Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Anna Polak
Sędziowie:	SSA Urszula Iwanowska SSA Barbara Białecka (spr.)
Protokolant:	St. sekr. sąd. Edyta Rakowska

po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2018 r. w Szczecinie

sprawy A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 25 stycznia 2017 r. sygn. akt VI U 311/16

1.  oddala apelację,

2.  wniosek A. B. o zasiłek pielęgnacyjny zawarty w odpowiedzi na apelację z dnia 1 marca 2017r. przekazać Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. do rozpoznania,

3.  wniosek ubezpieczonej o zwrot kosztów dojazdu na badania lekarskie zawarty w odpowiedzi na apelację z dnia 1 marca 2017r. przekazać Sądowi Okręgowemu w Gorzowie Wlkp. VI Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do rozpoznania.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Barbara Białecka

Sygn. akt III AUa 198/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 kwietnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w G. odmówił A. B. przyznania prawa do renty
z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczona wniosła o jej zmianę
i przyznanie prawa do wnioskowanego świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2017 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 4 kwietnia 2016 r., znak (...)w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej A. B. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 29 stycznia do 4 kwietnia 2016 r.

Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

A. B. ur. (...), pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy przyznaną na stałe. W dniu 29 stycznia 2016 r. wystąpiła
z wnioskiem o stwierdzenie pogorszenia stanu zdrowia.

U ubezpieczonej rozpoznano: wygojone po leczeniu operacyjnym złamanie kości goleni lewej powikłane ropnym zapaleniem kości, wygojone bez istotnych następstw złamanie kości goleniowej prawej, przewlekłą niewydolność żylną kończyn dolnych z owrzodzeniami goleni lewej, zespół bolesnego barku lewego z ograniczeniem jego ruchomości, zespół bólowy kręgosłupa bez istotnego ograniczenia ruchomości i bez objawów korzeniowych, , chorobę zwyrodnieniową stawów. Obecny stan układu ruchu i układu nerwowego u wnioskodawczyni narusza w sposób istotny sprawność motoryczną organizmu i znacznie upośledza wydolność chodu. Odwołująca wymaga stałej kontroli lekarskiej, intensywnego systematycznego leczenia owrzodzeń goleni lewej, wykonania kolejnych posiewów, antybiotykoterapii, systematycznego usprawniania, leczenia farmakologicznego i fizykoterapeutycznego zaostrzeń zespołu bólowego kręgosłupa i stawów kończyn, kształtowania zachowań prozdrowotnych, unikania przeciążeń. Schorzenia te powodują całkowitą niezdolność ubezpieczonej do pracy od daty dnia złożenia wniosku do grudnia 2017 r.

Po ustaleniu powyższego stanu faktycznego, wskazując na treść art. 12 oraz art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.), Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie.

Sąd orzekający zważył, iż w rozpoznawanej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia, czy ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy. W tym zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych ortopedy i internisty. Biegli w swojej opinii wskazali, iż od dnia złożenia wniosku ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy. Sąd uznał opinię biegłych za przekonywującą i prawidłową. Wskazali oni występujące u ubezpieczonej schorzenia i ocenili ich wpływ na zdolność do pracy. Biegli oparli się na dokumentacji medycznej zawartej w aktach organu rentowego, w aktach sprawy, wywiadzie uzyskanym od skarżącej oraz na jej bezpośrednim badaniu. Opinię sporządzili w sposób jasny, konkretny, spójny. Również wiarygodność dokumentów złożonych przez ubezpieczoną nie była przez pozwanego kwestionowana, dlatego też dokumenty te zostały przez Sąd I instancji uznane za wiarygodne w całości. Pozwany zastrzeżeń do opinii w istocie nie złożył, a wskazał jedynie na to, że w jego ocenie nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej. Takie pogorszenie nie wynika ani z treści opinii, ani z dokumentów złożonych przez ubezpieczoną. Sąd Okręgowy wskazał, że aby można było mówić o nowych okolicznościach w świetle przepisu art. 477 ¹⁴ Kodeksu postępowania cywilnego musiałoby wystąpić nowe schorzenie dotychczas nierozpoznawane. Natomiast nasilenie schorzeń rozpoznawanych również przez orzeczników pozwanego żadną nową okolicznością nie jest. Schorzenia przebiegają z fazami nasileń, popraw. Oceniając stan zdrowia, czy to orzecznicy, czy biegli dokonują również projekcji schorzeń na przyszłość. Zdaniem Sądu I instancji oraz biegłych, orzeczenie lekarzy orzeczników ZUS było nieprawidłowe, niedokładne. Tym samym, mając na uwadze, iż, co do strony merytorycznej opinii biegłych pozwany zastrzeżeń nie złożył, Sąd uznał opinie za wiarygodne i przekonujące.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając prawo do renty
z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia złożenia wniosku, a więc od dnia 29 stycznia 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r., a więc do dnia poprzedzającego przyznanie prawa do emerytury. Zważywszy na to, że emerytura z urzędu jest przyznawana w miejsce renty, to nie jest możliwe pobieranie świadczeń jednocześnie.

Z rozstrzygnięciem Sądu I instancji w całości nie zgodził się organ rentowy, który w wywiedzionej apelacji zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na uznaniu, że pomimo ustaleń, iż do pogorszenia stanu zdrowia powódki doszło po złożeniu wniosku o rentę, prawo do renty przysługuje powódce od tego dnia, tj. od dnia złożenia wniosku o rentę.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelujący podniósł, że w toku postępowania przed Sądem Okręgowym zostały ujawnione nowe okoliczności medyczne. W opinii biegłych sądowych ortopedy i neurologa z 1 sierpnia 2016 r. zawarto bowiem stwierdzenie, że: „W porównaniu z poprzednim badaniem przez Lekarzy Orzeczników ZUS obserwuje się pogorszenie stanu zdrowia odwołującej, co wyraża się obecnością czynnego, sączącego treścią ropną owrzodzenia goleni lewej, ograniczeniem stawu skokowego lewego, ograniczeniem ruchów barku lewego oraz narastającą niewydolnością chodu.” W ocenie skarżącego, już tylko z tego powodu istniały podstawy do przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez organ rentowy. Nie było natomiast podstaw do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia i przyznania powódce świadczenia w postaci renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

W piśmie z dnia 1 marca 2017 r. zatytułowanym „Odpowiedź na apelację” ubezpieczona wniosła o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego od stycznia 2016 r. do grudnia 2017 r. oraz zwrot kosztów przejazdu na badania lekarskie do P..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się nieuzasadniona.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe. Sąd Okręgowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe oraz dokonał trafnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd odwoławczy podzielił ustalenia i rozważania prawne Sądu I instancji, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98).

Kwestią sporną w przedmiotowej sprawie było ustalenie, czy ubezpieczona A. B. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1383). Ustalenia w przedmiocie stanu zdrowia ubezpieczonej oraz jej zdolności do pracy poczynione zostały przez Sąd I instancji w oparciu o analizę dokumentacji lekarskiej, jak również na podstawie przeprowadzonego przez Sąd dowodu z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii oraz neurologii. Przeprowadzone w ten sposób postępowanie dowodowe pozwoliło ustalić, że u ubezpieczonej rozpoznaje się: wygojone po leczeniu operacyjnym złamanie kości goleni lewej powikłane ropnym zapaleniem kości, wygojone bez istotnych następstw złamanie kości goleniowej prawej, przewlekłą niewydolność żylną kończyn dolnych z owrzodzeniami goleni lewej, zespół bolesnego barku lewego z ograniczeniem jego ruchomości, zespół bólowy kręgosłupa bez istotnego ograniczenia ruchomości i bez objawów korzeniowych, chorobę zwyrodnieniową stawów. Obecny stan układu ruchu i układu nerwowego u wnioskodawczyni narusza w sposób istotny sprawność motoryczną organizmu i znacznie upośledza wydolność chodu. Ubezpieczona A. B. wymaga stałej kontroli lekarskiej, intensywnego systematycznego leczenia owrzodzeń goleni lewej, wykonania kolejnych posiewów, antybiotykoterapii, systematycznego usprawniania, leczenia farmakologicznego i fizykoterapeutycznego zaostrzeń zespołu bólowego kręgosłupa i stawów kończyn, kształtowania zachowań prozdrowotnych, unikania przeciążeń.

Wnioski wypływające z przedmiotowej opinii biegłych były jednoznaczne – występujące u ubezpieczonej schorzenia i stopień ich nasilenia czynią ją osobą całkowicie niezdolną do pracy od daty złożenia wniosku do grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w całości podzielił spostrzeżenia biegłych uznając, że w pełnym zakresie wyjaśniają one wątpliwości co do stanu zdrowia ubezpieczonej. W tym miejscu podkreślić należy, że w postępowaniu sądowym ocena niezdolności do pracy, a co za tym idzie również weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników, wymaga zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Podstawowym więc dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 27 listopada 1974 r., II CR 748/74, LEX 7618; 18 września 2014 r., I UK 22/14, LEX nr 1545137; 24 czerwca 2015 r., I UK 345/14, LEX nr 1771399). Zważyć należy, że w niniejszej sprawie opinię biegłych poprzedzał dokładny wywiad, badania przedmiotowe i opisy stanu zdrowia ubezpieczonej. Badania zostały przeprowadzone rzetelnie, wnioski opinii są jednoznaczne i kategoryczne, korespondują z treścią dokumentacji medycznej oraz logicznie wynikają z opisu przebiegu badań. Z tych powodów brak jest przesłanek do negowania prawidłowości sporządzonej opinii.

Ustosunkowując się do treści apelacji, wskazać należy, że wbrew twierdzeniom skarżącego, stwierdzenie, iż: „W porównaniu z poprzednim badaniem przez Lekarzy Orzeczników ZUS obserwuje się pogorszenie stanu zdrowia odwołującej, co wyraża się obecnością czynnego, sączącego treścią ropną owrzodzenia goleni lewej, ograniczeniem stawu skokowego lewego, ograniczeniem ruchów barku lewego oraz narastającą niewydolnością chodu.(…)” zawarte w opinii biegłych sądowych ortopedy i neurologa z dnia 1 sierpnia 2016 r., nie stanowi nowej okoliczności w sprawie, której wystąpienie uzasadniałoby uchylenie decyzji organu rentowego, przekazanie sprawy do rozpoznania temu organowi oraz umorzenie postępowania. Zauważyć należy, że badania przeprowadzone przez biegłych potwierdziły jedynie, iż rozpoznane wcześniej schorzenia oraz dolegliwości ubezpieczonej uległy zintensyfikowaniu, nie dały natomiast podstaw do tego, by przyjąć, że – jak twierdzi apelujący – pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej jest konsekwencją nowych okoliczności, które powstały już po zgłoszeniu przez ubezpieczoną wniosku o rentę. W ocenie Sądu Apelacyjnego wyniki badań przedstawione przez biegłych dowodzą jednoznacznie, że stan zdrowia ubezpieczonej nie uległ poprawie, a pogorszeniu oraz ponadto, że stan ten istniał już w dniu złożenia przez ubezpieczoną wniosku, tj. 29 stycznia 2016 r. W tym miejscu wyjaśnić należy, że nowa okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. to tego rodzaju zdarzenia faktyczne, które choć powstałe po wniesieniu odwołania, mają znaczenie dla oceny stanu zdrowia do dnia decyzji, ale już nie na przyszłość. Jako przykłady wskazuje się schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego.

Sąd Apelacyjny wskazuje, że przepis art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. zobowiązuje sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji i umorzenia postępowania nie w każdej sytuacji, kiedy przedstawione zostaną nowe, nieznane wcześniej dokumenty medyczne, ale tylko wtedy gdy mogą one stanowić o odmiennej ocenie stanu zdrowia ubezpieczonego. Przy czym ocena tych dowodów jako istotnych dla stwierdzenia niezdolności do pracy lub jej braku, dokonywana jest na podstawie reguł wynikających z art. 233 § 1 k.p.c. (tak por. Sąd Najwyższy w motywach wyroku z dnia 26 marca 2013 r.; sygn. II UK 202/12; LEX 1619066).

Wobec powyższego, mając na uwadze, iż jak wynika z opinii biegłych, stan zdrowia ubezpieczonej uległ pogorszeniu w zakresie dotychczas rozpoznanych schorzeń, uznać należy za niezasadne twierdzenie, że w sprawie zaistniała jakakolwiek nowa okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Reasumując, Sąd Apelacyjny wskazuje, że analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego daje podstawy do przyjęcia, iż ubezpieczona A. B. była na dzień złożenia wniosku o rentę, tj. 29 stycznia 2016 r., osobą całkowicie niezdolną do pracy, zatem spełniła podstawową przesłankę przyznania prawa do renty, o której stanowi art. 57 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego jako bezzasadną.

Nadto, zważywszy na treść art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c., Sąd odwoławczy przekazał zgłoszony przez ubezpieczoną w odpowiedzi na apelację z dnia 1 marca 2017 r. wniosek o zasiłek pielęgnacyjny Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G. do rozpoznania. Z kolei wniosek ubezpieczonej o zwrot kosztów dojazdu na badania lekarskie zawarty w tym samym piśmie Sąd Apelacyjny przekazał Sądowi Okręgowemu w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych również do rozpoznania.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak SSA Barbara Białecka