Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 87/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 18 stycznia 2024r. w sprawie III K 127/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1. błąd w ustaleniu stanu faktycznego, polegający na uznaniu, że: - środki w kwocie 499.123,05zł stanowiły wyłączną własność E. K. i w chwili popełnienia czynu ich właścicielkami były spadkobierczynie T. P., M. K. oraz M. P.,

- oskarżony w toku postępowania komorniczego zataił informację o posiadanych rachunkach bankowych,

- oskarżony działał z zamiarem pokrzywdzenia spadkobierców E. K.,

- oskarżony działał z przywłaszczeniem sobie środków - ewentualnie na nieustaleniu, że oskarżony działał w usprawiedliwionym błędzie co do prawowitego właściciela środków majątkowych w kwocie 499.123,05zł,

2. na podstawie art. 438 pkt 1 k.p.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. błędna wykładnia pojęcia „przywłaszczenie” i uznanie, że może dojść do przywłaszczenia rzeczy ruchomej, oznaczonej co do gatunku, co do której nie został przesądzony właściciel, a które pozostają zmieszane w nieustalonych jeszcze udziałach ze środkami bezspornie należącymi do oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

odnosząc się do zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, że kwotą, która ma znaczenie dla oceny zachowania oskarżonego R. K. w dniu 6 lutego 2021r. jest kwota 501.000 złotych, jako kwota, co do której została wydana dyspozycja po śmierci E. K.,

z chwilą śmierci E. K. w dniu 6 lutego 2021r. o godzinie 6.30, o czym wiedział R. K., zarządzanie środkami, zdeponowanymi na rachunku, którego wyłączną dysponentką była zmarła, było nieuprawnione,

Sąd Apelacyjny zgadza się z poglądem Sądu Okręgowego, wyrażonym w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku(str. 9), że rachunek bankowy założony na konkretną osobę nie oznacza, że znajdujące się na nim środki pieniężne stanowią wyłączną jej własność, ponieważ sam fakt ulokowania pieniędzy na rachunku bankowym nie świadczy o prawie własności do tych środków, a oznacza jedynie, zgodnie z przepisami prawa bankowego, że osoba indywidualnie wskazana jako ta na rzecz, której dany rachunek jest prowadzony, jest wyłącznym dysponentem tych środków,

zobrazowaniem powyższej tezy jest sytuacja, kiedy rachunek bankowy jest prowadzony wyłącznie dla jednego z małżonków, nawet bez pełnomocnictwa do takiego rachunku, dla drugiego z małżonków, z którą można się spotkać, w obrocie, co nie oznacza, że środki pieniężne na nim zdeponowane, stanowią wyłączną własność małżonka dla którego prowadzony jest rachunek bankowy, z uwagi na wspólność majątkową małżeńską, która oznacza, że środki pieniężne uzyskane w trakcie małżeństwa, co do zasady, są własnością obojga małżonków, bez względu na to czy są zdeponowane na rachunku wspólnym czy prowadzonym wyłącznie dla jednego z nich, nawet bez pełnomocnictwa dla drugiego z małżonków,

odwołanie się do tych okoliczności przez Sąd I instancji, w przedmiotowej sprawie, z uwagi na długotrwałość konkubinatu, w jakim żyli R. K. i E. K.- 36 lat, nie może zostać uznane za nieuprawnione,

w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie było zasadne przyjęcie przez Sąd I instancji za punkt wyjścia kwoty 998.246,11 złotych znajdującej się na rachunku bankowym o numerze (...), prowadzonym wyłącznie na rzecz E. K., w dniu 5 lutego 2021r., a zatem przed jej śmiercią, i po ustaleniu, że te środki pieniężne stanowiły współwłasność E. K. i R. K., ustalenie sprawstwa oskarżonego w odniesieniu do połowy ww. kwoty, tj. 499.123,05 złotych, ponieważ o ile zadysponowanie środkami znajdującymi się na takim rachunku po śmierci jego wyłącznego dysponenta, o czym była mowa wyżej, było nieuprawnione, to rozdysponowanie środkami z tego rachunku za życia takiej osoby, należało uznać za działanie przez taką osobę akceptowane, i tak opisał to Sąd Okręgowy,

dlatego uprawnione jest stwierdzenie, że przelew zlecony w dniu 5 lutego 2021r. przez oskarżonego R. K., z wykorzystaniem loginu i hasła, powiązanych z tym rachunkiem, miał akceptację E. K., która nie musiała być wyrażona bezpośrednio przed jego zleceniem, dlatego Sąd Apelacyjny przedmiotem analizy uczynił kwotę 501.000 złotych, co do której przelew został zlecony już po śmierci E. K., i tym samym dotyczyły jej regulacje prawa spadkowego,

należy w tym miejscu podkreślić, że z uwagi na reguły postępowania karnego i zasady odpowiedzialności karnej, to nie oskarżony ma wykazać, że miał zgodę osoby uprawnionej na dane działanie, a konieczne jest przedstawienie dowodów świadczących ponad wszelką wątpliwość o tym, że takiej zgody nie miał, a takich dowodów, w toku przedmiotowego postępowania nie przedstawiono,

zły stan zdrowia E. K., w momencie zlecenia przelewu z jej rachunku kwoty 497.246,11 złotych, w dniu 5 lutego 2021r., takim dowodem nie jest, ponieważ oskarżony dysponował danymi niezbędnymi do przeprowadzenia takiej transakcji, bez wątpienia za wiedzą i zgodą E. K., co w przypadku braku dowodów przeciwnych, jest ustaleniem prawidłowym,

powyższe rozważania miały na celu wykazanie, że kwota 499.123,05 złotych przyjęta przez Sąd Okręgowy jako kwota, której dotyczyć miało przestępne zachowanie oskarżonego nie była prawidłowa- była nią kwota 501.000 złotych,

bez wątpienia oskarżony nie przekazał od razu po śmierci E. K. informacji o posiadanych przez nią rachunkach bankowych i dokonanych z tych rachunków przelewach, nie podał ich również w piśmie z 8.10.2021r. jak również do protokołu spisu inwentarza po zmarłej E. K. w dniu 13.10.2021r. i dlatego ustalenia Sądu Okręgowego w tym zakresie były prawidłowe, a zarzut obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zachowanie oskarżonego utrudniło sporządzenie spisu majątku zmarłej E. K. jakim dysponowała w chwili śmierci, w dniu 6 lutego 2021r., a fakt, że komornik samodzielnie takie dane uzyskał, powyższej oceny nie zmienia,

R. K. kierował się własnym interesem, i niewątpliwie działania jakie podjął po śmierci E. K., miały na celu przejęcie środków pieniężnych, objętych postępowaniem spadkowym, z którego on jako konkubent(i przy braku testamentu), wobec braku regulacji prawnych dotyczących takich związków, był wykluczony,

okoliczności i moment zlecenia przelewu kwoty 501.000 złotych nie pozwalają, zdaniem Sądu Apelacyjnego, na ustalenie, że oskarżony R. K. działał w usprawiedliwionym błędzie co do prawowitego właściciela środków majątkowych, znajdujących się na rachunku bankowym, którego wyłączną dysponentką była E. K., w chwili jej śmierci,

miał świadomość, że nie przysługuje mu pełne, wyłączne prawo do tych środków, ponieważ takie prawo miałby jedynie wtedy kiedy stanowiłyby jego własność jako uzyskane wyłącznie przez niego czy to z pracy, czy też z innych źródeł, a tak bez wątpienia nie było, i zlecenie przelewu kwoty 501.000 złotych, bez wiedzy i zgody osób uprawnionych, w tym przypadku spadkobierczyń E. K., po jej śmierci, było działaniem w celu przywłaszczenia, bo w danym momencie oskarżony nie miał prawa tymi środkami zadysponować- mógłby to zrobić dopiero po wykazaniu, że są jego wyłączną własnością, pomimo zdeponowania na rachunku prowadzonym tylko na rzecz E. K., i dlatego ta część zarzutów obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie w takim stopniu żeby doprowadzić do uniewinnienia oskarżonego R. K., o czym szerzej w punkcie 5.3. uzasadnienia

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

zarzuty bezzasadne,

natomiast kierunek i zakres apelacji obrońcy oskarżonego doprowadził do analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i oceny poczynionych na tej podstawie ustaleń faktycznych pod kątem zaistnienia wszystkich elementów czynu zabronionego, niezbędnych do przyjęcia, że dane zachowanie stanowiło przestępstwo w rozumieniu Kodeksu karnego, która doprowadziła do wydania orzeczenia kasatoryjnego i umorzenia postępowania karnego, o czym szerzej w punkcie 5.3. uzasadnienia

Lp.

Zarzut

2.

apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej T. P.:

1. obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. poprzez dowolne, sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego wnioskowanie, prowadzące do ustaleń co do relacji majątkowych w związku partnerskim R. K. i E. K., możliwości wyrażenia zgody przez E. K. na likwidację, w dniu 5.02.2021r., w godzinach nocnych jej lokaty na rachunku bankowym oraz zgody na zabranie środków zgromadzonych na jej rachunku bankowym przez R. K. i w konsekwencji do ustaleń, których skutkiem jest wyeliminowanie z opisu czynu, zaboru, przez oskarżonego, pieniędzy będących przedmiotem przelewu zleconego w dniu 5.02.2021r. o godz. 22.18,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, iż w trwającym 36 lat konkubinacie R. K. i E. K. relacje finansowe partnerów wyglądały tak, iż mieli wspólne rachunki i wydatki, razem robili zakupy, razem wyposażyli mieszkanie, razem przeprowadzali jego remonty,

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, iż wszystkie przychody uzyskiwane przez konkubentów traktowali oni jako wspólne,

4. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, że na początku lutego 2021r. środki zgromadzone na rachunkach bankowych nr (...), nr (...) stanowiły współwłasność R. K. i E. K.,

5. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, że udziały we współwłasności rzeczy, które taką współwłasnością są objęte, to udziały równe oraz, że cały majątek zgromadzony przez E. K. jest objęty współwłasnością,

6. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, iż nie można wykluczyć, że przelew środków pieniężnych wykonany w nocy 5.02.2021r. to przelew, który został zrobiony za zgodą E. K.;

apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej M. P.:

- obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez dowolne, sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego wnioskowanie odnośnie relacji majątkowych w związku partnerskim R. K. i E. K., możliwości wyrażenia zgody przez E. K. na likwidację, w dniu 5.02.2021r., w godzinach nocnych jej lokaty na rachunku bankowym oraz zgody na zabranie środków zgromadzonych na jej rachunku bankowym przez R. K. prowadzące do ustaleń, których skutkiem było wyeliminowanie z opisu czynu, zaboru, przez oskarżonego, pieniędzy będących przedmiotem przelewu zleconego w dniu 5 lutego 2021 roku o godz. 22.18, a w konsekwencji:

- błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mające wpływ na jego treść, a polegające na ustaleniu, że R. K. i E. K. posiadali wspólny majątek, że wszystkie uzyskiwane przez nich przychody były traktowane przez nich jako wspólne, a w związku z tym środki finansowe zgromadzone na rachunkach bankowych nr (...) i nr (...), na początku lutego 2021 roku stanowiły ich współwłasność, a ich udziały w tym majątku (w tym, w środkach finansowych) były równe,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, iż nie można wykluczyć, że przelew środków pieniężnych wykonany w nocy 5 lutego 2021 roku to przelew, który został zrobiony za zgodą E. K.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Apelacyjny dokonał łącznej oceny zarzutów zawartych w apelacjach pełnomocników oskarżycielek posiłkowych: T. P. i M. P., z uwagi na ich zbieżność, i tożsame okoliczności wskazane w środkach odwoławczych, na ich potwierdzenie,

zarzut obrazy art. 7 k.p.k. nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy dotyczący zlecenia przelewu z rachunku bankowego o numerze (...), prowadzonego wyłącznie na rzecz E. K., w dniu 5 lutego 2021r., a zatem przed jej śmiercią, na wspólny rachunek E. K. i R. K., kwoty 497.246,11 złotych, został oceniony przez Sąd I instancji obiektywnie, z zachowaniem reguły dowodzenia z art. 7 k.p.k., która statuuje zasadę swobodnej oceny dowodów, zgodnie z którą ocena dowodów, mająca swoje oparcie w prawidłowo zebranym i ujawnionym materiale dowodowym, obiektywna, zgodna z logiką i doświadczeniem, korzysta z ochrony art. 7 k.p.k.,

należy zwrócić uwagę, że swobodna ocena dowodów z art. 7 k.p.k. nie oznacza, jakby chcieli tego skarżący, oceny zgodnej ze stanowiskiem oskarżycielek posiłkowych, dążących za wszelką cenę do przejęcia całości środków pieniężnych znajdujących się na ww. rachunku bankowym o numerze (...), nie tylko w chwili śmierci E. K. w dniu 6 lutego 2021r. ale również z uwzględnieniem kwoty 497.246,11 złotych, co do której przelew został zlecony w dniu 5 lutego 2021r., kiedy E. K. żyła,

Sąd Apelacyjny w pełni podziela argumentację przedstawioną przez Sąd Okręgowy w omawianym zakresie, która doprowadziła do wyeliminowania z opisu czynu, zaboru, przez oskarżonego, pieniędzy będących przedmiotem przelewu zleconego w dniu 5.02.2021r.,

powyżej, w punkcie 3.1. uzasadnienia Sąd Apelacyjny wyjaśnił dlaczego kwota przelewu z dnia 5 lutego 2021r. nie mogła zostać uwzględniona przy prawnokarnej ocenie zachowania oskarżonego R. K., będącego przedmiotem niniejszego postępowania, i przedstawiona tam argumentacja jest aktualna także w odniesieniu do zarzutów apelacji oskarżycielek posiłkowych,

należy podkreślić, że z uwagi na reguły postępowania karnego i zasady odpowiedzialności karnej, to nie oskarżony R. K. powinien wykazać, że miał zgodę E. K. na zlecenie przelewu kwoty 497.246,11 złotych, z rachunku bankowego, którego wyłączną dysponentką była zmarła, na ich rachunek wspólny, a oskarżyciele- publiczny i posiłkowi, powinni przedstawić dowody świadczące, ponad wszelką wątpliwość o tym, że takiej zgody oskarżony nie miał, a takich dowodów, w toku przedmiotowego postępowania nie przedstawiono,

zły stan zdrowia E. K., w momencie zlecenia przelewu z jej rachunku kwoty 497.246,11 złotych, w dniu 5 lutego 2021r., takim dowodem nie jest, ponieważ oskarżony dysponował loginem i hasłem do ww. rachunku E. K., tj. danymi niezbędnymi do przeprowadzenia takiej transakcji, bez wątpienia, za wiedzą i zgodą E. K., co w przypadku braku dowodów przeciwnych, było prawidłowym ustaleniem dokonanym przez Sąd Okręgowy,

w punkcie 3.1. uzasadnienia wyjaśnione zostało również dlaczego przedmiotem analizy, w kontekście prawnokarnej odpowiedzialności oskarżonego R. K., mogła być jedynie kwota przelewu zleconego z rachunku bankowego o numerze (...), tj. 501.000 złotych, której przelew zlecono po śmierci E. K.,

prawidłowa, zdaniem Sądu Apelacyjnego, analiza okoliczności związanych z przelewem kwoty 497.246,11 złotych z rachunku bankowego o numerze (...), prowadzonego wyłącznie na rzecz E. K., na rachunek wspólny E. K. i R. K., w dniu 5 lutego 2021r., dokonana przez Sąd I instancji, wsparta stanowiskiem Sądu Apelacyjnego wyrażonym powyżej oraz w punkcie 3.1. uzasadnienia, spowodowała, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na ustaleniu, iż nie można wykluczyć, że przelew środków pieniężnych wykonany w nocy 5 lutego 2021 roku to przelew, który został zrobiony za zgodą E. K., podniesiony w apelacjach obu oskarżycielek posiłkowych nie zasługiwał na uwzględnienie,

nie przedstawiono bowiem dowodów, które świadczyłyby jednoznacznie o tym, że takiej zgody ze strony E. K. na dokonanie takiego przelewu nie było,

zachowanie oskarżonego w toku postępowania dotyczącego sporządzenia spisu inwentarza po E. K., po jej śmierci, takie jak nie ujawnienie rachunków bankowych należących do niej i operacji na tych rachunkach, w żaden sposób, nie świadczy o wykonaniu przelewu w dniu 5 lutego 2021r., czyli za jej życia, bez zgody E. K.,

takie zachowanie oskarżonego utrudniło jedynie postępowanie dotyczące sporządzenia spisu inwentarza po zmarłej,

należy zwrócić uwagę skarżącym, że proces dowodzenia w postępowaniu karnym różni się od procesu dowodzenia w postępowaniu cywilnym, kiedy to każda ze stron tego postępowanie musi udowodnić podnoszone przez siebie okoliczności, z których wywodzi skutki prawne, w procesie karnym oskarżony takiego obowiązku nie ma, to na oskarżycielu- publicznym i posiłkowym, jak w przedmiotowej sprawie, ciąży obowiązek wykazania i to ponad wszelką wątpliwość, zaistnienie faktu bądź jego niezaistnienie, będącego źródłem odpowiedzialności karnej oskarżonego,

zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uzasadniał dokonanie przez Sąd Okręgowy ustaleń, że oskarżony R. K. i E. K., którzy przez 36 lat żyli w konkubinacie(zgodnie), prowadzili wspólne gospodarstwo domowe, ponosili wspólnie koszty utrzymania, decydowali wspólnie o wykorzystaniu uzyskiwanych w toku trwania związku dochodów, w tym o deponowaniu środków pieniężnych na lokatach i korzystaniu z innych instrumentów finansowych, posiadali majątek wspólny, objęty współwłasnością, w szczególności środki pieniężne zdeponowane na wszystkich rachunkach bankowych, również tych, które zostały założone na dane tylko jednego z nich,

w tym miejscu należy zauważyć, że założenie rachunku bankowego na konkretną osobę nie oznacza, że znajdujące się na nim środki pieniężne stanowią wyłącznie jej własność, ponieważ sam fakt ulokowania pieniędzy na rachunku bankowym nie świadczy o prawie własności do tych środków, a oznacza jedynie, zgodnie z przepisami prawa bankowego, że osoba indywidualnie wskazana jako ta na rzecz, której dany rachunek jest prowadzony, jest wyłącznym dysponentem tych środków(vide: punkt 3.1. uzasadnienia oraz str. 9 uzasadnienia zaskarżonego wyroku),

Sąd Okręgowy dokonał bardzo skrupulatnej analizy przepływu środków pieniężnych na rachunku o numerze (...), od momentu jego założenia, i wykazał w sposób logiczny, że pieniądze na nim zdeponowane pochodziły zarówno od E. K. jak i od oskarżonego R. K., i należało uznać je za stanowiące współwłasność obojga(vide: str. 10-11 uzasadnienia), i Sąd Apelacyjny zgadza się z tymi ustaleniami, ponieważ zostały poprzedzone rzetelną, obiektywną analizą uzyskanych w toku postępowania danych,

brak upoważnienia dla oskarżonego, wbrew stanowisku skarżących, nie przesądza, że były to środki wyłącznie zmarłej,

nie ma żadnych podstaw żeby twierdzić, że rachunki założone wyłącznie dla R. K. i E. K., były wyrazem podziału ich majątku, gromadzonego przez 36 lat związku, na majątki odrębne, albowiem nie wynika to z wyjaśnień oskarżonego i brak dowodów, że taka była wola E. K., uzgodniona z oskarżonym,

to jest jedynie domysł, który nie może być podstawą kategorycznych, pewnych ustaleń w tym zakresie, w postępowaniu karnym,

zarzuty apelacji pełnomocników oskarżycielek posiłkowych są jedynie polemiką- nieskuteczną próbą podważenia prawidłowych ustaleń Sądu I instancji, w omawianym zakresie,

za wszelką cenę oskarżycielki posiłkowe dążyły do zdyskredytowania oskarżonego R. K., który 36 lat żył w związku z ich siostrą, w zgodnym konkubinacie- o wiele trwalszym niż niejedno małżeństwo, oskarżonego, który pracował i jako wysokiej klasy specjalista osiągał znaczne dochody, przeznaczane na gospodarstwo domowe, które tworzył z E. K.,

świadomość porządku dziedziczenia ustawowego zmarłej E. K. nie oznacza, wbrew stanowisku skarżących, że nie sporządziła testamentu nie chcąc żeby R. K. po niej dziedziczył- w Polsce bez względu na poziom wykształcenia, i świadomość stosunków cywilnych i ich skutków finansowych, testamentów sporządza się mało,

argumentacja środków odwoławczych w tej części, po raz kolejny pokazuje, że skarżący chcą stosować w procesie karnym zasady dowodzenia z postępowania cywilnego, podczas gdy brak testamentu oznacza jedynie, że E. K. takiego dokumentu nie sporządziła, co niewątpliwie wpływa na sytuację majątkową oskarżonego ale nie jest dowodem, że chciała pozbawić R. K. dostępu do środków pieniężnych zdeponowanych na rachunku bankowym, których była wyłączną dysponentką, uznając je za stanowiące jej wyłączną własność,

brak jest dowodów, że E. K. świadomie nie sporządziła testamentu na rzecz R. K.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uznanie R. K. za winnego czynu opisanego w akcie oskarżenia (z modyfikacją daty jego popełnienia i przyjęcie, że został popełniony w dniu 5 i 6 lutego 2021roku) i zasądzenie, w miejsce obowiązku naprawienia szkody w wysokości wskazanej przez Sąd w pkt. 4 zaskarżonego wyroku obowiązku naprawienia szkody w kwocie 998.246,11zł

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

zarzuty bezzasadne,

prawidłowa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i ocena poczynionych na tej podstawie ustaleń faktycznych pod kątem zaistnienia wszystkich elementów czynu zabronionego, niezbędnych do przyjęcia, że dane zachowanie stanowiło przestępstwo w rozumieniu Kodeksu karnego, doprowadziła do wydania orzeczenia kasatoryjnego i umorzenia postępowania karnego, o czym szerzej w punkcie 5.3. uzasadnienia

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

zaskarżony wyrok uchylono, ustalając, że przedmiot czynu oskarżonego R. K. stanowi kwota 501.000zł, uznając, że stopień społecznej szkodliwości tego czynu jest znikomy, i na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k. postępowanie karne umorzono,

ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu musi być poprzedzona ustaleniem, że zachowanie oskarżonego, w aspekcie realizacji znamion przedmiotowych jak i zawinienia stanowi przestępstwo,

w przedmiotowej sprawie zachowanie oskarżonego R. K., mając na uwadze poczynione już przez Sąd Okręgowy ustalenia, z uwzględnieniem stanowiska Sądu Apelacyjnego co do kwoty będącej przedmiotem działania oskarżonego, po śmierci E. K.,- tj. 501.000 złotych, wypełniło znamiona czynu zabronionego z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., z uwagi na ww. kwotę, zgodnie z treścią art. 115 § 5 k.k., ponieważ R. K., nie mógł w dniu 6 lutego 2021r., po śmierci E. K. zadysponować ww. kwotą, w świetle obowiązujących przepisów prawa spadkowego, przy braku testamentu sporządzonego przez zmarłą na jego rzecz,

po ustaleniu naruszenia normy sankcjonowanej, a więc bezprawności czynu, oceniona została jego karygodność, która jest cechą stopniowalną,

należy zauważyć, że warunkiem odpowiedzialności karnej obok bezprawności czynu jest ustalenie, że społeczna szkodliwość czynu jest większa niż znikoma, ponieważ zgodnie z art. 1 § 2 k.k., nie stanowi przestępstwa czyn, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.

ocena karygodności danego czynu jest dokonywana z uwzględnieniem treści art. 115 § 2 k.k., który to przepis zawiera zamknięty katalog okoliczności przedmiotowo-podmiotowych, pozwalających ocenić stopień społecznej szkodliwości tego czynu,

kierując się kryteriami określonymi w art. 115 § 2 k.k. należy rozważyć rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary szkody wyrządzonej, sposób i okoliczności popełnienia czynu, postać zamiaru, motywację sprawcy, i każdy z nich poddać odrębnej ocenie, która wymaga uwzględnienia niepowtarzalnych realiów danej sprawy,

i te cechy indywidualizujące czyn mogą powodować, że jego ujemna zawartość będzie, z punktu widzenia założonego przez ustawodawcę stopnia społecznej szkodliwości nietypowo niska, i wówczas pomimo realizacji przez czyn znamion typu czynu zabronionego nie będzie podstaw do traktowania go jako przestępstwa, ponieważ ten konkretny, zindywidualizowany czyn nie jest czynem karygodnym albowiem nie każdy czyn karalny realizujący znamiona czynu zabronionego jest karygodny, karygodne są tylko takie, które osiągnęły wyższy niż znikomy stopień społecznej szkodliwości,

o znikomym stopniu społecznej szkodliwości może decydować sposób zachowania sprawcy, niezasługujący na szczególne potępienie i jego sytuacja motywacyjna,

wyłączenie karygodności czynu nie jest uzależnione ani od wysokości wyrządzonej szkody ani od wysokości ustawowego zagrożenia związanego z typem czynu zabronionego, którego znamiona sprawca wyczerpał,

znikomość nie musi być obustronna, tj. dotyczyć zarówno strony przedmiotowej jak i podmiotowej albowiem chodzi o wypadkową elementów składających się na społeczną szkodliwość konkretnego czynu zabronionego(vide: wyrok SN z 28.08.2003r. III KK 454/03, OSNwSK 2003. poz. 1857),

mając powyższe uwagi na względzie, ustalenie, że na skutek zawinionego działania oskarżonego doszło do powstania szkody, w majątku spadkowym po zmarłej E. K., w wysokości 501.000 złotych, nie było przeszkodą do uznania, że stopień społecznej szkodliwości tego czynu, jest znikomy,

decydująca dla takiej oceny była sytuacja motywacyjna, w jakiej znalazł się R. K., który chciał zabezpieczyć majątek dorobkowy jego i zmarłej E. K., jaki zebrali przez 36 lat konkubinatu,

jak wynika z poczynionych już przez Sąd I instancji ustaleń dotyczących związku, w jakim żyli oskarżony i zmarła, był to związek zgodny, pozytywnie oceniany przez rodzinę E. K., czego potwierdzeniem jest fakt, że matka E. K., M. K., po jej śmierci, zawarła z R. K. umowę dożywocia, zgadzając się na przejęcie przez niego mieszkania, w którym zamieszkiwali razem z E. K., za jej życia,

bez wątpienia M. K. opierała się na własnej, wieloletniej obserwacji oskarżonego i jego relacji z jej córką,

to postawa sióstr zmarłej E. K., oskarżycielek posiłkowych, zdeterminowanych żeby przejąć całość dóbr po zmarłej siostrze, doprowadziła do sporu z oskarżonym na tle finansowym, którego jednym ze skutków było złożenie przez M. K. w dniu 1 kwietnia 2021r., oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych umowy dożywocia,

wskazane okoliczności oraz treść apelacji złożonych przez pełnomocników oskarżycielek posiłkowych, dążących do przejęcia wszystkich środków pieniężnych, znajdujących się na rachunku bankowym, którego wyłączną dysponentką była E. K., i nie liczenie się z rolą R. K., osiąganymi przez niego dochodami, wspólnym prowadzeniem gospodarstwa domowego z E. K., co było już podkreślone przez Sąd I instancji, z ustaleniami którego, w tym zakresie, w pełni zgadza się Sąd Apelacyjny, czemu dał wyraz powyżej, odnosząc się do zarzutów apelacji stron, w punktach 3.1. i 3.2. uzasadnienia, powodują, w ocenie Sądu Apelacyjnego, że ingerowanie prawa karnego, w niniejszej sprawie, nie jest wskazane, albowiem na pierwszy plan wysuwają się w niej elementy cywilnoprawne, wynikające ze śmierci E. K., a dotyczące majątku, który po niej pozostał, majątku, który bez wątpienia, został zgromadzony dzięki prowadzeniu przez 36 lat zgodnego gospodarstwa domowego z R. K.,

w przedmiotowej sprawie, w sposób jaskrawy uwidacznia się brak regulacji prawnych dotyczących związków partnerskich, w szczególności, w sferze spraw finansowych i majątkowych pomiędzy osobami, żyjącymi w takich związkach, tak jak R. K. i E. K., przez 36 lat, którzy tworzyli zgodny związek, wypracowali majątek, a prawo traktuje ich jak obcych sobie ludzi, dając większe uprawnienia siostrom zmarłej, które w żaden sposób nie przyczyniły się do zgromadzenia środków pieniężnych przez E. K., niż jej konkubentowi,

R. K. nie mógł się z tym pogodzić, co doprowadziło do zachowania wbrew obowiązującym przepisom, wobec nie uregulowania spraw majątkowych przez konkubentów, na wypadek śmierci jednego z nich,

w tym miejscu Sąd Apelacyjny zwraca uwagę na poddane już wcześniej, w punktach 3.1. i 3.2. uzasadnienia, analizie zagadnienia związane ze współwłasnością środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych oskarżonego i zmarłej, w tym tych założonych na dane jednego z nich, i nie sporządzeniem przez E. K. testamentu, które potwierdzają, że działanie R. K., w dniu 6 lutego 2021r., po śmierci E. K., nie było działaniem wysoce nagannym, wymagającym ingerencji prawa karnego, i po raz kolejny uwidoczniają dominację okoliczności, które powinny zostać rozstrzygnięte w postępowaniu cywilnym,

dlatego zachowanie oskarżonego chociaż wypełniające znamiona czynu zabronionego z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., z uwagi na kwotę 501.000 złotych, ustaloną przez Sąd Apelacyjny, ponieważ R. K., nie mógł w dniu 6 lutego 2021r., po śmierci E. K. zadysponować ww. kwotą, w świetle obowiązujących przepisów prawa spadkowego, przy braku testamentu sporządzonego przez zmarłą na jego rzecz, nie powinno być podstawą jego karnej odpowiedzialności,

niewątpliwie R. K. ww. kwotę powinien zostawić do dyspozycji spadkobierców E. K. i ewentualnie w postępowaniu cywilnym, wykazywać, że te środki należą się jemu, z uwagi na wygenerowanie ich w trakcie 36 związku, w którym żył z E. K., tak jak próbuje to zrobić obecnie o czym świadczy wszczęcie postępowania o zniesienie współwłasności z udziałem spadkobierczyń E. K.,

tak jednak nie postąpił i dlatego jego zachowanie należy ocenić krytycznie, jako bezprawne, lecz opisane powyżej oraz w punktach 3.1. i 3.2. uzasadnienia okoliczności uzasadniają stwierdzenie, że nie jest to zachowanie karygodne, wymagające interwencji ze strony prawa karnego, albowiem społeczna szkodliwość jego czynu, w ustalonych okolicznościach faktycznych, przy uwzględnieniu sytuacji motywacyjnej oskarżonego R. K., której źródłem było przekonanie, wprawdzie nieuprawnione, że środki pieniężne są jemu należne, jako wypracowane przez 36 lat związku, który poza brakiem formalnego potwierdzenia, niczym nie różnił się od małżeństwa, zdaniem Sądu Apelacyjnego jest znikoma,

takie ustalenie spowodowało konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia postępowania karnego w sprawie, na podstawie art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. koszty procesu ponosi Skarb Państwa

7.  PODPIS

SSA Robert Mąka SSA Przemysław Żmuda SSA Jacek Szreder

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego R. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego R. K. za winnego popełnienia przypisanego mu czynu z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej T. P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego R. K. za winnego kradzieży pieniędzy w kwocie 499.123,05zł

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej M. P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego R. K. za winnego kradzieży pieniędzy w kwocie 499.123,05zł

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana