Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Urszula Iwanowska
Sędziowie:	SSA Jolanta Hawryszko SSO del. Beata Górska (spr.)
Protokolant:	St. sekr. sąd. Katarzyna Kaźmierczak

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2013 r. w Szczecinie

sprawy J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 21 listopada 2012 r. sygn. akt IV U 111/12

oddala apelację.

SSO del. Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Jolanta Hawryszko

Sygn. akt III A Ua 89/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z dnia 30 listopada 2010 roku (...) na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 roku Nr 153 poz. 1227 z zm.) odmówił ubezpieczonemu J. G. prawa do przeliczenia stażu pracy z tytułu zatrudnienia w Firmie Usługowo - Produkcyjno-Handlowej (...) w latach 1998, 1999, 2000 albowiem przedłożone przez ubezpieczonego zaświadczenie z Zakładu Handlu (...) J. R. oraz Spółdzielni Pracy Budownictwa i Usług (...) w Likwidacji w W. nie potwierdzają zatrudnienia ubezpieczonego w firmie (...). Nie był on pracownikiem tych zakładów.

Ubezpieczony J. G. zaskarżył decyzję odmawiającą mu prawa do przeliczenia stażu pracy z tytułu zatrudnienia w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w latach 1998, 1999, 2000. Wskazał, że w okresie spornym nie był pracownikiem zakładów, które wystawiły zaświadczenia wymienione w decyzji organu rentowego, ale w tym okresie wykonywał pracę na rzecz tych zakładów będąc zatrudniony w firmie (...). Wykonywał usługi kierowcy, świadczył usługi transportowe w zakresie płyt stropowych i ściennych BW samochodem ciężarowym o ładowności powyżej 3,5 tony na budowę bloków wielorodzinnych w P..

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. w odpowiedzi na odwołanie podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, albowiem w odwołaniu nie wskazano nowych okoliczności dotyczących spornego okresu zatrudnienia.

Wyrokiem z dnia 2 czerwca 2011 (sygn. akt IV U 1420/10) Sąd Okręgowy w Koszalinie oddalił odwołanie ubezpieczonego J. G. od decyzji organu rentowego z dnia 30 listopada 2010 roku. Ubezpieczony od powyższego wyroku wniósł apelację.

Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2011 roku Sąd Apelacyjny w Szczecinie uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Koszalinie do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny w Szczecinie wskazał, że Sąd Okręgowy w Koszalinie nie przeprowadził postępowania dowodowego, które mogłoby doprowadzić do ustalenia okoliczności niezbędnych do rozstrzygnięcia istoty sporu. Sąd Okręgowy w Koszalinie oddalając odwołanie ubezpieczonego od decyzji odmawiającej ubezpieczonemu przeliczenia emerytury, wskazał jedynie, że J. G. nie wykazał aby w spornym okresie pracował w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W.. Sąd Odwoławczy nie miał tym samym żadnej możliwości skorygowania orzeczenia Sądu I instancji poprzez wydanie orzeczenia reformatoryjnego i orzeczenie o roszczeniu ubezpieczonego. Sąd Apelacyjny w Szczecinie podniósł, że przy ponownym badaniu sprawy, Sąd I instancji winien przede wszystkim przesłuchać ubezpieczonego oraz zawnioskowanych przez niego świadków na okoliczność pracy ubezpieczonego w spornym okresie. Sąd winien przeprowadzić także wnioskowany przez ubezpieczonego dowód z dokumentów WZ wystawianych przez Spółkę (...), podjąć próbę odszukania i ściągnięcia akt osobowych ubezpieczonego z okresu pracy w (...) (wcześniej ustalić czy i kiedy zmarł właściciel tej firmy, ewentualnie w jaki inny sposób ustał byt przedsiębiorstwa), zwrócić się do ewidencji pojazdów o wskazanie danych pojazdów pozostających w dyspozycji firmy (...) celem porównania ich z dokumentami WZ oraz rozpytania świadków jakim samochodem wykonywał czynności transportowe ubezpieczony, a także zwrócić się do Urzędu Pracy wypłacającego ubezpieczonemu zasiłek dla bezrobotnych o nadesłanie dokumentów dotyczących J. G.. Dopiero bowiem po przeprowadzeniu powyższych dowodów Sąd I instancji będzie mógł rozstrzygnąć istotę sporu i orzec o roszczeniu ubezpieczonego.

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2012r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rozpatrując niniejszą sprawę po raz drugi oddalił odwołanie.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach i rozważaniach.

Ubezpieczony J. G. był zatrudniony na stanowisku pracownika fizycznego w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W. w okresie od 2 stycznia 1995 roku do 30 kwietnia 1995 roku (umowa o pracę z dnia 2 stycznia 1995 roku). Następnie ubezpieczony pracował w w.w. firmie na stanowisku kierowcy samochodowego w okresie od 1 maja 1995 roku do 31 sierpnia 1996 roku (świadectwo pracy z dnia 30 sierpnia 1996 roku). Brak jest innych dokumentów potwierdzających zatrudnienie w Firmie Usługowo-Produkcyjno - Handlowej (...) w W. w kolejnych latach tj. 1998-2000.

Firma prowadzona była w okresie od dnia 1 lipca 1992 roku do dnia 17 kwietnia 2000 roku i zatrudniała w całym okresie swojej działalności, również w okresie od stycznia 1999 do grudnia 2000 roku pracowników-kierowców na umowę o pracę bądź korzystała z przewozów osób prowadzących działalność gospodarczą, składała dokumenty i rozliczała składki za ubezpieczonych. W okresie 1998-2000 J. G. nie figuruje jako osoba zgłoszona do ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia w firmie (...) u J. K. czy u G. K.. W okresie wcześniejszym tj. od stycznia do grudnia 1998 roku firma składała za pracowników deklaracje bezimienne. Za lata 1998-2000 brak jest jakichkolwiek informacji o dochodach otrzymywanych przez J. G., a wystawionych przez płatnika składek Firmę Usługowo - Produkcyjno-Handlową (...) w W..

J. K. figuruje jako płatnik składek w systemie ubezpieczeń społecznych w dwóch okresach: od 29 września 1981 roku do 30 maja 1985 roku oraz od 25 lipca 1988 roku do 30 kwietnia 2000 roku (zmarł w dniu 17 kwietnia 2000 roku). Jego syn K. K. figuruje jako płatnik składek jedynie w okresie od 3 września 1996 roku do 30 września 1999 roku.

Z kopii dokumentacji nadesłanej przez (...), a dotyczącej wydawania materiałów WZ z firmy (...) Przedsiębiorstwo Produkcji (...) z siedzibą w J. (nabywca materiałów to m.in. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P.) wynika, że w okresie od 18 maja 1999 roku do 29 lipca 1999 roku J. G. pobrał masę betonową i wykonywał usługi transportowe przewożąc w.w. materiały samochodem ciężarowym.

Ubezpieczony J. G. miał przyznane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 1 czerwca 1999 roku. W oświadczeniach składanych przed organem rentowym na potrzeby zasiłku rodzinnego czy innych świadczeń między innymi tytułem wykazania okresów składkowych oraz dochodów w rodzinie za okres od czerwca 1998 roku do maja 1999 roku wskazał, że jego jedyny dochód to świadczenie rentowe, a za okres od czerwca 1999 roku tj. od daty wstrzymania wypłaty renty wskazał, że pozostaje na utrzymaniu żony.

Ubezpieczony posiadał status osoby bezrobotnej począwszy od 1 czerwca 1999 (decyzja starosty (...) z dnia 19 kwietnia 2000 roku) aż do 13 kwietnia 2001 roku. Zasiłek dla bezrobotnych miał przyznawany w okresie od czerwca 1999 do marca 2000 roku. Na listach wypłat zasiłków dla bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w W. ubezpieczony osobiście podpisywał się w dniach: 19 lipca 1999 roku, 18 sierpnia 1999 roku, 20 września 1999 roku, 18 października 1999 roku, 18 listopada 1999 roku , 17 grudnia 1999 roku, 18 stycznia 2000 roku, 22 lutego 2000 roku, 16 marca 2000 roku.

Ubezpieczony w dniach 15 grudnia 1999 roku, 15 czerwca 2000, 27 września 2000 roku i 7 grudnia 2000 roku sporządził pisma do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. o przyznanie mu pomocy finansowej informując, że jest osobą niepracującą, bezrobotną (początkowo z prawem do zasiłku, a później informując, iż już nie posiada prawa do zasiłku).

W wywiadzie środowiskowym z dnia 21 grudnia 1999 roku, z dnia 5 lipca 2000 roku, i z dnia 18 grudnia 2000 roku przeprowadzonym przez pracownika MOPS-u J. G. podał, że jest osobą bezrobotną (z prawem bądź bez prawa do zasiłku).

Decyzją Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. przyznawano J. G. w dniach 19 lipca i 10 października 2000 roku pomoc finansową w formie zasiłku celowego.

W okresie od 10 sierpnia 1996 roku do 14 marca 2000 roku (data wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej) J. G. miał zgłoszoną działalność gospodarczą pod nazwą PHU (...). Od 7 stycznia 1998 roku zawiesił prowadzenie w.w. działalności gospodarczej.

W okresie od 21 czerwca 2000 roku do 12 kwietnia 2001 roku i w okresie od 16 lipca 2001 roku do 17 lutego 2002 roku ubezpieczony J. G. był ponownie zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w W. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.

Ubezpieczony ma przyznane prawo do emerytury począwszy od 1 czerwca 2010 roku (decyzja organu rentowego z dnia 23 czerwca 2010 roku).

Ubezpieczony po raz pierwszy próbował wykazać, że był zatrudniony w latach 1998-2000 w firmie (...) w postępowaniu sądowym przed Sądem Okręgowym w Koszalinie w sprawie o sygn. akt. IV U 1187/08 dochodząc prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na pracę w szczególnych warunkach. Wtedy domagał się on ustalenia, że w okresie od 8 maja 1998 roku do 31 grudnia 2000 roku był zatrudniony jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W.. Sąd Okręgowy w Koszalinie wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2009 roku oddalił odwołanie ubezpieczonego wskazując, że nie udowodnił dochodzonych okoliczności. Orzeczenie w tym zakresie zostało wydane w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy tj. zeznania świadka S. L., kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych złożony do akt ZUS w dniu 14 września 2000 roku, zaświadczenie PUP w S. .

Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczony domaga się zaliczenia do okresu składkowego okresu zatrudnienia w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W. w latach 1998-2000 tj. okresu mającego wpływ na wysokość pobranego przez niego świadczenia emerytalnego. Zdaniem Sądu meriti nie ulega wątpliwości, że postępowanie dowodowe przed organem rentowym ma charakter sformalizowany, uregulowany przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe oraz zasady wypłaty tych świadczeń (Dz.U. z 1983 roku Nr 10 poz. 49 z zm.). Zgodnie zaś z treścią § 21 pkt 1 i 5 w.w. rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy wydane na podstawie posiadanych dokumentów oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia np. legitymacje służbowe, legitymacje związków zawodowych, umowy o pracę, wpisy w dowodach osobistych oraz wszelkie pisma kierowane przez zakład pracy do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (np. o wyróżnieniu, udzieleniu urlopu, angaże itp.). Zaświadczenie z zakładu pracy powinno w szczególności zawierać imię i nazwisko osoby, której dotyczy, datę podjęcia i ustania zatrudnienia oraz rodzaj wykonywanych czynności.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że dla potrzeb przeliczenia emerytury koniecznym jest zatem dokładne ustalenie w jakich okresach i czy w ogóle ubezpieczony był zatrudniony u wskazanego pracodawcy. To na ubezpieczonym, jako osobie, która z przywołanych faktów wywodzi skutki prawne, ciąży obowiązek wykazania należytej inicjatywy dowodowej.

W Ocenie Sądu I instancji przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało aby ubezpieczony w okresie spornym tj. w latach 1998-2000 był pracownikiem Firmy Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W.. Z akt Powiatowego Urzędu Pracy w W. i dokumentacji Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. wynika jednoznacznie, że ubezpieczony posiadał status osoby bezrobotnej począwszy od 1 czerwca 1999 aż do 13 kwietnia 2001 roku. Zasiłek dla bezrobotnych miał przyznawany w okresie od czerwca 1999 do marca 2000 roku. W wyżej wymienionym okresie na listach wypłat zasiłków dla bezrobotnych ubezpieczony własnoręcznie podpisywał się (zeznania M. M.. Ubezpieczony ponownie był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w W. jako osoba bezrobotna w okresie od 21 czerwca 2000 roku do 12 kwietnia 2001 roku i w okresie od 16 lipca 2001 roku do 17 lutego 2002 roku.

Niezależnie od powyższego rodzina ubezpieczonego korzystała również w spornym okresie z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W.. W pismach sporządzonych przez ubezpieczonego w dniach 15 grudnia 1999 roku, 15 czerwca 2000, 27 września 2000 roku i 7 grudnia 2000 roku, a kierowanych do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W. J. G. prosząc o przyznanie mu pomocy finansowej każdorazowo informował, że jest osobą bezrobotną (początkowo z prawem do zasiłku). MOPS w W. na potrzeby własnego postępowania wewnętrznego sporządzał kilkakrotnie wywiad środowiskowy jego rodziny, gdzie między innymi analizowano szczegółowo sytuację finansową małżonków rodziny G.. W wywiadzie środowiskowym z dnia 21 grudnia 1999 roku, z dnia 5 lipca 2000 roku, i z dnia 18 grudnia 2000 roku J. G. podał, że jest osobą bezrobotną. W spornym okresie nie wykazywał innych dochodów aniżeli te pochodzące z zasiłku dla bezrobotnych, środków pomocowych z MOPS-u czy (w okresie do czerwca 1999 roku) renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Przed organem rentowym J. G. w oświadczeniach składanych tytułem wykazania okresów składkowych i nieskładkowych za okres od czerwca 1998 roku do maja 1999 roku wskazał, że jego jedyny dochód to świadczenie rentowe, a za okres od czerwca 1999 roku tj. od daty wstrzymania wypłaty renty wskazał, że pozostaje na utrzymaniu żony. I chociaż od 10 sierpnia 1996 roku do 14 marca 2000 roku oficjalnie w ewidencji działalności gospodarczej miał zarejestrowaną własną działalność gospodarczą PHU (...) to już począwszy od 7 stycznia 1998 roku prowadzenie w.w. działalności gospodarczej było zawieszone.

Sąd Okręgowy podał, że przesłuchani w sprawie świadkowie S. L. i M. P. czy K. K. zeznali, że widywali na terenie zakładu (...) ubezpieczonego, pamiętali jego pracę w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego jak i to, że przewoził materiały budowlane w postaci betonu na osiedle w P.. Świadek S. L. wskazał, że widywał ubezpieczonego przez cały praktycznie okres swojego zatrudnienia tj. w latach 1995- 1999. Sąd nie neguje faktu świadczenia pracy przez ubezpieczonego w firmie (...). Bezspornym bowiem w sprawie jest, że ubezpieczony przed okresem spornym 1998-2000, już w okresie od 2 stycznia 1995 roku do 30 kwietnia 1995 roku i następnie od 1 maja 1995 roku do 31 sierpnia 1996 roku świadczył pracę w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W.. Sąd nie neguje również okoliczności wydawania ubezpieczonemu w okresie od 18 maja 1999 roku do 29 lipca 1999 roku materiałów budowlanych z firmy (...) Przedsiębiorstwo Produkcji (...) z siedzibą w J. celem ich przewiezienia do m.in. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P.. Ubezpieczony w okresie spornym mógł pracować dla Firmy Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W. jednakże w ocenie Sądu Okręgowego, z całą pewnością nie robił tego na podstawie umowy o pracę, czy też jakiejkolwiek innej umowy aniżeli umowa o pracę. Ubezpieczony nie wykazał również, iż otrzymywał jakikolwiek dochód/wynagrodzenie z tytułu świadczenia pracy na rzecz firmy (...) w okresie spornym, które stanowiłoby podstawę do ustalenia, że ubezpieczony podlegałby ubezpieczeniu społecznemu. Brak jest jakichkolwiek dokumentów potwierdzających zatrudnienie w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) w W. w kolejnych latach tj. 1998-2000. Same zaś zeznania świadków odnośnie obecności ubezpieczonego w zakładzie czy też potwierdzenia na tzw. wz-tkach pobrania materiałów zdaniem Sądu I instancji, o niczym nie świadczą. Wskazał również, że świadkom okresy pracy ubezpieczonego w firmie (...) zacierały się, żaden z nich jednoznacznie nie był w stanie wskazać okresów zatrudnienia J. G. z uwagi na upływ czasu jak i okoliczność wcześniejszej jego pracy w zakładzie. Nie widywali go codziennie, a raczej na zasadzie sporadycznych sytuacji. Okoliczność zaś pobrania materiałów z J. według Sądu meriti, świadczy jedynie o tym, że ubezpieczony najprawdopodobniej pracował w firmie (...) w okresie spornym jednakże czynił to jedynie dorywczo, na umowę cywilnoprawną, jednakże ta umowa nie była oskładkowana i nie podlega zaliczeniu. Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w sprawie świadków, ich zeznania w większości się pokrywały i uzupełniały nawzajem. Zebrana w sprawie dokumentacja MOPS-u, PUP-u czy też organu rentowego bezsprzecznie wskazuje, że w okresie spornym ubezpieczony nie świadczył pracy w firmie (...) w latach 1998-2000 na podstawie umowy o pracę. Okoliczność braku ujawnienia pozyskiwania jakichkolwiek dochodów przez ubezpieczonego w tymże okresie przed wyżej wymienionymi instytucjami, świadczy jedynie o tym, że J. G. będąc osobą bezrobotną nie pozyskiwał żadnych dochodów poza przyznanymi środkami pomocowymi z MOPS-u tudzież zasiłku dla bezrobotnych.

Sąd Okręgowy na zakończenie podkreślił, że ubezpieczony jak i jego żona G. G. w toku prowadzonego postępowania sądowego wielokrotnie negowali okoliczność sporządzania pism do MOPS-u, korzystania z pomocy MOPS-u, czy pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Powyższe wskazuje, iż ubezpieczony próbował zatuszować fakt, iż w licznie zebranej dokumentacji wielokrotnie wskazywał, iż nie posiada żadnych dochodów będących potencjalnie źródłem ubezpieczenia społecznego.

Reasumując wobec braku istnienia dowodów poświadczających okres zatrudnienia w latach 1998-2000 w Firmie Usługowo – Produkcyjno - Handlowej (...) Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c., oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku z dnia 21 listopada 2012 roku wniósł ubezpieczony.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

nie wykonanie zaleceń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie który rozpoznając apelacje
od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie wydanego 2 czerwca 2011r. (sygn. akt: IVU1420/10) uchylił zaskarżony wyrok przekazując go do ponownego rozpoznania i zalecił przeprowadzenie postępowania dowodowego, którego Sąd Okręgowy rozpoznając ponownie sprawę nie przeprowadził.

W związku z tym wniósł o uchylenie zaskarżanego wyroku i orzeczenie wyrokiem o przyznaniu prawa do zaliczenia stażu z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) w latach 1998 -2000.

W uzasadnieniu apelujący wskazał, że Sąd bezpodstawnie nie wziął pod uwagę opinii powołanego przez siebie grafologa na okoliczność potwierdzenia, że podpisy na dokumentach znajdujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy nie są jego podpisami. W ocenie apelującego biegły wydał w tym zakresie opinię, a Sąd Okręgowy uchylił ją nie dopuszczając tegoż dowodu. Jego zdaniem zachodzi uzasadnione pytanie dlaczego Sąd Okręgowy nie wziął tej opinii pod uwagę? Apelujący podał że podejrzewa, że opinia biegłego grafologa potwierdziła fakt, że podpisy na dokumentach przesłanych przez Powiatowy Urząd Pracy w W. nie są jego podpisami.

Ponadto apelujący podniósł, że Sąd pierwszej instancji powołuje się na dokumenty Powiatowego Urzędu Pracy w S., z którego rzekomo miał pobierać zasiłek dla bezrobotnych, powołując się na zaświadczenie tegoż urzędu, a z racji zamieszkania i zameldowania nie mógł pobierać zasiłku w Powiatowym Urzędzie Pracy w S. i z całą pewnością nie pobierał. Na potwierdzenie załączył zaświadczenie wydane mu na jego wniosek przez ten Urząd.

Podał również, że fakt, że pracodawca J. K. zmarł i w jego firmie powstał z tego tytułu bałagan, którego nie opanowali jego spadkobiercy, nie może skutkować dla niego negatywnymi skutkami.

Również Sąd Okręgowy rozpoznając ponownie sprawę nie przeprowadził zalecanego postępowania dowodowego z Wydziału Komunikacji w kwestii pojazdów, a dane te maja wpływ na potwierdzenie pewnych okoliczności., a on jako osoba fizyczna nie może tych danych uzyskać.

Natomiast fakt, że okresowo pobierał rentę nie wyklucza możliwości zatrudnienia.

Mając powyższe na uwadze uznał, że apelacja jest i konieczna.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się wadliwości postępowania przed Sądem I instancji. Sąd Okręgowy starannie zebrał i rozważył wszystkie zaoferowane dowody oraz ocenił je w sposób nie naruszający swobodnej oceny dowodów.

Prawidłowo dokonane ustalenia faktyczne oraz należycie umotywowaną ocenę prawną sporu Sąd Apelacyjny przyjmuje za własną, w pełni podzielając wywody zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Z tego też względu Sąd Apelacyjny nie dostrzega potrzeby ponownego szczegółowego przytaczania zawartych w nim argumentów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., II UKN 61/97, OSNAP 1998/3/104 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07 grudnia 1999 r., I PKN 402/99, OSNAP 2001/8/272).

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia – sporną w tej sprawie było zatem ustalenie czy możliwe jest przeliczenie ubezpieczonemu wysokości pobieranej przez niego emerytury z uwzględnieniem okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Firmie – Usługowo – Produkcyjno Handlowej (...) w latach 1998, 1999 i 2000.

Na okoliczność faktycznie wykonywanej przez odwołującego pracy we wskazanych latach Sąd I instancji po ponownym rozpoznaniu sprawy, stosując się do zaleceń Sądu Apelacyjnego, przeprowadził szczegółowe postępowanie dowodowe. Przesłuchał świadków oraz przeprowadził dowód z dokumentacji Powiatowego Urzędu Pracy w W. i Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W., z których jednoznacznie wynika, że ubezpieczony posiadał status osoby bezrobotnej począwszy od 1 czerwca 1999r. do 13 kwietnia 2001r., zaś zasiłek dla bezrobotnych miał przyznawany w okresie od czerwca 1999r. do marca 2000r. i na listach wypłaty zasiłku własnoręcznie podpisywał się, co potwierdziła świadek M. M.. Ubezpieczony ponownie był zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w W., jako osoba bezrobotna w okresie od 21 czerwca 2000r. do 12 kwietnia 2001r. i w okresie od 16 lipca 2001r. do 17 lutego 2002r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego niezrozumiałym jest twierdzenie apelującego, że wydana w sprawie opinia biegłego nie została wzięta pod uwagę przez Sąd. W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego grafologa na okoliczność badania prawdziwości podpisów, ale na rozprawie w dniu 21 listopada 2012r. uchylił postanowienie z dnia 14 marca 2012r. o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego grafologa, co zaskutkowało tym, że biegły w przedmiotowej sprawie nie wydawał opinii, a prawdziwość podpisów złożonych przez ubezpieczonego potwierdziła świadek M. M.. Ubezpieczony w żaden sposób nie powołał dowodów przeciwnych temu ustaleniu.

Wręcz przeciwnie dowody takie jak: dokumentacja Urzędu Pracy w W. ( a nie jak twierdzi apelujący w S.), a w szczególności listy wypłat zasiłków dla bezrobotnych oraz dokumentacja znajdująca się w aktach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w W., a w szczególności oświadczenia ubezpieczonego z 15.12.1999r., 15.06.2000r., 27.09.2000r. i sprawozdania z wywiadów środowiskowych z 21.12.1999r., 7.07.2000r., 18.12.2000r. - jednoznacznie potwierdzają, że ubezpieczony w spornym okresie był bezrobotny, nie osiągał oficjalnych dochodów a jego rodzina korzystała z pomocy finansowej tego ośrodka.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy wyciągnął słuszne wnioski z zeznań świadków złożonych na rozprawie przed Sądem Okręgowym, którzy co prawda nie wykluczyli pracy ubezpieczonego na rzecz firmy (...), jednakże okresy pracy ubezpieczonego zacierały się im, żaden z nich nie był w stanie jednoznacznie wskazać okresów zatrudnienia z uwagi na upływ czasu i okoliczność wcześniejszej jego pracy w tym zakładzie.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie prawidłowo, zarówno organ rentowy, jak i Sąd Okręgowy, wykazali, że zebrany w sprawie materiał dowodowy w żadnej mierze nie dawał podstaw do ustaleń faktycznych pozwalających przyjąć, że w spornym okresie ubezpieczony uzyskiwał ściśle określone zarobki podlegające uwzględnieniu przy wyliczaniu podstawy wymiaru emerytury jemu należnej. Wskazania przy tym wymaga, iż wysokość świadczenia emerytalnego pozostaje funkcją uzyskiwanych niegdyś dochodów, a zatem dla jego wyliczenia nieodzownym pozostaje ustalenie rzeczywistych zarobków jako decydujących o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne. Niedopuszczalnym przy tym jest opieranie się w tym celu jedynie na hipotezach.

W związku z tym należy zaznaczyć, że postępowanie w sprawach emerytalnych jest dwuetapowe. Przed organem rentowym "sprawa emerytalna" ma charakter administracyjnoprawny i stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (art. 180 k.p.a.). Tym samym organ rentowy ma ograniczoną swobodę prowadzenia postępowania dowodowego. Wnioskodawca jednak ma obowiązek przedkładać dowody uzasadniające prawo do świadczeń oraz ich wysokość, określone przepisami ustawy emerytalnej oraz rozporządzeniem ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. W zakresie wykazania okresów składkowych i nieskładkowych, warunkujących nabycie i wysokość świadczenia emerytalnego, przepis art. 117 ust. 1 ustawy emerytalnej, wymaga aby zostały udowodnione dokumentami (zaświadczeniami) lub wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej bądź uznane orzeczeniem sądu, z zastrzeżeniem regulacji zwartych w ust. 3 i 4 cytowanego przepisu. Kwestię tę normują także przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. nr 10, poz. 49), w szczególności zastosowanie znajdą (z zastrzeżeniem niesprzeczności z ustawą) § 10-17 ("Dokumentacja wniosków o świadczenia") oraz § 18-28 ("Środki dowodowe"). Decyzja organu rentowego zapada zatem po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, zainicjowanego wnioskiem zainteresowanej osoby, którego przedmiotem i celem jest ustalenie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub ich wysokości. Istotnym jest, aby ubezpieczony przedstawił w ramach postępowania administracyjnego, jakie toczy się przed organem rentowym wszelkie okoliczności wiążące się z warunkami stawianymi przez ustawę dla przyznania lub ustalania wysokości świadczeń, albowiem w późniejszym postępowaniu, wywołanym odwołaniem do sądu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z systemem orzekania w sprawach z tego zakresu, sąd nie rozstrzyga już o zasadności wniosku, lecz o prawidłowości zaskarżonej decyzji. Sąd Apelacyjny akcentuje, że zakres i przedmiot rozpoznania sądowego wyznacza zawsze treść decyzji organu rentowego. Sąd nie działa w zastępstwie organu rentowego, w związku z czym nie ustala prawa do świadczeń, i choć samodzielnie oraz we własnym zakresie rozstrzyga wszelkie kwestie związane z prawem lub wysokością świadczenia objętego decyzją, to jego rozstrzygnięcie odnosi się do zaskarżonej decyzji (art. 477 § 2, art. 477 ¹⁴ § 2 i art. 477 ^14a k.p.c.). Na etapie postępowania odwoławczego, sprawa o emeryturę - uprzednio administracyjna - staje się sprawą cywilną, a zatem do jej rozpoznania stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego, z konsekwencjami w zakresie postępowania dowodowego. Stosownie do treści przepisu art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem nie stosuje się żadnych ograniczeń dowodowych. Ten wyjątek od ogólnych zasad wynikających z art. 247 k.p.c. sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane i ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08 kwietnia 1998 r., II UKN 619/98, OSNP 2000/11/439), jednakże – jak to zostało wskazane już wyżej – pozostaje związany granicami wyznaczonymi treścią zaskarżonej decyzji i istniejącym w dacie jej wydania stanem faktycznym.

W orzecznictwie utrwalone jest już stanowisko Sądu Najwyższego, podzielane także przez Sąd Apelacyjny, z którego wynika, że postępowanie przed Sądem zarówno Okręgowym, jak i Apelacyjnym stanowi dalszy ciąg postępowania prowadzonego przez organ rentowy, zakończony wydaniem decyzji, której treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu ubezpieczeń społecznych. Innymi słowy przedmiotem osądu sądu ubezpieczeń społecznych może być tylko stan rzeczy rozpoznany przez organ rentowy w wydanej decyzji (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2007 r., III UZ 1/07, OSNP 2008/7-7/117 i z dnia 13 maja 1999 r., sygn. akt II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601). W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do świadczenia z ubezpieczeń społecznych Sąd ocenia zatem jedynie legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005/3/43). W podsumowaniu należy przyjąć, że w niniejszej sprawie, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego, przedmiot oraz zakres rozpoznania i orzeczenia sądu ubezpieczeń społecznych wyznaczyła treść decyzji organu rentowego z dnia 30 listopada 2010 r. oraz istniejący w tej dacie stan faktyczny.

Mając na uwadze powyższe należy uznać że ubezpieczony w przedmiotowym postępowaniu, tak jak w postępowaniu w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Koszalinie sygn. akt IV U 1187/08 nie wykazał ani faktu zatrudniania ani tym bardziej wysokości uzyskiwanych zarobków za lata 1998, 1999,2000.

Odnosząc się do zarzutu ubezpieczonego, odnośnie niewykonania przez Sąd Okręgowy zaleceń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, który rozpoznając apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie wydanego w dniu 2 czerwca 2011r. uchylił wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Koszalinie do ponownego rozpoznania, należy uznać je za częściowo zasadne. Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu przedmiotowej sprawy faktycznie nie zwrócił się do ewidencji pojazdów o wskazanie danych pojazdów pozostających w dyspozycji firmy (...) , celem porównania ich z dokumentami WZ. W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe odstępstwo od zaleceń Sądu nie zmienia jednak oceny, że Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu przedmiotowej sprawy zebrał wystarczający materiał dowodowy. W szczególności Sąd Okręgowy wskazał w uzasadnieniu, że nie wyklucza okoliczności wydawania ubezpieczonemu w okresie od maja 1999r. do 29 lipca 1999r. materiałów budowlanych z firmy (...) z siedzibą w J. w celu ich przewiezienia między innymi do P. i P., ale jak słusznie podał, w świetle pozostałego materiału dowodowego, nie stanowi on jednoznacznego dowodu na okoliczność, że w tym okresie ubezpieczony był pracownikiem firmy (...), gdyż wykonywanie powyższej pracy mogło mieć miejsce w ramach tzw. pracy dorywczej czy świadczenia usług na rzecz firmy (...) na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Obowiązek udowodnienia faktów spoczywa na osobie, która wywodzi z nich skutki prawne (art. 232 k.p.c.), stąd też na odwołującym ciąży obowiązek przedstawienia dowodów dla udowodnienia spornych okoliczności. Muszą to być jednak środki dowodowe, które pozwolą na wiarygodne ustalenie okoliczności faktycznych. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań, które pozwalałyby na ustalenie wynagrodzenia, będącego bazą do wyliczenia podstawy wymiaru w sposób przybliżony lub prawdopodobny, do czego faktycznie zmierza odwołanie i zarzuty podniesione w apelacji.

Mają na uwadze przedstawioną argumentację, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. apelację ubezpieczonego jako nieuzasadnioną oddalił.

del. SSO Beata Górska SSA Urszula Iwanowska SSA Jolanta Hawryszko