt III Ns 208/22, jednakże obecnie pozostaje na wstępnym etapie rozpoznania.

W realiach niniejszej sprawy kwestią fundamentalną dla kierunku rozstrzygnięcia pozostaje zatem powinność Sądu badania prejudycjalnego zakresu służebności – określonego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie w postanowieniu z 14 maja 2021 r. – w kontekście nieistniejącego (według stanu na dzień orzekania przez Sąd Apelacyjny) postanowienia, które w sposób precyzyjny określałoby zakres tej służebności. Zdaniem skarżącego, postanowienie Sądu, wydane w sprawie II Ca 45/21, nie zawiera informacji wystarczających dla ustalenia zakresu służebności, albowiem jako podstawę do zasiedzenia służebności przesyłu opisuje jedynie korzystanie z linii napowietrznej i trafostacji, podczas gdy żądanie dochodzone przez w ramach niniejszego procesu dotyczy również słupa, złącza kablowego, strefy ochronnej i kabli podziemnych. Apelujący stoi na stanowisku, że dla wydania orzeczenia w niniejszej sprawie koniecznym było ustalenie przez Sąd, jaki był rzeczywisty obszar działki, z którego pozwany miałby korzystać na podstawie służebności przesyłu i w odniesieniu do jakich konkretnie urządzeń. W ocenie Sądu odwoławczego, powód zdaje się nie dostrzegać, że materiał dowodowy, jaki został zaprezentowany przez strony w ramach niniejszego postępowania, nie pozwał Sądowi I instancji na dokonanie jakichkolwiek stanowczych ustaleń w tym zakresie. Powód dopiero w apelacji podjął próbę wyliczenia wynagrodzenia, jakie miałoby mu przysługiwać z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości, wyodrębniając obszar pasa ochrony linii napowietrznej, drogi i kabli podziemnych, z których pozwany – zdaniem skarżącego – nie korzystał, z wynagrodzenia wyliczonego dla całej powierzchni tych urządzeń. Istotny pozostaje jednak, że twierdzenia powoda w tym zakresie nie zostały przez niego w żaden sposób wykazane. Wyroki, na które powoduje się skarżący w uzasadnieniu apelacji, a z których wynikać ma zakres korzystania przez pozwanego z nieruchomości przed datą zasiedzenia służebności przesyłu (tj. wyrok Sądu Rejonowego w Szczecinie z 4 lipca 2008 r., XI Gc 282/06 – k. 93-99 oraz wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 25 kwietnia 2006 r. II C 86/14 – k. 67-92) pozostają bez znaczenia z punktu widzenia istoty sporu, gdyż zostały wydane przez dniem 14 maja 2021 r., a zatem w stanie prawnym nie uwzględniającym mocy wiążącej postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie wydanego w sprawie o sygn. akt II Ca 45/21.

Uwzględnienia wymaga również, że zgodnie z art. 381 k.p.c. sąd drugiej instancji może dopuścić nowe fakty i dowody tylko wtedy, gdy strona nie mogła powołać ich w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, a także w sytuacji, gdy wprawdzie mogła je powołać, jednak nie było ku temu potrzeby, gdyż takowa powstała dopiero w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Apelacyjny wskazuje, że uregulowanie zawarte w art. 381 k.p.c. jest wyrazem dążenia do koncentracji materiału dowodowego przed sądem pierwszej instancji. Stąd też przyjąć należy, że twierdzenia podniesione przez powoda po raz pierwszy w toku postępowania apelacyjnego, pozostają oczywiście spóźnione, albowiem nic nie stało na przeszkodzie, aby zostały zgłoszone wraz z odpowiednimi wnioskami dowodowymi już w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. W konsekwencji podejmowane przez powoda na etapie postępowania odwoławczego próby uczynienia kwestią prejudycjalną w niniejszej sprawie badanie zakresu służebności przesyłu przysługującego pozwanemu nie zasługiwały na uwzględnienie w żadnej części.

Kolejno podkreślić należy, że to na stronie powodowej, nie zaś stronie pozwanej, jak błędnie suponuje skarżący, ciążył obowiązek wykazania – zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. – jaki był zakres bezumownego korzystania z jej nieruchomości przez pozwanego. Niewątpliwie bowiem, mając na uwadze treść postanowienia Sądu Okręgowego wydanego w sprawie z 14 maja 2021 r., należało przyjąć, że pozwanemu przysługuje służebność przesyłu, której zakres nie został precyzyjnie ustalony w ramach postępowania II Ca 45/21, gdyż nie stanowił on istoty przedmiotowego postępowania sądowego. Bezspornie natomiast zakres przysługującej pozwanemu służebności przynajmniej częściowo pokrywa się z zakresem korzystania z nieruchomości powoda przez pozwanego. Tym samym powód, domagając się zasądzenia od pozwanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowiącej jego własność, powinien przede wszystkim wykazać – jako strona dochodząca roszczenia na podstawie art. 224 § 2 i 225 k.c. – jaki był zakres bezumownego korzystania z nieruchomości przez pozwanego, tj. nieobjętego służebnością przesyłu, a następnie jak kształtuje się wysokość wynagrodzenia przysługującego mu za tę konkretną część. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, tego rodzaju aktywności procesowej powoda zabrakło. Powód nie tylko nie wykazał powyższych przesłanek, uprawniających go do dochodzenia żądanej kwoty, ale jak wynika z treści uzasadnienia zarzutów apelacyjnych – w sposób całkowicie nieuprawniony oczekiwał, że ciężar dowodowy w tym zakresie będzie spoczywał na pozwanym jako stronie dążącej do uwolnienia się od odpowiedzialności.

Znamiennym pozostaje, że powód, uzasadniając w pozwie wysokość dochodzonego od pozwanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od 1 czerwca 2015 r. do 31 maja 208 r., załączył do akt sprawy opinię biegłego rzeczoznawcy majątkowego z zakresu wyceny nieruchomości L. P., sporządzonej na potrzeby innego postępowania sądowego, prowadzonego z udziałem stron pod sygn. akt VIII GC 355/15 (k. 100-108). Opinia ta natomiast wskazuje wyłącznie globalną wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, liczoną według powierzchni wyliczonej przez biegłego geodetę. Tożsame uwagi dotyczą sporządzonej w ramach niniejszego postępowania opinii biegłej sądowej rzeczoznawcy majątkowego A. D. (k. 573-600), na podstawie której Sąd Okręgowy ustalił wartość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości powoda za okres od 1 czerwca 2015 r. do 31 maja 2018 r. oraz od 1 czerwca 2018 r. do 30 listopada 2018 r., w części zajmowanej przez stację transformatorową, słup i złącze kablowe, a także w części zajmowanej przez linię energetyczną, drogę dojazdową i kable podziemne. Skoro sam powód utrzymuje (strona 9 i 10 uzasadnienia apelacji), że pozwany nie korzystał z całej nieruchomości, w tym m.in. z części pasa ochronnego linii napowietrznej, części drogi, czy kabli podziemnych, zaś zakres korzystania z nieruchomości powoda przez pozwanego, nieobjęty służebnością przesyłu, nie został wykazany w toku procesu – co zostało szczegółowo omówione we wcześniejszej części rozważań, to przyjąć należy, iż opinia biegłej A. D. okazała się zbędna z punktu widzenia zapadłego rozstrzygnięcia. Zarówno bowiem w oparciu o wyliczenia dokonane przez biegłą P., jak i biegłą Z.-D. nie sposób ustalić, jak kształtuje się wysokość wynagrodzenia należnego powodowi za bezumowne korzystanie przez pozwanego z poszczególnych elementów czy urządzeń, w szczególności tych nieobjętych służebnością przesyłu.

Za w pełni chybioną Sąd Apelacyjny również tą część argumentacji powoda, w której utrzymuje, iż wykazał fakt posiadania przez pozwanego w złej wierze części nieruchomości opisanej na stronie 8 apelacji. Wbrew błędnemu przekonaniu skarżącego, zakres te nie wynika ze sporządzonych w toku niniejszego postępowania opinii biegłych z zakresu energetyki i geodety. Co więcej, z istoty służebności przesyłu wynika, że powierzchnia konieczna dla prawidłowego wykonywania służebności przesyłu energii elektrycznej obejmuje zarówno sieć kabli podziemnych, posadowionych w gruncie jak i stację transformatorową wraz z gruntem, ja której została posadowiona. W myśl art. 305 ¹ k.c., nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Tym samym korzystanie przez przedsiębiorcę przesyłowego z nieruchomości obciążonej w zakresie koniecznym dla prawidłowej eksploatacji urządzeń przesyłowych dotyczy nie tylko samych urządzeń przesyłowych, ale również części nieruchomości powoda zajętych pod te urządzenia. W związku z powyższym, już choćby z tego powodu nie sposób przyjąć za powodem, że pozwany posiadał w złej wierze grunt pod budynkiem stacji transformatorowej o powierzchni 26 m ², grunt pod słupem linii przesyłowej o powierzchni 9 m ², grunt na którym znajduje się złącze kablowe o powierzchni 0,5 m ², czy kable podziemne o powierzchni 323,5 m ².

Na uwzględnienie zasługiwał natomiast zarzut naruszenia art. 103 k.p.c., co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku w zakresie dotyczącym kosztów procesu obejmujących koszt przeprowadzenia dowodu z pisemnej opinii biegłej A. D. z dnia 27 lipca 2021 r. Jakkolwiek w niniejszej sprawie nie obowiązywały przepisy o prekluzji dowodowej w postępowaniu w sprawach gospodarczej, co zostało szczegółowo wyjaśnione we wcześniejszej części rozważań, a zatem pozwanemu nie można czynić zarzutu, że złożył wniosek dowodowy „ o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z akt sprawy II Ca 45/21, prowadzonej w Sądzie Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy, w tym postanowienia z dnia 14 maja 2021 r. wraz z uzasadnieniem” (k. 630) po określonym upływie czasu, to zasady lojalności procesowej nakazywały uczynić to niezwłocznie, zwłaszcza przy uwzględnieniu zaistniałej sytuacji procesowej. O ile bowiem postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłej sądowej A. D. zostało wydane 10 marca 2021 r. (k. 543), to z notatki urzędowej z 6 maja 2021 r. (k. 561) wynika, że tego dnia biegła była na etapie zapoznania się aktami i nawet nie wyznaczyła terminów oględzin. Ponadto, pismem datowanym na dzień 21 lipca 2021 r. (k. 567), a zatem ponad dwa miesiące po wydaniu postanowienia w sprawie II Ca 45/21, biegła zwróciła się z prośbą i przesunięcie terminu wydania opinii do 31 lipca 2021 r. Gdyby zatem pozwany przedłożył do akt sprawy dokument postanowienia niezwłocznie po jego wydaniu, nie doszłoby do wygenerowania kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłej sądowej A. D., a który - z punktu widzenia nieujawnionego wówczas dowodu - okazał się całkowicie zbędny. Przedkładając zaś dokument w momencie, w którym koszty przeprowadzenia dowodu z opinii biegłej zostały już wygenerowane, pozwany zachował się w sposób nielojalny oraz wpisujący się dyspozycję art. 103 k.p.c. Sąd Apelacyjny miał przy tym na uwadze, że powód, będąc uczestnikiem postępowania w sprawie II Ca 45/2, również mógł złożyć do akt sprawy odpis zapadłego postanowienia, przy czym – zważywszy na jego sytuację procesową – przedstawienie tego dokumentu nie było dla niego korzystne z punktu widzenia dochodzonego roszczenia, a zatem z zaniechania tego nie sposób czynić mu uzasadnionego zarzutu.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok w zakresie kosztów procesu w ten sposób, że obciążył nimi powoda według zasady odpowiedzialności za wynik sprawy z tym zastrzeżeniem, że koszty przeprowadzenia dowodu z pisemnej opinii biegłej A. D. z dnia 27 lipca 2021 r. ponosi w całości pozwany na podstawie art. 103 § 1 k.p.c., pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu w Sądzie I instancji. W pozostałej części apelacja została oddalona (pkt II sentencji wyroku), na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy uwzględniając, że apelacja powoda została uwzględniona wyłącznie w zakresie orzeczenia o kosztach postepowania pierwszoinstancyjnego, a zatem w części pozostającej bez znaczenia dla określenia – na użytek orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego – wyniku tego postepowania. Należne pozwanemu od powoda koszty wyznaczała wysokości wynagrodzenia jego pełnomocnika, ustalone w stawce minimalnej na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawach za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804) w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji. Z tego względu rozstrzygnięto jak w punkcie trzecim sentencji.

Artur Kowalewski