Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Urszula Iwanowska
Sędziowie:	SSA Zofia Rybicka - Szkibiel (spr.) SSA Barbara Białecka
Protokolant:	St. sekr. sąd. Elżbieta Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2016 r. w Szczecinie

sprawy J. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o ponowne ustalenie kapitału początkowego

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 2 marca 2015 r. sygn. akt VI U 15/15

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od ubezpieczonego J. M. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSA Barbara Białecka SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka – Szkibiel

Sygn. akt III AUa 337/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 listopada 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił J. M. ponownego ustalenia kapitału początkowego.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony podniósł, że nie zgadza się z niezaliczeniem do stażu ubezpieczonego okresu składkowego od dnia 1 kwietnia 1969 r. do 8 września 1970 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, że sporny okres nie został przez ubezpieczonego udowodniony, ponieważ wpis w dowodzie osobistym nie informuje w jakim wymiarze czasu pracy ubezpieczony pracował. Nadto wpis był poprawiany.

Wyrokiem z dnia 2 marca 2015 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony, w dniu 1 września 2014 r. wniósł o przeliczenie ustalonego kapitału początkowego powołując się na wpis w dowodzie osobistym dotyczący okresu od dnia 1 kwietnia 1969 r. do dnia 8 września 1970 r.

W oparciu o art. 174 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. nr 1440 ze zm., dalej: ustawa emerytalno-rentowa) Sąd Okręgowy uznał, odwołanie ubezpieczonego za nieuzasadnione.

Sąd Okręgowy zaznaczył, że sporny okres nie mógł zostać uwzględniony do okresów składkowych gdyż nie został przez ubezpieczonego udowodniony. Ustalenie takie wymagało niepodważalnych i jednoznacznych dowodów i spoczywało po stronie J. M.. Sąd I instancji uznał, że jedyny dowód – adnotacja w dowodzie osobistym- nie zawierał wymiaru czasu pracy ubezpieczonego, a nadto wpisy były poprawiane i nie można było ustalić kto wpisów tych dokonał. Zatem nie był to dowód wystarczający do uznania spornego okresu za składkowy. Zeznania ubezpieczonego wskazywały na fakt, iż pracował on w pełnym wymiarze czasu, jednakże Sąd I instancji uznał zeznania te za niewiarygodne, bowiem okres składkowy powinien wynikać ze świadectwa pracy, a którym ubezpieczony nie dysponował. Sąd I instancji doszedł więc do wniosku, że ubezpieczony nie przedstawił żadnego obiektywnego dowodu na pracę w co najmniej połowie pełnego wymiaru czasu pracy, a tym samym nie wykazał spornego okresu składkowego.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się ubezpieczony. W wywiedzionej apelacji zarzucił wyrokowi naruszenie przepisów prawa procesowego, art. 233 § 1 k.p.c. przez uznanie za niewystarczające do uznania okresu składkowego od 1 kwietnia 1969 r. do 8 września 1970 r. dowodu w postaci wpisu w dowodzie osobistym, w sytuacji gdy wynika z niego fakt zatrudnienia oraz jego okres; przez uznanie, za niewiarygodne zeznań ubezpieczonego, w sytuacji gdy w czasach PRL na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. zatrudnienie w PGRach było jedynym miejscem zatrudnienia na terenach wiejskich, przy czym powszechną praktyką było zatrudnianie pracowników wyłącznie na cały etat, w związku z czym w świadectwach pracy nie było miejsca na wpisanie wymiaru zatrudnienia.

W uzasadnieniu apelacji skarżący między innymi podniósł, że wpis w dowodzie osobistym, w powiązaniu z jego zeznaniami stanowią wystarczający dowód na świadczenie pracy w spornym okresie. Nadto apelujący zaznaczył, że rubryki w dowodach osobistych nie pozwalały na wpisanie więcej informacji niż data początku i zakończenia zatrudnienia. Ubezpieczony nie zgodził się także z ustaleniem, jakoby wpisy były poprawiane. Dodatkowo apelujący zaznaczył, że zatrudnienie w PGR w W. w pełnym wymiarze czasu pracy w spornym okresie potwierdzają wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej, przy czym znajduje się tam także wyszczególnienie wysokości osiąganych zarobków. Skarżący wniósł więc o dopuszczenie dowodu z legitymacji ubezpieczeniowej, wskazując że nie przedstawił jej wcześniej gdyż był przekonany, że została zgubiona.

Mając na uwadze powyższe zarzuty ubezpieczony wniósł o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie odwołania, ewentualnie o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi i instancji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji ubezpieczonego oraz zasądzenie na rzecz organu rentowego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy podniósł, że zaskarżona decyzja na dzień jej wydania jest zgodna z prawem, a skoro ubezpieczony wszedł w posiadanie nowych dowodów, powinien przedstawić je w pierwszej kolejności organowi rentowemu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja ubezpieczonego J. M. okazała się niezasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, w tym zarzutów apelacyjnych, doprowadziła Sąd Apelacyjny do wniosku, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy. Sąd Okręgowy dokonał bowiem przede wszystkim trafnych ustaleń faktycznych, w granicach swobodnej oceny dowodów, o której stanowi art. 233 § 1 k.p.c., i wyprowadził z nich należycie uzasadnione wnioski, które stały się podstawą do wydania orzeczenia przez Sąd Odwoławczy. Wskazał w pisemnych motywach wyroku jaki stan faktyczny stał się podstawą jego rozstrzygnięcia oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Wbrew apelacji prawidłowo wyjaśnione zostały wszystkie istotne okoliczności sprawy w granicach swobodnej sędziowskiej oceny dowodów.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd pierwszej instancji oceniając zgromadzony materiał dowodowy i rozstrzygając w sprawie nie naruszył przepisu art. 233 § l k.p.c. , bowiem ustalił wszystkie okoliczności istotne w sprawie, dokonał prawidłowej oceny całości materiału dowodowego, w graniach zasad logiki formalnej i doświadczenia życiowego. Należy podkreślić, że skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd zasad określonych w art. 233 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, czego skarżący nie uczynił, a co zarzuca. Nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął to sąd wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 8.04.2009 r. II PK 261/08, LEX 707877). Sąd Apelacyjny w całości podzielił tak ustalenia faktyczne, jak i rozważania prawne Sądu I instancji rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyroki Sądu Najwyższego z 5 listopada 1998 r. I PKN 339/98, OSNAPiUS 1999/24 poz. 776, z 22 lutego 2010 r. I UK 233/09, Lex nr 585720).

Sąd Apelacyjny zaznacza, że postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, złożonego przed organem rentowym (art. 116 ustawy emerytalno-rentowej). Przy czym zgodnie z §27 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U z 2011 r. nr 237, poz. 1412) ubezpieczony powinien dołączyć wszystkie niezbędne dokumenty stwierdzające jego prawo do świadczeń w oryginale. Dodatkowo podkreślić należy, że środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia jest świadectwo pracy – ewentualnie legitymacja ubezpieczeniowa, służbowa, związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma pracodawcy do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Dokumenty te składa się przed organem rentowym celem ich weryfikacji w postępowaniu emerytalno-rentowym. Należy mieć na uwadze, że organowi rentowemu J. M. przedstawił jedynie wpis w dowodzie osobistym, który nie zawierał wszystkich danych niezbędnych do uznania okresu od 1 kwietnia 1969 r. do 8 września 1970 r za składkowy, co poskutkowało decyzją odmowną. Jak nadto sam ubezpieczony wskazał, był on dopytywany na okoliczność posiadania legitymacji ubezpieczeniowej z tego okresu. Legitymację ubezpieczeniową J. M. złożył dopiero w postepowaniu przed Sądem II instancji. Sąd Apelacyjny podkreśla, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego sąd pierwszej instancji kontroluje jej zgodność z prawem, a sąd drugiej instancji - prawidłowość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji w odniesieniu do stanu rzeczy (faktycznego i prawnego) istniejącego w chwili wydania przez organ rentowy decyzji. O zasadności rozstrzygnięcia organu decydują zatem okoliczności istniejące w chwili wydania decyzji, natomiast postępowanie sądowe ma charakter odwoławczy, sprawdzający i weryfikujący. Nie można więc pomijać, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (wyrok SA w Szczecinie z dnia 9 kwietnia 2015 r. III AUa 591/14 LEX nr 1771355). Stąd też Sąd Apelacyjny nie dopuścił dowodu z poświadczonej części (dwóch kart: k. 24-25 akt sprawy) legitymacji ubezpieczeniowej J. M..

W świetle powyższego, Sąd Apelacyjny wskazuje, że trafnie Sąd I instancji nie uznał wiarygodności jedynego przedstawionego dokumentu, który miał potwierdzić okres sporny jako składkowy. Przy czym również zeznania J. M. nie okazały się w tej materii przydatne, ponieważ nie znalazły potwierdzenia w dokumentacji. Zaznaczyć należy, iż w postępowaniach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo – płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1997 r. II UKN 418/97). W związku z tym to na ubezpieczonym ciążył ciężar dowodzenia i udokumentowania podnoszonych twierdzeń, któremu w postępowaniu w zakresie uznania spornego okresu za składkowy, ten nie sprostał. Niejako na marginesie Sąd Apelacyjny zauważa, iż większość dokumentacji pracowniczej i płacowej osób zatrudnionych w byłych Państwowych Gospodarstwach Rolnych została przekazana do archiwów państwowych bądź (...) Przedsiębiorstw (...) i stąd należałoby podjąć starania w przedmiocie ustalenia nazwy i adresu właściwego archiwum. W związku z powyższym, rozstrzygnięcie Sądu I instancji należało uznać za prawidłowe.

Na zakończenie Sąd Apelacyjny podkreśla, że nie badał merytorycznie zarzutów w przedmiocie faktu świadczenia pracy w wymaganym wymiarze w spornym okresie, gdyż dokumentacja, złożona na etapie postępowania apelacyjnego powinna być najpierw przedstawiona organowi rentowemu, celem weryfikacji, a dopiero w dalszej kolejności może być badana przez Sąd, w przypadku wniesienia ewentualnego odwołania od wydanej decyzji ZUS.

Mając na względzie wszystko powyższe, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego, jako bezzasadną.

O kosztach Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądnie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Do celowych kosztów postępowania należy, między innymi, koszt ustanowienia zastępstwa procesowego w osobie radcy prawnego. Skoro oddalono apelację wnioskodawcy, uznać należało, że strona ta przegrała postępowanie drugoinstancyjne w całości. Ponieważ zgodnie z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 listopada 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) do spraw wszczętych przed wejściem w życie cyt. rozporządzenia należy stosować przepisy dotychczasowe, należało odnieść się do treści § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. nr 163, poz. 1349 z późn. zm.), zgodnie z którym stawka minimalna za prowadzenie spraw w postępowaniu apelacyjnym wynosi nie mniej niż 120,00 zł. i ta właśnie kwota podlegała zasądzeniu na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wG.

SSA Barbara Białecka SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel