II AKa 94/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Szczecinie z 2018-02-07
Sygn. akt II AKa 94/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 lutego 2018 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: |
SSA Janusz Jaromin (spr.) |
Sędziowie: |
SA Małgorzata Jankowska SA Piotr Brodniak |
Protokolant: |
sekr. sądowy Anna Kaczmarek |
przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Szczecinie J. G.
po rozpoznaniu w dniach: 28 września 2017 r. i 25 stycznia 2018 r. sprawy:
1. I. H.
oskarżonego z art. 258 § 3 k.k., art. 264 § 3 k.k. w z zb. z art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
2. J. P. (1)
oskarżonej z art. 258 § 1 k.k., art. 264 § 3 k.k. w z zb. z art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
3. I. B. (1)
oskarżonej z art. 272 k.k. w zw. z art. 12 k.k., art. 263 § 2 k.k.
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców wszystkich oskarżonych
od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie
z dnia 1 lutego 2017 r., sygn. akt III K 100/15
I. utrzymuje w mocy wyrok w zaskarżonej części;
II. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. K. G. kwotę 1.033,20 (tysiąc trzydzieści trzy 20/100) złotych z VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej I. B. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym,
III. zasądza od oskarżonych I. H., J. P. (1) i I. B. (1) na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w częściach równych i wymierza im opłaty: I. H. - w kwocie 3.400 (trzy tysiące czterysta) złotych, J. P. (1) – w kwocie 2.300 (dwa tysiące trzysta) złotych i I. B. (1) – w kwocie 500 (pięćset) złotych za drugą instancję.
SSA Małgorzata Jankowska SSA Janusz Jaromin SSA Piotr Brodniak
Sygn. akt II AKa 94/17
UZASADNIENIE
I. H. i J. P. (1) zostali oskarżeni o to, że:
I. w bliżej nieustalonym okresie od co najmniej 19 listopada 2009 r. do 31 sierpnia 2014 r. w S., działając wspólnie i w porozumieniu, w tym z ustalonymi i nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz osobistej, brali udział w zorganizowanej grupie przestępczej, której celem było popełnianie przestępstw związanych z organizowaniem osobom, pochodzącym z Iraku oraz Jordanii przekraczania granicy wbrew przepisom ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej (Dz. U. 2009.12.67), Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) oraz Rozporządzenia (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. UE L z dnia 13 kwietnia 2006 r.) Rzeczypospolitej Polskiej polegających na pozyskiwaniu wskazanych wyżej osób, dostarczaniu ich danych zaangażowanym osobom, posiadającym obywatelstwo polskie, celem wystąpienia przez nich do (...) Urzędu Wojewódzkiego z wnioskami o wpisanie zaproszeń do ewidencji zaproszeń dla danych obywateli Iraku lub Jordanii na podstawie wskazanych w tym wniosku nieprawdziwych okoliczności dotyczących celu przybycia oraz miejsca pobytu cudzoziemca w Polsce i pokrycia kosztów finansowych związanych z tym pobytem, które stanowiły podstawę do wydania przez Wojewodę (...) zaproszeń dla cudzoziemców, a następnie przez uprawnione organy Rzeczypospolitej Polskiej wiz wjazdowych do Polski oraz na terytorium Unii Europejskiej ( Schengen), a następnie podejmowaniu czynności związanych z przewiezieniem opisanych wyżej cudzoziemców promem z Polski do Szwecji jako faktycznego celu ich pobytu, a:
- rola I. H. polegała na kierowaniu zorganizowaną grupą przestępczą, organizowaniu osobom, pochodzącym z Iraku oraz Jordanii przekraczania wbrew przepisom ustawy granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej, dostarczaniu ich danych pozyskanym osobom, posiadającym obywatelstwo polskie, celem wystąpienia przez nich do (...) Urzędu Wojewódzkiego z wnioskami o wpisanie zaproszeń do ewidencji zaproszeń dla danych obywateli Iraku lub Jordanii, podejmowaniu czynności związanych z przewiezieniem opisanych wyżej cudzoziemców promem z Polski do Szwecji, - rola J. P. (1) polegała w szczególności na organizowaniu obywatelom Iraku oraz Jordanii przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej wbrew opisanym wyżej przepisom poprzez w szczególności podejmowanie czynności polegających na pozyskiwaniu obywateli polskich, celem wystąpienia przez nich do (...) Urzędu Wojewódzkiego z wnioskami o wpisanie zaproszeń do ewidencji zaproszeń dla danych obywateli Iraku lub Jordanii, przekazywaniu im danych tych cudzoziemców oraz osobistym występowaniu z opisanymi wyżej wnioskami,
to jest o czyn z art. 258 § 3 k.k.,
a w stosunku do J. P. (1):
o czyn z art. 258 § 1 kk,
II. w okresie od 19 listopada 2009 roku do 31 sierpnia 2014 roku w S., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz osobistej, w warunkach zorganizowanej grupy przestępczej opisanej w piet. 1, czyniąc sobie z popełnienia przestępstwa stałe źródło dochodu, działając wspólnie i w porozumieniu, w tym z ustalonymi i nieustalonymi osobami, organizowali innym niżej wymienionym osobom przekroczenie granicy Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisom ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej ( Dz. U. 2009.12.67), Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy ( kodeks wizowy) oraz Rozporządzenia (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice ( kodeks graniczny Schengen) ( Dz. UE L z dnia 13 kwietnia 2006 r.) i tak:
(...) M. S. (1),
(...) A. S. (1),
(...) A. A. (1),
(...) S. M. (1),
Z. Z.,
(...) M. S. (1),
(...) S. S. (1),
(...) S. S. (2),
I. A. H. I.,
(...) (...) K. A.,
(...) A. A. (2),
(...) (...) S. M. (2),
(...) I. J.,
(...) S. S. (3),
(...),
H. H.,
H. H. (1),
A. K.,
A. N.,
I. I.,
F. F.,
A. A. (3),
(...) A. S. (2),
(...) A. S. (3),
S. S. (1)
G. N.,
F. A.,
M. M. (3),
M. M. (4)
M. M. (5),
A. A. (4),
A. C.,
A. M. (1),
A. A. (5)
J. H.,
A. N. (1),
A. W.
J. J.
A. N. (2),
w ten sposób, że złożyli osobiście oraz za pośrednictwem pozyskanych niżej wymienionych osób: I. B. (1), K. M. (2), A. B., K. D., M. M. (4), K. T. którym dostarczyli dane osobowe wskazanych wyżej cudzoziemców, w (...) Urzędzie Wojewódzkim w S. wnioski o wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń dla ww. obywateli Iraku, które to wnioski zawierały nieprawdziwe informacje co do celu przyjazdu ww. osób do Polski oraz ich miejsca pobytu w Polsce i pokrycia kosztów finansowych związanych z tym pobytem, na podstawie których to wniosków Wojewoda (...) wydawał zaproszenia, będące podstawą do uzyskania przez cudzoziemców w polskiej Placówce Dyplomatycznej w B. wiz wjazdowych do Polski oraz na terytorium Unii Europejskiej (Schengen), podczas gdy w rzeczywistości prawdziwym celem podróży był wjazd, a następnie pobyt przez wskazanych wyżej cudzoziemców w Szwecji, za co uzyskali korzyść majątkową w kwocie co najmniej 29.000 dolarów, stanowiących równowartość około 92.396,90 złotych,
to jest o czyn z art. 264 § 3 k.k. w zb. z art. 272 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.,
M. M. (4) została oskarżona o to, że:
III. w okresie od 11 kwietnia 2011 roku do 05 kwietnia 2012 roku w S., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz osobistej, wyłudziła poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd Wojewody (...), upoważnionego do wystawienia dokumentów w postaci zaproszeń do Polski dla obywateli Iraku w ten sposób, że złożyła w (...) Urzędzie Wojewódzkim w S. wnioski o wpisanie zaproszeń do ewidencji zaproszeń dla obywateli Iraku o danych: (...), (...) S. A., M. R. S. M. (3), (...), M. A. M. (1), które to wnioski zawierały nieprawdziwe informacje co do celu przyjazdu ww. osób do Polski oraz ich miejsca pobytu w Polsce i pokrycia kosztów finansowych związanych z tym pobytem, to jest kosztów zakwaterowania, ewentualnego leczenia, kosztów powrotu do państwa pochodzenia lub zamieszkania lub kosztów tranzytu do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd oraz kosztów wydalenia z Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie których to wniosków Wojewoda (...) wydał zaproszenia, będące podstawą do ubiegania się i ewentualnego uzyskania przez wymienionych wyżej cudzoziemców w polskiej Placówce Dyplomatycznej w B. wiz wjazdowych do Polski oraz na terytorium Unii Europejskiej (Schengen), podczas gdy w rzeczywistości przedmiotowe wnioski sporządziła na prośbę J. P. (1) i I. H., którzy dostarczyli jej dane osobowe wskazanych wyżej osób, nie mając zamiaru ponosić wyżej wskazanych kosztów związanych z ich przyjazdem do Polski oraz wskazując nieprawdziwe ich miejsce pobytu w Polsce,
to jest o czyn z art 272 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
I. B. (1) została oskarżona o to, że:
IV. w okresie od 16 listopada 2011 roku do 22 sierpnia 2012 roku w S., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz osobistej, wyłudziła poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd Wojewody (...), upoważnionego do wystawienia dokumentów w postaci zaproszeń do Polski dla obywateli Iraku w ten sposób, że złożyła w (...) Urzędzie Wojewódzkim w S. wnioski o wpisanie zaproszeń do ewidencji zaproszeń dla obywateli Iraku o danych: (...) I. J., (...) S. S. (3), (...), H. S. (...), H. S. H., które to wnioski zawierały nieprawdziwe informacje co do celu przyjazdu ww. osób do Polski oraz ich miejsca pobytu w Polsce i pokrycia kosztów finansowych związanych z tym pobytem, to jest kosztów zakwaterowania, ewentualnego leczenia, kosztów powrotu do państwa pochodzenia lub zamieszkania lub kosztów tranzytu do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd oraz kosztów wydalenia z Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie których to wniosków Wojewoda (...) wydał zaproszenia, będące podstawą do ubiegania się i ewentualnego uzyskania przez wymienionych wyżej cudzoziemców w polskiej Placówce Dyplomatycznej w B. wiz wjazdowych do Polski oraz na terytorium Unii Europejskiej (Schengen), podczas gdy w rzeczywistości przedmiotowe wnioski sporządziła na prośbę I. H., który dostarczył jej dane osobowe wskazanych wyżej osób, nie mając zamiaru ponosić wyżej wskazanych kosztów związanych z ich przyjazdem do Polski oraz wskazując nieprawdziwe ich miejsce pobytu w Polsce,
to jest o czyn z art 272 k,k. w zw. z art 12 k.k.,
V. w okresie od bliżej nieustalonego czasu do 14 października 2014 roku w S. przy ulicy (...), bez wymaganego zezwolenia, posiadała broń gazową w postaci pistoletu (...)kal. 9 mm P.A. o nr (...) produkcji niemieckiej z 2003 r. oraz amunicję w postaci naboju alarmowego kal. 9 mm P.A. produkcji niemieckiej
tj. o czyn z art. 263 § 2 k.k..
Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 1 lutego 2017 r. w sprawie o sygn. akt III K 100/15:
I. Oskarżonych I. H. i J. P. (1) uznał za winnych popełnienia zarzucanych im czynów i za przestępstwa te wymierzył im karę:
1. Oskarżonemu I. H.:
- za przestępstwo opisane w punkcie I części wstępnej wyroku na podstawie art. 258 § 3 kk, art. 33 § 2 kk wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności i 100 (sto) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych;
- za przestępstwo opisane w punkcie II części wstępnej wyroku na podstawie art. 264 § 3 kk w zw. z art. 11 § 3 kk, art. 33 § 2 kk wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 100 (sto) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych
- ⚫
-
nadto na podstawie art. 45 § 1 kk za przestępstwo opisane w punkcie II części wstępnej wyroku orzekł w stosunku do oskarżonego I. H. przepadek korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia przestępstwa w kwocie 92.396,90 złotych (dziewięćdziesiąt dwa tysiące trzysta dziewięćdziesiąt sześć złotych dziewięćdziesiąt groszy) solidarnie z oskarżoną J. P. (1)
2. Oskarżonej J. P. (1):
- za przestępstwo opisane w punkcie I części wstępnej wyroku na podstawie art. 258 § 1 kk, art. 33 § 2 kk wymierzył jej karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych
- za przestępstwo opisane w punkcie II części wstępnej wyroku na podstawie art. 264 § 3 kk w zw. z art. 11 § 3 kk, art. 33 § 2 kk wymierzył jej karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych
- ⚫
-
nadto na podstawie art. 45 § 1 kk za przestępstwo opisane w punkcie II części wstępnej wyroku orzekł w stosunku do oskarżonej J. P. (1) przepadek korzyści majątkowej osiągniętej z popełnienia przestępstwa w kwocie 92.396,90 złotych (dziewięćdziesiąt dwa tysiące trzysta dziewięćdziesiąt sześć złotych dziewięćdziesiąt groszy) solidarnie z oskarżonym (...)
II. Oskarżoną M. M. (4) uznał za winną popełnienia zarzucanych jej czynów i za przestępstwo to na podstawie art. 272 kk, przy zastosowaniu art. 37a kk wymierzył jej karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 20 (dwadzieścia) złotych
- nadto na podstawie art. 45 § 1 kk za przypisany jej czyn orzekł w stosunku do oskarżonej M. M. (4) przepadek korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa w kwocie 200 (dwustu) złotych
III. Oskarżoną I. B. (1) uznał za winną popełnienia zarzucanych jej czynów i za przestępstwa te wymierzył jej karę:
- za przestępstwo opisane w punkcie IV części wstępnej wyroku na podstawie art. 272 kk, art. 33 § 2 kk wymierzył jej karę 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności i 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 20 (dwadzieścia) złotych
- ⚫
-
nadto na podstawie art. 45 § 1 kk orzekł w stosunku do oskarżonej I. B. (1) za przestępstwo przypisane w punkcie IV części wstępnej wyroku przepadek korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa w kwocie 1000 (tysiąc) złotych
- za przestępstwo opisane w punkcie V części wstępnej wyroku na podstawie art. 263 § 2 kk wymierzył jej karę 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności
IV. Na podstawie art. 44 § 1 kk orzekł przepadek dowodów rzeczowych w postaci pistoletu gazowego (...) kal. 9 mm P.A. o nr (...) wraz z magazynkiem i łuski, zarejestrowanych pod poz. (...), (...)w rejestrze (...) Prokuratury Okręgowej w Szczecinie, przechowywanych w magazynie uzbrojenia KWP w S..
V. Na podstawie art. 85 § 1 kk, art. 86 § 1 kk w stosunku do oskarżonych I. H., J. P. (1) i I. B. (1) orzekł kary łączne:
- I. H. 3 (trzech) lat pozbawienia wolności i 150 (sto pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych
- J. P. (1) 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i 100 (sto) stawek dziennych grzywny po 100 (sto) złotych
- I. B. (1) 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności
VI. Na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie kary pozbawienia wolności w stosunku do oskarżonych:
- J. P. (1) na okres 3 (trzech) lat próby
- I. B. (1) na okres 2 (dwóch) lat próby
VII. Na podstawie art. 63 § 1 i 2 kk na poczet orzeczonych kar pozbawienia wolności i grzywny zaliczył okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie:
- oskarżonemu I. H. na poczet orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14.10.2014r. godz. 08.50 do dnia 15.10.2014r. godz. 21.08
- oskarżonej J. P. (1) na poczet orzeczonej wobec niej kary łącznej grzywny okres jej rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14.10.2014r. do dnia 15.10.2014r. uznając, że 1 (jeden) dzień pozbawienia wolności odpowiada 2 (dwóm) dziennym stawkom grzywny
VIII. Określił, iż koszty procesu ponoszą w całości oskarżeni w częściach:
- I. H. 10/20
- J. P. (1) 7/20
- M. M. (4) 1/20
- I. B. (1) 2/20
oraz wymierzył oskarżonym opłaty:
- I. H. 3400 (trzy tysiące czterysta) złotych
- J. P. (1) 2300 (dwa tysiące trzysta) złotych
- M. M. (4) 100 (sto) złotych
- I. B. (1) 500 (pięćset) złotych
IX. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz kancelarii radcowskiej radcy prawnego K. G. kwotę 1771, 20 złotych (jednego tysiąca siedmiuset siedemdziesięciu jeden złotych i 20 groszy) łącznie z podatkiem VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu oskarżonej I. B. (1).
Apelację od wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych I. H., J. P. (2) i I. B. (1).
Obrońca oskarżonego I. H. adw. M. F. wydanemu rozstrzygnięciu zrzucił:
1. naruszenie prawa procesowego, a to art. 410 kpk i 413 § 2 pkt. 1 kpk, poprzez:
- wydanie wyroku skazującego za przestępstwo kwalifikowane z art. 264 § 3 kk przy jednoczesnym zaniechaniu ustalenia przepisów prawa rzekomo naruszonych przez oskarżonego na skutek przekroczenia granicy Rzeczpospolitej Polskiej przez osoby wymienione w pkt. II części wstępnej wyroku, a także zaniechaniu uzupełnienia opisu czynu zawartego w pkt. II części wstępnej wyroku o wskazanie przepisów, których naruszenie stanowiło znamię czasownikowe tego przestępstwa,
- wydanie wyroku skazującego za przestępstwo określone w art. 272 kk przy jednoczesnym zaniechaniu uzupełnienia opisu czynu zawartego w pkt. II części wstępnej wyroku o znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 272 kk, a to, o znamię podstępnego wprowadzenia w błąd i znamię poświadczenia nieprawdy wraz ze wskazaniem nieprawdziwych okoliczności oraz dokumentu, w którym miały zostać poświadczone przez funkcjonariusza publicznego,
podczas gdy jedynie ustalenie przepisów prawa naruszonych w związku z przekroczeniem granicy państwowej umożliwia przypisanie oskarżonemu czynu stypizowanego w art. 264 § 3 kk, a przyjęty przez sąd orzekający w wyroku skazującym opis czynu przypisanego oskarżonemu powinien zawierać dokładne określenie znamienia przestępstwa tj. konkretyzować przepisy naruszone w związku z przypisanym oskarżonemu popełnieniem przestępstwa z art. 264 § 3 kk, a także zawierać znamiona przestępstwa z art. 272 kk, zaś zaniechanie zawarcia w opisie czynu wszystkich znamion przestępstwa skutkuje wydaniem wyroku skazującego za czyn, który wg opisu przyjętego w wyroku nie stanowi przestępstwa.
2. naruszenie prawa materialnego, a to art. 272 kk poprzez wydanie wobec oskarżonego wyroku skazującego za czyn polegający na wystąpieniu o wpisanie przez Wojewodę (...) zaproszeń dla obywateli Iraku do ewidencji zaproszeń, podczas gdy art. 272 kk penalizuje wyłudzenie poświadczenia nieprawdy, polegającego na- wystawieniu dokumentu zawierającego nieprawdziwe informacje, zaś wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń jest czynnością techniczną nie wiążącą się z urzędowym poświadczeniem żadnego faktu, a tym bardziej z wystawieniem dokumentu, którym zgodnie z art. 115 § 14 może być jedynie przedmiot lub zapisany nośnik informacji.
3. naruszenie prawa procesowego, a to art. 2 kpk, art. 4 kpk i art. 6 kpk w zw. z art. 170 § 1 pkt 2,3,4 i 5 a contrario kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego z dnia 28.11.2016 r. o przesłuchanie w charakterze świadków osób do których skierowane były zaproszenia wystawione przez oskarżonych w niniejszym procesie oraz wniosku dowodowego z dnia 31 stycznia 2017 r. zmierzającego do ustalenia adresów Al (...) oraz ich przesłuchanie w charakterze świadków, a także przesłuchania w charakterze świadków A. A. (4) i I. T. (1), podczas gdy przeprowadzenie zawnioskowanych dowodów było konieczne dla ustalenia rzeczywistego celu wystawiania zaproszeń dla osób wskazanych w opisie czynu przypisywanego oskarżonemu, a także posiadania przez nich środków niezbędnych do utrzymania w trakcie pobytu w Polsce nadto dla ustalenia, czy oskarżony wraz z J. P. (1), A. A. (4) i I. T. (2) tworzyli zorganizowaną grupę przestępczą w rozumieniu art. 258 § 1 kk, a jeśli tak, to czy można przyjąć kierowniczą rolę oskarżonego I. H.,
4. naruszenie prawa materialnego, a to art. 258 § 3 kk poprzez skazanie oskarżonego za przestępstwo polegające na kierowaniu zorganizowaną grupą przestępczą mającą na celu popełnianie przestępstw stypizowanych w art. 264 § 3 kk i art. 272 kk, pomimo zaniechania ustalenia okoliczności stanowiących ustawowe znamiona tych przestępstw,
5. naruszenie prawa procesowego, a to art. 405 kpk i art. 410 kpk poprzez zaniechanie ścisłego oznaczenia dokumentów ujawnionych na rozprawie bez odczytywania, a w rezultacie oparcie orzeczenia na dowodach nie ujawnionych w toku postępowania,
6. błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, polegający nieuzasadnionym i bezdowodowym przyjęciu, że:
- -
-
oskarżony z zarzucanego mu procederu osiągnął korzyść osobistą oraz majątkową, czyniąc sobie z popełnionego przestępstwa stałe źródło dochodu, podczas gdy z treści uzasadnienia nie wynika jakiego rodzaju korzyść osobistą odniósł oskarżony- z popełnienia przestępstwa, jak też nie wynika w jaki sposób Sąd I instancji ustalił wysokość rzekomo osiągniętej korzyści majątkowej,
- -
-
oskarżony był członkiem zorganizowanej grupy przestępczej, którą kierował, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby pomiędzy oskarżonym, J. P. (1), A. A. (4) i I. T. (1) istniały powiązania wystarczające do przyjęcia, że osoby te działały w zorganizowanej grupie, o określonej strukturze.
Tak podnosząc, apelujący wniósł o:
1.zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego I. H. od wszystkich zarzucanych mu czynów,
ewentualnie
2.uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w Szczecinie.
Obrońca oskarżonej J. P. (3) adw. M. S. (2) wydanemu orzeczeniu zarzucił:
I. obrazę przepisów proceduralnych, mające wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 2 w zw. • z art. 167 i art. 170 § 1 pkt 2 - 5 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie osób z Iraku i Syrii oraz (...) i I. T. (1), jako służących do przedłużenia sprawy, nieprzydatnych i niemożliwych do przeprowadzenia, podczas gdy zmierzały one do wszechstronnego wyjaśnienia kwestii, czy oskarżona organizowała cudzoziemcom nielegalne przekroczenie granicy Polski i wyłudziła od Wojewody (...) poświadczenie nieprawdy oraz czy uczestniczyła w zorganizowanej grupie przestępczej, a nadto były możliwe do przeprowadzenia, co wobec zaniechania realizacji zasady prawdy materialnej doprowadziło do skazania oskarżonej za czyn z art. 258 § 1 k.k. oraz art. 264 § 3 w zb. z art. 272 k.k. pomimo braku wystarczających ku temu dowodów,
II. obrazę przepisów proceduralnych, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4, art. 7, art. 366 § 1 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej analizy zgromadzonego materiału dowodowego, bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz niewyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności sprawy, polegającą na wskazaniu, że:
1) oskarżona z zarzuconego jej procederu osiągnęła korzyść osobistą, podczas gdy Sąd I instancji jedynie wyartykułował takie stwierdzenie w opisie czynu, lecz nie poparł go żadnym uzasadnieniem, nie wskazując tym samym na czym korzyść ta miałaby polegać, w konsekwencji czego przypisano oskarżonej nieistniejącą okoliczność obciążającą,
2) oskarżona z zarzuconego jej procederu odniosła wraz z (...)korzyść majątkową w kwocie nie mniejszej niż 92.296,90 zł, podczas gdy z dokumentów bankowych (historii rachunków, dowodów przelewu) ani też z wywodu uzasadnienia nie wynika w jaki sposób Sąd I instancji ustalił jej wysokość, co w konsekwencji wskazuje na niewyjaśnienie istotnych okoliczności sprawy,
3) oskarżona z zarzuconego jej procederu uczyniła sobie stałe źródło dochodu, podczas gdy z dokumentów bankowych (historii rachunków, dowodów przelewu) nie wynika, aby rzeczywiście tak było, w konsekwencji czego nie można uznać, aby działała w warunkach z art. 65 § 1 k.k.;
III. obrazę przepisów materialnych:
1) art. 258 § 3 KK poprzez jego błędne zastosowanie, w sytuacji, gdy pomiędzy oskarżonymi (...), J. P. (1) oraz A. A. (4) i I. T. (1) nie istniały powiązania wystarczające do przyjęcia, iż działali w charakterze zorganizowanej grupy przestępczej, a nadto w sytuacji, gdy I. H., J. P. (1), (...) oraz I. T. (1), w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, nie mogli mieć świadomości tego, iż działają w strukturach zorganizowanej grupy przestępczej, co jest warunkiem koniecznym zaistnienia odpowiedzialności karnej przewidzianej w tym przepisie,
2) art. 264 § 3 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie, w sytuacji gdy jako przepis blankietowy nie został w części dyspozytywnej wyroku uzupełniony przez Sąd I instancji konkretnymi naruszonymi normami ustaw, wbrew którym miała działać J. P. (1), przy jednoczesnym braku sprecyzowania tej kwestii uzasadnieniu wyroku, a także wobec rozbieżności tytułów aktów prawnych, których naruszenie jej zarzucono, pomiędzy tymi przywołanymi w wyroku a tymi z uzasadnienia, co wyklucza przypisanie oskarżonej przestępstwa z tego artykułu;
3) art. 272 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie, w sytuacji gdy ani z opisu czynu ani uzasadnienia wyroku nie wynika podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego albo innej upoważnionej do wydania dokumentu osoby, a samo uzyskanie wpisu zaproszenia do ewidencji zaproszeń nie jest dokumentem w rozumieniu art. 272 k.k., co wyklucza przypisanie oskarżonej przestępstwa z tego artykułu;
IV. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na wadliwym przyjęciu, że oskarżona zorganizowała nielegalne przekroczenie granicy poprzez wprowadzenie w błąd i wyłudzenie od Wojewody (...) zaproszeń dla cudzoziemców, którzy - zgodnie ze stwierdzeniem Sądu I instancji - nie uzyskali wizy wjazdowej do Polski albo taką wizą dysponując do Polski nie przyjechali, podczas gdy takiego wniosku nie sposób wyprowadzić, bowiem skoro nie przekroczyli granicy polskiej nie da się jednoznacznie stwierdzić, że ich pobyt przebiegałby wbrew informacjom widniejącym we wnioskach, w konsekwencji czego nie można uznać oskarżonej w tym zakresie za winną popełnienia czynu z art. 258 § 3 oraz art.264 § 3 w zb. z art. 272 k.k.
Tak podnosząc, obrońca oskarżonej wniosła o:
- zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzuconych jej czynów,
ewentualnie o:
- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
W przypadku nie podzielenia stanowiska obrony co do niewinności J. P. (1), zaś podzielenia argumentacji do zarzutów w jakiej dotyczą modyfikacji opisu czynów, obrońca wniosła o zmianę wymiaru orzeczonej kary poprzez jest wydatne złagodzenie.
Obrońca oskarżonej I. B. (1) r. pr. K. G. wydanemu orzeczeniu zarzucił:
naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść rozstrzygnięcia tj. art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów na rzecz dowolności polegające na:
a)co do czynu z art. 272 kk
- nietrafnym przyjęciu, że oskarżona działając w zamiarze bezpośrednim kierunkowym wyłudziła poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd Wojewodę (...) w sytuacji gdy w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy należało uznać, że zachowań swoich bynajmniej nie obejmowała wskazanym wyżej zamiarem lecz co jedynie uczyniła grzecznościową przysługę wieloletniemu znajomemu, nie osiągając przy tym żadnej korzyści majątkowej oraz osobistej w sposób, który nie cechowała podstępność albowiem ramy jej wiedzy podyktowane były informacjami pochodzącymi od I. H., które postrzegała jako prawdziwe.
b)co do czynu z art. 263 § 2 kk
- nieprawidłowym ustaleniu, że broń gazowa z postaci pistoletu wraz z amunicją znajdowała się w posiadaniu oskarżonej w sytuacji gdy sam fakt, iż znaleziono ją w zajmowanym przez oskarżoną mieszkaniu nie implikuje w sposób jednoznaczny, iż broń ta należała do niej szczególnie w świetle okoliczności, że uprzednio zamieszkiwał z nią były mąż, którego jako potencjalnego właściciela znalezionego pistoletu spontanicznie wskazała w toku przesłuchania. Nadto dostęp do lokalu miał szeroki krąg osób, oskarżona nie umie posługiwać się bronią, nie interesuje się militariami, nie uczęszcza na strzelnicę, a ponadto gdyby miała świadomość, że ów pistolet znajduje się w jej mieszkaniu usunęła by go zważywszy na fakt, że znajdowała się w obszarze zainteresowania Straży Granicznej, która wykonywała czynności w jej mieszkaniu kilkukrotnie zanim dokonano przeszukania.
- nieuzasadnionej konkluzji, że oskarżona przyznała się do nielegalnego posiadania broni podczas gdy w istocie „przyznała się ona" co jedynie do tego, że owa broń rzeczywiście została znaleziona w jej mieszkaniu, co w sposób jednoznaczny wynika z całokształtu złożonych przez nią wyjaśnień w toku których wskazywała, że nie wiedziała o istnieniu pistoletu aż do momentu jego ujawnienia.
2. rażącą surowość orzeczonych kar jednostkowych przejawiająca się w niewystarczającym uwzględnieniu dyrektyw wymiaru kary, a w szczególności właściwości i warunków osobistych sprawcy, braku uprzedniej karalności, zachodzącej pozytywnej prognozie kryminologicznej, znikomej społecznej szkodliwości czynu, stopnia winy.
Tak podnosząc obrońca oskarżonej wniósł o :
I. zmianę orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów,
ewentualnie, z ostrożności procesowej
II. zmianę wyroku poprzez rozwiązanie węzła kary łącznej i zmniejszenie kar jednostkowych orzeczonych za poszczególne czyny oraz wymierzenie kary łącznej w odpowiednio mniejszym rozmiarze.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacje obrońców oskarżonych w żadnym zakresie, nie zasługiwały na uwzględnienie. Równocześnie z uwagi na zbieżność zarzutów przedstawionych w apelacji oskarżonego I. H. i J. P. (1) zostaną one omówione łącznie.
W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny wskazuje, iż Sąd Okręgowy nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień natury procesowej. U podstaw zaskarżonego wyroku legły prawidłowe ustalenia faktyczne, które zostały dokonane na podstawie trafnej analizy, a przede wszystkim właściwej ocenie całokształtu materiału zgromadzonego w tej sprawie. Sąd rozstrzygający przestrzegając zasady obiektywizmu (art. 4 k.p.k.), uwzględnił wszelkie okoliczności podnoszone w wywiedzionych środkach odwoławczych, dokonał ich analizy i stosowanie je ocenił. Sposób rozumowania, a przede wszystkim wyprowadzone wnioski jasno, przekonująco i szczegółowo, sąd pierwszej instancji przedstawił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, który to odpowiada wymogom określonym w art. 424 k.p.k. W opozycji do argumentacji przedstawionych w wywiedzionych środkach odwoławczych, stanowczo stwierdzić należy, iż ocena zebranego materiału dowodowego w przedmiotowej sprawie jest obiektywna, wszechstronna, znajduje oparcie w poszczególnych przeprowadzonych przez sąd pierwszej instancji dowodach. Dokonana zaś została z uwzględnieniem i poszanowaniem zasady logicznego rozumowania i wskazań wiedzy, w tym respektuje w należytym stopniu wskazania doświadczenia życiowego. Jednocześnie, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności, zatem innych, pozostaje pod ochronę art. 7 k.p.k., jeśli tylko: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy, jak również jest wyrazem rozważania wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego (-ych), a także jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, przy czym zostało logicznie uargumentowane w wyroku. Apelujący tymczasem nie wykazali, aby sposób wnioskowania sądu wykraczał poza ramy swobodnej oceny dowodów sformułowanej w art. 7 k.p.k. Przy czym zarzut niewłaściwej oceny dowodów, aby zasługiwał na uwzględnienie, nie może sprowadzać się jedynie do stwierdzenia, że sąd orzekający popełnił błąd, gdyż dał wiarę określonemu dowodowi, gdy w ocenie skarżącego (-ych) dowód winien być oceniony w sposób odmienny. Nadto, podniesiony w apelacjach zarzut obrazy art. 410 k.p.k. zachodzi zaś wówczas, gdy przy wyrokowaniu sąd opiera się na materiale nieujawnionym na rozprawie głównej lub gdy opiera się tylko na części materiału ujawnionego. Sam natomiast fakt, że ustalenia poczynione zostają jedynie w oparciu o dowody uznane za wiarygodne, a nie o te, których wiarygodność została słusznie odrzucona, nie oznacza, że sąd orzekający dopuścił się obrazy przepisu art. 410 k.p.k. Powyższej normy nie można bowiem rozumieć w ten sposób jak czynią to skarżący w apelacjach, że każdy z przeprowadzonych dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Nie stanowi więc naruszenia tego przepisu sam fakt dokonania przez Sąd meriti oceny materiału dowodowego w sposób odmienny od subiektywnych oczekiwań strony.
Odnosząc się zatem do apelacji oskarżonych I. H. i J. P. (1), Sąd Odwoławczy w żadnym razie nie podziela stanowiska, iż Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia prawa procesowego tj. art. 170 kpk poprzez oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie osób z Iraku i Syrii oraz oddalenie wniosku z dnia 31 stycznia 2017 r. (k- 4230) o przesłuchanie (...) i (...) oraz (...) i (...). Sąd pierwszej instancji w trakcie rozprawy w dniu 1 lutego 2017 r., w sposób bardzo szczegółowy uzasadnił swoje stanowisko wskazując jasno i wyraźnie dlaczego złożone wnioski nie mogły zostać uwzględnione. Jak wskazał m. in. sąd meriti odnosząc się do przesłuchania zawnioskowanych świadków przebywających w Iraku to przeprowadzenie tej czynności jest niemożliwe z uwagi na trwającą tam wojnę domową, zaś odnośnie świadków w Szwecji to wnioskodawca nie wskazał ich adresów zamieszkania co także uniemożliwia ich przesłuchanie (k- 4233 verte-4234). Argumentację tą Sąd Apelacyjny w pełni podziela. Równocześnie Sąd Odwoławczy w związku z zarzutem obrońców oskarżonych dot. obrazy art. 170 kpk uzupełnił w tym zakresie postępowanie dowodowe zwracając się do Prokuratury Okręgowej w Szczecinie o nadesłanie akt sprawy prowadzonej przeciwko A. A. (5) i I. T. (1), oraz Ministerstwa Sprawiedliwości – Departamentu Współpracy Międzynarodowej i Praw Człowieka z prośbą o udzielenie informacji w zakresie aktualnie obowiązujących prawnych podstaw przeprowadzenia w drodze pomocy prawnej przesłuchania w charakterze świadków obywateli Syrii i Iraku na terenie tych państw oraz faktycznych możliwości przeprowadzenia tych dowodów w świetle dotychczasowej praktyki sądowej. W zwrotnym piśmie z dnia 17 listopada 2017 r. ujawnionym i załączonym w poczet materiału dowodowego wskazano, iż cyt. „zgodnie z treścią pisma uzyskanego od Departamentu Konsularnego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych - skuteczna realizacja wniosków o pomoc prawną w Arabskiej Republice Syrii, jak i w Republice Iraku z uwagi na obecną sytuację w tamtym regionie, nie jest możliwa. Mimo obowiązywania Umowy pomiędzy Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Iraku o pomocy prawnej i sądowej w sprawach cywilnych i karnych z 1988r. oraz Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową i Arabską Republiką Syryjską o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i karnych z 1985r. zarówno strona iracka, jak i syryjska wniosków takich w praktyce nie wykonuje” (k- 4379). Jednocześnie w zakresie wniosku o przesłuchanie A. A. (4) i I. T. (1) to jak wynika z nadesłanych akt sprawy o sygn. V Ds. 57/15 ww. osoby prawdopodobnie przebywają na terenie Szwecji, nie znane są ich dokładane dane osobowe oraz miejsce pobytu, co stało się podstawą do zawieszenia śledztwa w tej sprawie postanowieniem z dnia 29 maja 2015 r. (k- 2036-2037).
W tej więc sytuacji niemożliwym było jak podnosili w apelacjach obrońcy przesłuchanie wskazanych świadków czy to w drodze pomocy prawnej w jednostce konsularnej w B. czy też w drodze pomocy prawnej w Szwecji. Z uzyskanych informacji, które to potwierdzają słuszne stanowisko sądu meriti wynika, że ich przeprowadzenie jest niemożliwe i to z przyczyn obiektywnych.
Kontynuując nie można podważyć ustaleń Sądu pierwszej instancji, że I. H. i J. P. (1) działali w zorganizowanej grupie przestępczej. Wskazują na to, jak trafnie zważył sąd rozstrzygający przede wszystkim materiały z kontroli operacyjnej, jak i dane z nośników komputerowych zabezpieczonych od oskarżonego(...), a także m. in. wyjaśnienia oskarżonej M. M. (4) i I. B. (1), a także zeznania K. T.. Wskazani wprost podnosili, iż wnioski składali na prośbę czy to oskarżonej J. P. czy to oskarżonego (...). Z poczynionych ustaleń wynika nadto, iż w skład grupy wchodzili (oprócz oskarżonych) także (...) i I. T. (1) oraz inne nieustalone osoby. Istniała tutaj określona hierarchia. Cyt. „W grupie tej można wyraźnie zaobserwować hierarchię – osobami decyzyjnymi byli I. H. oraz (...), którzy ponadto ustalali ich wzajemnych rozliczenia finansowe. Natomiast J. P. (1) oraz I. T. (1) pełnili rolę podrzędne, wykonując polecenia i wskazania I. H. oraz (...), dążąc przy tym do realizacji celu dla jakiego grupa została, tj. umożliwieniu cudzoziemcom nielegalne przekroczenie granicy” (k- 4277). Jak prawidłowo zważył Sąd pierwszej instancji funkcjonował tu cały system wzajemnie skoordynowanych zachowań, wymagający odpowiednich przedsięwzięć organizacyjnych, co niewątpliwie charakteryzuje zorganizowaną grupę przestępczą w rozumieniu art. 258 § 1 k.k. Cyt. „Dzięki osobistym kontaktom I. H. (obywatela RP narodowości irackiej), pozyskiwano dane cudzoziemców (głównie ob. Iraku), na podstawie których członkowie grupy występowali do (...) Urzędu Wojewódzkiego w S. z wnioskami o wpisanie zaproszeń dla cudzoziemców do ewidencji zaproszeń, na podstawie wskazanych w tych wnioskach nieprawdziwych okoliczności co do celu przyjazdu do Polski, miejsca pobytu i środków finansowych na pokrycie kosztów ich pobytu. Na podstawie wyłudzonych w ten sposób zaproszeń, polskie przedstawicielstwa dyplomatyczne wydawały wizy wjazdowe do Polski w obszarze Unii Europejskiej (państwa grupy Schengen) lub tylko na terytorium Polski. Kolejnym etapem działań podejmowanych przez członków grupy było przewiezienie cudzoziemców przez terytorium Polski (głównie z lotniska w W.) i dalej promami do Szwecji, która była rzeczywistym celem podróży większości cudzoziemców” (k- 4277). Organizowanie przez członków grupy przekraczania granicy Polski przez obywateli Iranu i Jordanii, z zamiarem dalszego ich przemieszczenia do Szwecji, miało charakter zaplanowany. Sąd meriti zaakcentował trafnie system podziału ról w grupie, wskazując przy tym na rolę poszczególnych oskarżonych cyt. „Rola I. H. polegała na kierowaniu zorganizowaną grupą przestępczą, organizowaniu osobom, pochodzącym z Iraku oraz Jordanii przekraczania wbrew przepisom ustawy granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej, dostarczaniu ich danych pozyskanym osobom, posiadającym obywatelstwo polskie, celem wystąpienia przez nich do (...) Urzędu Wojewódzkiego z wnioskami o wpisanie zaproszeń do ewidencji zaproszeń dla danych obywateli Iraku lub Jordanii, podejmowaniu czynności związanych z przewiezieniem opisanych wyżej cudzoziemców promem z Polski do Szwecji. Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego I. H. dane cudzoziemców otrzymywał od (...) i odpowiadał za wszelkie czynności związane z umożliwieniem ich wjazdu na teren RP oraz ich przejazd na teren Szwecji. Natomiast na terenie Szwecji (...) wraz z I. T. (1) organizowali pobyt cudzoziemców w Szwecji. Rola J. P. (1) polegała natomiast na organizowaniu obywatelom Iraku oraz Jordanii nielegalnego przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej poprzez w szczególności podejmowanie czynności polegających na pozyskiwaniu obywateli polskich, celem wystąpienia przez nich do (...) Urzędu Wojewódzkiego z wnioskami o wpisanie zaproszeń do ewidencji zaproszeń dla danych obywateli Iraku lub Jordanii, przekazywaniu im danych tych cudzoziemców oraz osobistym występowaniu z opisanymi wyżej wnioskami”(k- 4277 verte ). Działania osób wchodzących w skład grupy wzajemnie się dopełniały, podejmowane były w ustalonej kolejności wynikającej z potrzeb skuteczności i warunkowały one realizację zamiaru towarzyszącego poszczególnym osobom. Sąd pierwszej instancji trafnie wskazał też, że działania przestępcze nie były realizowane przez sprawców ad hoc w wyniku nagle powziętego zamiaru. Pomiędzy powiązanymi ze sobą osobami (członkami grupy) dochodziło bowiem do szerokiej, częstotliwej i przedmiotowo uporządkowanej wymiany informacji, zadań i poleceń. Ich działania były ze sobą ściśle skoordynowane.
Powyższe trafnie doprowadziło sąd meriti do konstatacji, iż wskazani oskarżeni działali w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, przy czym rola oskarżonego I. H. polegała na kierowaniu nią. Zatem wbrew stanowiskom skarżących nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego art. 258 § 3 kk.
Nie można podzielić także stanowiska obrońców oskarżonych, w zakresie w jakim kwestionują oni fakt osiągnięcia przez (...) i (...)korzyści osobistej i majątkowej, a także i tego, iż z procederu uczynili sobie stałe źródło dochodu. Faktycznie sąd rozstrzygający w wyroku nie wskazał jaką to korzyść osobistą oskarżeni z procederu osiągnęli, to pozostaje to bez wpływu na wydane rozstrzygnięcie, skoro przecież wskazał i dokładnie określił jaką korzyść majątkową z tego tytułu osiągnęli. W tym miejscy wskazać należy, iż o tym, czy mamy do czynienia z korzyścią majątkową, czy też osobistą, decyduje to, czy dana korzyść ma wartość ekonomiczną, przejawiającą się m.in. w tym, że jest przeliczalna na pieniądze, w związku z czym jej wielkość może zostać wyrażona sumą pieniężną. Jeżeli ma - jest korzyścią majątkową, jeżeli nie - jest korzyścią osobistą. W sprawie oskarżeni osiągnęli ewidentnie korzyść majątkową, bo można ją określić kwotowo. Jej wielkość prawidłowo sąd rozstrzygający ustalił natomiast w oparciu o dowody z kontroli operacyjnej, jak i analizy rachunków bankowych prowadzonych na rzecz oskarżonego (...). Jednocześnie wskazać należy, iż w sprawie został wydany Raport z analizy kryminalnej AN Kr 19/15, który to znajduje się na karcie 3761-3829, a z którego to w sposób jasny i czytelny wynika wprost jakie rachunki były poddawane analizie. Odnosząc się do waluty to jak wynika z uzasadnienia sądu wysokość korzyści majątkowej została ustalona w dolarach amerykańskich i następnie przeliczona na złotówki (k-4278).
Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 28 kwietnia 2016 r. sygn. akt II AKa 48/16 LEX nr 2171272 „Sprawca czyni z popełnienia przestępstwa swe stałe źródło dochodu (art. 65 § 1 k.k.), gdy dopuszcza się przestępstwa wielokrotnie z pewną regularnością i z niego uzyskuje systematycznie dochód, który nie musi być jedynym ani głównym źródłem jego utrzymania. Nie jest przy tym istotne, na jaki cel sprawca przeznacza dochód, ani pobudki którymi się kieruje”, czy Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia z dnia 9 października 2013 r. II AKa 172/13 LEX nr 1378753 „Znamię stałego źródła dochodu wynikające z normy art. 65 § 1 k.k. jest zrealizowane zarówno w sytuacji, gdy działalność przestępcza jest jedynym źródłem dochodu sprawcy, jak i wówczas, gdy stanowi dodatkowe, ale regularne źródło dochodu Nie jest istotna wysokość tego dochodu, jak również cel, na jaki przeznaczył on osiągniętą z przestępstwa korzyść majątkową. Decydujący dla oceny, czy mamy do czynienia z realizacją tego znamienia jest sposób, w jaki doszło do pozyskania tej korzyści (sprzeczny z obowiązującym porządkiem prawnym, długotrwały, powtarzalny), natomiast późniejsze przeznaczenie tych bezprawnie uzyskanych środków jest obojętne z punktu widzenia treści przepisu art. 65 § 1 k.k. Okres osiągania dochodu nie jest oczywiście bez znaczenia, ale uznania go za stały ustawodawca nie obwarował trwaniem przez określony czas.”
Jak wynika z ustaleń sądu rozstrzygającego proceder trwał przez okres blisko 5 lat, w tym czasie oskarżeni w ramach grupy uzyskali zaproszenia dla kilkudziesięciu cudzoziemców. Z tego tytułu otrzymywali środki pieniężne. Ich sytuacja materialna nie należała do najlepszych. Z wyjaśnień oskarżonej złożonej w dniu 14 października 2014 r. odnoszących się do poproszenia M. M. (4) o zaproszenie wynika, iż spowodowane to było sytuacją finansową, która nie pozwalała jej samej osoby zaprosić, podała ona także wówczas, iż (...) wtedy był chyba bez pracy, a ona w tym czasie była na urlopie macierzyńskim, a także że cyt. „my nie mieliśmy dochodów aby zaprosić tą osobę” (k-2436).
Trafnie zatem sąd pierwszej instancji uznał, iż oskarżeni uczynili sobie z procederu stałe źródło dochodu i uzyskali korzyść majątkową w wysokości co najmniej 29.000 dolarów, tj. w kwocie około 92.396,90. Sąd meriti nie dopuścił się zatem zarzucanego mu błędu w ustaleniach faktycznych.
Na aprobatę nie zasługuje także zarzut apelujących, iż Sąd Okręgowy kwalifikując działanie oskarżonych jako czyn z art. 264 § 3 kk, nie wskazał przepisów których naruszenia oskarżeni się dopuścili, albowiem zostały one wprost wskazane w stawianych im zarzutach. Jest to zatem ustawa z dnia 12.10.1990 r. o ochronie granicy państwowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 660), która to reguluje zasady legalnego przekraczania granicy państwowej. Dalej zasadnie przywołano przepisy dot. przekraczana granicy państwowej stanowiącej granicę wewnętrzną w rozumieniu przepisów kodeksu granicznego Schengen, której to przekraczanie następuje na podstawie przepisów rozporządzenia (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15.03.2006 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz.Urz. UE L 105, s. 1), oraz przepisy Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 roku ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy, które normują natomiast zasady przyznania, odmowy przyznania, unieważnienia i cofnięcia wyłącznie wizy Schengen, będącej wizą krótkoterminową. Nie można przy tym zgodzić się ze stanowiskiem skarżących, iż sąd meriti przywołał inne akty w części dyspozytywnej, a inne w uzasadnieniu, przy czym chodzi tutaj o przepisy ustawy o cudzoziemcach. Faktycznie sąd rozstrzygający w swoim uzasadnieniu odniósł się także do ustawy o cudzoziemcach, ale uczynił to w odniesieniu art. 10 Kodeksu Wizowego celem wykazania jakie dokumenty osoba ubiegająca się o wizę wjazdową na terytorium UE i Strefy Schengen winna posiadać oprócz tych standardowo wskazanych ww. artykule, o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części uzasadnienia. Zatem nie można podzielić stanowiska obrońcy oskarżonej, iż Sąd Okręgowy nie do końca wie, wbrew „której” z polskich ustaw działała oskarżona.
Racji nie mają też obrońcy w zakresie w jakim kwestionują naruszenie przez sąd meriti art. 272 kk przez uznanie, iż poprzez wpisanie do ewidencji zaproszeń nie doszło do wydania dokumentu poświadczającego nieprawdę, a także, że samo złożenie nieprawdziwego oświadczenia nie jest wystarczające dla bytu przestępstwa a konieczne są działania pozorujące, a takich brak. W ślad za sądem pierwszej instancji wskazać należy, iż osoba ubiegająca się o wizę wjazdową na terytorium państwa członkowskiego UE i Strefy Schengen oprócz standardowych dokumentów wymienionych szczegółowo w art. 10 § 3 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 roku ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy jest zobowiązana także do dostarczenia dokumentów określonych w art. 14 przedmiotowego aktu prawnego oraz jego załączniku nr II. Jednym z nich jest posiadanie zaproszenia od gospodarza miejsca pobytu danej osoby po przekroczeniu przez nią granicy państwowej. Jest ono przy tym zgodnie z przywołanymi przez sąd meriti przepisami ustawy o cudzoziemcach art. 16 potwierdzeniem posiadania wystarczających środków utrzymania na czas planowanego pobytu, jak również na powrót do państwa pochodzenia. Przy czym samo zaproszenie uzyskuje ważność z chwilą wpisania go do rejestru zaproszeń i jest ważne przez okres roku. Zatem aby można było z niego skorzystać musi zostać bezwzględnie wpisane do rejestru zaproszeń, bez tego nie jest ważne i nie można ubiegać się o wizę. Odmowa wpisania zaproszenia lub o jego unieważnieniu, następuje jeżeli w postępowaniu o wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń zapraszający złożył wniosek lub załączył do niego dokumenty zawierające nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje. Jedną z przesłanek odmowy wydania wizy jest wątpliwość co do prawdziwości treści przedłożonych dokumentów uzupełniających przez osobę ubiegającą się o jej wydanie, wiarygodności oświadczeń złożonych przez osobę ubiegającą się o wizę bądź wyrażany przez nią zamiar opuszczenia terytorium państwa członkowskiego zanim wygaśnie ważność wystawionej wizy. Przy czym co trafnie wskazał sąd meriti jednym z warunków wjazdu obywateli państw trzecich na terytorium Schengen jest posiadanie wystarczających środków utrzymania zarówno na czas planowanego pobytu, i na powrót do państwa pochodzenia lub na tranzyt do państwa trzeciego, co do którego istnieje pewność, że uzyskają zezwolenie na wjazd na jego terytorium, lub jeżeli mają możliwość uzyskania takich środków zgodnie z prawem (art. 5 ust. 1 Kodeksu Wspólnotowego Schengen).
Wnioski przedłożone przez oskarżonych, jak i inne uczestniczące w procederze osoby zawierały co prawidłowo ustalił sąd rozstrzygający nieprawdziwe informację co do celu przyjazdu cudzoziemców, miejsca ich pobytu w Polsce, jak i oświadczenia co do pokrycia kosztów finansowych związanych z ich pobytów. Równocześnie sąd meriti jasno i wyraźnie wskazał na podejmowane działania, które miały uwiarygodnić poczynania oskarżonych. Wskazać tu można na rezerwację w obiektach wskazanych jako miejsce pobytu cudzoziemców, w których następnie się oni nie zjawiali. Czy oświadczenie oskarżonego złożonego w trakcie zatrzymania go w dniu 12 marca 2014r., na terminalu promów morskich w S. odnośnie celu wizyty jego i (...) i A. M. (2) (...) w Szwecji, a także deklaracji co do ich powrotu w dniu 16 marca 2014 r. kiedy to następnie ze Szwecji wrócił on sam, o czym zeznawali P. P. i D. S. (k- 1641-1643, 1617-1619). Przywołać tu także na można zeznania M. P. odnośnie zatrzymania w dniu 19 lutego 2012 r. obywateli Iraku podczas próby przekroczenia granicy gdzie zatrzymany (...)zaproszony faktycznie przez J. P., miał wskazać, że zamierzał udać się do Szwecji. (k- 2028).
Przedmiotem ochrony art. 272 kk jest wiarygodność dokumentów. Strona przedmiotowa tego przestępstwa polega na wyłudzeniu poświadczenia nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu. Przez wyłudzenie należy rozumieć otrzymanie dokumentu zawierającego poświadczenie nieprawdy przez wprowadzenie w błąd osoby funkcjonariusza publicznego lub innej osoby uprawnionej do wystawienia dokumentu. Z użytego określenia „wyłudza" wynika, iż osoba poświadczająca nieprawdę działa w dobrej wierze, tzn. jest przekonana, że poświadcza prawdę. Chodzi o tzw. fałsz pośredni, polegający na tym, że poświadczenie zawiera fałsz, jednakże wystawiający je nie ponosi winy w stwierdzeniu fałszu, gdyż sam padł ofiarą podstępu, zastosowanego przez osobę trzecią. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26.11.2014 r., II KK 138/14, OSNKW 2015/4, poz. 35 „Za «podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego» w rozumieniu art. 272 k.k. może być uznane takie zachowanie sprawcy, który współdziałając z innymi osobami jako osoba podstawiona, pozoruje zgodność z rzeczywistością okoliczności istotnych dla zarejestrowania w wydziale komunikacji pojazdu, a następnie wyłudza w ten sposób poświadczenie nieprawdy w postaci uzyskania dowodu rejestracji takiego pojazdu, posługując się kłamliwymi oświadczeniami i twierdzeniami oraz przedkładając sfałszowane, także przez inne osoby, dokumenty".
Zatem w sprawie doszło ewidentnie do wprowadzenia w błąd urzędnika państwowego tj. Wojewody, który gdyby miał wiedzę ustaloną w toku prowadzonego śledztwa to z pewnością nie dokonałby rejestracji zaproszeń, co do których składane były wnioski.
Z powodów powyższych brak było podstaw do uniewinnia oskarżonych od zarzucanych im czynów. Nie zachodziły też podstawy do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, o co wnosili obrońcy. Brak było także podstaw do łagodzenia kar wymierzonych oskarżonej J. P. o co apelowała jej obrońca. W ocenie Sądu Odwoławczego kara w stosunku do oskarżonej została ukształtowana w sposób prawidłowy zgodny z dyrektywami wymiaru kary. Prawidłowa jest także kara orzeczona w stosunku do oskarżonego, w żadnym razie nie razi surowością.
Również apelacja obrońcy oskarżonej I. B. (1), nie zasługuje na uwzględnienie.
Nie można podważyć słuszności stanowisku sądu meriti, który odmówił wiarygodności wyjaśnieniom I. B. (1) odnośnie pobudek jakie nią kierowały w związku z jej udziałem w procederze. Oskarżona co prawda konsekwentnie wskazywała, iż jej działanie było wyłącznie podyktowane chęci pomocy, a nie w celu korzyści majątkowej, to nie można się z tym zgodzić. Chęć pomocy nie wyklucza gratyfikacji finansowych. Jednocześnie sam obrońca podnosi, iż uzyskanie zaproszenia wiązało się ze żmudnymi procedurami, a zatem już chociażby z tego powodu trudno uznać, iż ten trud nie był opłacany, bo sprzeczne jest to zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Równocześnie jak trafnie wskazał sąd pierwszej instancji oskarżona i to mimo twierdzeń otrzymywała od oskarżonego pieniądze, co wynika z Analizy Kryminalnej AnKr 19/15. Oczywiście z pewnością część środków była przeznaczana na koszty np. załatwienie dokumentów, w tym poniesienie związanych z tym stosownych opłata, ale reszta była rzec można jej wynagrodzeniem. I niczego w tym zakresie nie zmienia argumentacja, że tytuł przelewu (chodzi tutaj o przelew z dnia 18 grudnia 2012 r. „od mikołaja”), na to nie wskazuje. Podnoszenie takiego argumentu jest nieodrzeczne, trudno bowiem oczekiwać, iż przelew związany z procederem, będącym istotą sprawy, zostanie zdefiniowany wprost. Działanie oskarżonej jak słusznie wskazał sąd rozstrzygający wypełniło zatem znamiona zarzucanego jej czynu z art. 272 kk. Złożone przez nią wnioski zawierały nieprawdziwe informacje, przy czym wnioski te zostały sporządzone na prośbę oskarżonych a ona nie ponosiła i nie zamierzała ponosić z tego tytułu żadnych kosztów. Oskarżona zdawała sobie zatem sprawę, że dane w składanych wnioskach były niezgodne z prawdą a na ich podstawie zostały wydawane zaproszenia, a więc ona także wprowadziła podstępnie w błąd urzędnika państwowego.
Odnośnie zaś drugiego z zarzutów postawionego oskarżonej to i w tym zakresie nie można zgodzić się z obrońcom. Sądowi Apelacyjnemu, jak i z pewnością Sądowi Okręgowemu jest doskonale znane orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2010 r., sygn. akt IV KK 169/10, jednakże odnosi się ono trochę do innego stanu faktycznego. Oskarżona nie wprowadziła się do mieszkania po kimś, a dalej zamieszkiwała w mieszkaniu po wyprowadzce byłego męża. Jednocześnie logicznym jest, iż w sytuacji rozstania, strona wyprowadzająca się z wspólnie zajmowanego mieszkania, zabiera swoje rzeczy. Trudno zatem przyjąć, iż broń została zostawiona przez byłego męża, co podnosi obrońca bo i po co miał by to robić. Absurdem jest także twierdzenie oskarżonej, iż broń mogła zostać zostawiona przez jakiegoś jej znajomego, który miał w mieszkaniu przebywać. Tym bardziej, iż miała to być osoba poznana z koleżanką na dyskotece i z którą to oskarżona miała przyjechać do domu. Trudno sobie wyobrazić, iż obca osoba przychodzi do domu, zostawia broń, zwłaszcza w takim miejscu, jak ja odnaleziono cyt. „na górnej szafce przy łazience, wśród form do pieczenia” (k- 18-19 uzasadnienia), a więc w dość specyficznym trudno dostępnym miejscu, a następnie jej nie zabiera, nawet nie domaga się jej zwrotu. Słusznie zatem sąd uznał, iż oskarżona dopuściła się także czynu z art. 263 § 2 kk.
W tej sytuacji brak było podstaw do uniewinnia I. B. (1) od zarzucanych jej czynów. Sąd nie dopatrzył się także podstaw do obniżenia kar wymierzonych oskarżonej, o co wnosił apelujący. Kary te zdaniem Sądu Odwoławczego są ukształtowane prawidłowo zgodnie ze wskazaniami określonymi w art. 53 kk.
Z powodów powyższych brak było podstaw do uwzględniania i tej apelacji.
Dlatego też orzeczono, jak na wstępie.
O kosztach obrony udzielonej I. B. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 22 3 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz § 2, 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r., poz. 1715).
Sąd Apelacyjny w oparciu o przepisy art. 636 § 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa wydatki za postępowanie odwoławcze w częściach równych oraz na podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4, 5 i art. 3 ust 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karny, zasądził od oskarżonych opłaty: I. H. - w kwocie 3.400 (trzy tysiące czterysta) złotych, J. P. (1) – w kwocie 2.300 (dwa tysiące trzysta) złotych i I. B. (1) – w kwocie 500 (pięćset) złotych za drugą instancję.
SSA Małgorzata Jankowska SSA Janusz Jaromin SSA Piotr Brodniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Janusz Jaromin, Małgorzata Jankowska , Piotr Brodniak
Data wytworzenia informacji: