Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Jolanta Hawryszko (spr.)
Sędziowie:	SSA Urszula Iwanowska SSO del. Beata Górska
Protokolant:	St. sekr. sąd. Edyta Rakowska

po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2015 r. w Szczecinie

sprawy A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 21 maja 2014 r. sygn. akt VI U 177/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję w części w ten sposób, że przyznaje prawo A. M. do przeliczenia emerytury przy zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury liczonego z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia o wartości 77,56%,

2.  oddala apelację w pozostałej części,

3.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.na rzecz ubezpieczonego A. M. kwotę 100 (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

SSA Urszula Iwanowska SSA Jolanta Hawryszko SSO del. Beata Górska

Sygn. akt III AUa 624/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z 4.12.2012 r. odmówił ubezpieczonemu M. M. prawa do przeliczenia emerytury.

Od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł odwołanie, wskazując że organ rentowy niezasadnie odmówił przeliczenia wysokości świadczenia przez przyjęcie jako podstawy osiąganego przez ubezpieczonego wynagrodzenia za pracę w 1973 r., w miejsce wcześniej przyjętego wynagrodzenia osiąganego w 1998 r. Ubezpieczony podkreślił, że wynagrodzenie osiągane w 1973 r. było wyższe gdyż 1.12.1972 r. otrzymywał wynagrodzenie za pracę w stawce godzinowej 15,60 zł.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, podnosząc że nie uwzględnił wynagrodzenia za 1973 r. ponieważ ubezpieczony otrzymywał wynagrodzenie w wykazanych stawkach godzinowych, a organ rentowy nie posiadał informacji o faktycznie przepracowanych godzinach.

Wyrokiem z 21 maja 2014 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony A. M. otrzymuje emeryturę na podstawie decyzji ZUS z 8.09.2008 r. Podstawa wymiaru emerytury została ustalona z 20 najkorzystniejszych pod względem otrzymywanego wynagrodzenia lat. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 70,83 %. Ubezpieczony złożył odwołanie od tej decyzji twierdząc, że w miejsce wynagrodzenia osiągniętego przez niego w latach 1991 i 2006 należało przyjąć wynagrodzenie osiągnięte w latach 1974 i 1975. Do odwołania dołączył angaż z 16.12.1972 r. zmieniający od 1.12.1972 r. umowę o pracę przez przyznanie 9 grupy i premię według tabeli płac nr 2 oraz zawiadomienie o zmianie systemu wynagradzania z 25.09.1973 r. Zdaniem ubezpieczonego organ rentowy winien był przyjąć, że od 1.10.1973 r. osiągał wynagrodzenie wyliczone na podstawie stawki godzinowej 15,60 zł. Sąd okręgowy wyrokiem z 14 maja 2009 r. zmienił ww. decyzję i nakazał organowi rentowemu przeliczenie emerytury przy zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 75,50 % oraz kwoty bazowej 2.275,37 zł; wskaźnik został ustalony na podstawie wynagrodzenia z 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia przy przyjęciu w miejsce lat 1991 i 2006 okresu 1974 – 1975 z uwzględnieniem wynagrodzenia wyliczonego w oparciu o zawiadomienie o zmianie systemu wynagradzania 25.09.1973 r. W dacie 30.11.2012 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o przeliczenie emerytury, co skutkowało wydaniem spornej decyzji.

Sąd I instancji jako podstawę prawną rozstrzygnięcia przyjął art. 114 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd okręgowy podkreślił, że w ramach obowiązku wykazania, że w sprawie ujawniono nowe dowody uzasadniających roszczenie o przeliczenie emerytury ubezpieczony wniósł o przesłuchania w charakterze świadków F. N. (zatrudnionego w 1973 r. na stanowisku zastępcy kierownika II Wydziału Mechanicznego Zakładów (...) w G. i będącego przełożonym ubezpieczonego w tamtym okresie) oraz M. P. (który był zatrudniony w spornym okresie w tychże zakładach na stanowisku normisty) na okoliczność, że ubezpieczony od 1 grudnia 1972 r. otrzymywał wynagrodzenie liczone na podstawie stawki godzinowej w kwocie 15,60 zł. Ubezpieczony powołał się ponownie na angaż z 16.12.1972 r. zmieniający od 1.12.1972 r. umowę o pracę przez przyznanie 9 grupy wynagrodzenia i premię według tabeli płac nr 2 oraz zawiadomienie o zmianie systemu wynagradzania z 25.09.1973 r. twierdząc tym razem, że zbieżność grup wynagrodzenia (grupa 9) wskazanych w angażu z 16.12.1972 r. i w zawiadomieniu o zmianie systemu wynagradzania z 25.09.1973 r. dawały podstawę do przyjęcia, że od 1.12.1972 r. do co najmniej końca 1973 r. otrzymywał wynagrodzenie liczone na podstawie tej stawki. Świadkowie zgodnie potwierdzili okoliczności wskazywane przez ubezpieczonego. Sąd okręgowy, mając na uwadze znaczny upływ czasu (42 lata), a także wątpliwości jakie budziły zeznania świadków w świetle treści angażu z 16.12.1972 r. oraz zawiadomienia z 25.09.1973 r. uznał, że zeznania przeczyły stanowisku ubezpieczonego. Sąd okręgowy wskazał, że w sprawie, w której przedmiotem jest prawo do świadczenia rentowo - emerytalnego lub wysokość tego świadczenia wymaga się dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i potwierdzonych szczątkową chociażby dokumentacją pracowniczą. W tym zakresie ani ubezpieczony ani jego pełnomocnik nie wskazali innych dowodów (regulaminów wynagradzania, taryfikatorów lub aktów wewnętrznych zakładu pracy).

Apelację od wyroku złożył ubezpieczony zarzucając: naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. mające istotny wpływ na wynik sprawy poprzez dowolne przyjęcie, że skarżący w 1973 r. nie był objęty przez cały rok stawką wynagrodzenia na poziomie 15,60 zł, podczas gdy materiał zgromadzony w sprawie prowadził do wniosków przeciwnych; naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. mające istotny wpływ na wynik sprawy poprzez niewyjaśnienie i zupełne pominięcie w uzasadnieniu wyroku faktu dotyczącego wynagrodzenia skarżącego na poziomie 15,60 zł przez cały okres 1973 r. wynikających z treści angażu z 16 grudnia 1972 r. i zawiadomienia o zmianie systemu wynagradzania z 25 września 1973 r., a nadto pominięciu oceny zeznań skarżącego konsekwentnie wskazującego na stawkę swojego wynagrodzenia w 1973 r.; sprzeczność istotnych ustaleń sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym polegającą na przyjęciu, że skarżący nie wykazał wysokości osiąganych w 1973 r. zarobków podczas gdy z treści angażu z 16 grudnia 1972 r. i zawiadomienia o zmianie systemu wynagradzania z 25 września 1973 r. wynika, że skarżący w spornym okresie miał stawkę wynagrodzenia zasadniczego na poziomie 15,60 zł. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie odwołania i zaliczenie ubezpieczonemu do podstawy wyliczenia świadczenia emerytalnego wynagrodzenia uzyskiwanego w 1973 r. w Zakładach (...), które zostało hipotetycznie wyliczone w toku procesu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Sąd apelacyjny rozważył sprawę i uznał, że apelacja była w części zasadna.

W ocenie sądu apelacyjnego sąd okręgowy wbrew zebranym dowodom nietrafnie ustalił, że ubezpieczony w roku 1973 nie otrzymywał wynagrodzenia wyliczanego ze stawki wynagrodzenia zasadniczego na poziomie 15,60 zł, a w konsekwencji błędnie odmówił ubezpieczonemu prawa do przeliczenia świadczenia. Ubezpieczony przedstawił bowiem, jako dowód angaż z 16.12.1972 r. oraz dokument zatytułowany Zmiana systemu wynagradzania z 25.09.1973 r. Z dokumentów tych jednoznacznie wynikało, że od 1.10.1973 r. wynagrodzenie ubezpieczonego wynosiło 15,60 zł na godzinę. Sprzecznie zatem ze wskazanymi dokumentami sąd pominął kwestię wysokości wynagrodzenia od października 1973 r.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Sąd apelacyjny uznał, że jeżeli by uwzględnić, że ubezpieczony do września 1973 otrzymywał wynagrodzenie wg wynagrodzenia najniższego krajowego, o od października wynagrodzenie wyliczone wg stawki zasadniczej 15,60 zł za godzinę pracy przy przepracowaniu normatywnej ilości godzin, to rok 1973 mógłby być korzystny dla powoda przy przeliczaniu świadczenia. Sąd apelacyjny przy tym nie doszukał się w sprawie okoliczności, które wskazywałyby na absencję ubezpieczonego we wskazanym okresie. Organ rentowy, na zobowiązanie sądu dokonał we wskazanym zakresie wyliczenia, które nie było kwestionowane przez ubezpieczonego. Na podstawie wyliczenia sąd apelacyjny stwierdził, że przyjęcie do wyliczenia emerytury roku 1973 dawało ubezpieczonemu wyższy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury, a tym samym świadczenie wyższe od dotychczasowego. Dlatego w tym zakresie decyzja organu rentowego podlegała zmianie.

Natomiast co do pozostałej części żądania tj. ustalenia, że godzinowa stawka zasadnicza wynagrodzenia 15,60 zł obowiązywała przez okres od stycznia do września 1973 r. sąd apelacyjny podziela stanowisko sądu okręgowego, który dokonał prawidłowej oceny. Ubezpieczony nie udowodnił żądanej przez siebie wysokości wynagrodzenia. Należy zauważyć, że zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla strony skarżącej ustaleń faktycznych, opartych na własnej, korzystnej dla strony ocenie materiału dowodowego. Sąd I instancji trafnie uznał, że zeznania świadków na okoliczność wysokości wynagrodzenia były niewiarygodne. W sprawie, w której przedmiotem sporu jest prawo do świadczenia rentowo-emerytalnego lub wysokość tego świadczenia wymaga się dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i potwierdzonych szczątkową chociażby dokumentacją pracowniczą. Ubezpieczony takiej dokumentacji nie przedstawił a znaczny upływ czasu od chwili opisywanych zdarzeń zdyskwalifikował walor dowodowy zeznań świadków.

Mając na uwadze dokonane ustalenia i ocenę prawną sąd apelacyjny uznał apelację za częściowo uzasadnioną i na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekając co do istoty sprawy, zmienił zaskarżony wyrok oraz poprzedzające go decyzje w części w ten sposób, że przyznał A. M. prawo do przeliczenia emerytury przy zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury liczonego z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia o wartości 77,56%. W pozostałym zakresie oddalił apelację. O kosztach zastępstwa procesowego orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozliczenia kosztów wynikającą z art. 100 k.p.c.

SSA Urszula Iwanowska SSA Jolanta Hawryszko SSO del. Beata Górska