Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodnicząca – sędzia: Beata Górska (spr.)

Sędziowie: Urszula Iwanowska

Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2021 r., w S. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o przywrócenie prawa do renty rodzinnej

na skutek apelacji organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 września 2020 r., sygn. akt VI U 1061/19

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I i oddala odwołanie;

2.  zasądza od A. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Urszula Iwanowska Beata Górska Gabriela Horodnicka - Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 421/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6.11.2019 roku, znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił A. K. prawa do renty rodzinnej na dalszy okres.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się jej zmiany i przyznania prawa do renty na dalszy okres od dnia 1.09.2019 roku. Podał, że osiągnął 25 rok życia i jest na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, a więc prawo do renty rodzinnej powinno zostać przedłużone do zakończenia ostatniego roku studiów. Termin zakończenia studiów to dzień 31.12.2019 roku, zgodnie z zaświadczeniem z dnia 17.10.2019 roku.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podał, że z zaświadczenia z dnia 17.10.2019 roku nie wynika kiedy ubezpieczony zdał ostatni egzamin oraz czy przed dniem urodzin, tj.(...)roku był wpisany jako student II roku studiów.

Wyrokiem z dnia 23 września 2020 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 06 listopada 2019 roku znak (...) R w ten sposób, że przywrócił ubezpieczonemu A. K. prawo do renty rodzinnej od 01 października 2019 roku do 30 stycznia 2020 roku, w pozostałym zakresie oddalił odwołanie. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz ubezpieczonego 180 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy ustalił, że A. K. urodził się (...). W dniu (...) ukończył 25 rok życia. Od 2013 roku do dnia 30.04.2017 roku ubezpieczony był (...) Politechniki (...). W dniu 30.04.3017 roku uzyskał tytuł inżyniera (studia I stopnia). W dniu 1.10.2017 roku ubezpieczony rozpoczął studia na Wydziale (...) i (...) na kierunku (...) (studia niestacjonarne II stopnia). Decyzją z dnia 7.11.2017 roku organ rentowy wznowił wypłatę renty rodzinnej, w związku z kontynuowaniem studiów. Renta przysługiwała ubezpieczonemu do dnia 31.08.2019 roku. Decyzją z dnia 1.08.2019 roku ZUS wstrzymał ubezpieczonemu wypłatę renty rodzinnej, od dnia 1.09.2019 roku, w związku z ukończeniem przez skarżącego w dniu (...)roku - 25 roku życia. W dniu 21.10.2019 roku ubezpieczony przedłożył do organu rentowego zaświadczenie z dnia 17.10.2019 roku z Politechniki (...), w którym wskazano, że w roku akademickim 2018/2019 A. K. był studentem II roku IV semestru; nauka trwa 2 lata; student rozpoczął studia w dniu 1.10.2017 roku, zaś przewidywany termin zakończenia nauki to dzień 31.12.2019 roku.

Od października 2017 roku do lutego 2018 roku trwał pierwszy semestr studiów ubezpieczonego. Od marca 2018 roku do końca września 2018 roku trwał drugi semestr. Od października 2018 roku do lutego 2019 roku trwał trzeci semestr, zaś od marca 2019 roku do września 2019 roku trwał czwarty semestr. W dniu 29.09.2018 roku A. K. został wpisany na ostatni rok studiów Politechniki (...) kiedy został zarejestrowany na semestr trzeci studiów. Zgodnie z regulaminem Politechniki (...), możliwe jest wpisanie studenta na ostatni semestr studiów z brakiem zaliczenia pojedynczych przedmiotów z semestrów niższych, z koniecznością ich późniejszego uzupełnienia. Następnie ubezpieczony miał przedłużenie terminu złożenia pracy dyplomowej do dnia 31.12.2019 roku. Ostatni egzamin dyplomowy ubezpieczony zdał w dniu 30.01.2020 roku. W okresie od 1.10.2017 roku nieprzerwanie do dnia 30.01.2020 roku A. K. był (...) Politechniki (...).

Sąd Okręgowy, mając na uwadze treść przepisów art. 68 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 roku, poz. 53; dalej jako ustawa) ocenił, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie. Wyjaśnił, że na dzień wydania spornej decyzji tj. (...) roku, ubezpieczony miał już ukończony 25 rok życia i był już studentem ostatniego roku studiów na Politechnice (...) na Wydziale (...) (...) Egzamin dyplomowy zdał w dniu 30.01.2020 roku uzyskując tytuł magistra inżyniera. Przesłanką przedłużenia prawa do renty rodzinnej jest to aby w dniu osiągnięcia 25 roku życia dziecko było na ostatnim roku studiów i ubezpieczony tą przesłankę spełnił. Od dnia 29.09.2018 roku był wpisany na ostatni rok studiów. (...) kształcenia w Politechnice (...) przedstawiał się w ten sposób, że w okresie od 1 października 2017 roku do lutego 2018 roku ubezpieczony studiował na pierwszym semestrze studiów. Od marca 2018 roku do końca września 2018 roku ubezpieczony studiował na drugim semestrze studiów. Od października 2018 roku do lutego 2019 roku trwał trzeci semestr (i drugi czyli ostatni rok studiów), zaś od marca 2019 roku do końca września 2019 roku trwał czwarty semestr. W dniu 29.09.2018 roku A. K. został wpisany na ostatni rok studiów Politechniki (...) kiedy został zarejestrowany na semestr trzeci studiów. Następnie ubezpieczony miał przedłużenie terminu złożenia pracy dyplomowej do dnia 31.12.2019 roku. Ostatni egzamin dyplomowy ubezpieczony zdał w dniu 30.01.2020 roku. W okresie od 1.10.2017 roku nieprzerwanie do dnia 30.01.2020 roku A. K. był zatem (...) Politechniki (...).

Wobec powyższego Sąd I instancji doszedł do przekonania, iż skoro skarżący w dniu ukończenia 25 roku życia (11.08.2019 roku) był studentem ostatniego roku studiów (na podstawie wpisu z dnia 29.09.2018 roku) to spełnił on wszystkie przesłanki przedłużenia prawa do renty rodzinnej określone w art. 68 ust. 2 ustawy.

Mając na uwadze wskazane okoliczności, Sąd Okręgowy przywrócił ubezpieczonemu prawo do renty rodzinnej począwszy od dnia 1.10.2019 roku do dnia 30.01.2020 roku, zaś w pozostałym zakresie, to co do prawa do renty od 1.09.2019 roku do 30.09.2019 roku oddalił odwołanie.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1800).

Organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok w części, dotyczącej jego pkt. I i III, zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.: art. 227 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c., polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w wyniku błędnego przyjęcia, że treść w/w. materiału dowodowego uzasadnia zmianę zaskarżonych decyzji poprzez przywrócenie ubezpieczonemu spornego prawa w sytuacji, gdy takich podstaw nie było - w tym zakresie: bezzasadne pominięcie treści zaświadczeń Politechniki (...) z dnia 17.10.2019r. i 24.01.2020r., odpowiednio wskazujących, że ubezpieczony powinien zakończyć naukę 31.12.2019r. i uzyskał zgodę na przesunięcie terminu złożenia pracy dyplomowej, przy czym nie wykazał realizacji nauki zakończonej dyplomem, ponadto bezzasadne oparcie zaskarżonego wyroku na gołosłownych zeznaniach ubezpieczonego- które to w/w. uchybienia miały istotny wpływ na wynik sprawy.

Mając na uwadze powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części, dotyczącej jego pkt I i III i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w części, , dotyczącej jego pkt. I i III i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego jej rozpoznania. Ponadto wniósł o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację ubezpieczony wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się zasadna i skutkowała wydaniem orzeczenia o charakterze reformatoryjnym.

W myśl art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta rodzinna przysługuje dzieciom własnym do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 rok życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia. Ustawodawca przyjmuje zatem, że z zakończeniem tej granicy wiekowej prawo do renty rodzinnej ustaje bez względu na okres, jaki pozostał do zakończenia nauki w szkole, jeżeli jest ona odbywana w szkole nie będącej szkołą wyższą. Jedyny wyjątek - w odniesieniu do odbywania studiów w szkole wyższej - ustanowiony został w art. 68 ust. 2 ustawy, dopuszczając dalsze, maksymalne przedłużenie okresu pobierania renty rodzinnej przez dziecko, które osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, do zakończenia tego ostatniego roku studiów. Przepis używa sformułowania "będąc na ostatnim roku studiów" zatem ocena uprawnień wnioskodawcy uzależniona jest od ustalenia, czy w dniu osiągnięcia wieku 25 lat był studentem ostatniego roku studiów na uczelni wyższej. Zgodnie z treścią art. 75 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U.2020.85 j.t.), organizację studiów oraz związane z nimi prawa i obowiązki studenta określa regulamin studiów. W związku z tym ustalenie daty, w której dziecko pobierające rentę rodzinną było na ostatnim roku studiów w rozumieniu art. 68 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach, następuje na podstawie wpisu na ostatni rok studiów dokonanego w oparciu o regulamin obowiązujący uczelnię. W regulaminie określa się również indywidualny tok studiów, w którym daty rozpoczęcia i ukończenia poszczególnych semestrów i lat studiów nie muszą zbiegać się z datami obowiązującymi ogół studentów. W każdym wypadku regulamin uczelni decyduje o tym, na którym roku studiów studiuje dany student.

Mając na uwadze treść wywiedzionej apelacji Sąd Apelacyjny dodatkowo ustalił, że A. K. po dniu 30 września 2019 r. zdawał, w celu ukończenia studiów, ostatni egzamin dyplomowy, który złożył 30 stycznia 2020 r. Przedłużenie terminu złożenia pracy dyplomowej było udzielone na okres 3 miesięcy – do 31 grudnia 2019 r. (dowód: pismo Politechniki (...) z 20.01.2021 r., k. 71). Zgodnie z § 8 ust. 1 Regulaminu studiów stacjonarnych i niestacjonarnych pierwszego i drugiego stopnia uchwalonego przez Senat Akademicki Politechniki (...) (Uchwała(...)– 2020 z dnia 29 marca 2017 r.), rok akademicki rozpoczyna się nie później niż w pierwszym tygodniu października i kończy nie wcześniej niż w ostatniej dekadzie września i składa się z dwóch semestrów: zimowego i letniego.

Powyższe prowadzi do uznania, że ubezpieczonemu po dniu 1.10.2019 r. nie przysługiwało prawo do renty rodzinnej. Z zaświadczenia z dnia 10.06.2020 r. (k.30) wynika, że na ostatni rok studiów ubezpieczony został wpisany 29.09.2018 r. Termin złożenia pracy dyplomowej określono na dzień 30.09.2019 r. To, że ubezpieczonemu przedłużono termin złożenia pracy dyplomowej nie oznacza, że przedłużony został również ostatni rok studiów. Z zeznań samego ubezpieczonego złożonych na rozprawie w dniu 23 września 2020 r. wynika, że czwarty semestr studiów trwał od marca 2019 r. do września 2019 r., a przedłużony został mu jedynie termin na złożenie pracy do końca grudnia 2019 r.

Powyższe skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku jak i też poprzedzającej go decyzji ZUS w oznaczonym w apelacji zakresie, o czym orzeczono kierując się treścią przywołanych przepisów oraz art. 386 § 1 k.p.c.

Urszula Iwanowska Beata Górska Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk