Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk (spr.)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 17 listopada 2022 r. w S.

sprawy K. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wypłatę dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim

z dnia 24 lutego 2022 r., sygn. akt VI U 35/22

oddala apelację.

Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 282/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16.12.2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonej K. G. prawa do kolejnego w roku 2021 dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że kolejne w roku 2021 dodatkowe roczne świadczenie pieniężne ma być wypłacone wraz za świadczeniem za miesiąc listopad i do jego wypłaty konieczne jest istnienie prawa do świadczenia w listopadzie 2021 roku.

Ubezpieczona K. G. wniosła odwołanie od powyższej decyzji i wskazała, że nie ma podstaw do odmowy przyznania jej kolejnego w roku 2021 dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego. Zawieszenie emerytury od 01.11.2021 roku nie powoduje utraty prawa do tego świadczenia. Ubezpieczona wniosła o nakazanie pozwanemu wypłaty świadczenia wraz z odsetkami.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 24 lutego 2022 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 16 grudnia 2021 roku znak (...) w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej K. G. prawo do kolejnego w 2021 roku dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego i przekazał organowi rentowemu do rozpoznania wniosek o odsetki zawarty w odwołaniu.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Ubezpieczona K. G. na mocy decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 19.08.2021 roku ma przyznane prawo do emerytury i okresowej emerytury kapitałowej.

Na wniosek z dnia 19.09.2021 roku emerytura ubezpieczonej na podstawie decyzji z dnia 15.10.2021 roku została zawieszona od 01.11.2021 roku

Sąd Okręgowy uznał odwołanie za uzasadnione podnosząc, iż stan faktyczny jest niesporny, a istota sprawy sprowadza się do wykładni przepisów ustawy o kolejnym w 2021 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym z dnia 21 stycznia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. Poz. 432) dla emerytów i rencistów.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z art. 2 ww. ustawy dodatkowe świadczenie przysługuje osobom, które w dniu 31 października 2021 r. mają prawo do:

1) świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 1790 oraz z 2021 r. poz. 353),

2) świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego, o których mowa w art. 18 pkt 1-4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2021 r. poz. 266),

3) świadczeń, o których mowa w art. 12 i art. 16 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2020 r. poz. 517),

4) świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 586 i 2320),

5) świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 723 i 2320),

6) emerytur i rent, o których mowa w art. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291 i 353),

7) rent, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6-8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1205),

8) rent, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz.U. z 2020 r. poz. 984),

9) renty socjalnej, o której mowa w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1300),

10) świadczenia przedemerytalnego i zasiłku przedemerytalnego, o których mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1725 oraz z 2021 r. poz. 353),

11) świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz.U. z 2020 r. poz. 684),

12) okresowej emerytury kapitałowej, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 926),

13) emerytury, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1924),

14) świadczenia, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 128),

15) okresowej emerytury rolniczej, o której mowa w art. 15 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 637 oraz z 2017 r. poz. 38),

16) rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. z 2021 r. poz. 419)

- zwanym dalej „osobami uprawnionymi”.

Stosownie zaś do treści art. 3 ww. ustawy:

1. w 2021 r. osobom uprawnionym przysługuje dodatkowe świadczenie w wysokości:

1) kwoty najniższej emerytury, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 2 pkt 6, obowiązującej od dnia 1 marca 2021 r. - dla osób, których wysokość świadczenia, o którym mowa w art. 2, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 2900 zł;

2) kwoty najniższej emerytury, o której mowa w art. 85 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 2 pkt 6, obowiązującej od dnia 1 marca 2021 r., pomniejszonej o kwotę różnicy pomiędzy kwotą wysokości świadczenia, o którym mowa w art. 2, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, a kwotą 2900 zł, nie więcej niż o kwotę najniższej emerytury - dla osób, których wysokość świadczenia, o którym mowa w art. 2, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, przekracza kwotę 2900 zł.

2. Dodatkowe świadczenie nie przysługuje osobom, którym prawo do świadczeń określonych w art. 2 zostało zawieszone na dzień 31 października 2021 r.

3. Prawo do dodatkowego świadczenia podlega ponownemu ustaleniu, jeżeli okaże się, że na dzień 31 października 2021 r. prawo do świadczenia, o którym mowa w art. 2, nie istniało, podlegało zawieszeniu lub przysługiwała wypłata tego świadczenia.

Zgodnie zaś z art. 6 ww. ustawy:

1. Dodatkowe świadczenie wypłaca się osobie uprawnionej z urzędu, wraz ze świadczeniem, o którym mowa w art. 2.

2. Dodatkowe świadczenie, o którym mowa w ust. 1, wypłaca się w terminie wypłaty świadczeń, o których mowa w art. 2, przypadającym w listopadzie 2021 r., z wyjątkiem dodatkowego świadczenia przyznanego osobie uprawnionej do świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 10, które wypłaca się w terminie wypłaty świadczeń przypadającym w grudniu 2021 r., i art. 49 ust. 3 ustawy, o której mowa w art. 2 pkt 2, które wypłaca się w terminie wypłaty świadczeń przypadającym w styczniu 2022 r.

Sąd Okręgowy wskazał, iż w sprawie nie ma sporu co do przysługiwania ubezpieczonej emerytury na dzień 31.10.2021 roku ( zawieszenie świadczenia nastąpiło od 01.11.2021 roku). Zdaniem tego Sądu to przesądza nie tylko o prawie ubezpieczonej do kolejnego w 2021 roku dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów, ale również o prawie do jego wypłaty w listopadzie 2021 roku.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, nie ma podstaw prawnych do przyjęcia, że zapis ustawy art. 6 ust 1 ustanawia dodatkową przesłankę przyznania prawa do spornego świadczenia. Przepis ten stanowi jedynie o terminie i sposobie wypłaty. Wszystkie warunki jakie należy spełnić są przez ustawodawcę ujęte w art. 2 i 3 ww. ustawy. Za takim rozumieniem przepisów przemawia również treść regulacji zawartej w art. 3 ust 3, dotyczącej ponownego ustalenia świadczenia w sytuacji, gdy okaże się, że na dzień 31 października 2021 r. przysługiwała wypłata świadczenia, o którym mowa w art. 2. Co oznacza, że spełnienie przesłanek do kolejnego dodatkowego świadczenia ocenia się na 31 października 2021 roku, a nie na listopad 2021 roku.

Zdaniem Sądu meriti, ubezpieczona spełniła wszystkie warunki przewidziane w ww. ustawie, a odmowa przyznania i wypłaty świadczenia jest nieuzasadniona.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do kolejnego w 2021 roku dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego na mocy art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c.

Jednocześnie, wniosek ubezpieczonej o odsetki Sąd pierwszej instancji przekazał pozwanemu organowi do rozpoznania, bowiem zaskarżona decyzja nie zawiera rozstrzygnięcia w przedmiocie odsetek. Zgodnie zaś z art. 477 ¹⁰ § 2 - jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się organ rentowy zaskarżając je w całości i zarzucając mu:

1. Naruszenie prawa materialnego, tj.: art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o kolejnym w 2021 r. dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów z dnia 21 stycznia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 432), zwanej dalej: „ustawą", przez błędną jego wykładnię, polegającą na przyjęciu, że ubezpieczona ma prawo do wypłaty spornego świadczenia w listopadzie 2021 r. podczas gdy przedmiotowe świadczenie nie przysługuje do świadczenia emerytalnego, którego wypłatę wstrzymano i zawieszono od 01.11.2021 r.

Mając na uwadze powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego jej rozpoznania.

UZASADNIENIE

Zdaniem organu rentowego prawidłowa interpretacja spornych regulacji powinna polegać na konkluzji, że sporne świadczenie nie przysługuje do świadczenia emerytalnego, którego wypłatę wstrzymano od 01.11.2021 r. W takim przypadku dodatkowe roczne świadczenie pieniężne wypłaca się z chwilą wznowienia wypłaty przedmiotowego świadczenia. Jeżeli więc w październiku 2021 r. świadczenie emerytalne było wypłacone, natomiast w listopadzie 2021 r. prawo do tego świadczenia było zawieszone (bezsporne), a tym samym nie wypłacono dodatkowego świadczenia, świadczenie to należy wypłacić w miesiącu, w którym zostanie podjęta wypłaca zawieszonego świadczenia emerytalnego.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczona wniosła o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie jest zasadna.

Na wstępie wskazać należy, że Sąd Apelacyjny w całości podziela ustalenia Sądu Okręgowego tak w zakresie podstawy faktycznej, jak i w zakresie podstawy i rozważań prawnych zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i przyjmuje je za własne. Powyższe, zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą, zwalnia Sąd odwoławczy od ponownego ich przytaczania. (tak zob. np.: wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 12 stycznia 1999 r., I PKN 21/98, OSNAP 2000/4/143 oraz z dnia 9 lipca 2009 r., II UK 374/08 teza 2, LEX nr 533104).

W przedmiotowej sprawie, z niespornych pomiędzy stronami okoliczności faktycznych, jednoznacznie wynika, że ubezpieczonej przysługiwało prawo do świadczenia określonego w art. 2 ustawy i na dzień 31 października 2021 r. nie było ono zawieszone, zaś art. 1 ustawy o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów stanowi, że ustawa ta określa warunki nabywania prawa do dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego oraz zasady jego wypłaty.

Warunki nabywania prawa określone zostały we wskazanym art. 2 ustawy i nie mogą być interpretowane rozszerzająco, jak przedstawia to ZUS w apelacji, poprzez wskazywanie rzekomo dodatkowego warunku nabycia prawa do świadczenia wypływającego z art. 6 tej ustawy. Taka interpretacja jest nieuprawniona. Wystarczy bowiem wskazać, że art. 6 ustawy dotyczy terminu wypłaty świadczenia, a nie warunków jego nabycia. Zasadnie zatem Sąd Okręgowy, w uzasadnieniu wydanego wyroku wskazał, że norma art. 6 nie dotyczy określenia warunków uprawnienia do dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, a jedynie sposobu jego wypłaty.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a apelacja organu rentowego jako bezzasadna podlega oddaleniu, o czym Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk