Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Anna Polak
Sędziowie:	SSA Urszula Iwanowska SSO del. Beata Górska (spr.)
Protokolant:	St. sekr. sąd. Katarzyna Kaźmierczak

po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2014 r. w Szczecinie

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 10 lipca 2013 r. sygn. akt VII U 3928/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. S. prawo do emerytury od dnia 29 września 2012 roku,

2.  odstępuje od obciążenia ubezpieczonego kosztami zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO del. Beata Górska SSA Anna Polak SSA Urszula Iwanowska

Sygn. akt III A Ua 989/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 listopada 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 11 września 2012 roku, odmówił J. S. prawa do emerytury, albowiem wnioskodawca nie udowodnił wymaganego okresu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy odmówił zaliczenia do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 3 września 1996 roku do 30 kwietnia 1997 roku w Zespole Szkół (...) w K., ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach nie powołał się na przepisy resortowe.

Odwołaniem z dnia 15 listopada 2012 roku ubezpieczony zaskarżył wyżej nazwaną decyzję organu rentowego. Do odwołania J. S. załączył nowe świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z Zespołu Szkół Zawodowych im. (...) w K., a nadto wskazał, że posiada świadectwo pracy ze Spółdzielni Pracy (...) w N., gdzie także pracował jako palacz c.o. w Zakładzie (...) w K. od 12 stycznia 1981 roku do 31 marca 1989 roku, otrzymując dodatek za szkodliwe warunki pracy. Nie posiada świadectwa pracy w warunkach szczególnych, gdyż zakład ten nie istnieje. Wskazał przy tym, że akta Spółdzielni Pracy (...) są przechowywane przez Stowarzyszenie (...) magazyn w M..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzasadniając wniosek o oddalenie odwołania wskazał, że załączone przez ubezpieczonego do odwołania dowody nie uzasadniały zmiany decyzji organu rentowego.

Wydaną przez organ rentowy decyzją z dnia 23 listopada 2012 roku ponownie odmówiono przyznania ubezpieczonemu J. S. prawa do emerytury wskazując, że w Zarządzeniu nr 57 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 31 lipca 1989 roku na które powołał się pracodawca, brak jest wykazu stanowisk wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

J. S. złożył odwołanie także od ww. decyzji, podtrzymując argumentację zawartą w odwołaniu z dnia 15 listopada 2012 roku. Ponadto wskazał, że posiada uwierzytelnione kopie angaży z okresu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w N. a nadto wskazał, że może przedstawić świadków, którzy potwierdzą wykonywanie przez niego pracy w ww. okresie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując wcześniejszą argumentację.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 4 kwietnia 2013 roku połączono ww. sprawy do wspólnego rozpoznania i wyrokowania.

Wyrokiem z dnia 10 lipca 2013r. Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił zakażoną decyzję z dnia 7 listopada 2012r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu J. S. prawo do emerytury od złożenia wniosku z 11 września 2012r. i umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

J. S. urodził się (...), a wiek 60 lat ukończył (...).

Przed organem rentowym J. S. udowodnił 26 lat 4 miesiące i 16 dni okresów składkowych oraz 2 miesiące i 9 dni okresów nieskładkowych, tj. łącznie 26 lat, 6 miesięcy i 25 dni okresów ubezpieczenia.

Nadto, organ rentowy uznał za udowodniony staż pracy powoda w warunkach szczególnych okres 14 lat, 7 miesięcy i 28 dni.

Na okres ten składały się:

- zatrudnienie w (...) w K. od 29 maja 1973 roku do 31 grudnia 1976 roku na stanowisku traktorzysty;

- zatrudnienie w (...) spółce z o.o. w P. od 4 stycznia 1977 roku do 31 grudnia 1980 roku na stanowisku robotnika transportowego oraz

- zatrudnienie w (...) S.A. w W. w okresie od 1 kwietnia 1989 roku do 30 czerwca 1996 roku na stanowisku telemontera.

Na podstawie umowy o pracę z 12 stycznia 1981 roku J. S. został zatrudniony na dwutygodniowy okres próbny w Zakładzie (...) w K., należącym do Spółdzielni Pracy (...) w N. w charakterze palacza c.o., w pełnym wymiarze czasu pracy.

Kolejne umowy strony zawierały na czas nieograniczony w dniach: 26 stycznia 1981 roku, 1 stycznia 1982 roku, 2 stycznia 1982 roku, 1 marca 1983 roku, 25 września 1984 roku. Każdorazowo umowy te przewidywały pełny wymiar czasu ubezpieczonego na stanowisku palacza c.o. oraz wynagrodzenie obejmujące poza płacą zasadniczą i premią do 20% także dodatek szkodliwy.

W zakładzie tym ubezpieczony pracował razem z H. B. oraz J. Ś., który także pracował jako palacz c.o. Na zmianę ze świadkiem (w systemie 12/24 godziny) ubezpieczony ręcznie obsługiwał trzy niezautomatyzowane duże kotły parowe (...) opalane koksem bądź brykietem, które dla należytego ciśnienia wymagały dopuszczenia wody i stałej kontroli ciśnienia pary. Obowiązki te ubezpieczony wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, przez wszystkie pory roku.

W dniu 31 marca 1989 roku J. S. otrzymał świadectwo pracy za okres zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w N. od 12 stycznia 1981 roku do 31 marca 1989 roku. Świadectwo to stwierdzało, że ubezpieczony zajmował stanowisko palacza c.o. w Zakładzie (...) w K.. Za swoją pracę otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze, premię uznaniową do 15% wynagrodzenia, dodatek za szkodliwe warunki pracy oraz dodatek za staż pracy. Stosunek pracy ustał na skutek wypowiedzenia przez pracownika.

J. S. od 3 września 1996 roku do 30 kwietnia 1997 roku był zatrudniony w Zespole Szkół Zawodowych im. (...) w K. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku palacza c.o.

Ubezpieczony obsługiwał ręcznie niezautomatyzowany kocioł parowy, a pracę tą wykonywał przez 8 godzin dziennie, przez wszystkie pory roku.

Za swoją pracę J. S. otrzymywał wynagrodzenie w kwocie 400 zł, premię w wysokości do 20% wynagrodzenia zasadniczego miesięcznie oraz 20% dodatku stażowego i dodatek szkodliwy. W okresie tym ubezpieczony nie przebywał na zwolnieniach lekarskich.

J. S. w okresie zatrudnienia w Zespole Szkół Zawodowych w K. otrzymywał dodatek z tytułu pracy w szkodliwych warunkach (w wysokości 12,50 zł).

W dniu 15 maja 2007 roku dyrektor Zespołu Szkół (...) w K. wystawił J. S. świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, w którym wskazał, że w był on zatrudniony przez Zespół w okresie od 3 września 1996 roku do 30 kwietnia 1997 roku i stale oraz w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace niezautomatyzowane palaczy rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego na stanowisku palacza c.o. wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 1 pkt 1 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Ponownie świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach Zespół wystawił w dniu 12 listopada 2012 roku, traktując je jako załącznik do świadectwa pracy z 30 kwietnia 1997 roku.

Poza informacjami podanymi w świadectwie z 15 maja 2007 roku, były pracodawca powoda wskazał również, że jako palacz centralnego ogrzewania wykonywał prace wymienione w wykazie A dziale XIV poz. 1 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku oraz w załączniku nr 10 do zarządzenia nr 57 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 31 lipca 1989 roku (M.P. nr 31 poz. 239 z 1989r.).

Wniosek o emeryturę J. S. złożył w dniu 11 września 2012 roku. Ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Stosunek pracy powoda z ostatnim pracodawcą – Przedsiębiorstwem (...) spółką z o.o. w K. ustał z dniem 28 września 2012 roku.

Sąd Okręgowy na podstawie ustalonego stanu faktycznego w pierwszej kolejności zważył, iż wprowadzona ustawą z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) reforma systemu emerytalno - rentowego miała na celu między innymi ograniczenie zakresu podmiotowego wcześniejszego przechodzenia na emeryturę i ujednolicenie wieku emerytalnego. Konieczność rozwiązań przejściowych spowodowała, iż warunki przechodzenia na emeryturę zostały zróżnicowane według kryterium urodzenia: dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku oraz dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 roku oraz dla niektórych ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku a przed dniem 1 stycznia 1969 roku.

Zgodnie z mogącym mieć zastosowanie do wnioskodawcy art. 184 ww. ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do ust. 2 tego przepisu emerytura określona w tym przepisie przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego. W związku wejściem w życie od 1 stycznia 2013 roku ustawy z dnia 11 maja 2012 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 637 z 2012r.) nie jest już wymagane spełnienie warunku rozwiązania stosunku pracy w przypadku osób będących pracownikami.

Na podstawie tego przepisu prawo do emerytury nabywa pracownik, który w dniu wejścia ustawy w życie (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany dla mężczyzn wiek 60 lat.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy, Orzeczenia [14]ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ustawy.

Sąd Okręgowy wskazał, że dAkty interpretujące [1]Orzeczenia [3]dddddla celów ustalenia uprawnień, o których mowa wyżej, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2 art. 32). Zgodnie natomiast z dalszym uregulowaniem wOrzeczenia [2]wwwwwiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym wyżej przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32). Oznacza to, że na potrzeby niniejszej ustawy pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach są - bez względu na status własnościowy pracodawcy - nadal prace wymienione w §4-8a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983r., nr 8, poz. 43 ze zm.), mimo, iż przedmiotowe rozporządzenie zostało wydane w oparciu o art. 55 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 roku o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267), która z kolei została uchylona z dniem 1 stycznia 1999 roku przez art. 195 pkt 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z treścią rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm.), okresami pracy uzasadniającymi prawo do wcześniejszej emerytury są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn; 2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W wykazie A - prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego - stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale XIV (Prace różne) pod pozycją 1 za pracę w warunkach szczególnych uznano także prace niezautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego.

Należy zaznaczyć również, iż zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury – „w świetle §2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43) zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody” – tak Sąd Najwyższy w uchwale Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 września 1984 roku, III UZP 48/84 oraz uchwale z dnia 10 marca 1984 roku, III UZP 6/84 – gdzie Sąd również stwierdził, że „okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43) mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy”.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie, miał głównie na uwadze okoliczność, iż przedmiotem sporu w sprawie o wcześniejszą emeryturę na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, nr 8, poz. 43 ze zm.) jest uprawnienie do tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza - szczególnie przy braku zaświadczeń odpowiadających wymaganiom formalnym - konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Przechodząc do ustaleń faktycznych będących przedmiotem niniejszej sprawy, stwierdził, że niewątpliwie J. S. ukończył 60 lat oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Nadto, czego nie kwestionował organ rentowy, wnioskodawca spełnia również warunek ponad 25-letniego stażu pracy (łącznie wynosi on ponad 26 lat). Kwestionowaną przez organ rentowy okolicznością było natomiast udowodnienie przez wnioskodawcę 15 – letniego okresu pracy w warunkach szczególnych przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Niezależnie od tego, że Sąd orzekający nie podzielił wyjątkowo restrykcyjnego stanowiska organu rentowego, który zakwestionował świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych przedstawione przez ubezpieczonego, ze względu na stanowisko organu rentowego, zadaniem Sądu było dokonanie oceny, czy przedstawiony w niniejszym postępowaniu materiał dowodowy dotyczący tak zatrudnienia w Zespole Szkół (...) w K., jak i zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) w N. jest wystarczający dla uwzględnienia żądań J. S..

Ustalenia w powyższym zakresie Sąd poczynił przede wszystkim w oparciu o dokumentację przedłożoną przez ubezpieczonego (świadectwa pracy i świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych) oraz nadesłane przez Zespół Szkół (...) w K. i Stowarzyszenie (...) akta osobowe J. S. z okresu zatrudnienia w ww. zakładach pracy.

Na podstawie zachowanych umów o pracę z Zakładu (...) w K. (zawieranych w latach: 1981, 1982, 1983, 1984) Sąd ustalił, że poza pełnym wymiarem czasu pracy oraz charakterem pracy ubezpieczonego, J. S. otrzymywał również 20% dodatku za szkodliwe warunki pracy. Powyższe potwierdzało także świadectwo pracy powoda z 31 marca 1989 roku.

Rodzaj obowiązków wykonywanych przez wnioskodawcę Sąd Okręgowy ustalił na podstawie zeznań świadka J. Ś., który pracował z wnioskodawcą na zmiany, także jako palacz c.o. (w systemie 12/24 godziny). Świadek potwierdził, że praca jego i ubezpieczonego polegała na obsłudze niezautomatyzowanych kotłów parowych, opalanych koksem bądź brykietem, a nadto że była wykonywana przez wszystkie pory roku, co w ocenie Sądu jest wiarygodne, skoro kocioł ten służyć miał obsłudze pralni. Ze względu na przeznaczenie obsługiwanych kotłów, ich obsługa wymagała stałego nadzoru pracownika, któremu w związku z powyższym nie można było powierzyć jakichkolwiek innych obowiązków. Tożsame informacje podała również H. B., która jest obecnie właścicielem przedmiotowej pralni (a zatrudniona była także w okresie pracy ubezpieczonego) i z racji związania z zakładem posiada wiedzę odnośnie tak rodzaju stosowanych kotłów, jak i pracy ubezpieczonego.

Na podstawie ww. dowodów Sąd uznał, że J. S. wykazał, że jego praca polegała na paleniu w niezautomatyzowanych kotłach parowych typu przemysłowego. Wykonywał ją stale (przez wszystkie pory roku), a nadto w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odniesieniu do okresu zatrudnienia w Zespole Szkół Zawodowych im. (...) w K., na podstawie umowy o pracę, świadectwa pracy oraz aż trzech świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, Sąd ustalił, że J. S. pracował jako palacz c.o., w pełnym wymiarze czasu pracy. Świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wskazywało ponadto, że wnioskodawca wykonywał prace niezautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego. Rodzaj obsługiwanych przez ubezpieczonego kotłów został opisany przez świadka A. W., który pracował razem z ubezpieczonym. Potwierdził on, że J. S. obsługiwał niezautomatyzowany kocioł parowy, który obsługiwał ręcznie, przez co najmniej 8 godzien dziennie i wszystkie pory roku. Za swoją pracę J. S. otrzymywał również dodatek z tytułu pracy w szkodliwych warunkach.

Odnośnie stałego charakteru pracy powoda oraz wymiaru czasu pracy przy obsłudze niezautomatyzowanego kotła, zeznania świadka potwierdza także rodzaj świadczonych przez Zespół Szkół (...) świadczeń oraz okres zatrudnienia powoda. Pracował on jedynie w sezonie grzewczym (od 3 września 1996 roku do 30 kwietnia 1997 roku) w instytucji, w której wymagane było utrzymanie ciepła w ciągu dnia.

Zeznania wszystkich świadków, współpracujących z ubezpieczonym w okresach jego zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...), jak również w Zespole Szkół Zawodowych (obecnie Ponadgimnazjalnych) pokrywały się zarówno wzajemnie (zeznania H. B. i J. Ś.), jak również odpowiadały treści zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów dotyczących zatrudnienia J. S.. Sąd nie znalazł żadnych podstaw, by odmówić wiarygodności tym zeznaniom.

Podsumowując Sąd Okręgowy wskazał, że dowody z dokumentów oraz zeznania świadków, zgromadzone na okoliczność pracy J. S. w warunkach szczególnych podczas zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) od 12 stycznia 1981 roku do 31 marca 1989 roku oraz w Zespole Szkół Zawodowych w K. w okresie od 3 września 1996 roku do 30 kwietnia 1997 roku pozwoliły na ustalenie, że w ww. okresach ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał obowiązki palacza c.o., przy czym obsługiwane przez niego kotły parowe, opalane węglem bądź koksem były niezautomatyzowane.

Ustalenia te pozwoliły na doliczenie obydwu ww. okresów zatrudnienia powoda do uwzględnionego już przez organ rentowy stażu pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat, 7 miesięcy i 28 dni. Łączny okres stażu pracy powoda w szczególnych warunkach wyniósł zatem 23 lata, 6 miesięcy i 13 dni, a zatem znacznie powyżej wymaganych ustawą 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.

Spełnienie powyższego warunku, w połączeniu z wykazanym ponad 25 – letnim okresem składkowym i nieskładkowym oraz ukończeniem przez ubezpieczonego wieku 60 lat w dniu (...), przy spełnieniu także warunku nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oznacza, że ubezpieczony spełnił wszystkie warunki przyznania mu prawa do emerytury.

Okres, od którego przyznano ubezpieczonemu prawo do emerytury Sąd ustalił w oparciu o treść art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Z powyższych względów, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. uwzględnił odwołanie wnioskodawcy i w pkt I sentencji wyroku przyznał J. S. prawo do emerytury począwszy od złożenia wniosku o świadczenie.

Wskazał, że zgodnie z treścią art. 129 ust.1 ww. ustawy, świadczenia wypłaca się od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym złożono wniosek.

Na koniec podkreślił, że w sprawie niniejszej organ rentowy wydał dwie, tożsame w swojej treści, decyzje odmawiające J. S. prawa do emerytury. Obie te decyzje zostały zaskarżone przez ubezpieczonego. Zdaniem Sądu Okręgowego tożsama treść obu decyzji czyniła bezprzedmiotowym wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie odwołania od decyzji z 23 listopada 2012 roku - po zmianie zaskarżonej decyzji z 7 listopada 2012 roku i przyznaniu ubezpieczonemu prawa do emerytury. Dlatego w pkt II sentencji wyroku Sąd umorzył postępowanie w zakresie decyzji z 23 listopada 2012 roku.

Apelację od tego wyroku wniósł organ rentowy.

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 10 lipca 2013 r., sygn, akt VII U 3928/12 – zaskarżył w części dotyczącej daty przyznania prawa do emerytury tj. od złożenia wniosku z 11 września 2012 r.

Organ rentowy na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 kpc wyrokowi powyższemu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 184 ust. 2 w związku z art, 100 ust. 1, z art, 129 ust, 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) - poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyznaniu prawa do emerytury wnioskodawcy w dacie złożenia wniosku o świadczenie, tj. z dniem 11 września 2011 r., podczas gdy wszystkie przesłanki uprawniające ubezpieczonego do przyznania prawa do emerytury i jej wypłaty zostały spełnione po rozwiązaniu stosunku pracy,
które miało miejsce w dniu 28 września 2012r. Na podstawie art. 368 § 5 kpc wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej daty początkowej przyznania prawa do świadczenia a nadto zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się w zakresie żądania wydania wyroku reformatoryjnego uzasadniona.

Jak stanowi art. 32 ust. 1 i 4 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Przepisami dotychczasowymi w rozumieniu ustawy emerytalnej jest rozporządzenie z 1983 roku, które z kolei w § 4 ust. 1 pkt 1 stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn. Ponadto na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej powyższą regulacją objęci zostali ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 roku.

Sąd Okręgowy przeoczył fakt, że ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki warunkujące nabycie prawa do świadczenia w dniu 28 września 2012r. Zatem nie było podstaw ani faktycznych ani prawnych do tego, aby przyznawać sporne świadczenie od dnia 11 września 2012 roku, tj. od dnia, w którym ubezpieczony złożył wniosek. W okresie tym ubezpieczony nie spełnił jeszcze wszystkich przesłanek warunkujących przyznanie prawa do emerytury w wieku obniżonym, nie rozwiązał bowiem stosunku pracy.

W myśl art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

W związku z powyższym wyrok w zaskarżonej części podlegał zmianie. Sąd Apelacyjny uznając apelację za uzasadnioną na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyznał J. S. prawo do świadczenia począwszy od dnia 29 września 2012 roku.

SSA Urszula Iwanowska SSA Anna Polak del. SSO Beata Górska