Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Jolanta Hawryszko (spr.)
Sędziowie:	Urszula Iwanowska Gabriela Horodnicka – Stelmaszczuk

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 maja 2021 r. w S.

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o świadczenie postojowe

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie z dnia 9 marca 2021 r., sygn. akt IV U 967/20

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Koszalinie IV Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Urszula Iwanowska

Jolanta Hawryszko

Gabriela Horodnicka – Stelmaszczuk

III AUa 157/21

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzjami z 27 października 2020 r. (znak: (...) i (...)), wydanymi na podstawie art. 15zv ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.) w zw. z art. 83 ustawy z 13.10.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.) odmówił ubezpieczonej M. K. prawa do świadczenia postojowego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczona posiada inny tytuł do ubezpieczonej społecznych, bowiem jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę od 1 czerwca 2020 r. przez płatnika składek (...) Sp. z o.o. w K.; zatem nie przysługuje jej prawo do świadczenia postojowego na podstawie wniosku, który wpłynął do ZUS 26.10.2020 r.

Odwołanie od powyższych decyzji wniosła ubezpieczona. Wskazała, iż umowę zawarła przed 1 kwietnia 2020, za miesiąc marzec osiągnęła dochód w wysokości 3.310 zł i w związku z pandemią (...)19 utraciła pracę, nie uzyskując w miesiącu kwietniu i maju 2020 roku żadnego dochodu. Podniosła, że u nowego pracodawcy zatrudnienie podjęła dopiero od czerwca 2020 r. po zmniejszeniu restrykcji. W miesiącach kwiecień – maj 2020 r. nie posiadała innego tytułu do ubezpieczeń.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie, podkreślając że posiadanie w dacie złożenia wniosku o świadczenie postojowe innego tytułu do ubezpieczeń, nie pozwala na przyznanie świadczenia.

Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 9 marca 2021 r. zmienił zaskarżone decyzje i przyznał wnioskodawczyni prawo do świadczenia postojowego.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczona jako zleceniobiorca zawarła w 29.02.2020 umowę zlecenia z (...) R. W., (...) s.c. w K. jako zleceniodawcą. Przedmiotem umowy było samodzielne wykonanie prac kucharza wg wskazówek i na ryzyko gospodarcze zleceniodawcy w okresie od 1.03.2020 do 31.03.2020. Za wykonywanie czynności zleceniobiorcy przysługiwało wynagrodzenie w wysokości 3.310,00 zł brutto, płatne do 10-go roboczego dnia miesiąca za miesiąc poprzedni w miejscu pracy. W związku z ogłoszeniem na terenie RP stanu epidemii (...)19 i związanymi z tym ograniczeniami w prowadzeniu działalności gospodarczej, nie została zawarta z M. K. umowa zlecenia na kolejny okres, mimo iż wcześniej zleceniodawca zapewniał o chęci dalszego zlecenia i przesłał w postaci wiadomości sms informację zawierającą grafik pracy ma miesiąc kwiecień. W miesiącu kwietniu 2020 i maju 2020 wnioskodawczyni nie otrzymała żadnego dochodu. Kolejną umowę o pracę na stanowisku kucharza ubezpieczona zawarła w 29.05.2020 z (...) Sp. z o.o. w K. na czas określony od 1.06.2020 do 31.05.2020 za wynagrodzeniem 2.600 zł brutto miesięcznie. Z uwagi na ponowne restrykcje, została zwolniona z końcem roku 2020. Wcześniej w okresie od 4.02.2020 do 3.03.2020 pracowała jako kucharz na umowę o pracę w (...) Spółdzielczym Ośrodku (...).

Ubezpieczona jako zleceniobiorca 26.10.2020 złożyła do ZUS wniosek o świadczenie postojowe w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym (...)19 dla umów zlecenia. Wniosła o przyznanie jej świadczenia postojowego z powodu nie dojścia umowy do skutku. We wniosku podała, że umowa zlecenie zawarta była w okresie od 1.03.2020 r. do 31.03.2020 r. Miesięczny przychód z umowy wynosił 3.310 zł. Z kolei przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku wyniósł 3.100 zł. Oświadczyła, że zleceniodawca odmówił złożenia w jej imieniu wniosku o świadczenie postojowe.

Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie. Wskazał, że spór dotyczył prawa ubezpieczonej do świadczenia postojowego w związku z niedojściem do skutku umowy cywilnoprawnej z powodu przestoju w miesiącu kwietniu oraz maju 2020 i odwołał się do treści art. 15zq ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm., zwanej dalej ustawą). Sąd wskazał, że w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku o świadczenie postojowe, tj. 26.10.2020 r., świadczenie postojowe przysługuje osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło, zwane dalej „umową cywilnoprawną”. Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którym została zawarta umowa cywilnoprawna.

Jak stanowi art. 15 zq ust. 2 ww. ustawy świadczenie postojowe przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei na podstawie art. 15zq ust. 5 ww. ustawy osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje jeżeli:

1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.;

2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;

3) nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Zgodnie z art. 15zs ust. 1 i 2 ww. ustawy, ustalenie prawa do świadczenia postojowego następuje na wniosek osoby, o której mowa w art. 15zq ust. 1, składany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego. Zleceniobiorca wykonujący zlecenie występuje zatem do zlecającego podmiotu o złożenie wniosku o świadczenie postojowe, a następnie podmiot zlecający sporządza i składa wniosek we własnym imieniu. W przypadku odmowy złożenia wniosku przez zleceniodawcę osoba uprawniona, która jest zleceniobiorcą, może złożyć wniosek o świadczenie postojowe do ZUS (art. 15zsa ust 1 ustawy).

Art. 15zs ust. 6 ustawy stanowi, że wniosek, o którym mowa w ust. 1, może być złożony wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.

Natomiast według art. 15zs ust. 7 ww. ustawy wnioski o świadczenie postojowe mogą być złożone do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii.

W ocenie Sądu Okręgowego, celem ustawodawcy, wprowadzającego prawo do świadczenia postojowego było zagwarantowanie ochrony obywateli, których dotykają opóźnienia lub brak realizacji dostaw, zatory płatnicze lub absencja pracowników związana ze wzrostem zachorowalności na SARS CoV-2. Ustawodawca uznał, że do najbardziej zagrożonych grup należą właśnie osoby prowadzące działalność gospodarczą, opłacające składki same za siebie oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia, a także osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło, gdyż osoby te są wyjątkowo narażone na niestabilność, a nawet całkowitą utratę przychodów z powodu pandemii koronawirusa, ze względu na brak zleceń lub zamówień, czy rezygnację z realizowanych lub zawieranych umów (por. uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – nr druku 299). Sąd pierwszej instancji stwierdził, że z literalnego brzmienia art. 15zq ustawy nie można wysnuć wniosku, iż świadczenie postojowe przysługuje wyłącznie osobom niepodlegającym ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu na dzień złożenia przedmiotowego wniosku o świadczenie postojowe. Intencją ustawodawcy było wykluczenie z kręgu beneficjentów tych świadczeniobiorców, którzy podlegaliby ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, ale w miesiącu, za który chcieliby pobrać świadczenie postojowe. Sąd Okręgowy uznał, że organ rentowy w tym zakresie zastosował wykładnię rozszerzającą ww. przepisu i zinterpretował przepis na niekorzyść ubezpieczonych. Art. 15 zq ust. 5 pkt 3 ustawy stanowi o nie podleganiu ubezpieczeniu ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu, nie precyzując jakiego okresu to „niepodleganie” dotyczy; gdyby celem ustawodawcy była ocena spełnienia warunków niezbędnych do przyznania prawa do świadczenia postojowego na dzień złożenia wniosku, to taki zapis znalazłby się w kolejnych przepisach. Sąd Okręgowy uznał, iż ocena warunków winna mieć miejsce nie na dzień składania wniosku, lecz wobec okresu, za który wnioskodawczyni domaga się świadczenia. Sąd Okręgowy odwołał się przy tym do stanowiska wyrażonego w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku w sprawie III AUa 800/20 z 29.12.2020 r. Przestój po stronie zleceniodawcy oznacza, iż umowa zlecenia nie doszła do skutku, a co za tym idzie brak dochodów z tytułu umowy zlecenia. Należy przyjąć, że świadczenie postojowe ma na celu realną pomoc i dostarczenie środków pieniężnych za okres niewykonywania umowy zlecenia przez zleceniobiorcę z powodu przestoju zleceniodawcy.

Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że „niepodleganie ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu” należy odnosić do okresu, kiedy umowa zlecenia przez zleceniobiorcę nie była wykonywana z powodu przestoju u zleceniodawcy. W przeciwnym razie zmuszałoby to osoby do zaprzestania pracy, bądź zatrudniania się „na czarno” bez zgłoszenia się do ubezpieczeń, w celu uzyskania świadczenia postojowego za wcześniejsze miesiąc, gdzie nie mogli z powodu przestoju wykonywać zlecenia. Jak zeznała M. K. nie wiedziała, że ma możliwość złożenia takiego wniosku, dowiedziała się o tym dopiero w kolejnej pracy. Zleceniodawca odmówił jej złożenia takiego wniosku, co znalazło odzwierciedlenie w oświadczeniu zawartym w składanym wniosku.

Przywołując jednak art. 15zs. ust. 7 ww. ustawy wniosek o świadczenie postojowe może być złożony do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii. Stan ten zaczął obowiązywać od 20 marca 2020 r. i trwa nadal. Ustawodawca, wskazując na możliwość złożenia wniosków najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii, nie uzależniał dotrzymania tego terminu od istnienia i wykazania przez wnioskodawcę przeszkód uniemożliwiających złożenie takiego wniosku w konkretnym terminie. Należy przyjąć, że celem ustawodawcy miało być działanie mające na celu zrekompensowanie zleceniobiorcom utraty przychodów z powodu pandemii (...)19, ze względu na brak zleceń lub zamówień, czy rezygnację z realizowanych lub zawieranych umów bez względu na termin złożenia wniosku. Wskazuje na to sama nazwa wniosku brzmiąca – Wniosek o świadczenie postojowe w związku z przeciwdziałaniem skutkom wywołanym (...)19 dla umów cywilnoprawnych. Przyjęcie innej koncepcji, iż rekompensacja świadczeniem postojowym – w odniesieniu do przesłanki „niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu” – jest uzależniona od daty złożenia wniosku do ZUS za pośrednictwem zleceniodawcy, byłaby nielogiczna, sprzeczna z celem relacji i prowadziła do sytuacji trudnych do zaakceptowania. Skoro termin na składanie wniosków o świadczenie postojowe jest nadal otwarty, to uzależnienie wypłaty świadczenia postojowego dla takiego zleceniobiorcy od rezygnacji z zatrudnienia np. na umowę o pracę, byłoby nie do zaakceptowania z punktu widzenia interesu zleceniobiorcy. W zakresie tych przepisów należy odwołać się do interpretacji przepisów zgodnej z celem w jakim zostały wprowadzone. Bezsporne jest w sprawie, iż wnioskodawczyni nie miała możliwości kontynuowania zlecenia z uwagi na przestój i nie miała we wskazanym we wniosku okresie żadnego dochodu, zaś jej przychód w miesiącu poprzedzającym ten okres, jak i czas złożenia wniosku, nie przekroczył kwoty wskazanej w ustawie.

Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczona spełniła przesłanki ustawowe do nabycia prawa do świadczenie postojowego. Nie doszło do zawarcia kolejnej umowy z powodu przestoju u jej zleceniodawcy, mimo że wcześniej otrzymała grafik pracy na dalszy okres. Jednocześnie w kwietniu 2020 i maju 2020 nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu. Pozostałe przesłanki nie były kwestionowane przez ZUS.

Apelację od wyroku złożył organ rentowy.

Organ zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie prawa procesowego, art. 233 §1 k.p.c. przez dowolne przyjęcie, iż sytuacja spowodowana wystąpieniem stanu epidemii Covid - 19 miała wpływ na wykonywaną przez ubezpieczoną (zleceniobiorcę) na rzecz płatnika (...) R. W., (...) s.c. w K. umowę zlecenia z 29.02.2020 r. zawartą na okres od 1.03.2020 r. do 31.03.2020 r., podczas gdy umowa została wykonana w całości w czasie zgodnym z terminem umowy tj. do końca marca 2020 r., a przestój nie wywołał negatywnych skutków w stosunku do tej umowy. Nadto naruszenie prawa materialnego: - art. 15 zq ust. l pkt 2 , ust. 3, ust. 5 ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020r., poz.266 ze zm.) przez ustalenie, że ubezpieczona spełnia przesłanki do nabycia prawa do świadczenia postojowego pomimo, że w dacie zgłoszenia wniosku, tj. 26.10.2020 r. posiadała tytuł do ubezpieczeń społecznych w postaci umowy o pracę od 1.06.2020 r.; - art. 15 zs ust. 7 ww. ustawy z 2.03.2020 r. przez ustalenie, że termin 3 miesięcy na złożenie wniosku nie jest związany z terminami spełnienia warunków z art. 15 zq ustawy, a w konsekwencji uznanie, iż do nabycia prawa do świadczenia postojowego wystarczające jest tylko wskazanie we wniosku za jakie okresy należy ustalić świadczenie, podczas gdy prawidłowa wykładnia przepisu musi prowadzić do przyjęcia, iż termin 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii zakreśla tylko ramy czasowe obowiązywania uprawnień do świadczenia postojowego ustalanego w oparciu o warunki z art.15 zq ustawy. Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny rozważył sprawę i uznał, że apelacja jest zasadna, jakkolwiek nie w zakresie wszystkich zarzutów.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy dokonał istotnych ustaleń bez oparcia w przekonującym materiale dowodowym, co kwalifikuje te ustalenia jako dowolne. W szczególności dotyczy to faktu zawarcia umów przed 1.04.2020 r. na kolejny okres po 31.03.2020 r.

Niewątpliwie, kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest prawo wnioskodawczyni do świadczenia postojowego. Wprowadzenie tego uprawnienia miało na celu zminimalizowanie negatywnych skutków ekonomicznych rozprzestrzeniania się COVID – 19 występujących między innymi u osób prowadzących działalność, u których nastąpiło ograniczenie jej realizacji w następstwie COVID-19, jak również u osób, które zawarły umowę cywilnoprawą i umowa nie doszła do skutku lub nastąpiło ograniczenie jej realizacji w związku z przestojem w prowadzeniu działalności przez zlecającego w następstwie COVID-19, przez rekompensatę utraty przychodów. Świadczenie postojowe ma charakter szczególny i jest uzasadnione wyjątkowymi okolicznościami, to jest spadkiem przychodów wywołanym wystąpieniem COVID – 19 i ogłoszeniem stanu epidemii w określonym czasie. Stan epidemii został wprowadzony rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze RP stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r., poz. 491 ze zm.) i obowiązuje od 20 marca 2020 r. W tym czasie wydano szereg przepisów zawierających różnego rodzaju ograniczenia, między innymi dotyczące przemieszczania się, ograniczenia funkcjonowania określonych instytucji, czy też dotyczące czasowego ograniczenia określonych zakresów działalności przedsiębiorców.

W myśl ustawy z 2.03.2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020, poz. 1842, t.j.; dalej jako ustawa) jej zakres przedmiotowy obejmuje m.in. uprawnienia i obowiązki, świadczeniodawców oraz świadczeniobiorców i innych osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażenia lub choroby zakaźnej, o których mowa w pkt 1 – art. 1 ust. 3 ustawy.

Zgodnie z art. 15zq ust. 1 pkt 2:

Osobie: (..) wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło, zwane dalej "umową cywilnoprawną"

- przysługuje świadczenie postojowe.

Zgodnie z art. 15zq ust. 3 ustawy: Świadczenie postojowe przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna.

Zgodnie z art. 15 zq ust. 5 ustawy:

Osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje jeżeli:

1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.;

2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;

3) nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy powołał prawidłową podstawę prawną i zasadnie przyjął, że ocena warunków niezbędnych do przyznania prawa do świadczenia postojowego winna mieć miejsce nie na datę składania wniosku (jak tego chce apelujący), lecz w odniesieniu do okresu, za który wnioskodawczyni domaga się świadczenia. Wobec argumentacji organu - że to data złożenia wniosku wyznacza stan sprawy, który ma zastosowanie do oceny uprawnień oraz moment, na który należy spełnić ustawowe wymogi do przyznania świadczenia - Sąd Apelacyjny uznał, że gdyby ustawodawca chciał wprowadzić dodatkowe ograniczenia w zakresie terminu złożenia wniosku o świadczenie, tego rodzaju regulacje zawarłby wprost w przepisie prawa, czego nie uczynił. Orzecznictwo w tej kwestii kształtuje się contra poglądowi organu - wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 29.12.2020 r., III AUa 800/20, LEX nr 3126739; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14.04.2021, III AUa 86/21. Zatem, przekonaniu Sądu Apelacyjnego, pozostawanie wnioskodawczyni w innym ubezpieczeniu w dacie złożenia wniosku o świadczenie postojowe, tj. październik 2020, nie pozbawiało jej prawa do świadczenia postojowego, dochodzonego w oparciu o dane z miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku, czyli z kwietnia do maja 2020, w których to miesiącach nie podlegała innemu ubezpieczeniu. Wykładnia taka, w przekonaniu Sądu Apelacyjnego, odpowiada celowi ustawy, jakim jest realna pomoc podmiotom uprawnionym, a nie tylko pomoc deklaratywna, która w praktyce, wskutek sformułowania dodatkowego wymogu bezpośredniości następstwa kolejnych miesięcy, wyklucza tę pomoc.

Sąd Apelacyjny zauważa, że Sąd Okręgowy, mimo prawidłowej wykładni przepisów ww. ustawy i w efekcie rozstrzygnięcia korzystnego dla wnioskującej, zaniechał zgromadzenia materiału dowodowego, który w sposób pewny pozwoliłby na ustalenie, że umowa zlecenia została przez dotychczasowego zleceniodawcę przedłużona. Należy bowiem zauważyć, że świadczenie postojowe przysługuje tylko wtedy, gdy do zaprzestania działalności przez zleceniobiorcę doszło wyłącznie w następstwie wystąpienia (...)19, a nie w następstwie innych okoliczności, jak chociażby ustanie umowy wskutek upływu okresu, na który została zawarta . Organ ma zatem rację, że ustalenia Sądu I instancji w tym zakresie są dowolne i jako takie nie pozwalają na trafną subsumpcję. W sprawie Sąd I instancji zasadniczo ograniczył się do interpretacji art. 15 zq ust. 5 pkt 3 ustawy i wywodu, że niepodleganie ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu należy odnosić do okresu, kiedy umowa zlecenia przez zleceniobiorcę nie była wykonywana z powodu przestoju u zleceniodawcy, natomiast dowolnie potraktował kwestię przyczyny zaprzestania działalności zleceniobiorcy. Sąd Okręgowy, jeśli uznał zasadność racji wnioskodawczyni, winien był zażądać od niej dowodów na okoliczność faktycznego przedłużenia umowy, gdyż gołosłowne twierdzenia były w tym względzie niewystarczające. Wnioskodawczyni powołała się na grafik pracy na kwiecień, wysłany przez zleceniodawcę sms-em, jednak nie przedstawiła żadnego dowody tego faktu. Z drugiej strony, zleceniodawca w ogóle nie chciał brać udziału w postępowaniu, co czyniło twierdzenia ubezpieczonej wątpliwymi.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy dokona przekonujących istotnych ustaleń, mianowicie czy wnioskodawczyni zaprzestała zatrudnienia w następstwie wystąpienia (...)19, czy też wskutek wygaśnięcia terminu obowiązywania umowy, czy w ogóle zaistnienie epidemii miało realny wpływ na stosunek prawny łączący zleceniodawcę i wnioskującą jako zleceniobiorcę. W tym celu Sąd zażąda od strony stosownych dowodów tej okoliczności, ewentualnie poprowadzi postępowanie z urzędu. W oparciu o zgromadzony materiał dowodowy Sąd Okręgowy dokona ponownej oceny prawnej.

W konsekwencji powyższego, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 §4 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania, zważywszy że postępowanie dowodowe wymaga przeprowadzenia w całości.

Urszula Iwanowska	Jolanta Hawryszko	Gabriela Horodnicka – Stelmaszczuk