Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 296/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 25 sierpnia 2021 roku w sprawie III K 437/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu:

1) obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na naruszeniu art. 7 k.p.k. i naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzuconego czynu, podczas gdy w sprawie nie można mówić o przywłaszczeniu przez J. C. (1) środków pieniężnych, wobec woli L. S. (1) i M. S. (1) otrzymania od oskarżonego nieruchomości, a nie zwrotu kwoty,

2) naruszenie art. 4 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., art. 2 § 2 k.p.k. w zw. z art. 9 § 1 k.p.k. polegające na ich niestosowaniu i uwzględnieniu jedynie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego przy jednoczesnym nieuwzględnieniu dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego i w konsekwencji:

- bezpodstawnym przyjęciu, że wyjaśnienia J. C. (1) nie zasługują na danie im wiary, podczas gdy wyjaśnienia te są spójne z wersją przedstawioną przez innego świadka - A. S., ponadto wyjaśnienia te nie zostały w sposób niebudzący wątpliwości podważone przez inne dowody w sprawie i w konsekwencji nieprawidłowe przyjęcie, że to J. C. (1) dopuścił się popełnienia zarzuconego czynu,

- pominięciu zeznań L. S. (1) i A. S., z których to zeznań wynikało, że L. S. (1) i M. S. (1) nie chcieli od oskarżonego zwrotu pieniędzy lecz przeniesienia własności nieruchomości i z tego też powodu godzili się na przedłużanie terminów;

- pominięciu przy ocenie zachowania J. C. (1) dowodów z dokumentów w postaci oświadczeń J. C. (1) co do istnienia długu i poddania się egzekucji, podczas gdy z dokumentów tych wynika brak winy oskarżonego i chęć wywiązania się z poczynionych ustaleń,

3) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia polegającego na błędnym przyjęciu, iż kwestia wpłacenia kwot przez dłużnika na rzecz poprzedniego wierzyciela stanowi przedmiot rozpoznania w postępowaniu karnym, podczas gdy sprawa ta winna być rozpoznawana w postępowaniu cywilnym zgodnie z przepisami art. 509 i nast. k.p.c.,

4) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia polegającego na tym błędnym przyjęciu, iż pokrzywdzonym w sprawie jest M. S. (1), podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że J. C. (1) wszystkie ustalenia prowadził z L. S. (1), a sprawa dotyczy zwrotu należnych jej kwot,

5) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia polegającego na błędnym przyjęciu, iż kwota którą był dłużny oskarżony wynosiła 207.400 zł, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż kwota ta wynosiła 200.000 zł, co w konsekwencji spowodowało błędne przyjęcie, iż oskarżony swoim działaniem dopuścił się czynu w stosunku do mienia znacznej wartości (art. 294 § 1 k.k.),

ewentualnie przy tak błędnie ustalonym stanie faktycznym:

- na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu J. C. (1) wyrażającą się w niezastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wszystkie zarzuty obrońcy są bezzasadne.

Sąd pierwszej instancji nie obraził żadnego z przepisów przywołanych w zarzutach, gdyż ocena dowodów zaprezentowana w uzasadnieniu jest zgodna z wymogami art. 7 kpk. A więc sąd ukształtował swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenionych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd ocenił dowody w sposób obiektywny, mając na względzie całokształt okoliczności sprawy, a więc zarówno te przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Zastrzeżenia podniesione przez skarżącego stanowią z nim jedynie nieprzekonującą polemiką, którą należy odrzucić, gdyż oparta jest jedynie na dobranych przez obrońcę, a korzystnych dla oskarżonego, depozycjach J. C. (1) oraz A. S., które zasadnie zostały przez Sąd pierwszej instancji odrzucone, jako niepotwierdzone, niewiarygodne i zmierzające do uniknięcia przez oskarżonego odpowiedzialności karnej. Wersję oskarżonego i świadka o przejrzystości i lojalności działań oskarżonego wobec M. S. (1) oraz L. S. (1) przy sprzedaży nieruchomości D. należącej do J. Ł. (1) należy zdecydowanie odrzucić, biorąc pod uwagę konsekwentne, jasne i spójne zeznania M. S. (1), S. S., C. M. i J. Ł. (1) przedstawiających J. C. (1) jako kontrahenta w tym przypadku niewiarygodnego i wprowadzającego pokrzywdzonego w błąd co do prawdziwego charakteru umowy notarialnej z dnia 14 maja 2014r. i dysponowania w D. nieruchomością oferowaną pokrzywdzonemu do sprzedaży. Za przywołanymi świadkami należy przyjąć unikanie przez oskarżonego przez okres kilku lat rozliczenia się z przyjętych od M. S. (1) środków w kwocie 350 000 zł i rozliczenie się z nich dopiero pod presją postępowania karnego i odpowiedzialności karnej. Treść zeznań przywołanych świadków oraz dokumentów w sposób jednoznaczny potwierdza przywłaszczenie przez oskarżonego kwoty 207 400 zł na szkodę M. S. (1), a którą przecież J. Ł. (1) miał przekazać na mocy umowy notarialnej M. S. (1), a nie oskarżonemu, o czym nie wiedział. Oskarżony zaniechując powiadomienia J. Ł. (1) o zmianie wierzyciela, co sam przyznał, umożliwił sobie przekazanie i przywłaszczenie tej kwoty, z którą po jej otrzymaniu bezprawnie postąpił jak właściciel. Takie działanie oskarżonego ma niewątpliwie nie tylko charakter deliktu cywilnego, ale i ewidentnie wyczerpuje znamiona przestępstwa mu przypisanego z art. 284§1 kk w zw. z art. 294§1 kk. M. S. (1) miał otrzymać od J. Ł. (1) na podstawie wyżej powołanej umowy kwotę 207 400 i taka jest wysokość jego szkody. A więc zgodnie z treścią art. 115§5 kk jest to mienie znacznej wartości.

Bezpodstawne są twierdzenia obrońcy o tym, iż z zeznań L. S. (1) i A. S. wynika, że L. S. (1) i M. S. (1) nie chcieli od oskarżonego zwrotu pieniędzy i z tego powodu godzili się na przedłużanie terminów. To celowe działanie oskarżonego opisywane w zeznaniach przez M. S. (1) oraz S. S. i C. M. polegające na unikaniu i odciąganiu rozliczenia przyjętych zaliczek wobec niemożliwości sprzedaży nieruchomości, którą przecież nie dysponował, sprawiło, iż pokrzywdzony i jego matka przystali na przejęcie, w ramach naprawienia szkody wynikłej z przywłaszczenia, innych nieruchomości. Zważyć przy tym należy, iż oskarżony obiecywał i „sprzedawał” M. S. (1) nieruchomość w D., której zresztą nie był właścicielem, a i jej właściciel nie miał wtedy takich zamiarów, a tymczasem M. S. (1) otrzymał w ramach naprawienia szkody nieruchomości w zupełnie innym miejscu i o innej atrakcyjności, w tym jedną obciążoną ponad jej wartość, na co przystał. Natomiast z zeznań świadka A. S. wynika, że M. S. (1) domagał się pieniędzy od oskarżonego, a jedynie B. S. oczekiwała przekazania nieruchomości. Zresztą poddanie się przez oskarżanego przed notariuszem egzekucji sądowej przeczy twierdzeniom obrońcy o tym, iż M. S. (1) rozliczenia w pieniądzach nie chciał, a spokojnie oczekiwał na propozycje przedstawiane przez oskarżonego dotyczące nieruchomości, który miał nie być wobec niego w zwłoce. Dla podważenia dobrej wiary i intencji oskarżonego w rozliczeniach z M. S. (1) oraz twierdzeń obrońcy, iż wszelkie uzgodnienia w tym zakresie czynił jedynie z L. S. (1) i że pokrzywdzonego czy jego matkę interesowały tylko nieruchomości wystarczy odwołać się do korespondencji SMS-owej pomiędzy oskarżonym, a pokrzywdzonym i do projektu aktu notarialnego do podpisania którego nie stawił się oskarżony (k. 3-5). To, że J. C. (1) niektóre ustalenia dokonywał z L. S. (1) odnośnie kupna nieruchomości przed jak i po 14 maja 2014r. nie oznacza, iż ona jest pokrzywdzoną, a nie M. S. (1). Treść aktu notarialnego z 14 maja 2014 roku i zarzutu przedstawionego oskarżonemu nie pozostawia żadnych wątpliwości co do tego, iż pokrzywdzonym w sprawie jest M. S. (1). L. S. (1) niewątpliwie uczestniczyła i to aktywnie w działaniach pokrzywdzonego zmierzających do zakupu nieruchomości i odzyskania zaliczek wpłaconych na nieruchomość, którą pokrzywdzony miał nabyć w D. oraz w staraniach o ich uzyskanie lub ekwiwalentu za nie w postaci nieruchomości jako naprawienia szkody. Ale taka pomoc synowi nie przekształca jej w pokrzywdzonego (ną) przestępstwem przywłaszczenia kwoty 207 400 zł, która niewątpliwie miała trafić do M. S. (1), a nie do L. S. (1), a która bezprawnie została włączona przez J. C. (1) do swojego majątku. Zatem to świadomość i wola M. S. (1) oraz podjęte wobec i przez niego zachowania mają decydujące znaczenie dla oceny prawnej przestępnego zachowania oskarżonego, zawężonego zresztą przez prokuratora do przywłaszczenia kwoty 207 400 zł, a nie obejmującego zarzutem wcześniejszych postąpień oskarżonego związanych ze sprzedażą nieruchomości w D., w których dopatrywać się można nawet cech oszustwa.

Skupianie się przez obrońcę na roli L. S. (1) zmierzało do wykazania, iż w zachowaniu oskarżonego brak jest cech przestępstwa, jednakże czynności matki pokrzywdzonego, na jakie powołuje się obrońca, jak zasadnie zauważył to Sąd pierwszej instancji, nie dotyczyły istoty działania przestępnego zarzuconego oskarżonemu, bo przecież związane ono było ze sprzeniewierzeniem się przez oskarżonego zapisom umowy, z którą L. S. (1) nie miała związku. Zatem wywodzenie, iż L. S. (1) wyrażała zgodę na dalsze negocjacje dotyczące sprzedaży nieruchomości czy też wiedziała o tym, iż działka w D. nie należy do oskarżonego, albo to, że ona przekazywała część zaliczki na działkę lub na nią oskarżony wystawił pokwitowanie jej przyjęcia, nie ma istotnego znaczenia z punktu widzenia znamion strony podmiotowej i przedmiotowej czynu oskarżonego, które skupione są na sprzeniewierzeniu się przez J. C. (1) umowie z 14 maja 2014 roku. To co robił oskarżony później, w tym i w kontaktach z L. S. (1), zwlekając z zawarciem umów przeniesienia własności nieruchomości, których oczekiwała L. S. (1), w ramach naprawienia szkody, potwierdza przestępność postąpienia oskarżonego polegającą na przyjęciu kwoty 207 400 zł, którą powinien od J. Ł. (1) otrzymać M. S. (1), o czym oskarżony powinien poinformować J. Ł. (1), stosownie do § 6 umowy z 14 maja 2014 roku. Dodać jeszcze trzeba, iż twierdzenia skarżącego o tym, iż do zawarcia umowy sprzedaży działki w D. nie doszło z przyczyn niezależnych od oskarżonego w sytuacji, gdy obiecywał jej sprzedaż, a nie dysponował on tą nieruchomością i nie podjął z jej właścicielem poważnych rozmów dotyczących ewentualnej sprzedaży w celu realizacji obietnic, należy uznać jako zupełnie dowolne, a zapewnienia oskarżonego kierowane do M. S. (1) i L. S. (1) o możliwości jej nabycia, gdy wtedy J. Ł. nie zamierzał jej sprzedawać za pośrednictwem oskarżonego, to przecież wprowadzanie w błąd kontrahentów.

Niezasadny jest także zarzut rażącej niewspółmierności kary. Naprawienie szkody czy pojednanie oskarżonego z pokrzywdzonym, to są niewątpliwie okoliczności łagodzące, ale nie na tyle znaczące, zważywszy na upływ czasu od zdarzenia i zachowania oskarżonego zmierzające do uniknięcia czy opóźnienia rozliczenia się z przyjętych środków, aby uznać je za podstawy do nadzwyczajnego złagodzenia kary. Przebiegły sposób działania oskarżonego przy zawieraniu umowy oraz przejęciu kwoty 207 400 zł wskazuje na znaczny stopień winy i społecznej szkodliwości czynu. Karalność za podobne przestępstwo i inne to okoliczności obciążające sprzeciwiające się orzekaniu łagodniejszej kary. Działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i dysponowanie nią przez kilka lat, to są również okoliczności obciążające, które wykluczają uznanie kary jako rażąco surowej, a przemawiają za wymierzeniem grzywny, która to sankcja, przy zastosowaniu warunkowego zawieszenia wykonania kary, będzie stanowić jedyną efektywną dolegliwość dla oskarżonego. W związku z powyższym oraz mając na uwadze argumentację Sądu pierwszej instancji podniesioną przy wymierzaniu akry, którą Sąd odwoławczy w całości podziela nie ma powodów aby w tym zakresie wyrok zmieniać.

Wniosek

Obrońca domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu, ewentualnie jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec oczywistej bezzasadności wszystkich zarzutów i nie stwierdzenia z urzędu bezwzględnych powodów odwoławczych wniosek obrońcy nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie stwierdzono.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie stwierdzono.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wszystkie rozstrzygnięcia zawarte w zaskarżonym wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok prawidłowy, zarzuty apelacji bezzasadne.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dokonano.

Zwięźle o powodach zmiany

Nie było.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Nie wystąpiła.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie było.

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie zaistniała.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie wystąpiła.

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie było.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie wydano.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie było.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Obciążono oskarżonego kosztami postępowania odwoławczego z wagi na jego wynik na podstawie art. 636§1 kpk. O opłacie Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 2 ust 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (j.t. Dz.U. z 1983r. Nr 49 poz. 223 ze zm.) i obciążył nią oskarżonego, gdyż nie ma podstaw do zwolnienia go od tych należności sadowych.

7.  PODPIS

SSO del. Maciej Strączyński SSA Maciej Żelazowski SSA Stanisław Kucharczyk

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina, kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana