Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2013 r. w Szczecinie

sprawy I. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 20 września 2012 r. sygn. akt VI U 1477/10

oddala apelację.

SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko SSA Zofia Rybicka - Szkibiel

Sygn. III AUa 893/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 października 2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił I. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uznając, że ubezpieczony nie jest osobą niezdolną do pracy.

I. K. złożył odwołanie wnioskując o przyznanie renty i podnosząc, że aktualny stan zdrowia wyklucza możliwość świadczenia pracy zarobkowej.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z 20 września 2012 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie I. K. ustalając, że ubezpieczony (ur. w (...) roku) posiada wykształcenie średnie. Pracował w Zarządzie (...) w D. (...) na stanowisku samodzielnego referenta do spraw zaopatrzenia (14 lat) i w (...) jako sprzedawca-kierownik sklepu. Do obowiązków ubezpieczonego należało zamawianie towaru, rozliczanie sklepu, prowadzenie dokumentacji sklepu, a kiedy wymagała tego sytuacja, także sprzedawanie towar. W okresie 1 grudnia 1990 roku - 31 grudnia 2003 roku prowadził działalność gospodarczą, której przedmiotem była sprzedaż części motoryzacyjnych - prowadził sklep, był sprzedawcą oraz zaopatrzeniowcem. Od 3 listopada 2008 roku do 31 marca 2009 roku ubezpieczony pracował jako kasjer, zaś od 14 sierpnia 2009 roku do 14 października 2009 roku jako goniec.

Obecnie u I. K. rozpoznaje się: - astygmatyzm nadwzroczny znacznego stopnia, słabo skorygowany, ze znacznym stopniem niedowidzenia oka lewego, praktycznie jednooczność; - niewielkiego stopnia niedowidzenie OP do dali i z bliska; - przebyte złamanie VL2 bez następstw neurologicznych i istotnego upośledzenia funkcji narządu ruchu; - przebyte złamanie dolnej nasady kości promieniowej z nieznacznym ograniczeniem zgięcia dłoniowego; - początkowe zmiany zwyrodnieniowe prawego stawu biodrowego; - nadciśnienie tętnicze łagodne II ° wg WHO. Występujące u ubezpieczonego schorzenia i stopień ich nasilenia nie powodują niezdolności do pracy. Sąd pierwszej instancji na podstawie dowodu z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów ustalił, że stan okulistyczny nie wpływa na zdolność I. K. do pracy. Praktyczna jednooczność ubezpieczonego z jednoczesną dobrą ostrością wzroku do dali i z bliska w korekcji okularowej w sprawnym oku czyni ubezpieczonego osobą zdolną do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami oraz dodatkowo do wszelkiego rodzaju prac dopuszczonych dla osób jednoocznych, tj. z wyłączeniem pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu czy zawodowym prowadzeniu samochodu. Zarazem nadciśnienie ma przebieg łagodny, jest dobrze kontrolowane jednym lekiem hipotensyjnym (w małej dawce). Nie spowodowało powikłań ani istotnych zmian narządowych. Przebyte złamanie kręgu V L2 nie spowodowało neurologicznych następstw, ograniczenie nieznacznego stopnia ruchomości w stawie nadgarstkowym prawym nie powoduje niezdolności do pracy. Początkowe zmiany zwyrodnieniowe nie upośledzają wydolności chodu i zezwalają na pracę zarobkowa.

Odwołując się do treści art. 12, art. 57, art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 oraz art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.; dalej jako ustawa rentowa) sąd okręgowy uznał odwołanie ubezpieczonego za nieuzasadnione. Ubezpieczony jest zdolny do podjęcia zatrudnienia zgodnie z posiadanym wykształceniem i kwalifikacjami. Po rozpoznaniu astygmatyzmu nadwzrocznego znacznego stopnia, słabo skorygowanego, ze znacznego stopnia niedowidzeniem oka lewego, specjalista z zakresu okulistyki uznała, że I. K. jest, pomimo tych schorzeń, zdolny do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Jednocześnie w uzupełnieniu swojej opinii, odpowiadając na zarzuty ubezpieczonego, biegła podniosła, że pomimo praktycznej jednooczności ubezpieczony może być zatrudniony jako kasjer, a także jako sprzedawca, z uwzględnieniem pracy na wysokości do 3 metrów. I. K. nie może pracować jako zaopatrzeniowiec, ale tylko taki, do którego obowiązków należy osobiste prowadzenia pojazdu mechanicznego, albowiem praktyczna jednooczność wyklucza zawodowe prowadzenie pojazdów mechanicznych. Biegła zastrzegła przy tym, że choć ubezpieczony jest osobą praktycznie jednooczną, niemniej z dobrą ostrością wzroku do dali i z bliska w korekcji okularowej w sprawnym oku, co czyni go osobą zdolną do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, a także do wszelkiego rodzaju prac, poza pracą na wysokości, przy maszynach w ruchu czy zawodowym prowadzeniu samochodu. Także schorzenia kardiologiczne nie czynią ubezpieczonego niezdolnym do podjęcia pracy zarobkowej. Biegły z zakresu kardiologii rozpoznał u I. K. nadciśnienie o łagodnym przebiegu, które jest dobrze kontrolowane jednym lekiem hypotensyjnym i to w małej dawce. Ponadto nadciśnienie nie spowodowało powikłań ani istotnych zmian narządowych, brak jest też wiarygodnej dokumentacji dla potwierdzenia choroby wieńcowej. Również w opinii neurologa i ortopedy ubezpieczony okazał się być zdolnym do pracy. Lekarze specjaliści stanowczo podkreślili, że przebyte złamanie kręgu VL2 nie spowodowało neurologicznych następstw. Także początkowe zmiany zwyrodnieniowe nie upośledzają wydolności chodu i zezwalają na pracę zarobkową. Jednocześnie biegli uznali, co w pełni potwierdził chirurg ręki, że przebyte złamanie dolnej nasady kości promieniowej, spowodowało jedynie niewielkiego stopnia ograniczenie zamknięcia palców w pięść. Lekarz medycyny pracy, posiadający wiedzę zarówno co do charakteru schorzeń, jak i wykształcenia oraz doświadczenia zawodowego wnioskodawcy, zgodził się z twierdzeniami pozostałych biegłych, iż rozpoznane schorzenia I. K. nie powodowały i nie powodują choćby częściowej niezdolności do pracy.

Apelację od wyroku wywiódł I. K., który podniósł, że nie zgadza się z opinią lekarzy orzeczników ZUS oraz biegłych sądowych, a w szczególności z opinią lekarza okulisty. Zdaniem skarżącego praca przy sztucznym oświetleniu przyczyni się do pogorszenia i tak złego stanu narządu wzroku. Ubezpieczony pracował w latach 2009-2010 jako kasjer w sklepie, ale już po jednej godzinie pracy miał problemy z odczytaniem druku i cyfr na monitorze, doskwierał mu też ból oczu i głowy. Zdaniem apelującego korekcja wzroku nie rozwiązuje problemu prawidłowego widzenia. Na koniec I. K. podniósł, że z uwagi na stan zdrowia, otrzymanie pracy w wieku 61 lat uważa za niemożliwe.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja I. K. nie zasługiwała na uwzględnienie. Argumentacja przedstawiona przez skarżącego nie wskazuje na żadne okoliczności, które mogłyby podważyć słuszność wyroku sądu okręgowego. Sąd apelacyjny aprobuje ustalenia i ocenę prawną sądu pierwszej instancji w zakresie stanu zdrowia ubezpieczonego, jako przesłanki prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Nie mogą stanowić uzasadnionej podstawy apelacyjnej twierdzenia ubezpieczonego, że z powodu stanu zdrowia nie ma możliwości podjęcia zatrudnienia. Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego związanym z istnieniem w organizmie osoby ubezpieczonej stanu chorobowego czyniącego badanego obiektywnie niezdolnym do pracy (art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej). Treść orzeczenia lekarza orzecznika ZUS w przedmiocie zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, braku tej niezdolności lub jej ponownego powstania, wydanego po przeprowadzeniu badania lekarskiego, powinna w równym stopniu wynikać zarówno z profesjonalnej oceny stanu zdrowia badanego, jak i odpowiedniego uwzględnienia biologicznego aspektu niezdolności do pracy z elementami ekonomicznymi, np. posiadanymi kwalifikacjami, możliwością przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwością wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy, celowością przekwalifikowania (art. 13 ust. 1 ustawy rentowej). W postępowaniu sądowym ocena całkowitej bądź częściowej niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy, z zasady wymaga wiadomości specjalnych. W takiej sytuacji, sąd nie może orzekać wbrew opinii biegłych sądowych. Jednak w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy ostatecznie zawsze decyduje sąd, gdyż niezdolność do pracy, jako przesłanka renty, ma tu znaczenie prawne (art. 12 i 13 ustawy o emeryturach i rentach), tak Sąd Najwyższy w wyroku z 3 września 2009 r. (sygn. III UK 30/09, LEX nr 537018).

W myśl wskazanych reguł, sąd pierwszej instancji dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu medycyny specjalistów z zakresu okulistyki, kardiologii, neurologii, reumatologii, chirurgii ręki oraz medycyny pracy, którzy przy uwzględnieniu całokształtu zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej, w tym orzeczenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS, a przede wszystkim po osobistym badaniu ubezpieczonego, jednoznacznie i zgodnie ocenili, że stwierdzone u I. K. zmiany chorobowe nie czynią go niezdolnym do pracy. W szczególności nadciśnienie tętnicze cechuje łagodny przebieg i poddaje się kontroli za pomocą leków. Przebyte złamanie kręgu VL2 nie spowodowało neurologicznych następstw. Chód I. K. jest wydolny, mimo początkowych zmian zwyrodnieniowych. Pozwala to ubezpieczonemu na pracę zarobkową. Także stan po złamaniu nasady dalszej kości promieniowej prawej, bez przemieszczenia i niewielkiego stopnia ograniczenie zamknięcia palców w pięść, nie powoduje choćby częściowej niezdolności apelującego do pracy.

Odnosząc się zaś do stwierdzenia I. K., że z powodu istniejących schorzeń oczu przeciwwskazana jest mu praca na stanowisku kasjera w sklepie, sąd apelacyjny zauważa, że jest to wyraz subiektywnego przekonanie skarżącego, które to przekonanie nie znajdujące potwierdzenia w opinii zespołu biegłych sądowych. Lekarz specjalista z zakresu okulistyki jednoznacznie stwierdziła, że mimo praktycznej jednooczności, ubezpieczony posiada dobrą ostrość wzroku do dali i bliży w korekcji okularowej. Nie stanowi to podstawy do uznania go za osobę niezdolna do pracy. Z uwagi na schorzenia okulistyczne I. K. posiada jedynie przeciwwskazana do pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu i do zawodowego prowadzenia pojazdów. Sąd apelacyjny wskazuje, że ubezpieczony posiada, z racji zdobytego wykształcenia, bardzo szerokie kwalifikacje zawodowe. Wywód apelującego sprowadzał się do wskazywania przeciwwskazań do wykonywania pracy kasjera, podczas gdy w przebiegu pracy zawodowej zajmował on nie tylko to stanowisko. Sąd apelacyjny podkreśla, że z informacji zawartych w świadectwach pracy ubezpieczonego wynika, że pracował m.in. jako goniec i referent ds. zaopatrzeniowych. Posiadał też epizodyczny okres pracy na stanowisku pracownika zespołu bezpieczeństwa (k. 39 pliku II akt rentowych). Nawet hipotetyczne uznanie, że praca kasjera jest dla apelującego niewskazana, posiada on kwalifikacje i doświadczenie w innych pracach zarobkowych. Sąd okręgowy nie zakwestionował istnienia schorzeń na jakie cierpi skarżący, a jedynie, na podstawie specjalistycznej wiedzy medycznej biegłych, stwierdził, że nie upośledzają one funkcji organizmu w stopniu pozwalającym na uznanie niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ustawy emerytalnej. Subiektywne przekonanie ubezpieczonego, że jest niezdolny do pracy nie może skutkować przyznaniem prawa do renty. Biegli powołani w toku postępowania dysponowali pełną dokumentacją lekarską, badali ubezpieczonego i mimo stwierdzonych schorzeń uznali, że może wykonywać pracę na wielu wcześniej zajmowanych stanowiskach, a jedynym przeciwwskazaniem jest praca na wysokości, przy maszynach w ruchu i polegająca na zawodowym prowadzeniu pojazdów.

Sąd Apelacyjny podziela zatem stanowisko sądu pierwszej instancji, że ubezpieczony jest zdolny do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Sporządzone na potrzeby niniejszego postępowania opinie, uwzględniają wszystkie istotne elementy dla oceny, czy ubezpieczony jest zdolny do pracy, a mianowicie sprawność psychofizyczną organizmu, wiek, kwalifikacje zawodowe, wykonywane dotychczas prace oraz przeciwwskazania do określonych prac. W konsekwencji sąd apelacyjny uznał, że w przypadku ubezpieczonego nie można mówić o niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy emerytalno-rentowej, zatem na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego.