Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk (spr.)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 3 kwietnia 2024 r. w S.

sprawy R. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość kapitału początkowego

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 31 maja 2022 r., sygn. akt VI U 2354/19

I.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok punkcie II i w tym samym zakresie poprzedzającą go decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. M. prawo do ustalenia wysokości kapitału początkowego przy uwzględnieniu:



za rok 1985 wynagrodzenia w kwocie 493.498 zł (czterysta dziewięćdziesiąt trzy tysiące czterysta dziewięćdziesiąt osiem złotych),



za rok 1987 wynagrodzenia w kwocie 406.718 zł (czterysta sześć tysięcy siedemset osiemnaście złotych),



za rok 1988 wynagrodzenia w kwocie 583.800 zł (pięćset osiemdziesiąt trzy tysiące osiemset złotych),



za rok 1989 wynagrodzenia w kwocie 2.829.510 zł (dwa miliony osiemset dwadzieścia dziewięć tysięcy pięćset dziesięć złotych),



za rok 1990 wynagrodzenia w kwocie 18.989.254 zł (osiemnaście milionów dziewięćset osiemdziesiąt dziewięć tysięcy dwieście pięćdziesiąt cztery złote),

II.  w pozostałym zakresie apelację oddala,

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego.

Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 541/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 17 września 2019 roku, znak:(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., ponownie ustalił wartość kapitału początkowego R. M. na dzień 1 stycznia 1999 roku. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął podstawę wymiaru w kwocie 1 498 zł 30 gr. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy, przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1992 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 122,70 %. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniósł 125 517 zł 4 gr.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył R. M., który zakwestionował prawidłowość wyliczonego przez organ rentowy kapitału początkowego. Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji poprzez uwzględnienie w kapitale początkowym obliczonym w zaskarżonej decyzji za okres od roku 1983 do roku 1992 również składników wynagrodzenia w postaci premii, dodatków i wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, które to składniki stanowią stały element wynagrodzenia, jak również doliczenie do podstawy wymiaru, wynagrodzenia innego pracownika, w związku z pobytem ubezpieczonego na budowach eksportowych, zgodnie z załączoną do odwołania tabelą. Ponadto odwołujący wskazał, że jego zdaniem organ przy wyliczaniu wartości otrzymywanego przez ubezpieczonego wynagrodzenia nie wziął również pod uwagę dodatkowych składników wynagrodzenia takich jak nagrody, premie i wynagrodzenie za nadgodziny, które to elementy stanowiły stały składnik wynagrodzenia. Tym samym przyjęte do wyliczenia przez organ kwoty, zdaniem odwołującego, nie są pełne.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości. W uzasadnieniu pisma pozwany wyjaśnił, że do wyliczenia kapitału skarżoną decyzją organ rentowy uwzględnił wszystkie kwoty wynagrodzeń z przedłożonych przez ubezpieczonego kart wynagrodzeń, opisanych w sposób zrozumiały. Organ rentowy nie uwzględnił jednak kwot opisanych niezrozumiale, wskazanych na drugiej stronie kart wynagrodzeń, wskazując, że bez określenia nazwy składnika wynagrodzenia nie można ustalić czy od tego składnika był obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. W odniesieniu zaś do kwestii wynagrodzeń za okres zatrudnienia w NRD organ rentowy podał, że z kart wynagrodzeń innego pracownika przyjął kwoty wskazane w kolumnach opisanych jako „płace” i „dodatek funkcyjny”. Nie uwzględniono natomiast premii, ponieważ z uwagi na brak regulaminu premiowania, brak pewności czy i w jakiej wysokości premia byłaby wypłacona wnioskodawcy. Organ rentowy wskazał jednocześnie, że do wyliczenia wynagrodzeń może bowiem przyjmować tylko składniki, co do których nie ma wątpliwości, że faktycznie były wypłacone.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 31 maja 2022 roku w punkcie I zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu R. M. prawo do ustalenia wysokości kapitału początkowego przy uwzględnieniu:

- za rok 1980 wynagrodzenia w kwocie 86 925 zł (osiemdziesiąt sześć tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć złotych),

- za rok 1981 wynagrodzenia w kwocie 106 736 zł (sto sześć tysięcy siedemset trzydzieści sześć złotych),

- za rok 1982 wynagrodzenia w kwocie 171 914 zł (sto siedemdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset czternaście złotych),

- za rok 1983 wynagrodzenia w kwocie 244 164 zł (dwieście czterdzieści cztery tysiące sto sześćdziesiąt cztery złote),

- za rok 1984 wynagrodzenia w kwocie 382 958 zł (trzysta osiemdziesiąt dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt osiem złotych),

- za 1985 roku wynagrodzenia w kwocie 464 578 zł (czterysta sześćdziesiąt cztery tysiące pięćset siedemdziesiąt osiem złotych),

- za rok 1986 wynagrodzenia w kwocie 463 062 zł (czterysta sześćdziesiąt trzy tysiące sześćdziesiąt dwa złote),

- za rok 1991 wynagrodzenia w kwocie 33 713 958 zł (trzydzieści trzy miliony siedemset trzynaście tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt osiem złotych),

- za rok 1992 wynagrodzenia w kwocie 58 608 300 zł (pięćdziesiąt osiem milionów sześćset osiem tysięcy trzysta złotych),

- za rok 1993 wynagrodzenia w kwocie 59 205 000 zł (pięćdziesiąt dziewięć milionów dwieście pięć tysięcy złotych),

- za rok 1994 wynagrodzenia w kwocie 19 814 100 zł (dziewiętnaście milionów osiemset czternaście tysięcy sto złotych). W pozostałym zakresie odwołanie (punkt II) oraz zasądził od organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. na rzecz ubezpieczonego R. M. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt III).

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

Ubezpieczony R. M. urodził się (...).

Decyzją z 5 lipca 2019 roku organ rentowy przyjął do ustalenia wartości kapitału początkowego podstawę wymiaru kapitału w kwocie 548 zł 79 gr.

Do obliczenia podstawy wymiaru przyjęto wynagrodzenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 44, 95 %.

W dniu 30 lipca 2019 roku ubezpieczony nabył prawo do emerytury powszechnej.

Do obliczenia emerytury przyjęto kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

Wyliczona w oparciu o art. 26 emerytura wyniosła 2 261 zł 48 gr, a po odliczeniu należności z tytułu podatku i składki na ubezpieczenie zdrowotne – 1 872 zł 95 gr.

W dniu 29 lipca 2019 roku R. M. złożył wniosek o ponowne przeliczenie podstawy wymiaru kapitału początkowego, przedkładając kopie kart wynagrodzeń z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S.

Decyzją z 17 września 2019 roku organ rentowy po otrzymaniu nowych dowodów mających wpływ na wysokość kapitału początkowego przyjął do ustalenia wartości kapitału początkowego podstawę wymiaru kapitału w kwocie 1 498 zł 3 gr. Do obliczenia podstawy wymiaru przyjęto wynagrodzenia z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1992 roku, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 122, 70 %.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w okresach: od 1 stycznia 1984 roku do 31 marca 1987 roku i od 1 sierpnia 1989 roku do 31 maja 1994 roku ubezpieczony R. M. pracował kolejno na następujących stanowiskach:

- od 1 stycznia 1980 roku do 31 stycznia 1980 roku na stanowisku majstra,

- od 1 lutego 1980 roku do 30 września 1980 roku na stanowisku majstra,

- od 1 października 1980 roku do 31 sierpnia 1981 roku na stanowisku majstra,

- od 1 września 1981 roku do 31 grudnia 1981 roku na stanowisku Kierownika Obiektu na budowie nr 82,

- od 1 stycznia 1982 roku do 31 lipca 1983 roku na stanowisku Kierownika Obiektu na budowie KB 82,

- od 1 sierpnia 1983 roku do 31 stycznia 1986 roku na stanowisku Kierownika Obiektu na budowie KB 82,

- od 1 października 1986 roku do 1 kwietnia 1987 roku na stanowisku Kierownika Obiektu na budowie KB 82,

- od 2 kwietnia 1987 roku do 30 kwietnia 1988 roku na stanowisku Starszy Majster na budowie eksportowej w NRD,

- od 1 maja 1988 roku do 15 lipca 1989 roku na stanowisku Starszy Majster na budowie eksportowej w NRD,

- od 1 września 1989 roku do 30 września 1989 roku Kierownik Budowy NR 41,

- od 1 października 1989 roku do 31 grudnia 1989 roku Kierownik Budowy NR 41,

- od 1 stycznia 1990 roku do 30 maja 1990 roku Kierownik Budowy,

- od 1 czerwca 1990 roku do 12 sierpnia 1990 roku Kierownik Budowy,

- od 13 sierpnia 1990 roku do 30 września 1990 roku na stanowisku Kierownik Budowy na budowie eksportowej w NRD,

- od 1 października 1990 roku do 31 lipca 1991 roku na stanowisku Kierownik Budowy na budowie eksportowej w NRD,

- od 1 sierpnia 1991 roku do 28 lutego 1992 roku na stanowisku Kierownik Budowy na budowie eksportowej w NRD,

- od 1 marca 1992 roku do 9 stycznia 1994 roku na stanowisku Kierownik Budowy na budowie eksportowej w NRD,

- od 10 stycznia 1994 roku do 31 maja 1994 roku Specjalista ds. Rozliczenia Przedstawicielstwa w M..

Na wynagrodzenie ubezpieczonego w okresach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) S.A. składały się poza wynagrodzeniem zasadniczym także następujące składniki (choć nie we wszystkich miesiącach wskazanego okresu występowały wszystkie z dalej wymienionych): dodatki funkcyjne, premie, premie mobilizacyjne, premie specjalne, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, nagrody, dodatek stażowy, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych, dodatek walutowy i tzw. część ruchoma.

W związku z zatrudnieniem w Przedsiębiorstwie (...) S.A. R. M. uzyskał w poszczególnych latach następujące dochody:

- w 1980 roku - 86 925 zł,

- w 1981 roku - 106 736 zł,

- w 1982 roku - 171 914 zł,

- w 1983 roku - 244 164 zł,

- w 1984 roku - 382 958 zł,

- w 1985 roku - 464 578 zł,

- w 1986 roku - 463 062 zł,

- w 1991 roku - 33 713 958 zł,

- w 1992 roku - 58 608 300 zł,

- w 1993 roku - 59 205 000 zł,

- w 1994 roku - 19 814 100 zł.

Za lata 1987 - 1990 brak jest podstaw do ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego na kwoty wyższe niż przyjmowane dotychczas przez organ rentowy.

Ustalając wysokość kapitału początkowego ubezpieczonego, organ rentowy przyjął za udowodnione następujące kwoty wynagrodzeń

za rok 1980 - 81 667 zł,

za rok 1981 - 101 121 zł,

za rok 1982 - 123 423 zł,

za rok 1983 - 227 234 zł,

za rok 1984 - 273 742 zł,

za rok 1985 - 412 578 zł,

za rok 1986 - 422 972 zł,

za rok 1987 - 354 552 zł,

za rok 1988 - 503 433 zł,

za rok 1989 - 2 308 172 zł 55 gr,

za rok 1990 - 18 065 113 zł 42 gr,

za rok 1991 - 22 700 000 zł,

za rok 1992 - 40 903 300 zł,

za rok 1993 - 39 273 174 zł 18 gr,

za rok 1994 - 19 029 800 zł.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego został ustalony przez organ rentowy na 122, 70 % na podstawie wynagrodzeń z lat 1983-1992.

Sąd Okręgowy uznał odwołanie za częściowo uzasadnione podnosząc, że zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dla osób objętych nowymi zasadami obliczania emerytur, które podlegały ubezpieczeniu przed wejściem w życie ustawy, kiedy nie było jeszcze obowiązku ewidencjonowania składek na indywidualnych kontach, ustalany jest kapitał początkowy.

Stosownie do art. 174 ust. 1 tejże ustawy, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Zgodnie z ust. 2, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Zgodnie z ust. 3 przywołanego artykułu, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Zgodnie zaś z treścią art. 15 ustawy o emerytalnej, podstawę wymiaru świadczenia rentowego, bądź emerytalnego stanowi rzeczywiście otrzymywane wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek ubezpieczonego.

Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 2a ww. ustawy jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

W myśl ust. 4, w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4) mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, która - stosownie do art. 19 ustawy - wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych w poprzednim roku kalendarzowym (licząc od daty wniosku).

Zgodnie z art. 22 pkt. 2 ustawy emerytalnej Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury i renty, uwzględniające w szczególności: przypadki, w których podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników zatrudnionych za granicą ustala się na podstawie wynagrodzenia przysługującego pracownikom zatrudnionym w tym okresie w kraju w tym samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę, albo na podstawie kwot ryczałtowych.

Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że kwestią sporną w procesie była prawidłowość ustaleń organu rentowego odnośnie wysokości wynagrodzeń osiąganych przez ubezpieczonego w czasie jego pracy w Przedsiębiorstwie (...) S. A. w okresach od 1 stycznia 1980 roku do 31 marca 1987 roku i od 1 sierpnia 1989 roku do 31 maja 1994 roku. Ubezpieczony kwestionował ustalenia organu rentowego w tym zakresie, wskazując w szczególności, iż organ rentowy nie uwzględnił wszystkich możliwych do odtworzenia składników wynagrodzeń, na skutek czego kwoty zarobków zostały zaniżone.

W związku z powyższym, Sąd meriti - po uprzednim przeprowadzeniu postępowania dowodowego i dołączeniu do akt sprawy wewnątrzzakładowych przepisów płacowych i akt osobowych ubezpieczonego - uznał, iż koniecznym było powołanie do sprawy biegłego celem wyliczenia wysokości wynagrodzenia na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach rentowych i w aktach sprawy (w tym dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego oraz przy uwzględnieniu treści złożonych kopii wewnątrzzakładowych przepisów płacowych) w czasie zatrudnienia R. M. w Przedsiębiorstwie (...) S. A. w okresach od 1 stycznia 1980 roku do 31 marca 1987 roku i od 1 sierpnia 1989 roku do 31 maja 1994 roku (przy uwzględnieniu, że w okresie od 2 kwietnia 1987 roku do 15 lipca 1988 roku ubezpieczony pracował na budowie eksportowej w NRD)

Sąd Okręgowy zauważył, iż w związku ze stanem zachowanej dokumentacji, czytelnością zapisów w kartach wynagrodzeń i w związku z zarzutami redagowanymi przez obie strony do kolejnych opinii biegły sporządził w sprawie cztery opinie pisemne i uzupełniającą opinię ustną, weryfikując przy tym ustalenia co do kwot przedmiotowych wynagrodzeń.

W opinii pierwszej biegły policzył wynagrodzenia w następujących kwotach: za rok 1980 - 83 936 zł, za rok 1981 - 113 071 zł, za rok 1982 - 154 414 zł, za rok 1983 - 210 314 zł, za rok 1984 - 344 348 zł, za rok 1985 - 470 578 zł, za rok 1986 - 423 112 zł, za rok 1987 - 142 785 zł, za rok 1988 - 213 611 zł, za rok 1989 - 2 150 725 zł, za rok 1990 - 10 297 833 zł, za rok 1991 - 33 713 958 zł, za rok 1992 - 58 608 300 zł, za rok 1993 - 59 205 000 zł i za rok 1994 - 19 814 100 zł.

Zarzuty do wskazanej opinii złożyły obie strony procesu. W związku z zarzutami organu rentowego biegły sporządził drugą opinię pisemną, wskazując w niej następujące kwoty wynagrodzeń: za rok 1980 - 80 602 zł, za rok 1981 - 106 736 zł, za rok 1982 - 171 464 zł, za rok 1983 - 227 234 zł, za rok 1984 - 359 958 zł, za rok 1985 - 423 112 zł i za rok 1986 - 422 972 zł.

Z kolei w związku z zarzutami ubezpieczonego biegły sporządził trzecią opinię pisemną, wskazując w niej następujące kwoty wynagrodzeń: za rok 1983 - 246 464 zł, za rok 1984 - 382 958 zł, za rok 1985 - 475 112 zł i za rok 1986 - 469 062 zł.

W ostatniej z pisemnych opinii biegły obliczył następujące kwoty wynagrodzeń za poszczególne lata: za rok 1980 - 86 925 zł, za rok 1981 - 106 736 zł, za rok 1982 - 171 914 zł, za rok 1983 - 244 164 zł, za rok 1984 - 361 078 zł, za rok 1985 - 464 578 zł,

za rok 1986 - 463 062 zł, za rok 1987 - 354 552 zł, za rok 1988 - 503 433 zł, za rok 1989 - 2 308 172 zł 55 gr, za rok 1990 - 18 065 113 zł 42 gr, za rok 1991 - 33 713 958 zł, za rok 1992 - 58 608 300 zł, za rok 1993 - 59 205 000 zł i za rok 1994 - 19 814 100 zł.

W uzupełniającej ustnej opinii biegły dodatkowo wyjaśnił w szczególności, że podtrzymuje wyliczenia wynagrodzeń za lata 1980-1981, podziela argumentację organu rentowego co do spornej kwoty 7 000 zł za 1983 rok, stwierdził, że korekta kwot za 1985 rok wynika z popełnionych omyłek rachunkowych, podtrzymał tezę, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstawy do ustalenia wysokości wynagrodzeń za lata 1987-1990 w wysokości wyższej niż uczynił to organ rentowy.

Oceniając tak zebrany materiał dowodowy (wliczając weń kolejne opinie biegłego), Sąd Okręgowy wskazał, że stan dostępnej dokumentacji archiwalnej, w tym czytelność zapisów w kartach wynagrodzeń jest tego rodzaju, iż powstają wątpliwości co do charakteru części składników wynagrodzenia w kontekście tego czy mogą być uznane za podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych.

Biorąc pod uwagę, iż to ubezpieczony wykazywał w procesie, iż wysokość jego zarobków była wyższa od przyjętej przez organ rentowy, Sąd Okręgowy uznał, że zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu niedające się usunąć wątpliwości obciążały konto odwołującego.

Sąd Okręgowy stwierdził, iż w procesie nie było podstawy do podważenia ustaleń organu rentowego co do wysokości wynagrodzeń za lata 1987-1990. Jeżeli bowiem biegły - po uprzednim sporządzeniu czterech opinii pisemnych - jednoznacznie stwierdził w opinii ustnej (piątej opinii w sprawie), iż zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstawy do ustalenia wysokości wynagrodzeń za lata 1987-1990 w wysokości wyższej niż uczynił to organ rentowy - to przyjęcie innej konkluzji nie jest procesowo możliwe. W konsekwencji Sąd pierwszej instancji uznał, że odwołanie w części dotyczącej wskazanych lat 1987-1990 należało oddalić.

Sąd meriti zauważył, że prawidłowość ustaleń biegłego w zakresie wynagrodzeń za lata 1982, 1986 i 1994 była niesporna między stronami. W konsekwencji wskazane kwoty zostały przyjęte jako udowodnione przez ubezpieczonego.

Z kolei odnośnie wynagrodzeń za lata 1991, 1992 i 1993 roku za wykazane zostały uznane kwoty ostatecznie obliczone przez biegłego. Sąd Okręgowy wyjaśnił, że przyjęcie tych kwot za udowodnione wynika z faktu, iż nie można uznać by wyliczenia biegłego w tym zakresie zostały skutecznie podważone przez organ rentowy (vide: pismo Zakładu z 10 lutego 2022 roku - omyłkowo datowane na rok 2021 - k. 203). Przy czym późniejsza zmiana stanowiska organu rentowego przedstawiona w piśmie z 11 maja 2022 roku (k. 226-227) zdaniem Sądu Okręgowego uznana być musiała za spóźnioną. Uzasadniając powyższe, Sąd Okręgowy wyjaśnił, że opinia biegłego została doręczona Zakładowi z zakreśleniem terminu dla złożenia zastrzeżeń pod rygorem przyjęcia, iż organ rentowy nie kwestionuje ustaleń zawartych w opinii, a brak zdaniem tego Sądu jest podstaw by nie stosować w stosunku do ZUS rygorów procesowych.

Odnośnie wynagrodzeń za lata 1980 i 1981 Sąd Okręgowy wskazał, że zostały one przyjęte w określonych ostatecznie przez biegłego kwotach odpowiednio 86 925 zł i 106 736 zł (mimo, iż biegły w pierwszej z opinii obliczył za te lata kwoty wyższe). W tym zakresie Sąd pierwszej instancji uznał, iż biegły w sposób bardzo dokładny i szczegółowy wyjaśnił dlaczego uznanie takich właśnie kwot jest właściwe i w związku z tym odnośne wyliczenia zaaprobował.

Odnośnie wynagrodzenia za 1983 rok, Sąd Okręgowy wskazał, że przyjęto za właściwą ustaloną przez biegłego kwotę 244 164 zł uznając, iż nie ma możliwości przyjęcia postulowanej przez odwołującego kwoty 253 464 zł. Sąd meriti wyjaśnił, że różnica między wskazanymi kwotami wynikała bowiem z braku precyzyjnego oznaczenia jednego ze składników wynagrodzenia wnioskodawcy za ten rok, przy czym Sąd ten podkreślił, że taka wątpliwość nie może być tłumaczona na korzyść ubezpieczonego.

W zakresie wynagrodzenia za 1984 roku Sąd Okręgowy uznał za prawidłową kwotę 382 958 zł szczegółowo rozliczoną (wykazaną) w opinii „trzeciej”. Późniejsza korekta tej kwoty przez biegłego na 359 958 zł nie została zdaniem Sądu przekonująco uzasadniona.

Za 1985 rok Sąd pierwszej instancji przyjął jako prawidłową kwotę 464 578 zł - ustaloną w ostatniej z pisemnych opinii, uznając za przekonujące wyjaśnienia biegłego w tym zakresie. Przy czym Sąd ten zwrócił także uwagę na fakt, iż biegły w kolejnych opiniach odniósł się do argumentacji obu stron odnośnie wysokości wynagrodzenia za ten rok.

Z powyższych względów Sąd meriti orzekł jak w punktach I i II sentencji wyroku - przy czym oddalenie odwołania dotyczy zarówno wynagrodzeń za lata 1987-1990 jak i postulowanych przez ubezpieczonego kwot wynagrodzeń za inne lata w zakresie w którym były one wyższe od kwot ustalonych w punkcie I wyroku.

Sąd Okręgowy uzasadniając zapadłe w punkcie III rozstrzygnięcie o kosztach procesu uznał, że ubezpieczony wygrał spór w przeważającym zakresie. W związku z tym, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądził od organu rentowego na jego rzecz kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Jako podstawę rozstrzygnięcia w tym zakresie Sąd Okręgowy wskazał art. 98 § k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 roku poz. 265).

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się ubezpieczony, który zaskarżając je w części dotyczącej oddalenia żądania o ustalenie wysokości kapitału zakładowego w oparciu o wynagrodzenie przekraczające kwoty przyjęte przez organ rentowy, dotyczące lat 1983, 1985 oraz lat 1987-1990, zarzucił mu naruszenie przepisów postępowania, tj.:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do dokonania błędnych ustaleń faktycznych dotyczących wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w latach 1983, 1985 oraz 1987-1990, z jednoczesnym zaniechaniem dokonania wszechstronnej oceny materiału dowodowego sprawy (w szczególności z pominięciem przy ocenie dokumentów wewnątrzzakładowych obowiązujących ubezpieczonego i kart wynagrodzeń ubezpieczonego oraz oświadczeń składanych przez ubezpieczonego), a także polegające na przyjęciu, że w niniejszej sprawie brak jest możliwości przyjęcia konkluzji odmiennych niż przedstawione przez biegłego sądowego, podczas gdy to Sąd, a nie biegły, jest obowiązany ustalić fakty mające znaczenie w sprawie na podstawie całokształtu materiału dowodowego;

2.  art. 327 ¹ § 1 k.p.c. poprzez sporządzenie wadliwego uzasadnienia, pozbawionego istotnych elementów wynikających z dyspozycji w/w przepisu, co powoduje, że niemożliwa jest instancyjna kontrola i analiza przyczyn wydania zaskarżonego orzeczenia, w szczególności zaniechanie jednoznacznego przedstawienia przyczyn, dla których brak jest podstaw do ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego na kwoty wyższe niż przyjmowane dotychczas przez organ rentowy.

Podnosząc powyższe zarzuty, apelujący wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyznanie ubezpieczonemu prawa do ustalenia kapitału początkowego przy uwzględnieniu:

a) za rok 1983 -wynagrodzenia w kwocie 251.164,00 zł,

b) za rok 1985 - wynagrodzenia w kwocie 522.578,00 zł,

c) za rok 1987 - wynagrodzenia w kwocie 465.080,00 zł,

d) za rok 1988 - wynagrodzenia w kwocie 813.759,00 zł,

e) za rok 1989 - wynagrodzenia w kwocie 3.706.612,00 zł,

f) za rok 1990 - wynagrodzenia w kwocie 18.933.650,00 zł, ewentualnie o:

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

3)  w każdym zaś przypadku o: zasądzenie od organu rentownego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje:

Apelacja ubezpieczonego zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podzielił wątpliwości ubezpieczonego co do prawidłowości wyliczeń wysokości wynagrodzeń (spowodowanych nieuwzględnieniem wszystkich składników wynagrodzenia uwidocznionych w kartach wyngrodzeń) osiąganych przez niego w czasie zatrudnienia Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S..

Zdaniem Sądu odwoławczego materiał dowodowy zgromadzony przez Sąd Okręgowy wymagał uzupełnienia.

W związku z powyższym, zobowiązano ubezpieczonego do wskazania imion i nazwisk osób, których karty wynagrodzeń dołączono do akt rentowych a także innych osób zatrudnionych na podobnych stanowiskach u tego samego pracodawcy a następnie zwrócono się do Składnicy Akt w N. o nadesłanie akt osobowych wskazanych w piśmie z dnia 11 kwietnia 2023 r. osób (k. 290-291). W odpowiedzi na powyższe zobowiązanie Składnica Akt wraz z pismem z dnia 18 maja 2023 r. (k. 296a) przesłała dokumentację dotyczącą: J. R., Z. P., Z. S., A. M., E. W., M. B., W. B..

Jednocześnie, mając na uwadze zastrzeżenia przedstawione przez ubezpieczonego w wywiedzionej apelacji, jak i fakt, iż składniki wynagrodzenia muszą być ustalone w sposób pewny, Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 20 czerwca 2023 r. (k. 297) dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego P. D. celem wyliczenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w latach 1983, 1985 i 1987-1990 osiągniętego w poszczególnych miesiącach z wyszczególnieniem przyjętych składników oraz ogółem za poszczególne lata, jak również wynagrodzenia zastępczego za okresy pracy za granicą na podstawie akt osobowych i kart wynagrodzeń ubezpieczonego i pracowników zatrudnionych na tożsamych stanowiskach znajdujących się w aktach sprawy oraz przy uwzględnieniu treści dotychczas wydanych opinii biegłego w sprawie, zastrzeżeń obu stron do tych opinii, złożonych kopii wewnątrzzakładowych przepisów płacowych, kart wynagrodzeń ubezpieczonego i pozostałych pracowników zatrudnionych w Przedsiębiorstwie (...) S.A. (znajdujących się zarówno w akrach rentowych jak i aktach nadesłanych przez Składnicę Akt w N.). Przy czym nakazał biegłemu, by w przypadku ustalenia innych kwot wynagrodzenia niż wynikające ze sporządzonych w sprawie opinii, wyjaśnił przyczyny powstania powyższych różnic i przyjęcia dodatkowych składników wynagrodzenia.

Z uwagi na uzasadnione zastrzeżenia ubezpieczonego co do poczynionych przez biegłego ustaleń oraz wyliczeń w opinii z dnia 29 grudnia 2023 r. (k. 315-331), Sąd Apelacyjny jedynie częściowo uwzględnił tę opinię, o czym w dalszej części uzasadnienia. Jako podstawę rozstrzygnięcia w ostateczności przyjął opinię uzupełniającą z dnia 6 marca 2024 r. (k. 354-363), w której biegły dokonał ponownych, szczegółowych wyliczeń, które przedstawił w załączonym do tejże opinii zestawieniu (k. 358-363).

Na podstawie powyższej opinii Sąd Apelacyjny ustalił, co następuje:

Odnośnie roku 1983 Sąd odwoławczy uznał, iż brak było jakichkolwiek podstaw do uwzględnienia w podstawie wymiaru kwoty 7000 zł., która stanowiła nagrodę z zysku.

Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 13 grudnia 1976 r. w sprawie dostosowania niektórych przepisów o ubezpieczeniu społecznym i o ubezpieczeniu rodzinnym do zasad określających składniki funduszu płac (Dz.U.76.40.239), podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowiły w uspołecznionych zakładach pracy wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze zaliczone do osobowego funduszu plac. Świadczenia niezaliczane do osobowego funduszu płac nie stanowiły zatem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a tym samym podstawy wymiaru emerytury. Nagrody wypłacane były z zakładowego funduszu nagród (a nie z funduszu osobowego). Od 1 lipca 1982 r. zostały wprowadzone w przedsiębiorstwach państwowych zmiany w zasadach finansowania wynagrodzeń, zniesiono zakładowy fundusz nagród, tworzony i wypłacany na zasadach przewidzianych w ustawie z 23.06.1973 r. (Dz.U. nr 27 poz. 150. a w jego miejsce wprowadzono fundusz załogi tworzony z ZYSKU przedsiębiorstwa. Pomimo tych zmian przedmiotowe wypłaty nadal nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. 1982.7.54) obowiązującej od 1.07.1982 r.. przedsiębiorstwo mogło tworzyć z zysku do podziału fundusz załogi z przeznaczeniem na wypłatę nagród indywidualnych i premii oraz na zasilanie zakładowego funduszu socjalnego i mieszkaniowego. Wypłaty z funduszu załogi nie wchodziły do podstawy naliczania podatku od płac oraz składek na ubezpieczenia społeczne a zatem podstawę wymiaru składek stanowiły składniki wynagrodzenia w łącznej kwocie 244 164 zł..

Odnośnie roku 1985 – Sąd Apelacyjny uznał za prawidłowe zaliczenie oznaczonych w kartotece symbolem „b” i wykazanych na drugiej stronie kartoteki wynagrodzeń - łącznie 80.920 zł. albowiem rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji - odnośnie uwzględnienia analogicznego świadczenia w roku 1984 nie było przez żadną ze stron kwestionowane. Organ rentowy nie zakwestionował również opinii uzupełniającej biegłego sporządzonej w toku postępowania przed Sądem Apelacyjnym, która dopuszczała możliwość zaliczenia powyższych kwot do postawy wymiaru świadczenia. Biorąc powyższe pod uwagę należało przyjąć, że podstawa wymiaru świadczenia z uwzględnieniem w/w kwoty wyniosła w roku 1985 - 493 498 zł.

Odnośnie lat 1987-1989 obliczając wynagrodzenie zastępcze nie uwzględniono dodatku za wysługę lat, bowiem z kartoteki wynagrodzeń za 1987 r. kwota dodatku za wysługę lat Z. P. znacznie przewyższała wysokość świadczenia, do którego uprawniony był w 1987 r. ubezpieczony R. M.. Wysokość dodatku uzależniona była od stażu pracy, który w przypadku Z. P. – jak był dłuższy. Jednakże przed skierowaniem do pracy za granicą dodatek stażowy mu przysługiwał (choć w niższej wysokości), a zatem został on uwzględniony przy obliczaniu wynagrodzenia zastępczego. Wysokość tego dodatku powinna odpowiadać stażowi pracy ubezpieczonego, a nie pracownika, którego wynagrodzenie zastępcze przyjęto.

Zgodnie z obowiązującym w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w S. zakładowym systemem wynagradzania z października 1984 r., pracownikowi przysługiwał miesięczny dodatek za staż pracy w wysokości 5% najniższego wynagrodzenia po 5 latach pracy, 10 % najniższego wynagrodzenia po 10 latach pracy, 15% najniższego wynagrodzenia po 15 latach pracy, następnie dodatek ten wzrastał o 1% za każdy kolejny rok pracy aż do osiągnięcia 20% najniższego wynagrodzenia. Z akt osobowych ubezpieczonego wynika, iż po raz pierwszy dodatek stażowy w wysokości 5% wynagrodzenia został mu przyznany od 1.08.1983 r. Zatem w 1987 r. przysługiwał R. M. dodatek za wysługę lat w kwocie 350 zł. miesięcznie, a od 1.08.1988 r. 10 % najniższego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. Jednocześnie dokonano przeliczenia dodatku za wysługę lat, który przysługiwałby ubezpieczonemu w okresie, za który przyjęto wynagrodzenie zastępcze.

Odnosząc się do możliwości uwzględnienia w wynagrodzeniu zastępczym dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia uciążliwych lub niebezpiecznych - brak było ku temu podstaw, bowiem prawo i wysokość dodatku ściśle związana była z wykonywaniem przez pracownika w kraju konkretnych czynności i w określonych warunkach środowiska pracy uprawniających do tego dodatku. Przedłożenie świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach wydanego dla celów emerytalno - rentowych nie ma znaczenia do wyliczenia wynagrodzenia zastępczego i uwzględnienia przedmiotowych dodatków. Zasady przyznawania i wypłacania dodatków wynikały z załącznika nr 4 do zakładowego systemu wynagradzania. Wysokość dodatku uzależniona była od wykonywania konkretnych prac w określonych warunkach. Prace te wymienione zostały w załączniku nr 4 do zakładowego systemu wynagradzania. Dodatek ten przysługiwał za efektywny czas pracy, bez względu na dzienny lub miesięczny wymiar czasu pracy w tych warunkach. Dodatek był przyznawany jeżeli praca w tych warunkach była wykonywana co najmniej w połowie czasu pracy obowiązującego na danym stanowisku (ust. 2 i 3 załącznika nr 4 do zakładowego systemu wynagradzania). Dlatego, ze względu na indywidualny charakter związany z wykonaniem konkretnych prac przez pracownika, dodatek ten nie powinien zostać uwzględniony w wynagrodzeniu zastępczym.

W konsekwencji należało przyjąć, że za okres objęty opinią R. M. uzyskiwał wynagrodzenia stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w kwotach: w 1983 r. - 244 164 zł, w 1985 r. - 493 498 zł, w 1987 r. - 406 718 zł, w 1988 r. - 583 800 zł, w 1989 r. - 2 829 510 zł, w 1990 r. - 18 989 254 zł.

Sąd Apelacyjny uznał, że analiza przepisów prawa materialnego dokonana przez Sąd Okręgowy dotycząca obliczenia wysokości kapitału początkowego była prawidłowa i dlatego przyjmuje ją za własną rezygnując z ponownego jej przytaczania. Spór w niniejszej sprawie dotyczył bowiem prawidłowości ponownego wyliczenia przez organ rentowy R. M. kapitału początkowego.

Dla porządku jedynie należy przypomnieć, że zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t.: Dz. U. 2023.1251) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Zgodnie z ust. 2 kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat. Jednocześnie w myśl przepisu art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Stosownie do treści ustępu 3 tego artykułu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. Nadto, zgodnie z § 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011.237.1412), dokumentem potwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury/renty w poszczególnych latach jest zaświadczenie zakładu pracy (sporządzone w stosownej formie - druk ZUS Rp-7), legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 4 lipca 2007 r., w postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych, w sprawie o przeliczenie wysokości emerytury możliwe jest dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania samego wnioskodawcy (wyrok SN z 4 lipca 2007 r., I UK 36/07, Legalis nr 181419). Nie ulega wątpliwości, że wiarygodność i moc wszystkich dowodów wymaga wszechstronnej oceny zgodnie z swobodną oceną dowodów. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w danych okresach, przyjmowana dla potrzeb ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, wynikać musi z niebudzących żadnych wątpliwości, spójnych i precyzyjnych dowodów (wyrok Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r., II UKN 440/97, LEX nr 34199).

Ubezpieczony w treści wywiedzionej apelacji kwestionował ustalenia w zakresie prawidłowości wyliczenia wynagrodzeń osiąganych przez niego w okresach objętych zaskarżoną decyzją, poczynione przez Sąd Okręgowy w oparciu o sporządzone na potrzeby niniejszego postępowania opinie biegłego sądowego. Zdaniem skarżącego przedłożone opinie, które wielokrotnie uzupełniano, były ze sobą sprzeczne, wykazywały się niewielką stanowczością oraz pewnością, przez co nie powinny stanowić podstawy rozstrzygnięcia. Sąd Apelacyjny w znacznej mierze podzielił zastrzeżenia apelującego, w związku z czym uzupełnił zgromadzony uprzednio materiał dowodowy, jak również zlecił sporządzenie nowej opinii biegłego w toku postępowania odwoławczego. Jak powyżej wskazano opinia główna nowo powołanego biegłego z dnia 29 grudnia 2023 r. z uwagi na pewne nieścisłości została uwzględniona przez Sąd odwoławczy w części, a mianowicie w zakresie wyliczeń co do roku 1990. Ostatecznie Sąd Apelacyjny swoje ustalenia poczynił w oparciu o opinię uzupełniającą z dnia 6 marca 2024 r. Zdaniem Sądu orzekającego ta ostatnia opinia była wyczerpująca, zawierała (ponowne) szczegółowe wyliczenia, które zostały uzasadnione w sposób niebudzący jakichkolwiek wątpliwości w sprawie. Odnosiła się ona do całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Biegły wziął pod uwagę wszelkie możliwe do uwzględnienia składniki wynagrodzenia, przez co można było ustalić wysokość podstawy wymiaru składek za poszczególne lata. Zaznaczenia jednocześnie wymaga, że zarówno ubezpieczony, jak i organ rentowy ostatecznej opinii biegłego nie zakwestionowali. Jako, że opinia z dnia 6 marca 2024 r. odpowiada kryteriom oceny tego rodzaju dowodu, jak i sformułowanej tezie dowodowej, to zdaniem Sądu odwoławczego, należało ją przyjąć za podstawę poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych. Ponadto nie można tracić z pola widzenia, iż z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeśli rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii biegłych jest konieczny. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeżeli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Sąd może jedynie, jeżeli w świetle złożonej opinii lub pozostałego materiału dowodowego nasuną mu się wątpliwości co do trafności ekspertyzy, zażądać opinii innego biegłego lub wyjaśnienia okoliczności budzących wątpliwości.

Reasumując, apelacja ubezpieczonego skutkowała częściową zmianą zaskarżonego w punkcie II wyroku Sądu Okręgowego i poprzedzającej go decyzji poprzez przyznanie ubezpieczonemu R. M. prawa do ustalenia wysokości kapitału początkowego przy uwzględnieniu:





za rok 1985 wynagrodzenia w kwocie 493.498 zł (czterysta dziewięćdziesiąt trzy tysiące czterysta dziewięćdziesiąt osiem złotych),



za rok 1987 wynagrodzenia w kwocie 406.718 zł (czterysta sześć tysięcy siedemset osiemnaście złotych),



za rok 1988 wynagrodzenia w kwocie 583.800 zł (pięćset osiemdziesiąt trzy tysiące osiemset złotych),



za rok 1989 wynagrodzenia w kwocie 2.829.510 zł (dwa miliony osiemset dwadzieścia dziewięć tysięcy pięćset dziesięć złotych),



za rok 1990 wynagrodzenia w kwocie 18.989.254 zł (osiemnaście milionów dziewięćset osiemdziesiąt dziewięć tysięcy dwieście pięćdziesiąt cztery złote).

Natomiast, pozostałym zakresie, tj. w odniesieniu do roku 1983 apelację należało oddalić z uwagi na niebudzące wątpliwości potwierdzenie prawidłowości poczynionych dotychczas ustaleń i wyliczeń w tym zakresie.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok we wskazanym wyżej zakresie, o czym orzekł w punkcie I, zaś w pozostałej części, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną, o czym orzekł w punkcie II.

Wydając rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 100 k.p.c., rozłożenia obowiązku ponoszenia tych kosztów, zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego.

Gabriela Horodnicka-Stelmaszczuk